مراحل تسویه معاملات در بورس کالا

بورس کالا چیست؟ | به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

در آموزش‌های پیشین از مجموعه بورس و بازار سرمایه مجله فرادرس، در مطالب «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» با مفاهیم بورس و همچنین مباحثی مانند تابلوخوانی، نوسان‌گیری و شاخص بورس آشنا شدیم. همچنین، درباره حجم مبنا و قیمت پایانی بحث کردیم. در این آموزش با بورس کالا آشنا می‌شویم.

فیلم آموزش رایگان بورس کالا

فیلم آموزش رایگان بورس کالا به صورت گام به گام، در کادر بالا، به سوالات شما در خصوص بورس کالا، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ می‌دهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.

بورس کالا چیست ؟‌

بورس کالا، مشابه بورس اوراق بهادار، بازاری است که در آن معامله و داد و ستد انجام می‌شود، با این تفاوت که در بورس کالا، همان‌گونه که از نامش پیداست، کالاهای خام و فرآوری نشده مانند گندم، برنج، پنبه، فلزات و… معامله می‌شود. وجود مشکلات و محدودیت‌های بازار سنتی، شفاف نبودن کشف قیمت در آن‌ها، و وجود نداشتن تضمین‌های لازم برای معامله‌گران، منجر به راه‌اندازی بازارهایی مانند بورس کالا شده است. از ویژگی‌های بورس کالا می‌توان حضور نهادهای ناظر را نام برد که با در نظر گرفتن قوانین و مقررات، از حقوق تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و بازرگانان حمایت می‌کنند.

فعالان بورس کالا معمولاً دو دسته‌اند. دسته اول کسانی مانند تولیدکنندگان کالا و مصرف‌کنندگان عمده هستند که می‌خواهند از نوسان قیمت‌ها در امان باشند. اما گروه دوم افرادی هستند که از نوسان قیمت استقبال کرده و با استفاده از این نوسان‌ها سود خود را حداکثر می‌کنند.

امروزه صدها بورس کالای مدرن در سراسر دنیا فعال است که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به بورس تجاری شیکاگو (CME)، بورس کالای نیویورک (NYMEX)، بورس کالای توکیو (TOCOM)، بورس کالای هند (MCX) و بورس کالای شانگهای (SHFE) اشاره کرد.

بورس کالا در ایران

از آنجایی که بازار ایران سابقه‌ای سنتی دارد، همواره با مشکلات و محدودیت‌هایی روبه‌رو بوده است. علی‌رغم پتانسیل بالای این بازار، به دلیل عدم وجود ساختار مناسب، بازدهی قابل قبولی در آن وجود نداشته است. برخی از مهم‌ترین مشکلات و محدودیت‌های بازار کالا در ایران عبارتند از:

• عدم هماهنگی بخش‌های تولید، بازار مصرف، واردات و صادرات
• عدم وجود سیستم ناظر
• نبود نظام قیمت‌گذاری شفاف
• نوسان‌های کاذب قیمت
• نبود داده و سیستم پردازش جهت تصمیم‌گیری مناسب
• عدم امکان مدیریت ریسک

با توجه به موارد بالا، ایجاد بازاری ساختارمند و منسجم احساس می‌شد. در همین راستا، در شهریور سال ۱۳۸۲ بورس فلزات، به عنوان اولین بوس کالای ایران، فعال شد و یک سال بعد، در شهریور ۱۳۸۳ بورس کالای کشاورزی نیز فعالیت خود را شروع کرد.

پس از مراحل تسویه معاملات در بورس کالا آن، بر اساس مصوبه شورای عالی بورس و قانون جدید بازار اوراق بهادار، با ادغام بورس فلزات و کشاورزی، موجبات تشکیل شرکت بورس کالای ایران در مهر سال ۱۳۸۶ فراهم شد.

مهم‌ترین اهداف و اثرات بورس کالا به شرح زیر است:

• اطلاع‌رسانی درباره وضعیت بازار داخلی و خارجی کالاها جهت افزایش سطح دانش فعالان بازار
• توسعه سرمایه‌گذاری و ارائه تسهیلات مالی برای خرید و فروش
• امکان مدیریت ریسک در بازار
• شفافیت قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا
• نظارت و سازمان‌دهی بازار
• تسهیل معامله بر اساس قانون

معاملات در بورس کالا چگونه است؟

معاملات بورس کالا در قالب قراردادهای استانداردی انجام می‌شود. به طور کلی، انواع قراردادهای داد و ستد به شرح زیر هستند:

• قرارداد نقدی: در قرارداد نقدی، خریدار کل قرارداد را به علاوه کارمزد کارگزار به صورت نقد پرداخت کرده و فروشنده نیز موظف است کالا را به خریدار تحویل دهد. در این نوع قرارداد که تحویل فوری نیز نامیده می‌شود، وجه و کالا باید در سه روز مبادله شوند. قراردادهای معاوضه نفتی از این دسته‌اند.
• قرارداد سَلَف: نوعی قرارداد است که در زمان معامله، خریدار مبلغ را پرداختی می‌کند، ولی فروشنده آن را در آینده تحویل خواهد داد.
• قرارداد نسیه: در قرارداد نسیه، پرداخت به صورت نقد و نسیه مورد توافق قرار می‌گیرد، ولی تحول کالا باید حداکثر تا سه روز کاری پس از انجام معامله انجام شود. این قرارداد برعکس قرارداد سلف است.
• قرارداد آتی: در قرارداد آتی، فروشنده و خریدار متعهد می‌شوند که یک دارایی پایه را در زمان آینده با قیمت مشخصی داد و ستد کنند. در زمان مورد توافق، خریدار باید هزینه مشخص شده در قرارداد را پرداخت کرده و فروشنده باید کالا را تحویل مراحل تسویه معاملات در بورس کالا دهد.
• قرارداد اختیار معامله: این قرارداد دو نوع دارد: اختیار خرید و اختیار فروش. در قرارداد اختیار خرید، به خریدار اختیار (و نه اجبار) داده می‌شود که یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا زمان مشخصی بخرد. فروشنده این قرارداد نیز اجبار دارد تا قبل از اتمام مهلت، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشته باشد، دارایی معین را در قیمت مشخص معامله کند. برعکس، در قرارداد اختیار فروش، فروشنده ملزم به فروش کالا نیست.
• قراردادهای صلح: نوعی قرارداد است که در آن، دو طرف بر امری توافق می‌کنند که عنوان آن قراردادهای معروف از قبیل خرید، رهن، اجاره و… نباشد. قرارداد صلح گاهی برای رفع اختلافات موجود یا برای جلوگیری از تنازع احتمالی آینده صورت می‌گیرد یا به جای یکی از قراردادهای معاملاتی به کار می‌رود.
• قراردادهای خاص موضوع ماده ۱۰ قانون مدنی: ماده 10 قانون مدنی به عنوان اصل آزادی قراردادها مورد قبول قانون‌گذار است. شرکت بورس کالای ایران در نظر دارد این قراردادها را پس از انجام مراحل کارشناسی حقوقی، بر اساس ماده 10 قانون مدنی اجرایی کند.
• قراردادهای معاوضه: در قرارداد معاوضه، یک دارایی یا تعهد در مقابل یک دارایی یا تعهد دیگر، به منظور تمدید یا کاهش سررسید معامله می‌شود.

در بورس‌های دنیا، داد و ستدها به صورت قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله است. در مراحل تسویه معاملات در بورس کالا نتیجه، کالا به طور فیزیکی معامله نمی‌شود و تنها ۳ درصد از معاملات به تحویل فیزیکی کالا می‌انجامد.

فرایند معامله در بورس کالا در چهار مرحله انجام می‌شود:

1. درخواست خرید یا فروش مشتری به کارگزار و ارائه این سفارش از طرف کارگزاری در تالار معاملات
2. اجرای سفارش به روش حراج حضوری و ثبت معامله در سیستم توسط ناظر معاملات
3. آغاز داد و ستد، پردازش اطلاعات و تهیه گزارش نهایی (شامل وضعیت سپرده‌های مورد نیاز، تسویه روزانه و کارمزد معاملات) توسط اتاق پایاپای و ارسال آن به دفاتر کارگزاران
4. تسویه حساب اتاق پایاپای با کارگزاران، تسویه حساب کارگزار با مشتری و ارسال آگهی انجام معامله برای مشتری

برای آشنایی بیشتر با این موضوعات، می‌توانید به فیلم آموزش آشنایی با بازارهای مالی مراجعه کنید. در این آموزشِ ۲ ساعت و ۸ دقیقه‌ای، انواع بازارهای مالی، بازار سهام، مفاهیم کاربردی بورس، بازارهای آتی و بازارهای ارز به طور کامل توضیح داده شده است. لینک این آموزش را در ادامه مشاهده می‌کنید.

برای مشاهده فیلم آموزش آشنایی با بازارهای مالی + اینجا کلیک کنید.

مزایای بورس کالا چیست؟

مهم‌ترین مزایای بورس کالا عبارتند از:

• ایجاد اطمینان در نزد خریدار و فروشنده: اصالت کالاهایی که در این بورس عرضه می‌شوند، تأیید شده است. علاوه بر این، اصالت فروشنده و خریدار نیز مورد تأیید قرار می‌گیرد. همچنین، پرداخت وجه و تسویه نیز ریسکی نخواهد داشت و از طریق اتاق پایاپای انجام می‌شود.
• کشف نرخ واقعی: کشف نرخ در بازار کالا مبتنی بر عرضه و تقاضا است. در بورس کالا، کشف نرخ بر اساس رقابت بین عرضه‌کنندگان و خریداران انجام می‌شود و همه عوامل، تأثیر خود را مستقیماً‌ روی قیمت خواهند داشت.
• شفافیت: در بورس کالا، خریدار، فروشنده و مراحل تسویه معاملات در بورس کالا معاملات آن‌ها به طور شفاف در معرض دید همه قرار دارد و به این ترتیب، امکان معاملات صوری و دستکاری قیمت‌ها وجود ندارد.
• جبران خسارت:‌ به توجه به تضامین طرفین معامله در بورس کالا، جبران خسارت در تسویه یا تحویل کالا از طریق اتاق پایاپای انجام شده و نیازی به اقامه دعوی در مراجع قضایی و صرف وقت نیست.
• تأمین مالی: از آنجایی که دو طرف معامله در بورس کالا می‌توانند داد و ستد را به صورت تسویه یا خرید سلف انجام دهند و با توجه به اینکه بانک‌ها می‌توانند بر اساس اسناد معتبر به خریدار وام اعطا کنند، تأمین مالی به سهولت انجام می‌پذیرد.
• معاملات ساختارمند و مکانیزه: در بورس کلا، برخلاف بازارهای سنتی، معاملات به صورت مکانیزه و در بستری منظم انجام می‌شوند.
• عدم نیاز به تبلیغات گسترده: در بورس کالا عرضه کننده به تعداد زیادی خریدار داخلی و خارجی معرفی می‌شود. بدیهی است که این کار در حالت عادی، مستلزم تبلیغات و هزینه زیادی است.
• جمع‌آوری اطلاعات: با استفاده از اطلاعات خرید و فروش در بورس کالا می‌توان تحلیل‌های اقتصادی را به درستی انجام داد.
• بخشودگی مالیاتی: طبق قانون توسعه ابزارهای جدید، ۱۰ درصد از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس کالا معامله می‌شوند، بخشوده خواهد شد.

البته در بورس کالا محدودیت‌هایی نیز وجود دارد. برای مثال، حجم خرید در بورس کالا باید از حد معینی، مثلاً ۲۰ یا ۱۱۰ یا ۲۲۰ تن در رینگ‌های مختلف کمتر نباشد. یا اینکه برخی کالاها به صورت سبد ارائه می‌شوند و خریدار نمی‌تواند انتخاب کند.

سخن پایانی

در این مطلب به صورت خلاصه به ماهیت کلی بازار بورس کالا در ایران پرداختیم، همچنین انواع و فرآیند معاملات در آن را مرور کردیم و در نهایت مزایای سرمایه‌گذاری در این بازار را بر شمردیم. دیدگاه شما در رابطه با بازار بورس کالا چیست؟ از شما دعوت به عمل می‌آوریم، اگر تجربه‌ای از حضور در این بازار دارید، آن را از طریق بخش نظرات در ادامه صفحه با ما و سایر خوانندگان مراحل تسویه معاملات در بورس کالا مراحل تسویه معاملات در بورس کالا مجله فرادرس در میان بگذارید.

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

جزئیات عرضه هایما در بورس کالا

روند عرضه خودرو در بورس کالا ادامه دارد و در این راستا امروز ۵۰۰ دستگاه هایما SV در بستر این بازار عرضه خواهد شد.

به گزارش ایسنا، موانع موجود بر سر راه ورود خودرو به بورس کالا برداشته شد و در این راستا ۲۶ مرداد ماه ۳۵۰ دستگاه فیدلیتی و ۲۵۰ دستگاه دیگنیتی متعلق به گروه بهمن موتور راهی تالار صنعتی شد. بر این اساس فردا در نخستین عرضه محصولات ایران خودرو در بورس کالای ایران، ۳۰۰ دستگاه هایما S۷ مشکی و ۲۰۰ دستگاه هایما S۷ سفید عرضه می شود.

بر اساس اطلاعیه عرضه، هر کد ملی صرفا مجاز به ثبت سفارش در یک کد عرضه خودرو و صرفا برای یک دستگاه خودرو است و صدور سند و شماره گذاری فقط به اسم شخص خریدار خودرو خواهد بود. همچنین در این اطلاعیه اشاره شده صدور سند و شماره گذاری خودرو فقط به اسم شخص خریدار خواهد بود و خریداران جهت تحویل خودرو باید همزمان با تسویه مبلغ معامله در بورس کالا با مراجعه به سایت فروش اینترنتی ایران خودرو و در زمان مقرر که طی پیامک اطلاع رسانی می شود اقدام به ایجاد و تکمیل صفحه شخصی کرده و ضمن انتخاب یکی از نمایندگی های مجاز ایران خودرو، بیمه گر را نیز انتخاب و نسبت به واریز وجوه هزینه های جانبی اقدام کنند.

خریدار چقدر باید پرداخت کند؟

قیمت پایه هایما S۷ تولیدی ایران خودرو در بورس کالای ایران ۷۴۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. هزینه‌های جانبی نیز در دو بخش تعریف شده که اولین بخش مجموعا ۱۳ درصد مبلغ معامله است و شامل ۶ درصد مالیات بر ارزش افزوده، ۳ درصد عوارض شهرداری، ۳ درصد مالیات و عوارض شماره گذاری و یک درصد مالیات نقل و انتقال ماده ۳۰ قانون دائمی مالیات برارزش افزوده بوده و براساس مبلغ معامله محاسبه و اعلام می شود.

بخش دیگر هزینه ها جمعا به مبلغ ۴۲ میلیون و ۳۴ هزار و ۵۰۰ ریال به منظور هزینه هوشمندسازی، صدور و ارسال کارت خودرو و کارت سوخت به مبلغ یک میلیون و ۹۸ هزار و ۵۰۰ ریال، هزینه خدمات پست به مبلغ ۱۶۳ هزار و ۵۰۰ ریال، هزینه تولید پلاک و شماره گذاری به مبلغ ۲ میلیون و ۶۳۵ هزار ریال، هزینه بیمه شخص ثالث به مبلغ ۳۸ میلیون و ۱۳۷ هزار و ۵۰۰ ریال است.

چگونه باید در بورس کالا خودرو خریداری کنیم؟

متقاضیان برای خرید این خودروها در بورس کالا ابتدا باید نسبت به اخذ کد معاملات بورس کالا اقدام کنند. نحوه اخذ کد بورس کالا نیز به این شکل است که متقاضیان به یکی از کارگزاری‌های مجاز مراجعه و به صورت آنلاین یا حضوری کد بورس کالا را دریافت می‌کنند. البته پیش‌تر باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و احراز هویت شده باشند.

متقاضیان پس از اخذ کد بورس کالا، باید نسبت به گشایش حساب وکالتی اقدام کنند. حساب وکالتی حسابی است که به بورس کالا این امکان را می‌دهد که پس از آنکه خریدار در فرآیند رقابت شرکت کرده و کالا را خریداری کرد بتواند از آن حساب برداشت کند و به این ترتیب مراحل تسویه انجام شود.

نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که برای خرید خودرو، باید ۳۰ درصد قیمت پایه خودرو در حساب وکالتی خریدار موجود باشد. به این ترتیب زمانی که ثبت سفارش صورت می‌گیرد این مبلغ تا زمان انجام فرآیند حراج در حساب وکالتی مسدود می‌شود.

پس از نهایی شدن ثبت سفارش خریداران در روزی که عرضه و فرآیند حراج صورت می‌گیرد، خریداران بر مبنای قیمت پایه در فرایند حراج شرکت و در صورتی که تقاضا از عرضه بیشتر باشد در رقابت شرکت خواهند کرد و همچنین مالیات بر ارزش افزوده‌ای که پرداخت خواهد شد بر مبنای قیمت نهایی است که خریدار در سامانه ثبت و خرید خود را نهایی کرده است.

🔶چگونه از بورس کالا خرید کنیم؟ نحوه خرید از بورس کالا؛ راهنمای خرید وفروش در بورس کالا+ آشنایی با انواع قراردادهای قابل معامله دربورس کالا/مرداد97

>>دريافت كد مشتري در بورس كالا
اولين قدم براي خريد هر نوع كالاي عرضه شده در بورس كالا تكميل مشخصات خريدار جهت دريافت كد مشتري در بورس كالاست. اين مرحله فقط براي يك بار انجام مي گيرد و ضرورت دارد هر خريداري در بورس كالا، از طريق كارگزار خود اقدام به دريافت كد مشتري نمايد.
مدارك لازم براي دريافت كد مشتري ، براي مشتري حقيقي يا حقوقي متفاوت است:
الف- مدارك و اطلاعات لازم جهت دريافت كد براي اشخاص حقيقي :
• فتوكپي شناسنامه
• فتوكپي كارت ملي
• تكميل فرم درخواست کد مشتریان حقيقي (شامل اطلاعاتي از قبيل: كدملي، شماره حساب بانكي فرد متقاضي، آدرس و كدپستي، تلفن تماس)

ب- مدارك و اطلاعات لازم جهت دريافت كد براي اشخاص حقوقي:
• فتوكپي روزنامه رسمي ثبت شركت و فتوكپي روزنامه رسمي آخرين تغييرات شركت و فتوکپی شناسنامه و کارت ملی اعضا هیئت مدیره شرکت.
• تكميل فرم درخواست کد مشتریان حقوقي (مراحل تسویه معاملات در بورس کالا شامل اطلاعاتي از قبيل : آخرين تركيب اعضاي هيئت مديره ، ليست سهامداران داراي سهام 10% و بالاتر، صاحبان امضاي مجاز ، ارائه شماره حساب جاري شخص حقوقي)

>>مراحل خريد
• تكميل فرم درخواست خريد
براي هر بار خريد مي بايست فرم سفارش خريد كالا به وسيله خريدار تكميل گردد. در اين فرم خريدار، مشخصات دقيق كالاي مورد نياز خود را به همراه نام توليد كننده كالا ، حداكثر قيمت خريد و . را مشخص مي كند.

• بررسي امكان خريد
• كارگزار خريدار امكان خريد كالاي مورد درخواست را بررسي نموده و در صورت ضرورت با توليدكننده در مورد عرضه كالا رايزني مي كند.

• واريز پيش پرداخت
• در صورت امكان تهيه كالا، موضوع به اطلاع خريدار ميرسد و ضروری است که خريدار، 10% از ارزش تقریبی كالاي مورد سفارش خود را بعنوان تضمین خرید کالا به حساب كارگزار واريز نمايد. (برای کالاهایی که در رینگ صادراتی فروخته میشوند مبلغ تضمین خرید 5% ارزش کل کالای مورد سفارش است)

• خريد كالا
• كارگزار در زمان عرضه كالا در تالار ، طبق درخواست خريدار با سایر كارگزاران رقابت نموده و در صورت عرضه كافي كالا به قيمت مناسب (و تا حداكثر سقف قيمتي تعيين شده توسط خريدار) كالا را خريداري مي نمايد.

• ارسال اطلاعيه خريد
• پس از خريد كالا در تالار ، اطلاعيه خريد كالا به وسيله كارگزار تنظيم شده و برای خريدار ارسال مي گردد. در اين اطلاعيه جزئيات خريد و قيمت به همراه حق الزحمه كارگزاري ، عوارض بورس و عوارض قانوني درج مي شود.

• واريز مابقي وجه
• خريدار بايد حداكثر تا ساعت 10 صبح روز سوم کاری مابقي كل مبلغ كالاي خريداري شده را براساس اطلاعيه خريد به حسابهاي بورس مندرج در اطلاعیه خرید واريز نموده و فيش بانكي را به كارگزاري ارسال نمايد ضمنا ضروری است كه نام واريزكننده وجه كالا حتما با نام خريدار يكسان باشد.

• تسويه حساب با پاياپاي
• پس از واريز مابقي وجه كالا از طرف خريدار، كارگزار خریدار اقدام به تسويه حساب با اتاق پاياپاي نموده و مدارك تسویه كالا را تكميل كرده و آنها را به كارگزار فروشنده تحويل مي نمايد.

• تعيين پيمانكار حمل بار
• در اين مرحله بايد پيمانكار حمل بار و آدرس محل تخليه به وسيله خريدارمشخص شده باشد.

• پيگيري دريافت ثبت سفارش از فروشنده
• در اين مرحله كارگزار خريدار پيگيري هاي لازم جهت ثبت سفارش را انجام مي دهد تا تاييدیه سفارش را از كارگزار فروشنده ‌دريافت كند.

• دريافت حواله
• توليد كننده حواله فروش را صادر كرده و از طريق كارگزاري ، خريدار از صدور حواله اطلاع پيدا مي كند.

• پيگيري خريدار براي حمل كالا
• در اين مرحله خريدار پس از برقراري ارتباط با فروشنده ، هماهنگي هاي لازم را با پيمانكار حمل كالا انجام مي دهد تا كالا را تحويل بگيرد.

• پيگيري خريدار در خريدهاي سلف
• در خريدهاي سلف ، خريدار يك هفته قبل از موعد تحويل كالا ، با فروشنده ارتباط برقرار نموده و پيمانكار حمل كالا را تعيين مي نمايد.

>>روشهاي سفارش قيمت

• سفارش با قيمت باز
• سفارشي است كه خريدار يا فروشنده تعيين قيمت معامله را به کارگزار خود واگذار مي کند.

• سفارش با قيمت محدود
• سفارشي است که خريدار (يا فروشنده) حداکثر (يا حداقل قيمت) معامله را مشخص مي کند.

• سفارش با قيمت مقطوع
• سفارشي است که مراحل تسویه معاملات در بورس کالا خريدار (يا فروشنده) قيمت معيني را براي انجام معامله مشخص مي کند.

>>نحوه انجام داد و ستد در بورس کالا
داد و ستد کالاها در بورس ، طي مراحل ذيل انجام مي گيرد:
1- انتخاب کارگزار ( از آنجايي که تمام بورس هاي دنيا، کارگزار محور مي باشند لذا در هيچ بورسي امکان معامله مستقل براي معامله گران وجود ندارد و حتما مي بايست هر گونه خريد يا فروش از طريق يک کارگزار، صورت گيرد و به همين دليل اولين اقدام هر معامله گر در بورس انتخاب کارگزار است)
2- تکميل فرم ثبت سفارش نزد کارگزار همراه با پيشنهاد قيمت
3- واريز حداقل سپرده مورد نياز معامله به حساب کارگزار نزد اتاق پاياپاي
4- انتقال سفارش مشتري به تالار معاملات توسط کارگزار
5- شرکت در حراج توسط کارگزار و انجام معامله در تالار
6- واريز باقيمانده وجه معامله پس از کسر سپرده اوليه به حساب کارگزار نزد اتاق پاياپاي
7- تسويه اسنادي معاملات در اتاق پاياپاي و صدور اسناد معاملاتي
8- تسويه مالي معاملات در اتاق پاياپاي
9- نقل و انتقال وجوه پس از کسر هزينه ها به حساب معامله گران از طريق حساب بانکي

>>فرآیند داد و ستد در بورس کالا
ماده 21- داد و ستد در بورس کالا طی چهار مرحله به شرح زیر انجام می گیرد:
1- در نخستین مرحله ، مشتری درخواست خرید یا فروش را به كارگزار یا نماینده او ارایه می دهد، کارگزار نیز سفارش مشتری را در تالار معاملات منعكس می كند .
2- در مرحله دوم ، سفارش مشتری در تالار معاملات و به روش حراج حضوری اجرا می شود. پس از تكمیل این مرحله، ناظر معامـلات دادوستد انجام شده را در شبكه ‌رایانه ای بورس کالا ثبت می نماید.
3- پس از ثبت معامله، مرحله سوم داد و ستد آغاز می شود كه طی آن، اتاق پایاپای پس از پردازش اطلاعات، گزارش نهایی که شامل وضعیت سپرده های مورد نیاز، تسویه روزانه و كارمزد معاملات می باشد را تهیه نموده و به دفاتر كارگزاران ارسال می نماید.
4- درمرحله چهارم، اتاق پایاپای حساب های خود را با تمامی كارگزاران تسویه می نماید و كارگزار نیز به نوبه خود حسابهای خود را با مشتری تسویه نموده و آگهی انجام معامله را برای مشتری ارسال می كند.

>>انواع قراردادهای قابل معامله در بورس کالا
بطور کلی 5 نوع قرارداد برای داد وستد انوع کالا وجود دارد:
1.قرارداد نقدی Spot
در این قرارداد ، خریدار می بایست کل مبلغ قرارداد را به علاوه کارمزد به کارگذار به صورت نقد پرداخت کند و فروشنده نیز می بایست حداکثر ظرف 3 روز ، کالای مورد معامله را به خریدار تحویل دهد.

2.قرارداد سلف Forward
در این قرارداد کل مبلغ در زمان انجام معامله توسط خریدار پرداخت می گردد و فروشنده مراحل تسویه معاملات در بورس کالا متعهد می شود در تاریخ مشخص و زمان معین ، کالا را به خریدار تحویل دهد.

3.قرارداد نسیهCreadit
قراردادی است که کالا به صورت فوری به خریدار تحویل داده می شود و بهای آن در تاریخ سررسید،به فروشنده پرداخت می گردد.

4.قرارداد آتی Futures
در این روش فروشنده مطابق قرارداد صلح ، مقدار معینی از دارایی مشخص را در مقابل مبلغی معین به دیگری صلح می کند.براساس این قرارداد ،فروشنده مقدار دارایی مورد مصالحه را در سررسید مشخص تحویل می دهد و خریدار نیز مبلغ مورد مصالحه را در سررسید می پردازد.طرفین در قالب شرط ضمن عقد به اتاق پایاپای وکالت می دهند که از وجه الضمان آن ها متناسب با نوسانات قیمت در بورس به طرف دیگر اباحه تصرف کند در حال حاضر قرارداد آتی روی سکه طلا در بورس کالا انجام می شود .

5.قرارداد اختیار Option
این قرارداد شامل قرارداد اختیار خرید و قرارداد اختیار فروش می شود:
قرارداد اختیار خرید: قراردادی است که به موجب آن عرضه کننده کالا ، حق خرید مقدار معینی از کالای مورد نظر و مطابق با استاندارد بورس را در زمان معین و با قیمت مشخص به طرف قرارداد مصالحه می نماید بدون آنکه طرف دیگر ملزم به خرید آن باشد.
قرارداد اختیار فروش: قراردادی است که به عنوان شرط ضمن عقد لازم که به موجب آن یک طرف قرارداد (خریدار) حق فروش مقدار معینی از کالای مورد نظر و منطبق با استاندارد بورس را در یک زمان معین و با قیمت مشخص با طرف دیگر مصالحه می نماید بدون آنکه طرف دیگر (فروشنده) ملزم به فروش آن باشد.

>>سیستم معاملات تالار:
سیستم معاملات در تالار سه مرحله زمانی به شرح ذیل است:
1.زمان سبز: ورود اطلاعات خرید(مقدار و قیمت اولیه مورد نظر خریدار)
2.زمان زرد: کاهش نرخ توسط فروشنده و افزایش نرخ توسط خریدار .در صورت امکان پذیرفتن نرخ فروشنده که در این صورت خرید انجام شده است.
3.زمان قرمز: در صورتی که حجم تقاضا کمتر از میزان کالای عرضه شده توسط فروشنده باشد سیستم به صورت خودکار وارد زمان قرمز می شود و خریدارانی که در زمان زرد قیمت فروشنده را پذیرفته اند وارد رقابت می شوند و کالا به خریدارانی می رسد که نسبت به سایرین قیمت قیمت بالاتری برای کالا بپردازند.

>>مراحل خريد
• تكميل فرم درخواست خريد
براي هر بار خريد مي بايست فرم سفارش خريد كالا به وسيله خريدار تكميل گردد. در اين فرم خريدار، مشخصات دقيق كالاي مورد نياز خود را به همراه نام توليد كننده كالا ، حداكثر قيمت خريد و . را مشخص مي كند.

• بررسي امكان خريد
• كارگزار خريدار امكان خريد كالاي مورد درخواست را بررسي نموده و در صورت ضرورت با توليدكننده در مورد عرضه كالا رايزني مي كند.

• واريز پيش پرداخت
• در صورت امكان تهيه كالا ، موضوع به اطلاع خريدار مي رسد و ضروری است که خريدار، 10% از ارزش تقریبی كالاي مورد سفارش خود را به عنوان تضمین خرید کالا به حساب كارگزار واريز نمايد. (برای کالاهایی که در رینگ صادراتی فروخته می شوند مبلغ تضمین خرید 5% ارزش کل کالای مورد سفارش است)

• خريد كالا
• كارگزار در زمان عرضه كالا در تالار ، طبق درخواست خريدار با سایر كارگزاران رقابت نموده و در صورت عرضه كافي كالا به قيمت مناسب (و تا حداكثر سقف قيمتي تعيين شده توسط خريدار) كالا را خريداري مي نمايد.

• ارسال اطلاعيه خريد
• پس از خريد كالا در تالار ، اطلاعيه خريد كالا به وسيله كارگزار تنظيم شده و برای خريدار ارسال مي گردد. در اين اطلاعيه جزئيات خريد و قيمت به همراه حق الزحمه كارگزاري ، عوارض بورس و عوارض قانوني درج مي شود.

• واريز مابقي وجه
• خريدار بايد حداكثر تا ساعت 10 صبح روز سوم کاری مابقي كل مبلغ كالاي خريداري شده را براساس اطلاعيه خريد به حسابهاي بورس مندرج در اطلاعیه خرید واريز نموده و فيش بانكي را به كارگزاري ارسال نمايد ضمنا ضروری است كه نام واريزكننده وجه كالا حتما با نام خريدار يكسان باشد.

• تسويه حساب با پاياپاي
• پس از واريز مابقي وجه كالا از طرف خريدار، كارگزار خریدار اقدام به تسويه حساب با اتاق پاياپاي نموده و مدارك تسویه كالا را تكميل كرده و آنها را به كارگزار فروشنده تحويل مي نمايد.

• تعيين پيمانكار حمل بار
• در اين مرحله بايد پيمانكار حمل بار و آدرس محل تخليه به وسيله خريدارمشخص شده باشد.

• پيگيري دريافت ثبت سفارش از فروشنده
• در اين مرحله كارگزار خريدار پيگيري هاي لازم جهت ثبت سفارش را انجام مي دهد تا تاييدیه سفارش را از كارگزار فروشنده ‌دريافت كند.

• دريافت حواله
• توليد كننده حواله فروش را صادر كرده و از طريق كارگزاري ، خريدار از صدور حواله اطلاع پيدا مي كند.

• پيگيري خريدار براي حمل كالا
• در اين مرحله خريدار پس از برقراري ارتباط با فروشنده ، هماهنگي هاي لازم را با پيمانكار حمل كالا انجام مي دهد تا كالا را تحويل بگيرد.

• پيگيري خريدار در خريدهاي سلف
• در خريدهاي سلف ، خريدار يك هفته قبل از موعد تحويل كالا ، با فروشنده ارتباط برقرار نموده و پيمانكار حمل كالا را تعيين مي نمايد./مرداد97

زمان ثبت سفارش و نحوه خرید خودرو از بورس کالا

ثبت سفارش خودرو عرضه ۲۶ مرداد ماه تا ساعت ۱۷ امروز (سه شنبه ۲۵ مرداد) امکان پذیر است.

موانع موجود بر سر راه ورود خودرو به بورس کالا برداشته مراحل تسویه معاملات در بورس کالا شد و در این راستا ۲۶ مرداد ماه ۳۵۰ دستگاه فیدلیتی و ۲۵۰ دستگاه دیگنیتی متعلق به گروه بهمن موتور راهی تالار صنعتی می شود. براساس اطلاعیه عرضه ۸۵ دستگاه از این خودروها فیدلیتی ۷ نفره تیپ ۲ مشکی و ۹۰ دستگاه فیدلیتی ۷ نفره تیپ ۲ سفید است که با قیمت‌های ۷۷۲ میلیون تومان عرضه خواهند شد. ۸۵ دستگاه فیدلیتی پنج نفره تیپ یک مشکی و ۹۰ دستگاه فیدلیتی ۵ نفره تیپ یک سفید نیز به قیمت ۷۵۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و همچنین ۱۲۵ دستگاه دیگنیتی پرایم مشکی و ۱۲۵ دستگاه دیگنیتی پرایم سفید هر یک به قیمت ۸۲۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان عرضه می شوند.

براساس مشخصات کالای قابل عرضه هر کد ملی مجاز به ثبت سفارش بر روی یکی از کدهای عرضه شده در تاریخ عرضه و صرفا برای یک دستگاه خودرو است. صدور سند و شماره گذاری خودرو فقط به اسم شخص خریدار خواهد بود.

خریداران چه هزینه‌هایی را باید پرداخت کنند؟

علاوه بر هزینه خودرو، خریداران ملزم به واریز ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده بر مبنای قیمت نهایی فروش هستند. همچنین برای فیدلیتی هزینه ۱۷ میلیون و ۳۹۱ هزار و ۹۰۲ تومان شامل مالیات و عوارض شماره گذاری، هوشمندسازی کارت خودرو، خدمات پست، تولید پلاک و شماره گذاری، هزینه بیمه شخص ثالث را پرداخت کنند.

برای دیگنیتی نیز هزینه ۳۵ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان شامل هوشمندسازی کارت خودرو، خدمات پست، تولید پلاک و شماره گذاری و بیمه شخص ثالث باید توسط خریداران به نام شرکت بهمن موتور واریز شود.

ثبت سفارش خودرو عرضه ۲۶ مرداد ماه تا ساعت ۱۷ امروز (سه شنبه ۲۵ مرداد) امکان پذیر است. متقاضیان برای خرید خودرو در بورس‌کالا ابتدا باید نسبت به اخذ کد معاملات مراحل تسویه معاملات در بورس کالا بورس‌کالا اقدام کنند. نحوه اخذ کد بورس‌کالا نیز به این شکل است که متقاضیان به صورت آنلاین یا حضوری به یکی از کارگزاری‌های مجاز مراجعه و کد بورس‌کالا را دریافت می‌کنند. البته قبل آن باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و احراز هویت شده باشند. متقاضیان پس از اخذ کد بورس‌کالا، باید نسبت به گشایش حساب وکالتی اقدام کنند. حساب وکالتی حسابی است که به بورس‌کالا امکان می‌دهد پس از آنکه خریدار در فرآیند رقابت شرکت و کالا را خریداری کرد، بتواند از آن حساب برداشت کند و به این ترتیب مراحل تسویه انجام شود.

نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، این است که برای خرید خودرو، باید بخشی از قیمت پایه خودرو (براساس اعلام بورس‌کالا) در حساب وکالتی خریدار موجود باشد. به این ترتیب زمانی که ثبت‌سفارش صورت می‌گیرد، این مبلغ تا زمان انجام فرآیند حراج در حساب وکالتی مسدود می‌شود. پس از نهایی شدن ثبت‌سفارش خریداران در روزی که عرضه و فرآیند حراج صورت می‌گیرد، خریداران بر مبنای قیمت پایه در فرآیند حراج شرکت و در صورتی که تقاضا از عرضه بیشتر باشد در رقابت شرکت خواهند کرد. همچنین مالیات ارزش‌افزوده‌ای که پرداخت خواهد شد بر مبنای قیمت نهایی است که خریدار در سامانه ثبت و خرید خود را نهایی کرده است. به این ترتیب خریداران باید کلیه هزینه‌های اعلامی را برای خرید خودرو در نظر بگیرند.

چگونه از بورس کالا خودرو بخریم؟ | مراحل خرید خودرو در بورس کالا

گروه خودروسازی بهمن بعد از کش و قوس‌های فراوان بالاخره مجوز عرضه محصولات خود در بورس کالا را دریافت کرده است و ۶۰۰ دستگاه خودرو فیدلیتی و دیگنیتی در تاریخ ۲۶ مرداد ماه در بورس کالا عرضه کند. نحوه خرید خودرو از بورس کالا چگونه است؟

به گزارش نبض بورس، عرضه خودرو در بورس کالا در تاریخ ١٨ خرداد با درخواست وزارت صنعت، معدن و تجارت تعلیق شده بود اما پس از آن در روز ۲۱ تیر محسن علیزاده، عضو ناظر در شورای‌عالی بورس در توئیتی نوشت: شورای‌عالی بورس و اوراق بهادار، امروز عرضه خودرو در بورس کالا را با هماهنگی وزارت صمت مصوب کرد.

گروه خودروسازی بهمن توانست بعد از کش و قوس‌های فراوان بالاخره مجوز عرضه محصولات خود در بورس کالا را دریافت کند و ۶۰۰ دستگاه خودرو فیدلیتی و دیگنیتی در تاریخ ۲۶ مرداد ماه در بورس کالا عرضه کند.

آن طور که در اطلاعیه منتشر شده در این زمینه آمده است زمان تحویل خودرو‌های یاد شده ۲۳ مهرماه سال جاری در نظر گرفته شده است؛ بنابراین می‌توان این نحوی فروش بهمن موتوری‌ها را همانند فروش فوق العاده در نظر گرفت (بازه تحویل خودرو در فروش فوق العاده ۹۰ روز کاری تعیین شده است) با این تفاوت که برای این طرح فروش قرعه کشی برگزار نمی‌شود و متفاضیان باید به جای ورود به سامانه یکپارچه تخصیص خودرو از مسیر بورس کالا نسبت به خرید خودرو‌های عرضه شده اقدام کنند.

براساس این اطلاعیه ۳۵۰ دستگاه فیدلیتی و ۲۵۰ دستگاه دیگنیتی راهی تالار صنعتی می‌شود.

مراحل خرید خودرو در بورس کالا

متقاضیان برای خرید این خودروها در بورس کالا ابتدا باید نسبت به اخذ کد معاملات بورس کالا اقدام کنند.

گام اول : ثبت نام در سامانه سجام و ثبت نام در کارگزاری

نحوه اخذ کد بورس کالا نیز به این شکل است که متقاضیان به یکی از کارگزاری‌های مجاز مراجعه و به صورت آنلاین یا حضوری کد بورس کالا را دریافت می‌کنند. البته پیش‌تر باید در سامانه سجام ثبت نام کرده و احراز هویت شده باشند.مراحل تسویه معاملات در بورس کالا

گام دوم: بازکردن حساب وکالتی

متقاضیان پس از اخذ کد بورس کالا، باید نسبت به گشایش حساب وکالتی اقدام کنند. حساب وکالتی حسابی است که به بورس کالا این امکان را می‌دهد که پس از آنکه خریدار در فرآیند رقابت شرکت کرده و کالا را خریداری کرد، بتواند از آن حساب برداشت کند و به این ترتیب مراحل تسویه انجام شود.

آیا برای معامله افراد باید حساب وکالتی داشته باشند؟

هر فردی که بخواهد خودرو یا هر محصول دیگری از بورس کالا به صورت فیزیکی خریداری کند باید یک حساب وکالتی داشته باشد. نکته مهم این است که این حساب وکالتی کاملا با حساب در اختیار بورس متفاوت است و افرادی که در بازار آتی بورس کالا معامله میکنند هم باید حساب وکالتی را خریداری کنند.

نکته ای که باید به آن توجه شود این است که برای خرید خودرو، باید ۳۰ درصد قیمت پایه خودرو در حساب وکالتی خریدار موجود باشد. به این ترتیب زمانی که ثبت سفارش صورت می‌گیرد این مبلغ تا زمان انجام فرآیند حراج در حساب وکالتی مسدود می‌شود.

هر فرد چند خودرو می‌تواند بخرد؟

رئیس اداره ناظران و امور تالارهای بورس کالای ایران درباره محدودیت‌های خرید خودرو از بورس کالا گفت: در حال حاضر هر کد ملی صرفاً مجاز به ثبت سفارش روی یکی از کدهای عرضه شده است و صرفاً هم امکان خرید یک دستگاه خودرو را دارند. همچنین صدور سند و شماره‌گذاری نیز تنها به اسم خریدار خواهد بود.

وی اظهارکرد: پس از انجام فرآیند حراج و نهایی شدن خریدار، یکسری هزینه‌های عوارض، شماره‌گذاری و هوشمندسازی کارت خودرو که در اطلاعیه عرضه به آن اشاره شده لحاظ می‌شود.

رحمنی درباره فرآیند حراج نیز عنوان کرد: پس از نهایی شدن ثبت سفارش خریداران در روزی که عرضه و فرآیند حراج صورت می‌گیرد، خریداران بر مبنای قیمت پایه در فرایند حراج شرکت و در صورتی که تقاضا از عرضه بیشتر باشد در رقابت شرکت خواهند کرد و همچنین مالیات بر ارزش افزوده‌ای که پرداخت خواهد شد بر مبنای قیمت نهایی است که خریدار در سامانه ثبت و خرید خود را نهایی کرده است.