انواع روش‌های کشف قیمت در بورس

وارن بافِت می‌گوید:

معاملات حق امتیاز در بورس کالا به شفافیت و رقابتی شدن درآمد دولت کمک می کند

مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک بورس کالای ایران در هفتمین کنفرانس مهندسی مالی ایران گفت: راه اندازی معاملات حق امتیاز در دستور کار بورس کالا قرار دارد که موارد تحت شمول این اوراق، حق بهره برداری از معادن، مجوز واردات و سایر مجوزهای دولتی بوده که از مزایای این معاملات می توان به شفاف سازی در فرآیند اعطای مجوز، شفاف سازی آمار و اطلاعات صدور تا بهره برداری از حق امتیاز و نیز شفاف و رقابتی شدن درآمد دولت از طریق واگذاری امتیازها اشاره کرد.

به گزارش «کالاخبر»؛ مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک بورس کالای ایران در هفتمین کنفرانس مهندسی مالی ایران که با موضوع مهندسی مالی و آینده کسب و کار در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران برگزار شد، ظرفیت های بورس کالای ایران در توسعه بازار سرمایه با تاکید بر ابزارسازی مالی را تشریح کرد .

جواد فلاح در ابتدای سخنرانی خود عنوان کرد: بورس کالای ایران، بستری شفاف و نظام مند برای انجام معاملات کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا بوده و این بورس، معرفی و پیاده سازی ابزارهای نوین معاملاتی را در دستور کار خود دارد .

فلاح افزود: کشف قیمت منصفانه، تضمین اجرای تعهدات، انتشار اطلاعات بازار، بازاریابی از طریق شبکه کارگزاران، تنظیم و توسعه بازار، تسهیل مبادلات فیزیکی، جذب سرمایه های سرگردان، تسهیل تامین مالی و مدیریت ریسک نوسان قیمت از مهم ترین کارکردهای بورس کالای ایران در اقتصاد ملی است .

وی با بیان اینکه فرابورس، بورس اوراق بهادار، بورس کالای ایران و بورس انرژی، چهار بورس فعال در بازار سرمایه کشور هستند، تصریح کرد: بورس کالای ایران در شهریورماه سال ۱۳۸۶ با ادغام بورس فلزات تهران و بورس کالای کشاورزی و براساس قانون بازار اوراق بهادار راه اندازی شد و در بهمن ماه همان سال نیز معاملات فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمی در این بورس آغاز شد .

بازار فیزیکی بورس کالا

وی با بیان اینکه بورس کالای ایران دارای چهار بازار فرعی، فیزیکی، مشتقه و مالی است به ابزارهای معاملاتی در بازار فیزیکی اشاره کرد و گفت: در بازار فیزیکی معاملات به روش های مختلفی شامل نقدی، سلف، نسیه، کشف پریمیوم، قراردادهای بلندمدت و تهاتر انجام می شود و اصول معاملات در این بازار، مبتنی بر تحویل فیزیکی و عدم معامله مجدد کالا (به جز معاملات تهاتری) است .

وی توضیح داد: در معاملات نقدی، تسهیل بازاریابی و مبادله فوری و مطمئن کالا صورت می گیرد، در معاملات سلف، تامین مالی فروشنده و در معاملات نسیه، تامین مالی خریدار مد نظر است. همچنین در قرارداد کشف پریمیوم، اطمینان نسبت به مبادله به قیمت بازار و پوشش ریسک صورت می گیرد و در معاملات قرارداد بلندمدت (تسویه چند مرحله ای) برنامه ریزی بلند مدت برای شرکت ها میسر می شود و در معاملات تهاتری نیز رفع مشکلات نقدینگی صنایع مورد هدف بورس کالاست .

وی به بیان تجربه جهانی در قراردادهای پریمیومی اشاره کرد و گفت: در بورس فلزات لندن، معاملات پریمیوم برای تحویل کالا در مکان‌های جغرافیای خاص که متقاضی بیشتری دارد به کار گرفته می‌شود. به این ترتیب می توان با بهره‌گیری از ابزارهای مالی جدید و ایجاد استراتژی هدفمند، موقعیت خرید یا فروش آتی با قیمت شناور را در بازار داخل نیز ایجاد کرد .

به گفته وی، در قراردادهای تجاری بین‌المللی نیز تجار برای انعقاد قراردادهای آینده و در عین حال پوشش نوسانات قیمت اقدام به انعقاد قراردادهایی با قیمت شناور (قیمت براساس قیمت مرجع) می کنند .

فلاح در ادامه به مزایای قراردادهای بلندمدت (تسویه چند مرحله ای) اشاره کرد و گفت: در قراردادهای بلندمدت امکان برنامه ریزی بلندمدت برای صنایع بالادستی و پایین دستی وجود دارد ضمن اینکه این نوع قرارداد موجب رفع نگرانی شرکت های تولیدی در خصوص امکان فروش محصول خود در آینده و نیز رفع نگرانی صنایع پایین دستی در خصوص امکان تامین مواد اولیه مورد نیاز خود در آینده می شود. بنابراین می توان گفت این قراردادها موجب کاهش ریسک تامین و فروش، مدیریت ریسک قیمت و برنامه ریزی بندمدت تولید می شود .

فلاح در ادامه به تهاتر در بازار انواع روش‌های کشف قیمت در بورس انواع روش‌های کشف قیمت در بورس فیزیکی بورس کالا پرداخت و گفت: رفع مشکل تنگنای نقدینگی، تسهیل روابط تجاری در زنجیره کالا، تسهیل تجارت بین الملل بدون انتقال ارز، ایجاد ارتباط مستقیم بین خریداران و فروشندگان در یک بازار شبکه ای و کاهش هزینه و افزایش مبادلات از مزایای بازار تهاتری است .

بازار مشتقه و مالی

مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک بورس کالای ایران در ادامه سخنرانی خود به ابزارهای معاملاتی بازار مشتقه بورس کالای ایران اشاره کرد و گفت: ابزارهای معاملاتی بورس کالای ایران شامل قرارداد آتی و اختیار معامله است که موجب پوشش ریسک و کشف قیمت می شود .

فلاح همچنین به ابزارهای معاملاتی بورس کالا در بازار مالی اشاره کرد وگفت: اوراق سلف موازی استاندارد، گواهی سپرده کالایی، صندوق کالایی، اوراق خرید دین و حق امتیاز نیز از جمله این ابزارها در بازار مالی هستند .

وی به دلایل راه اندازی ابزار اوراق سلف موازی استاندارد که مسیری هموار برای تامین مالی شرکت ها به شمار می رود اشاره کرد و گفت: محدودیت قراردادهای سلف همچون عدم وجود بازار ثانویه جهت انتقال موقعیت خریداران و عدم امکان نقدشوندگی و در نتیجه کاهش جذابیت حضور در فرآیند تامین مالی و نیز استفاده نشدن از نقدینگی سرگردان جامعه برای تامین مالی فعالان بازار موجب شد تا اوراق سلف استاندارد طراحی شود .

وی اضافه کرد: در اوراق سلف استاندارد، سررسیدهای عموماً یکساله بوده و امکان تأمین مالی بلندمدت صنایع بالادستی و امکان بهره‌گیری از سرمایه‌های عمومی در تأمین مالی صنایع وجود دارد ضمن اینکه این اوراق دارای سود تضمین‌شده برای سرمایه‌گذار است و معاملات ثانویه و بازارگردان نیز برای تضمین نقدشوندگی اوراق با حداقل سود تعیین‌شده وجود دارد .

کارکردهای گواهی سپرده کالایی

وی همچنین به گواهی سپرده کالایی اشاره و خاطرنشان کرد: در گواهی سپرده کالایی، سند الکترونیک مبین تحویل کالا به انبارهای تحت نظارت بورس بوده و وجود بازار ثانویه برای انجام معاملات پیوسته و مکرر و نیز امکان مراجعه به انبار و تحویل کالا در هر زمانی وجود دارد .

به گفته وی اوراق گواهی سپرده کالایی موجب سهولت انجام معاملات، انجام معاملات در سطوح مختلف خرد و کلان، کمک به جذب سرمایه‌های جدید در شرایط رکود، افزایش عمق معاملات، کاهش هزینه‌های حمل و نگهداری کالا، اطمینان از اصالت کالا، ارتقاء کیفی محصولات داخلی و کشف نرخ روزانه می شود .

به گفته فلاح از جمله کارکردهای گواهی سپرده کالایی می توان به اوراق بهادار سازی در بستر بلاک چین، فراهم شدن بستر راه اندازی صندوق های کالایی، ابزار قراردادهای آتی و ابزار توثیق و تامین مالی اشاره کرد .

وی عنوان کرد: اوراق بهادارسازی کالا در بستر بلاک‌چین می تواند موجب ایجاد توکن به پشتوانه گواهی سپرده کالایی شده و یک ابزار پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز، تسهیل تجارت و جبران خلاء های انتقال ارز باشد .

مزایای صندوق های کالایی

فلاح در ادامه به مزیت های صندوق های کالایی اشاره کرد و گفت: سرمایه گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر کالا، امکان پیروی از بازده تغییرات قیمتی یک یا چند کالای معین، بهره بردن از نوسانات بازارهای کالایی و نیز رهایی از مسئولیت نگهداری کالا در عین مالکیت بر کالا از جمله مزایای این صندوق ها هستند .

وی به راه‌اندازی قراردادهای آتی بر روی واحدهای صندوق‌های کالایی اشاره کرد و در خصوص دلایل انتخاب صندوق به عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی گفت: وجود بازار نقدی قوی در بورس کالا، پیروی صندوق از بازدهی کالا، شفافیت بسیار بالای عملکرد صندوق ها، تکمیل زنجیره ابزارهای مالی برای سرمایه گذاران و نیز ایجاد تنوع در دارایی های پایه قراردادهای آتی از جمله این دلایل است .

اوراق خرید دین و حق امتیاز

فلاح در ادامه به فرآیند اوراق خرید دین اشاره کرد و گفت: محدودیت معاملات نسیه و نیاز به تامین مالی صنایع بالادستی و عدم تمایل آنان به فروش نسیه، موجب اوراق بهادار سازی مطالبات ناشی از فروش نسیه در قالب اوراق خرید دین می شود .

به گفته وی، اوراق خرید دین موجب رفع تنگنای نقدینگی در کل چرخه و تأمین مالی بهینه صنایع بالادستی شده و هدایت سرمایه‌های عمومی به صنعت داخلی را موجب می شود. ضمن اینکه در این اوراق سود تضمین‌شده برای سرمایه‌گذار است و امکان معاملات ثانویه و بازارگردان برای تضمین نقدشوندگی اوراق نیز وجود دارد .

وی همچنین در خصوص اوراق حق امتیاز گفت: تعریف بازار شفاف برای حقوق مبتنی بر کالا در بورس کالای ایران، امکان کشف نرخ شفاف حقوق مبتنی بر کالا و ایجاد بستر شفاف حراج و مزایده حقوق مبتنی بر کالا از کارکردهای اوراق حق امتیاز است .

فلاح با بیان اینکه موارد تحت شمول این اوراق، حق بهره برداری از معادن، مجوز واردات و سایر مجوزهای دولتی است، در خصوص مزایای حراج حق امتیاز گفت: شفاف سازی در فرآیند اعطای مجوز، شفاف سازی فرآیند و آمار و اطلاعات صدور تا بهره برداری از حق امتیاز و نیز شفاف و رقابتی شدن درآمد دولت از طریق واگذاری امتیازها از جمله مزایای راه اندازی معاملات حق امتیاز در بورس کالاست .

وی در قسمت پایانی سخنان خود، ابزارهای بورس کالای ایران را براساس کارکردهایی همچون تسهیل معامله، تامین مالی فروشنده، سهولت انتشار، تحویل فیزیکی، تضمین کیفیت محصول، جذابیت برای سفته باز، مصرف کننده و توزیع کننده، امکان تسویه نقدی، نقدشوندگی ابزار و کمک به کشف قیمت عنوان کرد .

فلاح تسهیل تجارت داخلی و بین المللی، تسهیل پوشش ریسک، ایجاد مرجعیت قیمت داخلی و منطقه ای، تکمیل زنجیره تجارت کالا، تامین مالی صنایع داخلی با اتکا بر ظرفیت های موجود و ارتقای فرهنگ سرمایه گذاری را از اهداف بورس کالا در مسیر توسعه دانست .

وی همچنین عنوان کرد: شناخت موانع فرهنگ سازی، آموزش و ترویج، انتخاب دارایی پایه متناسب با انواع ابزارها، شناخت نقاط ضعف ابزارها و روش های معاملاتی، شناخت موانع قانونی، تعامل با دولت و مجلس و سایر نهادها و نیز شناخت واقعیات اقتصاد روز برای تطابق بیشتر با نیازهای تجارت از چالش های بورس کالای ایران در مسیر توسعه است .

بورس کالا کانون اصلی کشف قیمت واقعی سنگ آهن می‌شود

حامد سلطانی نژاد در پاسخ به پرسش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم در خصوص نقش بورس کالا در شفاف سازی قیمت سنگ آهن گفت: در پیش گرفتن اقدامات عملی به منظور تحقق این مساله منوط به حضور و پذیرش شرکتهای سنگ آهنی در بورس کالا است.

مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران افزود: با توجه به تقویت پروسه قیمت گذاری سنگ آهن در بورس کالا طی دو، سه ماه گذشته به موجب ماده 37 قانون رفع موانع تولید، درخواستهایی از سوی شرکت های سنگ آهنی برای پذیرش محصولات در بورس کالای ایران ارایه شده است.

وی همچنین سهم شرکتهای متوسط و کوچک سنگ آهنی از این بازار را تنها 5 درصد عنوان کرد و گفت: موفقیت بورس کالا در روند قیمت گذاری سنگ آهن منوط به ورود شرکت های بزرگ سنگ آهنی در این بازار است.

سلطانی نژاد ادامه داد: با توجه به اهمیت این مساله، بورس کالا در مذاکره با شرکتها و تولید کنندگان بزرگ سنگ آهن تلاش دارد تا شرایط را برای پذیرش محصولات این شرکتها به منظور تمرکز قیمت گذاری سنگ آهن در بورس کالای ایران تسهیل سازد.

وی یاد آور شد: دولتی بودن شرکت های سنگ آهنی و فولادی در گذشته سبب شده بود تا این شرکتها در خصوص قیمت گذاری سنگ آهن مشکلی نداشته باشند؛ اما اکنون با خصوصی شدن این شرکتها نیاز به تغییر روش قیمتگذاری ضروری شده است و تنها مکانی که می‌توان قیمت سنگ آهن را بر مبنای مکانیسم عرضه و تقاضا کشف قیمت واقعی و معامله کرد، بورس کالای ایران است.

این مقام مسئول با بیان این که قیمت گذاری سنگ آهن به دلیل تنوع فرآورده های سنگ آهنی و تعدد معاملات آنها و همچنین محل تحویل محصول باید مورد بررسی دقیق قرار بگیرد، تاکید کرد:در جلساتی که با بزرگان صنعت سنگ آهن در حال برگزاری است در خصوص انواع و اقسام محصولات و روشهای مختلف کشف قیمت آنها به گفت و گو می پردازیم و امیدوار هستیم که خروجی مناسبی از این جلسات بیرون بیاید.

مدیرعامل بورس کالا از تفاوت در محاسبه هزینه‌های شرکتهای سنگ آهنی و فولادی به عنوان یکی از گره‌های موجود در اقتصاد کشور نام برد و گفت: در حال حاضر هزینه سنگ آهنی‌ها ریالی است و با تورم ریال هم مواجه اند، اما محصول نهایی این زنجیره که فولاد است، همواره بر اساس قیمت های واقعی به فروش می‌رسد. بر این اساس نوساناتی که ایجاد می‌شود همواره سبب شده است که حاشیه سود سنگ آهنی ها نزولی باشد.

وی با تاکید بر این که باید ترتیبی قرار داده شود که هر دو صنعت سنگ آهن و فولاد از ارزش افزوده‌ای که ایجاد می‌کنند به تناسب فعالیتشان بهره‌مند شوند تصریح کرد: براین اساس در پروسه قیمت گذاری سنگ آهن در ابتدا باید مشخص شود که در زنجیره تولید فولاد، کدام محصول با توجه به ترکیب سهامداری آنها، می تواند از سوی بورس کالا قیمت گذاری شود، همچنین باید تمامی ذینفعان این زنجیره اعم از خریداران و فروشندگان و مناسبتهای آنها مشخص شود.

به گفته سلطانی نژاد، اگر در خصوص سنگ آهن مکانیزم بازار و قیمت گذاری آن به خوبی طراحی شود، در مورد دیگر اجزای زنجیره سنگ آهن مانند کنسانتره و گندله این مشکل وجود نخواهد داشت.

گفتنی است؛ قیمت سنگ آهن و فرآورده‌های آن در حالی در جهان قیمت های 90 انواع روش‌های کشف قیمت در بورس دلاری را پشت سر گذاشته که این ماده با اهمیت معدنی در کشور به دلیل قیمتگذاری دولتی به صورت یارانه‌ای و با قیمت 40 دلار در هر تن به فولادسازان فروخته می شود. این شرایط سبب شده تا تولیدکنندگان صنعت سنگ آهن در مذاکراتی فشرده با وزارت صنعت، معدن و تجارت پایان قیمت گذاری دولتی را دنبال کنند و در نهایت این مذاکرات تا به اینجای کار به کشف قیمت واقعی این محصول در انواع روش‌های کشف قیمت در بورس بورس کالا برای نزدیک شدن به قیمت های جهانی منتهی شده است.

قیمت سهام چگونه محاسبه می‌شود

این روزها بحث‌های زیادی درباره‌ی سهام و سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار می‌شنویم. بنابراین داشتن اطلاعاتی درباره‌ی بازار سهام و مهم‌تر از آن، روش‌های تعیین قیمت سهام بسیار مفید خواهد بود.

شرکت‌ها و سازمان‌های امروزی به سرمایه‌های هنگفتی نیاز دارند که فراتر از دارایی‌های یک یا چند نفر است. بازار سهام به جذب سرمایه و تأمین مالی این شرکت‌ها کمک می‌کند. همچنین سرمایه‌گذاران همگی و به طور جمعی ارزش سهام این شرکت‌ها را تعیین می‌کنند. وقتی عده‌ی انبوهی هر یک برای خود اقدام به ارزش‌گذاری سهمی می‌کند، قیمت سهام آن شرکت به قیمت ایده‌آل نزدیک می‌شود. این مقاله را بخوانید تا با نحوه‌ی ارزش‌گذاری آن آشنا شوید.

تاریخچه‌ی بازار سهام

در گذشته‌ی دور شرکت‌ها فقط با پول صاحبان شرکت راه‌اندازی و اداره می‌شدند. کسب‌وکارهای کوچک به سرعت رشد کرده و تنها با تکیه بر سودآوری‌شان به حیات خود ادامه می‌دانند. اما ممکن نیست بتوان همه‌ی کسب‌وکارها را تنها با بهره گرفتن از آورده‌ی بنیان‌گذاران راه‌اندازی کرد. مثلا برای ساختن یک کارخانه به پول هنگفتی نیاز دارید! اگر بانک‌ها به شما وام ندهند و نتوانید از دوست و آشنا هم چنین پولی قرض بگیرید، چه خواهید کرد؟
با آغاز اکتشافات اروپاییان در قرن ۱۵ و ۱۶ میلادی، نیاز آنها به پول افزایش پیدا کرد، اما پادشاهان علاقه‌ای به پشتیبانی از آنها نداشتند. مالکین و ثروتمندان با بهره‌های بالا حاضر به دادن وام بودند. بنابراین آنها تصمیم گرفتند از مردم عادی کمک بگیرند. و به این ترتیب شرکت هلندی هند شرقی، در سال ۱۶۰۲ نخستین شرکت سهامی‌ای بود که اوراق سهامش در بازار سهام آمستردام منتشر و معامله شد.

سهام چیست؟

برگه‌ی سهام یک شرکت شما را به نسبت میزان سرمایه‌گذاری‌تان (خرید برگه سهام) در سود آتی آن شرکت سهیم می‌کند. مثلا اگر شما یک سهم را از سهام شرکت اپل بخرید، با توجه به تعداد سهام ۱ میلیاردی آن، به اندازه یک میلیاردم از سود سالانه‌ی شرکت اپل نصیب شما خواهد شد.

فهرست شرکت‌ها

شرکت‌های عرضه‌کننده‌ی سهام در قالب فهرست شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار سهام (و یا بورس اوراق بهادار) معرفی می‌شوند. پذیرش این شرکت‌ها دارای شرایطی بوده و آنها را موظف به ارائه و انتشار کلیه‌ی اطلاعات مهم و اثرگذار به عموم مردم می‌کند. در مقابل نام (یا نماد) این شرکت‌ها در تابلوی سهام قرار می‌گیرد و هر سهمی که توسط بازدیدکنندگان بازار خریداری شود به تأمین مالی آنها کمک خواهد کرد. پدیدار شدن سهام یک شرکت برای نخستین بار در بازار سهام، «عرضه‌ی اولیه» نام دارد.

کارگزاران سهام

کارگزاران سهام بین شرکت‌های پذیرفته‌شده (فروشندگان) و خریداران رابطه برقرار می‌کنند (همانند یک فروشگاه اینترنتی). معامله‌ی میلیون‌ها سهم در روز، مواجهه‌ی مستقیم شرکت‌ها با خریداران را غیرممکن کرده است. بنابراین کارگزاری‌ها به عنوان رابطی بین شرکت‌ها و خریداران بالقوه عمل می‌کنند.

ارزش‌گذاری سهام

مفاهیم اولیه

یکی از مفاهیم پایه‌ای در تعیین ارزش یک سهم «سود هر سهم» یا همان EPS است. همان‌طور که از نامش پیداست مقدار سود متعلق به یک سهم شرکت، از تقسیم کل سود سالانه‌ی شرکت بر تعداد سهام شرکت به دست می‌آید. مثلا اگر شرکتی ۱ میلیون سهم داشته باشد و سود سالانه‌ی آن ۵ میلیون تومان باشد، از تقسیم ۵ میلیون بر ۱ میلیون به سود ۵ تومانی برای هر سهم می‌رسیم.

محاسبه‌ی قیمت سهام

برای بررسی میزان پول لازم برای خرید ۱ سهم از شرکت کافیست سود سال‌های آینده را جمع کنید:

قیمت سهام = EPS سال اول + EPS سال دوم + …

البته می‌دانیم که ارزش ۱ تومان امروز با ۱ تومانِ ۱۰ سال بعد یکی نیست. به دلیل نرخ سود (i)، پول شما پس از ۱۰ سال ارزش کمتری خواهد داشت. پس فرمول پیشین نیاز به بهبود دارد:

… + (۲^(EPS ÷ (i+۱ سال دوم) + ((EPS) ÷ (i+۱ سال اول)) = قیمت سهام

حالا که بحث کمی پیچیده شد، کار را ساده می‌کنم و راه میانبری برای دو وضعیت نشان می‌دهیم:
۱. شرکت‌های بالغ به حدی بزرگ شده‌اند که به سختی و کندی رشد می‌کنند

نرخ سود ÷ EPS = قیمت سهام

نرخ سود مورد انتظار را می‌توان با توجه به میزان ریسک مربوط به شرکت، ریسک بازار و نرخ سود درازمدت اعلام‌شده توسط دولت محاسبه کرد.
قیمت سهام این شرکت‌ها معمولا به کندی تغییر می‌کند. تنها تغییر نرخ سود رسمی، ریسک‌های مربوط به شرکت (مثل سیل یا حمله‌ی آفات برای شرکت‌های حوزه‌ی کشاورزی) و یا تغییر ریسک بازار (مانند بحران مالی سال ۲۰۰۸) است که باعث تغییر قیمت قابل توجه می‌شود. اما در شرایط عادی هیجان چندانی وجود نخواهد داشت.

۲. شرکت‌های در حال رشد

(نرخ رشد مورد انتظار شرکت – نرخ سود) ÷ EPS سال بعد = قیمت سهام

اجازه دهید از یک مثال ساده استفاده کنیم. فرض کنیم EPS سال آینده شرکتی ۴۸ تومان است، نرخ سود مورد انتظار را با توجه به ریسکی که برای آن محتمل می‌دانیم، ۲۰ درصد در نظر می‌گیریم و نرخ رشد سالانه‌ی شرکت هم ۵ درصد است. بنابراین طبق فرمول، قیمت ایده‌آل سهام ۳۲۰ تومان خواهد بود:
۳۲۰ = (۵٪ – ۲۰٪) ÷ ۴۸
اما نرخ رشد (در اینجا ۵٪) را چگونه پیدا کنیم؟

یافتن نرخ رشد

برای یافتن نرخ رشد شرکت، سود آن در سال آینده و سال‌های بعدی، روش علمی دقیق و پاسخ کاملی وجود ندارد. به همین دلیل ما به بازار سهام نیاز داریم. در این بازار همه‌ی بازیگران هوش‌شان را به کار می‌گیرند تا میزان نرخ رشد شرکت‌ها و در نتیجه قیمت فعلی سهام آنها را کشف کنند.
برای تحقق پیش‌بینی جامع و روشن کردن مسیر آینده، همیشه به داده‌های جدید و پروژه‌های پیش‌ِ رو نیاز داریم. مثلا اگر شرکتی مدیر خلاق و باهوشی استخدام کند، آینده‌ی روشنی را برایش پیش‌بینی می‌کنیم. اطلاعات سودمند دیگری هم برای سرما‌یه‌گذاران وجود دارد؛ از جمله:
۱. صورت‌های مالی دوره‌ای شرکت‌ها که شِمایی از شرایط کاری و مالی شرکت به ما می‌دهد
۲. صورت‌های مالی شرکت‌های مشابه (شرکت‌های یک صنعت) یا شرکت‌های اثرگذار بر شرکت مورد نظر. مثلا اگر شرکت‌های تولید و عرضه‌ی فلزات اساسی دچار مشکل شوند، می‌توان انتظار بروز مشکل را در شرکت‌های تولیدکننده‌ی انواع محصولات فلزی و آلیاژها داشت.
۳. تغییر روند‌ها. مثلا وقتی گزارشاتی مبنی بر میل روزافزون مردم به استفاده از گوشی‌های هوشمند دریافت می‌شود، می‌توان انتظار رشد شرکت‌های نرم‌افزاری فعال در زمینه‌های اپلیکیشن‌های موبایل را داشت.
۴. بروز تغییرات در بازارهای گسترده‌تر
۵. تغییرات در اقتصاد جهانی

پیش‌بینی شرایط بازار

بنابراین ما سعی می‌کنیم تا جایی که می‌توانیم اطلاعات کسب کنیم و با تکیه بر آنها نرخ رشد شرکت و قیمت سهام آن را تعیین کنیم. مثلا اگر اخباری مبنی بر کاهش فروش آی‌پد منتشر شود، نه تنها اپل بلکه احتمالا سامسونگ هم به مشکل خواهد خورد زیرا می‌دانیم فروش گلکسی‌تبِ سامسونگ کمتر هم خواهد شد.
پیش‌بینی و تخمین نرخ رشد بیش از اینکه مبتنی بر علم باشد، یک هنر است و این کاری‌ است که میلیون‌ها نفر به طور جمعی در بازار سهام انجام می‌دهند. چون نرخ رشد بر اساس اطلاعات جدید پیوسته تغییر می‌کند، قیمت سهام هم به طور مداوم در حال تغییر است.

مزیت‌های بازار سهام

۱. راه‌اندازی کسب‌وکار: بازار سهام امکان جذب و تأمین سرمایه را از طریق فروش سهام به عده‌ی زیادی از مردم فراهم می‌کند که به معنای افزایش گزینه‌های موجود برای تأمین مالی یک کسب‌وکار است.
۲. تقسیم ریسک: در بازار سهام ریسک یک شرکت را میان انبوهی از مردم (سهام‌داران) تقسیم می‌کنید. چون افراد بخش کوچکی از سهام یک شرکت را در اختیار دارند، در صورت ورشکستگی آن شرکت هر کس به اندازه‌ی میزان سهام خود متضرر می‌شود.
۳. پیش‌بینی جمعی ارزش سهام

وارن بافِت می‌گوید:

«بازار سهام در کوتاه‌ مدت یک ماشین نظرسنجی و در درازمدت یک ترازوی دیجیتال است.»

خرید سهام استقلال در بورس

باشگاه استقلال، جهت عرضه سهام خود، در فرابورس، ثبت شده است. نحوه خرید سهام باشگاه استقلال در بورس، از طریق کارگزاری ها است. از شرایط خرید این سهام، می توان به داشتن کد بورسی، اشاره کرد که از طریق سامانه سجام، قابل دریافت می باشد. قیمت هر سهم 388 تومان بوده و زمان خرید آن نیز پس از عرضه 10 درصد از سهام این باشگاه، تعیین می شود.

برای مشاوره خرید سهام استقلال

برای مشاوره خرید سهام استقلال

عناوین اصلی این مقاله

در سال های گذشته، بسیاری از کشور های جهان، جهت انجام اصلاحات، در زمینه اقتصاد و نظام اداری کشور خود، فرآیند خصوصی سازی را آغاز و اجرا کرده اند. در این طرح، تعادلی، بین حکومت و بازار برقرار می شود که لازم به ذکر است که اجرای آن، به نفع بازار می باشد.

به تازگی، خصوصی سازی باشگاه استقلال تهران، که واگذاری سهام آن، در طول سال های اخیر، با مشکلات زیادی مواجه بود، در فرابورس ایران به ثبت رسیده است. ورود باشگاه استقلال به بازار سرمایه ایران، می تواند نقطه عطفی برای اقتصاد این صنعت باشد و طرفداران این باشگاه نیز می توانند با سرمایه گذاری در آن، از طریق خرید سهام استقلال، به اقتصاد کشور، کمک بسزایی داشته باشند.

با توجه به اهمیت نحوه خرید سهام استقلال، برای طرافداران این تیم بزرگ و همچنین، سرمایه گذاران بازار سرمایه، در ادامه، در رابطه با نحوه خرید سهام باشگاه استقلال در بورس، شرایط لازم برای دریافت آن، قیمت هر سهم و همچنین، زمان خرید این سهام، مطالبی آورده شده است.

راهنمای خرید سهام استقلال

برای خرید سهام استقلال، متقاضیان، می بایست در رابطه با ارزش این برند و همچنین، در رابطه با ارزش هر سهم آن، اطلاعات لازم را داشته و پس از کسب این اطلاعات، برای خرید سهام، اقدام نمایند. در ادامه، در رابطه با نحوه خرید سهام استقلال در فرابورس و همچنین، موارد مورد نیازی که می بایست سرمایه گذاران، پیش از خرید این سهام، به آن ها توجه انواع روش‌های کشف قیمت در بورس داشته باشند، راهنمایی های لازم، آورده شده است.

ارزش گذاری سهام استقلال، بر اساس روش مبنای NAV یا همان ارزش خالص دارایی های یک شرکت سرمایه گذار، در بازار سرمایه، که برای محاسبه ارزش ذاتی سهام آن شرکت، استفاده می شود، صورت گرفته است؛ زیرا بر اساس ارزیابی های صورت گرفته، در رابطه با قیمت باشگاه استقلال، با توجه به زیان دهی، امکان ارزش گذاری، بر طبق ضوابط مربوط به سود آوری وجود ندارد و به همین دلیل، از این روش، برای ارزش گذاری سهام استقلال، استفاده شده است.

همچنین، بر اساس اصول استاندارد های بین المللی صورت گرفته، برای برآورد ارزش برند استقلال که یک برند پر طرفدار می باشد، ارزش این برند، 1780 میلیارد تومان، محاسبه گردیده است. لازم به ذکر است که این ارزش گذاری، با توجه به پیش بینی نرخ رشد 30 درصدی، نرخ تنزیل و یا همان ارزش فعلی 25 درصدی و همچنین، درآمد های این باشگاه و در آمد های آینده آن، انجام شده است. همچنین، از فرمول 10 برابر قیمت اسپانسر، جهت محاسبه ارزش برند این باشگاه نیز الهام گرفته شده است.

سرمایه گذاران، برای خرید سهام استقلال در فرابورس، می توانند همانند خرید سهام در بازار بورس اقدام نمایند. جهت خرید سهام استقلال، متقاضیان، باید ابتدا، از طریق ثبت نام الکترونیکی، در سامانه سجام، به نشانی اینترنتی www.sejam.ir و همچنین، انجام فرآیند احراز هویت آن، کد معاملاتی خود را دریافت نمایند.

سپس، در یکی از کارگزاری های معتبر که در زمینه بورس فعالیت می کنند، ثبت نام نموده و همچنین، فرآیند احراز هویت آن را نیز به صورت کامل انجام دهند. افراد متقاضی، پس از اخذ کد سهامداری و ثبت نام در یک کارگزاری رسمی، می توانند به راحتی، برای خرید سهام استقلال، از طریق کارگزاری خود اقدام کنند.

افرادی که تمایل دارند، به صورت غیر حضوری، کد بورسی خود را دریافت نمایند، می توانند از طریق سایت sejam.ir، ثبت نام کنند. جهت راهنمایی بیشتر، در رابطه با نحوه ثبت نام در سامانه سجام، به صورت آنلاین، به لینک زیر مراجعه کنید.

شرایط لازم برای خرید سهام استقلال

افرادی که قصد خرید سهام استقلال را دارند، می بایست پیش از خرید این سهام، حتما از شرایط لازم برای خرید این سهام در فرابورس مطلع باشند. سهام استقلال نیز همانند دیگر سهام های عرضه شده در بازار بورس اوراق بهادار بوده که صرفا، به افراد واجد شرایط، تعلق می گیرد. بنابراین، تنها افرادی، مجاز به خرید سهام استقلال می باشند که حتما دارای شرایط لازم، برای دریافت آن باشند.

در حال حاضر، کارگزاری های مختلفی، از جمله کارگزاری مفید، کارگزاری آگاه، کارگزاری بانک ملت و غیره، اقدام به ارائه خدمات مربوط به خرید و فروش سهام شرکت های مختلف و معاملات در بازار بورس می کنند. شرایط کلی خرید سهام استقلال در فرابورس، برای هر یک از این کارگزاری ها به یک صورت می باشد که در ادامه، این شرایط را توضیح می دهیم.

افرادی که دارای کد بورسی، از طریق سامانه جامع اطلاعات مشتریان یا همان سجام هستند، می توانند همانند خرید سهام در بازار بورس، برای خرید سهام استقلال نیز در فرابورس ایران اقدام نمایند.

افرادی که در هر یک از کارگزاری های رسمی، فعال هستند، می توانند از طریق پلتفرم معاملاتی آن، سهام استقلال را به صورت آنلاین، خریداری کنند.

خرید سهام استقلال، از طریق اپلیکیشن های معاملاتی، همانند برنامه ایزی تریدر مفید، امکان پذیر می باشد.

محدودیت سنی، برای خرید سهام استقلال، تعریف نشده است.

باشگاه استقلال نیز جهت کشف قیمت در بازار بورس، ابتدا 10 درصد از سهام خود را واگذار می کند.

افرادی که تمایل دارند، وارد بازار بورس اوراق بهادار شوند، می بایست بدانند شرکت های سرمایه گذار، پس از کسب مجوز های لازم برای عرضه سهام خود، از سازمان بورس، ابتدا، اقدام به عرضه سهام خود، در تعداد و قیمت مشخص می کنند، که به این نوع از عرضه سهام، برای اولین بار، عرضه اولیه گفته می شود. جهت راهنمایی بیشتر، در رابطه با خرید عرضه اولیه، به لینک زیر مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید: عرضه اولیه چیست

قیمت سهام استقلال

اگر تاکنون، کمی تجربه فعالیت در بازار سرمایه ایران را داشته باشید می بایست بدانید که ارزش هر سهم یک نماد بورس یا همان سهام، بر اساس عوامل و معیار های مختلفی تعیین می گردد. در حال حاضر، ارزش هر سهم استقلال، 291 تومان، اعلام گردیده است.

همچنین، با توجه به درج سهام شرکت فرهنگی ورزشی استقلال ایران، در تابلو نارنجی بازار پایه فرابورس ایران، تعداد یک میلیارد و 236 میلیون و 99 هزار و 656 سهم جدید شرکت مذکور ناشی از سلب حق تقدم در نماد معاملاتی استقلالح، با قیمت هر سهم جدید 291 تومان، در مورخ 15 اسفند ماه سال 1400 آغاز و به مدت 30 روز و حداکثر تعداد برای هر کد 1030 سهم پذیره نویسی می‌ شود.

افرادی که قصد سرمایه گذاری، در بازار بورس اوراق بهادار را دارند، لازم است، در رابطه با میزان دریافت کارمزد معاملاتی هر یک از کارگزاری ها، مطلع باشند. جهت راهنمایی بیشتر، در رابطه با میزان کارمزد معاملات بورس، به لینک زیر مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید: کارمزد معاملات بورس

زمان خرید سهام استقلال

در رابطه با زمان خرید سهام استقلال، باید گفت، بر اساس اقدامات صورت گرفته توسط دولت، برای واگذاری سهام باشگاه استقلال تهران، می بایست ابتدا این باشگاه، در بازار پایه فرابورس، درج نماد شود و سپس، تاریخ عرضه سهام باشگاه استقلال، برای اولین بار، توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی، اعلام می گردد.

در ابتدا، پس از عرضه 10 درصد از سهام استقلال، سهام این باشگاه بزرگ، برای متقاضیان آن، قابل معامله می باشد. علی رغم اینکه در شهریور ماه سال جاری، اعلام شد، روند مربوط به عرضه سهام باشگاه استقلال، در حال انجام می باشد و در تاریخ 1 اسفند ماه 1400، باشگاه استقلال، وارد بازار فرابورس ایران شد. همچنین، در حال حاضر، زمان عرضه این سهام، برای سرمایه گذاران، 15 اسفند ماه 1400، اعلام شده است.

افرادی که قصد سرمایه گذاری، در بازار سرمایه را دارند، لازم است، در رابطه با روش های افزایش سرمایه شرکت های سرمایه گذار در بازار بورس اوراق بهادار، به عنوان سهامدار، مطلع باشند. جهت راهنمایی بیشتر، در رابطه با انواع روش های افزایش سرمایه در بورس، به لینک زیر مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید: افزایش سرمایه در بورس

نتیجه پذیره نویسی سهام استقلال

حداقل سهام قابل خریداری شده باشگاه استقلال، توسط کد های معاملاتی حقیقی و حقوقی، 1 سهم و حداکثر سهام قابل خریداری توسط هر شخص حقیقی و حقوقی، در نماد معاملاتی ( استقلالح 1 ) تعداد 1,030 سهم می باشد. لازم به ذکر است که تمامی کارگزاران رسمی، امکان خرید با شرایط مذکور را در سامانه ‌های معاملاتی خود، برای متقاضیان ایجاد کرده اند.

سرمایه گذاران، توجه داشته باشند که صرفا می ‌توانند یک سفارش، برای نماد استقلالح 1، در سامانه بر خط خود داشته باشند. ویرایش حجم و یا حذف سفارش خرید سهام استقلال، فقط در زمان تعیین شده توسط کارگزار ناظر مجاز می باشد و پس از پایان مدت زمان پذیره ‌نویسی، امکان ویرایش یا حذف سفارش، برای سهامداران، وجود نخواهد داشت.

پذیره ‌نویسی سهام استقلال، ناشی از سلب حق ‌تقدم در افزایش سرمایه شرکت فرهنگی ورزشی استقلال ایران ( سهامی عام )، در قیمت 2,910 ریال انجام می ‌شود و در نتیجه نخستین روز پذیره ‌نویسی این باشگاه فرهنگی ورزشی، 167 میلیون و 403 هزار انواع روش‌های کشف قیمت در بورس و 903 سهم، توسط 179 هزار و 185 سرمایه گذار، خریداری شده است.

همچنین، کارمزد پذیره نویسی سهام استقلال، بر اساس ضوابط مصوب سازمان بورس، از متقاضیان، دریافت می گردد. لذا، سهامداران، می بایست علاوه بر مبلغ خرید سهام استقلال، هزینه کارمزد پذیره نویسی را نیز پرداخت نمایند و در نهایت، لازم به ذکر است که خرید سهام استقلال، با استفاده از کد خرید گروهی، ممنوع می باشد.

آخرین بروزرسانی : دوشنبه 16 اسفند ماه 1400.

در ادامه بخوانید: خرید سهام پرسپولیس

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد خرید سهام استقلال در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید، همچنین، کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون خرید سهام استقلال پاسخ دهند .

سوالات متداول

1- ✔️نحوه خرید سهام استقلال به چه صورت می باشد؟

✔️خرید سهام استقلال به صورت آنلاین از طریق سایت های معاملاتی کارگزاری های رسمی امکان پذیر می باشد که در متن مقاله توضیحات لازم آورده شده است.

2- ✔️شرایط لازم برای خرید سهام استقلال به چه صورت است؟

✔️یکی از شرایط خرید سهام استقلال این است که سرمایه گذار دارای کد معاملاتی باشد که در متن مقاله نیز دیگر شرایط لازم توضیح داده شده است.

3- ✔️زمان خرید سهام استقلال در چه تاریخی می باشد؟

✔️زمان خرید سهام استقلال در حال حاضر مشخص نمی باشد که در متن مقاله توضیحات لازم آورده شده است.

انواع روش‌های کشف قیمت در بورس

افزایش اعتماد عمومی نیز به بهبود سلامت بازار، قدرت نقدشوندگی و کارآیی آن می‌انجامد و به همین دلیل است که شفافیت اطلاعاتی در بازارهای سرمایه، اهمیت درخور ملاحظه‌‌‌‌‌‌ای پیدا کرده است.

سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران همواره در تلاش برای دسترسی به منابع اطلاعاتی معتبر هستند تا با استفاده از آنها با اطمینان بالاتری اقدام به تجزیه و تحلیل بازار کرده و سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاری مناسبی انجام دهند، در مقابل همواره اشخاصی در بازارهای مالی وجود دارند که برخلاف عموم سرمایه‌گذاران حرکت و تلاش می‌کنند تا با بهره‌‌‌‌‌‌گیری از انواع روش‌های سوءاستفاده از بازار و گمراه‌‌‌‌‌‌سازی فعالان بازارهای مالی اقدام به کسب سود کنند. در این راستا نهادهای ناظر به‌‌‌‌‌‌منظور جلوگیری از آسیبی که فعالیت این‌گونه اشخاص به بازار و سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران وارد می‌کند، اقدام به وضع قوانین سختگیرانه‌‌‌‌‌‌ای کرده‌‌‌‌‌‌اند. بررسی اطلاعات منتشره در بورس‌های اوراق‌بهادار نشان می‌دهد متخلفان با حبس‌‌‌‌‌‌های بلندمدت و جرائم بسیار سنگین نقدی مواجه شده‌‌‌‌‌‌اند. در این راستا مدیریت تحقیق و توسعه شرکت بورس تهران در پژوهشی به همت حمید اسکندری اقدام به بررسی انواع روش‌های سوءاستفاده از بازار، تنبیه‌‌‌‌‌‌های درنظر گرفته‌شده برای هریک آنها و ارائه مصادیقی از آنها کرده است.

مفهوم سوءاستفاده از بازار
رشد و توسعه بازارهای مالی همواره همراه با تنوع روش‌هایی بوده است که با استفاده از آنها برخی از فعالان منافعی را برای خود کسب می‌کردند‌ و این عایدی، حاصل زیان گروه دیگری از سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران بود. در این راستا قانون‌گذاران و بورس‌های اوراق‌بهادار تلاش فراوانی برای شناسایی این روش‌ها و وضع قوانین سختگیرانه برای مقابله با آنها کرده‌‌‌‌‌‌اند. چالشی که در این مسیر وجود داشته و همچنان و ادامه دارد، ارائه تعریف دقیق و جامع برای چنین روش‌هایی است. ارائه تعریف دقیق، همواره بورس‌ها را با این ریسک مواجه می‌کند که متخلفان روش‌هایی جدید را کشف کنند. برای ارائه تعریف برای انواع روش‌های غیرقانونی در معاملات، تعداد زیادی از بورس‌ها از عبارت «سوءاستفاده از بازار» استفاده کرده‌‌‌‌‌‌اند. سوءاستفاده از بازار به شرایطی اطلاق می‌شود که در آن سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران به ناحق با زیانی مواجه می‌شوند که به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از اقدامات دیگر فعالان بازار چون انجام معاملات با استفاده از اطلاعات خارج از دسترس عموم (معاملات دارندگان اطلاعات نهانی)، منحرف‌کردن سازوکار کشف قیمت در بازار از مسیر عادی (دستکاری بازار) و انتشار اخبار کذب یا گمراه‌‌‌‌‌‌کننده در بازار (افشای غیرقانونی) است.

این طبقه‌‌‌‌‌‌بندی برای انوع روش‌های سوء‌‌‌‌‌‌استفاده از بازار در کل اتحادیه اروپا مورد‌استفاده قرار می‌گیرد. بورس‌های دیگر نیز طبقه‌‌‌‌‌‌بندی‌‌‌‌‌‌های مشابهی دارند و برخی فقط دو طبقه و برخی دیگر قوانین این حوزه را در طبقات بیشتری ارائه کرده‌‌‌‌‌‌اند ولی به‌صورت کلی می‌توان گفت بین بورس‌ها در ارتباط با روش‌های سوء‌‌‌‌‌‌استفاده اجماع وجود دارد و شدت برخورد آنها با یکدیگر متفاوت است. بورس‌های اوراق‌بهادار به‌منظور نظارت بر بازار، بررسی و جمع‌‌‌‌‌‌آوری دقیق مستندات لازم و انجام پیگیری‌‌‌‌‌‌های قانونی، واحد نظارت را به چند زیرمجموعه تقسیم می‌کنند. به‌صورت معمول واحد نظارت دارای سه زیرمجموعه با عنوان‌‌‌‌‌‌های نظارت بازار نقد، نظارت بازار مشتقه، همکاری و بازرسی هستند. واحد همکاری و بازرسی وظیفه جمع‌‌‌‌‌‌آوری مستندات، هماهنگی با مقامات قضایی و پیگیری امور را برعهده دارد.

معاملات دارندگان اطلاعات نهانی
معاملات دارندگان اطلاعات نهانی شامل معامله سهام یک شرکت سهامی‌‌‌‌‌‌عام توسط شخصی است که به هر دلیلی اطلاعات بااهمیت و اعلام‌نشده‌‌‌‌‌‌ای در مورد سهام آن شرکت دارد. اطلاعات بااهمیت و غیرعمومی به هر اطلاعاتی گفته می‌شود که می‌تواند بر تصمیم سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار برای خرید یا فروش اوراق‌بهادار که در دسترس عموم قرار نگرفته‌‌‌‌‌‌است، تاثیر بگذارد. پیش‌‌‌‌‌‌دستی، تقلید و انتشار اطلاعات اشتباه و خرید ارزان سهم سه دسته رایج معاملات دارندگان اطلاعات نهانی است. در روش پیش‌‌‌‌‌‌دستی، شخص با استفاده از اطلاعات غیرعمومی در ارتباط با وجود معامله‌‌‌‌‌‌ای بزرگ که قیمت سهم انواع روش‌های کشف قیمت در بورس را تحت‌‌‌‌‌‌تاثیر قرار خواهد داد، اقدام به خرید اوراق‌بهادار می‌کند. در روش تقلید نیز معامله‌‌‌‌‌‌گر به تقلید از شخصی که دارای اطلاعات نهانی است، اقدام به انجام معامله می‌کند. در روش سوم نیز، دارندگان اطلاعات نهانی به‌منظور کاهش قیمت سهم اقدام به انتشار اطلاعات اشتباه و شایعه در سهم می‌کنند. در صورتی‌که ایشان به هدف خود برسند و در نتیجه این اقدامات قیمت سهم دچار افت شود، ایشان موفق به خرید سهام ارزشمند با قیمت ارزان می‌شوند. برای انجام این روش معمولا از انتشار اطلاعات در بستر اینترنت استفاده می‌شود.

افشای غیرقانونی
افشای غیرقانونی از یک‌سو شامل افشای اطلاعات محرمانه شرکت توسط مدیر یا سایر اشخاص ذی‌‌‌‌‌‌ربط به اشخاص غیرمجاز است. از سوی دیگر شامل افشای اطلاعات گزینش‌‌‌‌‌‌شده و جهت‌‌‌‌‌‌دار توسط مدیران یا مسوولان شرکت است. البته افشای غیرقانونی محدود به این تعاریف نشده و سه دسته رایج از روش‌های افشای غیرقانونی شامل پنهان‌‌‌‌‌‌سازی مالکیت، تبلیغ‌کردن و تخریب سایبری نیز می‌شود. پنهان‌‌‌‌‌‌سازی مالکیت به معامله یا مجموعه‌‌‌‌‌‌ای از معاملات گفته می‌شود که به‌منظور پنهان‌‌‌‌‌‌سازی مالکیت واقعی اوراق‌بهادار انجام می‌شود. این روش با تبانی یک یا چند گروه انجام و مالکیت اوراق‌بهادار به‌نام آنها ثبت می‌شود. تبلیغ‌کردن نیز به روشی گفته می‌شود که در آن شخص به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم پول دریافت می‌کند تا خرید اوراق‌بهادار خاصی را توصیه کند، بدون اینکه اشاره به دریافت پاداش برای این کار خود کند. در روش تخریب سایبری، شخص اقدام به تولید محتوای بدخواهانه (ارسال پیام با نیت تخریب در گروه‌ها، فروم‌‌‌‌‌‌ها و امثال آن) در ارتباط با شرکت در فضای مجازی می‌کند.

دستکاری بازار
در تعریف کلی، دستکاری بازار کلیه فعالیت‌‌‌‌‌‌هایی را دربرمی‌گیرد که افراد خاصی به طرق مختلف به خلق قیمت‌های ساختگی و ایجاد تصویر غیرواقعی از فعالیت بازار به‌‌‌‌‌‌منظور گمراه ساختن سایر سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران می‌‌‌‌‌‌پردازند. دستکاری بازار می‌تواند با روش‌های مختلفی انجام شود. دستکاری بعضا با انجام معاملات و در مواردی با ارسال سفارش‌ها صورت می‌‌‌‌‌‌پذیرد. دستکاری ممکن است شامل بالا‌بردن قیمت‌ها (باد‌کردن سهام)، در برخی دیگر شامل کاهش قیمت‌ها و گروهی دیگر شامل افزایش و کاهش در زمان‌‌‌‌‌‌های متفاوت باشد. ممکن است دستکاری در یک بازار (همانند بازار سهام) انجام شود یا شامل چندین بازار (مانند بازار سهام، بازار مشتقه یا کالا) شود. همچنین دستکاری بازار ممکن است توسط یک شخص انجام شود یا با همکاری گروهی از دستکاری‌‌‌‌‌‌کنندگان انجام شود. طبقه‌‌‌‌‌‌بندی‌‌‌‌‌‌های زیادی برای تفکیک انواع روش‌های دستکاری انجام‌شده است. دستکاری بازار در اولین سطح قابل تقسیم به چهار گروه هجوم، دستکاری مبتنی بر قرارداد یا الگو، جعل و روش‌های قدرت بازار است. در این گروه‌ها دستکاری می‌تواند بر اساس سازوکار مورد‌استفاده به روش‌های مبتنی بر معامله، مبتنی بر اطلاعات، مبتنی بر اقدام، مبتنی بر ثبت و مبتنی بر سفارش تقسیم‌‌‌‌‌‌بندی ‌شود.

نمونه‌‌‌‌‌‌هایی واقعی از موارد سوء‌‌‌‌‌‌استفاده از بازار
بورس آمستردام هـلند به‌‌‌‌‌‌منظور درک بهـتر از مفاهیم مربوط به روش‌های دستکاری بازار، روش‌های شناسایی و کشف دستکاری، اقدام به تهیه راهنمایی در این حوزه کرده است. سفارش‌ها یا معاملات گمراه‌‌‌‌‌‌کننده، معاملات با هدف تاثیرگذاری بر قیمت‌ها و معاملات با استفاده از سفارش به قیمت بازار از جمله آنهاست. در روش «سفارش‌‌‌‌‌‌ها یا معاملات گمراه‌‌‌‌‌‌کننده»، ناظر بورس همواره سفارش‌ها یا معاملاتی را به‌‌‌‌‌‌منظور کشف سیگنال گمراه‌‌‌‌‌‌کننده در بازار رصد می‌کند. در برخی موارد متخلفان موفق می‌شوند تا به‌صورت نظام‌مند، سایر فعالان بازار را تحریک و اغفال کنند تا اقدام به ارسال سفارش یا انجام معامله کنند. فعالان اغفال‌‌‌‌‌‌شده معمولا اقدام به ثبت‌سفارش در سطوح قیمتی مدنظر متخلفان می‌کنند. در این وضعیت متخلفان می‌توانند معاملاتی را انجام دهند که هزینه آن از جیب شخص اغفال‌‌‌‌‌‌شده پرداخت می‌شود.

در روش «معاملات با هدف تاثیرگذاری بر قیمت‌ها» نیز یک سفارش کوچک می‌تواند منجر به معامله‌‌‌‌‌‌ای کوچک در یک ابزار مالی (به‌عنوان مثال یک سهم) شود. اگر این معامله کوچک با ارزش یا حجم اندک باعث تغییر در قیمت ابزار مالی شود، این می‌تواند نشانه‌‌‌‌‌‌ای از دستکاری بازار باشد که فورا توسط ناظر مورد‌بررسی قرار می‌گیرد. همچنین در روش «معاملات با استفاده از سفارش به قیمت بازار»، طیف گسترده‌‌‌‌‌‌ای از ابزارهای مالی وجود دارد که برخی از آنها نقدشوندگی محدودی دارند. پیامد نقدشوندگی اندک، می‌تواند نوسانات قیمتی بزرگ در هنگام ثبت‌سفارش به قیمت بازار باشد. این مساله همچنین در مورد سفارش‌‌‌‌‌‌های محدود که قیمت آنها با قیمت آخرین معامله انحراف زیادی دارند نیز صدق می‌کند، یعنی این سفارش‌ها به‌طور بالقوه می‌توانند با قیمتی اجرا شوند که به‌طور قابل‌‌‌‌‌‌توجهی از قیمت آخرین معامله انحراف دارد.

آمار جهانی روش‌های سوءاستفاده
از سال‌۲۰۱۶ تا پایان سال‌۲۰۲۰ میلادی در ایالات‌متحده آمریکا حدود ۸‌میلیارد دلار جریمه نقدی بابت جرائم مربوط به سوءاستفاده از بازار دریافت شد. نکته جالب‌توجه اینکه این جریمه از حدود ۲۰۰ پرونده تخلف دریافت‌شده که نشان از میزان سنگینی جرائم دستکاری در این کشور دارد. در این کشور و در سال‌‌‌‌‌‌های یادشده و انتشار اطلاعات کذب رایج‌‌‌‌‌‌تر بوده‌‌‌‌‌‌اند و تعداد زیادی از پرونده‌‌‌‌‌‌ها شامل جریمه بیش از ۱۰۰‌میلیون دلار بودند. انگلستان نیز در بازه زمانی یادشده تعداد زیادی پرونده را بررسی و جریمه حدود ۲‌میلیارد دلاری را دریافت کرده که نشان از روش مشابه ایالات‌متحده در برخورد سنگین با تخلفات کشف‌شده دارد. سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا در این بازه زمانی حدود ۴۰۰‌میلیون دلار جریمه از محل سوءاستفاده از بازار دریافت کردند که فرانسه، ایتالیا و اسپانیا پس از انگلستان بیشترین میزان جرائم را به خود اختصاص داده‌‌‌‌‌‌اند.

در اتحادیه اروپا انتشار اطلاعات کذب بیشترین تخلفی است که صورت‌گرفته و بیش از نیمی از پرونده‌‌‌‌‌‌ها را به خود اختصاص داده است. چین نیز در این بازه زمانی بیش از ۳۵۰پرونده تشکیل داد و حدود ۷/ ۴میلیارد دلار جریمه از این محل اخذ کرد. علت این امر که چین با وجود پرونده‌‌‌‌‌‌های تخلف بیشتر، جرائم کمتری اخذ کرده از این مساله نشأت می‌گیرد که تنها ۱۰‌درصد پرونده‌‌‌‌‌‌های سوءاستفاده از بازار در این کشور مربوط به سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران حقوقی و حدود ۹۰‌درصد تخلف‌‌‌‌‌‌ها مربوط به سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران حقیقی بوده است. ژاپن در این سال‌ها با پرونده‌‌‌‌‌‌های تخلف بسیار کمتری مواجه بوده و تنها حدود ۲۰‌میلیون دلار جریمه از این محل اخذ شده است. البته کشورهایی مانند ژاپن علاقه بیشتری به استفاده از حکم زندان برای این نوع از جرائم دارند که منجر به کاهش مبلغ جرائم نیز شده است.

مجازات مربوط به انواع روش‌های سوءاستفاده از بازار
در اتحادیه اروپا قوانین مربوط به این حوزه در دو بخش کیفری و حقوقی ارائه‌شده و در صورت اثبات جرم، شخص از محل هر دو قانون مجازات می‌شود. بر اساس قانون کیفری شخصی که اقدام به انجام معاملات نهان یا دستکاری بازار یا افشای غیرقانونی کذب می‌کند به حبس به مدت حداقل ۴ سال‌محکوم می‌شود. شخص حقیقی در ارتباط با معاملات دارندگان اطلاعات نهانی و دستکاری بازار حداقل سه‌برابر سود حاصله یا زیان حاصل‌نشده جریمه نقدی می‌شود. شخص حقوقی نیز برای معاملات دارندگان اطلاعات نهانی و دستکاری بازار سه‌برابر سود حاصله یا زیان حاصل‌‌‌‌‌‌نشده جریمه نقدی می‌شود. در ایالات‌متحده با توجه به قوانین ایالتی و شرایط پرونده میزان جرائم کاملا متفاوت است، اما به‌صورت کلی از بعد کیفری اشخاص حقوقی در اثر سوءاستفاده از انواع روش‌های کشف قیمت در بورس بازار ممکن است تا ۲۵‌میلیون دلار و اشخاص حقیقی تا ۵‌میلیون دلار جریمه شوند. میزان حبس اشخاص حقیقی در این کشور می‌تواند تا ۲۰ سال‌در نظر گرفته شود. از بعد حقوقی اشخاص حقیقی و حقوقی ممکن است سه‌برابر عایدی حاصل از دستکاری یا زیان پرهیز‌شده جریمه شوند.

در بورس استرالیا چنانچه شخص حقیقی مرتکب معاملات با استفاده اطلاعات نهانی شود به مجازات حداکثر ۱۵ سال‌حبس یا یک‌‌میلیون دلار استرالیا یا سه‌برابر سود حاصله یا زیان کسب‌نشده مجازات می‌شود. اشخاص حقوقی که این جرم را مرتکب شوند به حداکثر ۱۰‌میلیون دلار جریمه یا سه‌برابر سود حاصله یا زیان کسب‌‌نشده جریمه می‌شوند. برای سایر روش‌های سوءاستفاده، برای شخص حقیقی حداکثر ۱۵ سال‌زندان و حداکثر یک‌میلیون دلار استرالیا یا سه‌برابر سود حاصله یا زیان کسب‌نشده مجازات در نظر گرفته می‌شود. برای شخص حقوقی نیز برابر حداکثر ۱۰‌میلیون دلار جریمه یا سه‌برابر سود حاصله یا زیان کسب نشده است. شخص سوء‌‌‌‌‌‌استفاده‌‌‌‌‌‌کننده از بازار در بورس کره‌‌‌‌‌‌جنوبی به مجازات حداقل یک سال‌حبس یا جریمه سه تا پنج‌برابر سود حاصله یا زیان حاصل‌نشده مواجه می‌شود. همچنین اگر میزان سود حاصل‌شده یا زیان حاصل‌نشده بیشتر از ۵۰۰‌میلیون وون کره‌‌‌‌‌‌جنوبی باشد، مجازات تشدید می‌شود. در چین نیز برای معاملات با استفاده از اطلاعات نهانی یک تا ۵ برابر سود حاصله یا زیان محقق‌نشده جریمه اخذ می‌شود.

چنانچه مبلغ حاصل از دستکاری کمتر از ۳۰‌هزار رممبی (واحد پولی) باشد میزان جریمه بین ۳۰‌هزار تا ۶۰‌هزار واحد پولی خواهد بود. برای سایر روش‌های سوءاستفاده از بازار نیز از ضریب یک تا ۵ برابر سود یا زیان پیشگیری‌‌‌‌‌‌شده استفاده می‌شود اما اگر عایدی از محل جرم کمتر از ۳۰۰‌هزار واحد پولی باشد جریمه‌‌‌‌‌‌ای بین ۳۰۰‌هزار تا ۳‌میلیون واحد پولی اخذ خواهد شد. علاوه‌بر جریمه نقدی برای هریک از موارد یادشده بین یک تا ۵ سال‌حبس نیز در نظر گرفته می‌شود. چنانچه تخلف بسیار بزرگ باشد ممکن است میزان حبس تا ۱۰ سال ‌افزایش پیدا کند. اشخاصی که در بورس استانبول با استفاده از اطلاعات نهانی اقدام به معامله کنند به حبس به میزان حداقل ۳ سال‌ و حداکثر ۵ سال ‌محکوم می‌شوند. میزان جریمه مالی برای تخلف نیز نمی‌تواند کمتر از دوبرابر سود حاصله یا زیان متحمل‌نشده باشد. متخلفان برای دستکاری بازار و همچنین افشای غیرقانونی نیز به زندان برای حداقل ۳ و حداکثر ۵سال ‌به‌علاوه حبس تعزیری از ۵‌ تا ۱۰‌هزار روز محکوم می‌شوند.

البته برای دستکاری بازار و معاملات نهان بین ۳ تا ۵ سال ‌زندان در نظر گرفته است. حبس تعزیری قابل‌تبدیل به جریمه نقدی است و بر اساس توان مالی متخلف می‌تواند مبلغی از ۲۰ تا ۱۰۰ لیر باشد. مبلغ جریمه نقدی حاصل از حبس تعزیری نباید کمتر از میزان سود حاصل از دستکاری باشد. شخصی که در بورس ژاپن اقدام به انجام معاملات دارندگان اطلاعات نهانی کند، می‌تواند به حبس تا ۵ سال ‌یا به پرداخت جریمه تا ۵‌میلیون ین محکوم شود. برای سایر روش‌های سوءاستفاده از بازار این حکم می‌تواند تا ۱۰ سال‌حبس و جریمه ۳۰‌میلیون ین افزایش یابد. مبالغ یادشده علاوه‌بر اصل سود یا زیان حاصل‌نشده توسط متخلف است. مجازات سوءاستفاده از بازار در بورس هنگ‌‌‌‌‌‌کنگ نیز تا ۱۰ سال‌ حبس و جریمه نقدی تا ۱۰‌میلیون دلار هنگ‌‌‌‌‌‌کنگ است. مبالغ یادشده علاوه‌بر اصل سود یا زیان حاصل‌نشده توسط متخلف است.
منبع: دنیای اقتصاد