فارکس چیست و چگونه کار میکند؟
در پاسخ به این سوال که فارکس چیست و چگونه کار میکند، می توان گفت فارکس ( Forex ) به زبان ساده، اشاره به معامله یک ارز با ارز دیگر (برای نمونه مبادله دلار آمریکا با یورو اروپا) دارد. در فارکس (مبادله خارجی – Foreign Exchange Market) خریداران و فروشندگان، ارز را با قیمت توافقی بین یکدیگر انتقال می دهند. این معاملات خارجی در بازار مبادلات خارجی که با نام بازار فارکس نیز شناخته می شود، صورت می گیرد.
آنچه در این مطلب می خوانید:
فارکس چیست؟
فارکس یکی از بزرگ ترین بازارهای جهان است و همه روزه تریلیون ها دلار سرمایه در آن جا به جا می شود. اما این بدان معنا نیست که ما با یک مکان متمرکز روبرو هستیم. بلکه بازار فارکس یک بازار الکترونیکی است که از مجموعه ای از بانک ها، کارگزاران، موسسات و معامله گران فردی تشکیل می شود و معمالات در آن اغلب از طریق کارگزاران یا بانک ها صورت می گیرد.
مبادلات ارزی اغلب به منظور اهداف عملی صورت می گیرد، اما مبادلات ارز در فارکس، با هدف کسب سود انجام می شود. مقدار ارز تبدیل شده در هر روز می تواند منجر به نوسان شدید حرکت برخی ارزها گردد و همین بی ثباتی، منجر به افزایش جذابیت فارکس برای معامله گران می شود.
لازم به ذکر است که برای تحلیل فارکس نیز به مانند بورس، می توان از تحلیل تکنیکال کمک گرفت. آموزش استفاده از تحلیل تکنیکال در فارکس، یکی از مباحث مورد بررسی در دوره تحلیل تکنیکال مجتمع فنی نیاوران است.
فارکس چگونه کار میکند؟
در معاملات فارکس، ابتدا بازار، ارزش مالی ارزها را مشخص کرده تا به عنوان نرخ ارز در بازار در نظر گرفته شود. مبادلات خارجی می تواند به همان سادگی تبدیل یک ارز به ارز دیگر، در بانک های محلی انجام شود. همچنین می تواند معاملات ارز در بازار را نیز شامل شود.
برای مبادله ارزها، آن ها باید به صورت جفت جفت فهرست شوند. برای مثال دلار آمریکا (USD) در مقابل دلار کانادا (CAD)، یورو (EUR) در مقابل دلار آمریکا و دلار آمریکا در برابر ین ژاپن (JPY) و… . هر جفت از این ارزهای فهرست شده، دارای یک ارزش مالی خواهند بود. برای نمونه اگر ارزش جفت دلار آمریکا و کانادا 1.2569 باشد، بدین معنا است که خرید یک دلار آمریکا 1.2569 دلار کانادا هزینه خواهد داشت.
در بازار فارکس، مبادله ارزها به صورت سهام یا قطعات انجام می شود و دارای سه نوع سهم میکرو، مینی و استاندارد می باشد. ارزش هر سهم میکرو مبلغی برابر با 1000 واحد پول معین است. به همین ترتیب هر سهم مینی، 10000 واحد و هر سهم استاندارد معادل 100000 واحد پول معین می باشد.
البته مبادلات ارز در بازار فارکس، با تبدیل ارزها در هنگام سفرهای خارجی، کاملا متفاوت است؛ در زمان مبادله ارزها در بازار الکترونیک فارکس، همانگونه که گفته شد، معاملات در بلوک های ارزی مشخصی صورت می گیرد. با این حال سرمایه گذاران و مبادله کنندگان، محدودیتی در زمینه تعداد مبادله انجام شده ندارند. بازار فارکس دارای ویژگی های منحصر به فردی است که بخش عمده ای از آن، مربوط به گستردگی و حجم بالای معاملات در آن است. بر اساس گزارش هایی که متعلق به 63 بانک مرکزی است، در ماه آوریل سال 2019، معاملات در بازارهای فارکس به طور متوسط 6.6 تریلیون دلار در روز بوده است و بزرگترین مراکز تجاری جهان عبارتند از: لندن، نیویورک، سنگاپور، هنگ کنگ و توکیو.
روش معامله فارکس
همانگونه که گفته شد، بازار فارکس در پنج روز هفته، به صورت شبانه روزی و در سراسر مراکز مالی بزرگ در جهان فعال است. این بدان معنا است که مبادله کنندگان می توانند در هر زمان ممکن، اقدام به خرید و فروش ارز کنند. معامله در بازار فارکس، یک مبادله تک مرحله ای نیست و طیف وسیعی از راه های سرمایه گذاری و خرید و فروش در آن وجود دارد. سرمایه گذاران می توانند از طریق نمایندگی ها، مراکز مالی یا شبکه های الکترونیکی، اطلاعات مورد نیاز را کسب کرده و به انجام معامله بپردازند.
به لحاظ تاریخی، مبادله خارجی یا فارکس، در ابتدا تنها توسط دولت ها، شرکت های بزرگ و صندوق های تامینی صورت می گرفت. اما امروزه، مبادله ارزها به آسانی یک کلیک و توسط هر سرمایه گذاری امکان پذیر است. امروزه بسیاری از شرکت های سرمایه گذاری، این فرصت را برای سرمایه گذاران فراهم می کنند تا هر زمان که بخواهند، اقدام به افتتاح حساب کرده و ارزهای خود را مبادله کنند. هنگام مبادله ارزها در فارکس، هیچگونه مبادله فیزیکی و نقدی اتفاق نمی افتد و این دقیقا خلاف آن چیزی است که در یک کیوسک ارز خارجی و هنگام تبدیل ارزها رقم می خورد!
علاوه بر تحلیل تکنیکال، یکی دیگر از روش های تحلیلی که علاوه بر بورس، در بازار فارکس هم کاربرد دارد، تحلیل بنیادی است. جهت یادگیری استفاده از تحلیل بنیادی در فارکس، می توانید در دوره تحلیل بنیادی مجتمع فنی نیاوران شرکت نمایید.
تفاوت با سایر بازارهای مالی
میان فارکس و سایر بازارهای مالی نظیر بورس، تفاوت های اساسی وجود دارد که در این قسمت به مهم ترین آن ها اشاره خواهیم کرد؛
- اول آنکه نسبت به سایر بازارهای مالی و سرمایه گذاری، قوانین کمتری بر فارکس حاکم است. بنابراین سرمایه گذاران در فارکس، با استانداردها و مقررات سختگیرانه کمتری نسبت به بازارهای سهام یا سایر بازارهای مالی مواجه اند.
- در فارکس هیچ اتاق تسویه یا نهاد مرکزی وجود ندارد که به عنوان ناظر بر آن عمل کند.
- معاملات فارکس در یک صرافی و به شکل سنتی انجام نمی شود و برخی موارد بازارهای سنتی مانند کمیسیون ها و… در آن وجود ندارد.
- عدم محدودیت زمانی و عدم محدودیت در تعداد معامله دیگر تفاوتی است که میان فارکس و سایر بازارهای سهام وجود دارد.
انواع بازار فارکس
بازار فارکس دارای انواع مختلفی است که در ادامه شرح می دهیم:
فارکس نقطه ای
تسویه در بازار نقطه ای برای اکثر ارزها طی دو روز کاری انجام می شود. تنها استثنا در این بازار، دلار آمریکا در مقابل دلار کانادا است که در روز بعد تسویه می گردد و بقیه جفت های ارزی، پس از دو روز کاری تسویه می شوند. اما در ایام تعطیلات طولانی مدت، مانند عید پاک یا کریسمس، تسویه معاملات ممکن است گاها تا شش روز زمان ببرد. قیمت مبادله در تاریخ معامله تعیین می شود، اما پول آن به ارزش روز پرداخت می گردد.
بر اساس گزارش ها، دلار آمریکا فعال ترین ارز معامله تا سال 2019 بوده است. رایج ترین جفت های ارزی عبارتند از دلار آمریکا در مقابل یورو، ین ژاپن، پوند انگلیس و دلار استرالیا. رایج ترین صلیب ها نیز یورو سهام اهرمی چگونه کار می کند؟ در مقابل پوند و ین است. بازار نقطه ای اغلب بسیار بی ثبات است. حرکت بازار نقطه ای، در کوتاه مدت بر اساس معاملات فنی انجام می شود که بر جهت و سرعت حرکت تمرکز دارد. کسانی که بر روی این تکنیک ها متمرکزند، اغلب به عنوان چارتیست شناخته می شوند. حرکت بلندمدت ارز در بازار نقطه ای نیز تحت تاثیر عواملی مانند نرخ بهره نسبی و رشد اقتصادی انجام می گیرد.
فارکس پیشرو
معاملات پیشرو در بازار فارکس به هر معامله ای که در آینده ای طولانی تر از حالت نقطه ای تسویه شود، اطلاق می گردد. قیمت بازار پیشرو ترکیبی است از نرخ نقدی به اضافه یا منهای نقاط پیشرو که تفاوت میان نرخ بهره بین دو ارز را نشان می دهد. اکثر این مبادلات، سررسیدی کمتر از یک سال دارند، اما گاها ممکن است طولانی تر از یکسال نیز باشند. مانند بازارهای نقطه ای، قیمت در تاریخ معامله تعیین شده اما پول در تاریخ سررسید تبادل می گردد. قراردادهای پیشرو باید مطابق با الزامات دو طرف تنظیم شود.
فارکس آینده
فارکس آینده نیز اشاره به قراردادی برای خرید یا فروش مقدار معینی از یک ارز و به قیمت و تاریخ مشخص شده در آینده دارد. مهم ترین تفاوت فارکس پیشرو با سهام اهرمی چگونه کار می کند؟ فارکس آتی، آن است که قراردادهای آینده از نظر قانونی الزام آور هستند.
انواع ارز در معاملات فارکس
در فارکس دو نوع ارز پایه و مظنه وجود دارد؛ ارز پایه اشاره به نخستین ارزی دارد که در یک جفت فهرست شده اند و به ارز دوم، ارز مظنه گفته می شود. معاملات فارکس همواره فروش یک ارز به منظور خرید ارز دیگر را شامل می شود و به همین سبب، معامله آن را به صورت جفتی انجام می دهند.
در این مبادلات، قیمت یک جفت ارز اشاره به ارزش یک واحد ارز پایه در ارز مظنه ای دارد. هر ارز به صورت یک کد سه حرفی فهرست می شود که دو حرف آن مخفف منطقه جغرافیایی و دیگری نام خود ارز است. به عنوان مثال جفت GBP/USD اشاره به خرید پوند بریتانیا و فروش دلار آمریکا دارد. در این جفت ارزی، اگر ارزش پوند در برابر دلار افزایش پیدا کند، در این صورت یک پوند به مقدار دلار بیشتری می ارزد و قیمت جفت ارزی بیشتر می شود. بنابراین زمانی که سرمایه گذاران احتمال می دهند که در یک جفت ارزی، ارز پایه در برابر ارز مظنه تقویت می شود، اقدام به خریداری آن می کنند و در شرایط عکس، آن را می فروشند.
انواع جفت ارز فارکس
انواع جفت ارز فارکس عبارتند از:
- جفت ارزهای اصلی: شامل هفت ارز اصلی که 80 درصد معاملات جهانی فارکس را به خود اختصاص می دهند و شامل EUR/USD ، USD/JPY GBP/USD ، USD/CHF ، USD/CAD و AUD/USD می شوند.
- جفت ارزهای کوچک: به ارزهایی که کمتر مورد معامله قرار می گیرند، اختصاص دارد که شامل EUR/GBP ، EUR/CHF ، GBP/JPY می شوند.
- جفت ارزهای بیگانه: اشاره به قرار گرفتن یک ارز اصلی در مقابل ارزهای کوچک یا نوظهور دارد و شامل USD/PLN (دلار آمریکا در برابر زلوتی لهستان)، GBP/MXN (استرلینگ در برابر پزو مکزیک) و EUR/CZK می شود. همچنین جفت های منطقه ای مانند EUR/NOK (یورو در مقابل کرون نروژ)، AUD/NZD (دلار استرالیا در برابر دلار نیوزلند) و AUD/SGD را نیز در بر می گیرد.
عوامل موثر بر بازار فارکس
همانگونه که گفته شد، بازار فارکس از ارزهای سراسر جهان تشکیل شده و عوامل زیادی وجود دارند که می توانند در تغییرات قیمت این بازار نقش داشته باشند. همین امر امکان پیش بینی آن را با مشکل روبرو کرده است. با این حال، شبیه به اغلب دیگر بازارهای مالی، فارکس در درجه اول توسط نیروهای عرضه و تقاضا هدایت می شود، اما سهام اهرمی چگونه کار می کند؟ عوامل دیگری نیز بر آن اثرگذارند که در ادامه ذکر می گردد:
بانک های مرکزی
عرضه ارزها اغلب توسط بانک های مرکزی کنترل می شود. به همین دلیل، اقدامات و دستورالعمل های آن ها می تواند تأثیر قابل توجهی بر قیمت ارز داشته باشد.
گزارش های خبری موثر بر فارکس
همه سرمایه گذاران و واحد های تجاری، مایل اند دارایی خود را در اقتصادهایی با چشم اندازی سهام اهرمی چگونه کار می کند؟ قوی، سرمایه گذاری کنند. بنابراین، بدیهی است که انتشار اخبار مثبت در خصوص یک منطقه خاص، می تواند منجر به تشویق سرمایه گذاری و افزایش تقاضا برای ارز آن منطقه گردد. به همین ترتیب، یک خبر منفی نیز می تواند منجر به کاهش سرمایه گذاری و کاهش قیمت ارز یک منطقه شود. به همین سبب اغلب کشورها تلاش می کنند تا اطلاعات مثبتی از وضعیت اقتصادی منطقه خود منتشر کنند.
احساسات بازار
در واکنش به اخبار منتشر شده، جو بازار نیز تغییر کرده و می تواند نقش مهمی در افزایش یا کاهش قیمت یک ارز داشته باشد.
داده های اقتصادی موثر بر فارکس
دادههای اقتصادی همواره عنصری جدایی ناپذیر از حرکت قیمت ارزها هستند. زیرا علاوه بر آنکه نشان دهنده عملکرد یک اقتصاد می باشند، چشم اندازی در خصوص اقدامات بعدی بانک مرکزی را نیز ارائه می دهند.
رتبه بندی اعتباری
از آنجا که سرمایه گذاران همواره سعی درافزایش بازدهی و کاهش ریسک خود دارند، بنابراین علاوه بر موارد ذکر شده، ممکن است در هنگام تصمیم گیری، رتبه بندی های اعتباری مرتبط با محل سرمایه گذاری را نیز مد نظر قرار دهند. رتبه اعتباری یک کشور، اغلب به نوعی ارزیابی آن کشور در رابطه با بازپرداخت بدهی هایش مرتبط می شود. کشوری که رتبه اعتباری بالایی دارد، منطقه ای امن برای سرمایه گذاری محسوب می گردد.
مفاهیم اولیه فارکس
در این قسمت با برخی تعاریف اصلی و کلیدی و مفاهیم اولیه در فارکس آشنا می شویم:
اهرم در فارکس
اهرم در فارکس ابزاری است که به کمک آن، می توان بدون نیاز به پرداخت ارزش کامل معامله از قبل، در معرض مقادیر زیادی از ارز قرار گرفت. به این نحو که در عوض، یک سپرده کوچک به نام مارجین راه اندازی می شود. در یک معامله اهرمی، سود یا زیان معامله، بر اساس اندازه کامل معامله محاسبه می گردد.
در حالی که این نوع از مبادله می تواند منجر به افزایش سود گردد، می تواند خطر زیان های افزایش یافته را نیز به همراه داشته باشد. بنابراین در تجارت اهرمی، یادگیری نحوه مدیریت ریسک از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
مارجین در فارکس
مارجین همانگونه که در بالا ذکر شد، بخش کلیدی معاملات اهرمی است. در واقع سپرده اولیه ای که برای ایجاد و حفظ یک موقعیت اهرمی ایجاد می گردد، مارجین نام می گیرد. در سپرده مارجین، نیازها می تواند بسته به کارگزار و میزان حجم معامله متغیر باشد.
پیپ در فارکس
پیپ ها واحدهای اندازه گیری حرکت در یک جفت فارکس هستند و هر پیپ فارکس، برابر است با حرکت یک رقمی در رقم چهارم اعشار یک جفت ارز. بنابراین اگر GBP/USD از 1.35361 دلار به 1.35371 دلار برسد، آنگاه می توان گفت که یک پیپ جابجا شده است. ارقام اعشاری که بعد از پیپ می آیند، پیپ کسری یا پیپت نامیده می شوند.
توکنهای لوریج دار چیست؟ هر آنچه در مورد توکنهای اهرمدار باید بدانید
در دنیای ارزهای دیجیتال، توکنهای لوریج دار یا اهرمی به شما موقعیت اهرمی در معاملات میدهند. به این معنی که درآمد و ضرر شما چند برابر میشود. توکنهای اهرمی نوعی توکن مشتق هستند که در برخی صرافیها مشخص میشوند. طراحی اولیه توکنهای اهرمی توسط مشتقات FTX معرفی شد. موضوع این توکنها بسیار مورد بحث بودهاند، مخصوصاً به این دلیل که آنطور که انتظار دارید در درازمدت عمل نمیکنند. آنها نسبت به حرکات نقطهای کلاسیک خود حساسیت بیشتری دارند.
در ادامه به مفهوم توکنهای لوریج دار میپردازیم.
- 1 توکنهای لوریج دار چیست؟
- 2 چرا از توکنهای لوریج دار (اهرمی) استفاده میشود؟
- 2.1 مدیریت ریسکها
- 2.2 مدیریت مارجین
- 2.3 توکنهای ERC-20
توکنهای لوریج دار چیست؟
توکنهای اهرمی یا لوریج دار، توکنهای ERC-20 هستند که اهرمی را به دارندگان ارائه میدهند. با استفاده از این توکنها، برخلاف روشهای معاملاتی سنتی، به طور خودکار موقعیت اهرمی به دست میآورید. این توکنها معاملات راحتی را ارائه میدهند، زیرا نیازی به مراقبت از مارجینها یا درک ریسک لیکوییدیتی ندارند.
توکنهای اهرمی دارای اهرم ثابت و متغیر هستند. به طور معمول، این داراییها هر روز در ساعت 00:02:00 UTC یا زمانی که قیمت بازار نقدی 10 درصد تغییر میکند، مجدداً تعادل خود را حفظ میکنند. با این حال، برای همه صرافیهای دیجیتال یکسان نیست. برخی از صرافیها مجموعه قوانین متفاوتی برای تعادل مجدد دارند.
چرا از توکنهای لوریج دار (اهرمی) استفاده میشود؟
عمدتاً به سه دلیل زیر استفاده میشوند:
مدیریت ریسکها
توکنهای اهرمی ریسک را به تنهایی مدیریت میکنند. آنها به طور خودکار سود را در دارایی پایه سرمایه گذاری میکنند و برخی از آنها را به صورت آنلاین به فروش میرسانند که قیمت برای جلوگیری از خطر لیکویید شدن احتمالی کاهش یابد.
مدیریت مارجین
شما میتوانید بدون در نظر گرفتن مارجین، وثیقه، نقدینگی و سایر ویژگیهای این چنینی، موقعیت اهرمی در بازار ارزهای دیجیتال به دست آورید. به عبارت ساده، شما میتوانید 19269 دلار یا هر قیمت فعلی را خرج کنید و 3X Long Bitcoin Token داشته باشید.
توکنهای ERC-20
در اصل، اینها ای ERC-20 هستند، به این معنی که هر زمان که بخواهید میتوانید آنها را پس بگیرید. توکنهای اهرمی بر موقعیتهای مارجین ترجیح داده میشوند زیرا شما این اختیار را دارید که آنها را به هر کیف پول ETH ارسال کنید یا به هر پلتفرم دیگری که از آنها پشتیبانی میکند انتقال دهید.
چگونه توکنهای لوریج دار را بخریم یا بفروشیم؟
راههای مختلفی برای خرید یا فروش توکنهای لوریج دار یا اهرمی وجود دارد. با این حال، سه مورد از رایج ترین راه ها عبارتند از:
بازارهای اسپات برای خرید یا فروش آنها توصیه میشود. برای معامله این توکنها باید از بازار نقدی توکن اهرمی در هر صرافی درخواست کنید.
راه دیگر این است که ارز دیجیتال خود را در کیف پول خود به توکنهای لوریج دار تبدیل کنید.
رایجترین راه در بین این سه، ایجاد یا بازخرید توکنهای اهرمی است. این روش تنها زمانی مناسب است که کاملاً از عملکرد آنها آگاه باشید و مستندات پلتفرم را طی کرده باشید.
توکنهای اهرمی محصولات پرریسکی هستند و قبل از معامله باید مزایا و معایب آنها را در نظر بگیرید.
مزایا و معایب توکنهای لوریج دار
مزیت اصلی بدون شک سهولت بدست آوردن نوسانات بیشتر نسبت به بقیه بازار است. استفاده از آنها تفاوت زیادی با معامله هر ارز دیجیتال در معاملات اسپات ندارد. با این کار میتوان نرخ سود و زیان بیشتری نیز داشت.
هزینه نگهداری یک موقعیت اهرمی در معاملات آتی میتواند در واقع به ارقام شگفتانگیزی برسد. این امر عاملی است که اغلب نادیده گرفته میشود، اما اگر میخواهید بازده خود را به حداکثر برسانید، بسیار مهم است. توکنهای اهرمی این هزینه را ندارند.
مزیت دیگر کاهش ریسک لیکوییدیتی است. از آنجایی که مارجین با توجه به حرکت بازار دوباره متعادل میشود، تسویه حساب بسیار نادرتر از معاملات مارجین معمولی است. با این حال، نقطه ضعف کنترل معاملهگر بر موقعیت خود است. در موقعیتی با توکنهای لوریج دار، سخت است که بدانید دقیقاً در هر زمان چقدر درآمد یا ضرر میکنید. علاوهبر این، حداکثر حاشیه 4 برابر است. اگر میخواهید در معرض دید بیشتری قرار بگیرید، باید در بازار مشتقات موقعیتی را به دست آورید.
سخن پایانی
توکنهای لوریج دار احتمالاً سادهترین راه برای گرفتن موقعیت مارجین هستند، در حالی که در بازار معاملات نقدی معامله میشوند. با این حال بازدهی بالاتر را به رخ می کشد، از طرف دیگر این به معنای زیان بیشتر است.
در 19 می 2021، بازار کریپتو شاهد یک اختلال بزرگ و همراه با آن در بازار مشتقات بود.
یک توکن اهرمی به شما امکان میدهد در یک ارز رمزنگاری شده موقعیت اهرمی بگیرید، به این معنی که درآمد یا ضرر شما چند برابر میشود. مردم اغلب توکن های اهرمی را بدون درک کامل نحوه عملکرد آنها میخرند.
هر توکن اهرمی قیمت خود را با معامله قراردادهای آتی دائمی FTX دریافت میکند. برای انجام این کار، میتوانید 10000 دلار ETHBULL خود را به FTX برگردانید و آن را بازخرید کنید. این میتواند باعث شود که حساب ETHBULL 30000 دلار آتی را به فروش برساند و 10000 دلار به حساب خود اعتبار دهید.
توکنهای اهرمی جایگزینی برای نگهداری داراییها در بازار نقدی نیستند. با این حال، آنها گزینههای بیشتری را برای معاملهگران فراهم میکنند تا در روندهای کوتاهمدت، در معرض دید و سود بیشتری قرار بگیرند. اگر توکنهای اهرمی توسط درست نگه داشته شوند هیچ اشکالی ندارد.
اما اگر موقعیت شما تا حدی ارزش خود را از دست بدهد که دیگر حداقل الزامات مارجین را برآورده نکنید، کارگزار شما داراییها سهام اهرمی چگونه کار می کند؟ را نقد میکند تا اطمینان حاصل کند که پول بیشتری از آنچه در حساب وارد کردهاید از دست نمیدهید. برای شخصی، کارگزار میتواند از مشتری بخواهد که وجوه کافی برای بازگرداندن حساب خود را به وضعیت خوب اضافه کند.
اگر میخواهید بدون اهرم معامله کنید، به دنبال کارگزاری باشید که بتوانید یک حساب معاملاتی با اهرم 1:1 با او باز کنید. معامله با وجوه خود با اهرم 1:1 تنها در سه مورد منطقی است. سرمایهگذار در ابزارهای نوسانی مانند CFD در ارزهای دیجیتال، سهام و شاخص های سهام، نفت و فلزات معامله میکند.
چگونه می توان درآمد حاصل از معاملات مارجین را افزایش داد؟
اهرم، عمل استفاده از یک مقدار وام یا سرمایه قرض گرفتهشده برای ورود به یک سرمایهگذاری، تأمین مالی یک پروژه، یا سرمایهگذاری در یک تجارت و استفاده از آن برای افزایش و چند برابر کردن بازده احتمالی سرمایه اولیه مستقر است. درحالیکه روند صعودی در انجام این کار بدیهی است، برخی روندهای نزولی نیز تقویتشده و گسترشیافته است.
در اکثر موارد، از اهرم معاملاتی برای شرح سرمایه وام گرفتهشده مورداستفاده برای پوزیشنهای بزرگتر و معاملات روزانه فارکس، کریپتو ، کالاها یا سایر ابزارهای معاملاتی استفاده میشود.
شرکتها میتوانند دارایی اولیه خود را بیشتر کرده تا بازده سرمایه ریسکپذیر را بالا ببرند یا از آن برای افزایش سود بالقوه استفاده کنند. این همان تعریف اهرم مالی است.
سرمایهگذاران همچنین میتوانند با استفاده از سرمایهگذاری در تجارتهای پیشرفته، از طریق شرکتهایی که از سرمایه اولیه قرضی برای افزایش سود سهامداران استفاده میکنند، از اهرم به نفع خود استفاده کرده و یا ارزش سهام را بالا ببرند. این بیشتر چیزی شبیه اهرم عملیاتی است که در آن، هزینههای ثابت بالاتر به معنای نسبت اهرم بالاتر است.
اصطلاح highly leveraged یا over leveraged به سرمایهگذار یا معاملهگری اشاره دارد که بیشازحد وام گرفته است و بهخصوص روی موقعیت آنها ریسک میکند. معمولاً، برای تأمین بدهی، سرمایهگذار یا معاملهگر باید قبل از ورود به یک معامله مقداری از سرمایه خود را برای وثیقه کنار بگذارد. آنگاه، بسته به اینکه اهرم یک پلتفرم معاملاتی تا چه حد اجازه میدهد، ریسک و سهام اهرمی چگونه کار می کند؟ پاداش بالقوه چند برابر خواهد شد.
اگرچه معاملات اهرمی ریسک بالایی را با خود به همراه دارند، سرمایهگذاری اولیه کمتر میتواند بهعنوان بخشی از یک استراتژی مدیریت ریسک درست مورداستفاده قرار گیرد. استفاده از اهرم و چگونگی استفاده از آن توسط معامله گران در برنامههای معاملاتی، بسیار متفاوت است.
اهرم در مقابل مارجین: تفاوت اینها چیست؟
معامله گران اغلب فرض میکنند که اهرم و مارجین یکی هستند و از این اصطلاحات بهجای یکدیگر استفاده میکنند، بااینحال، این غلط است.
مقدار موجود در یک حساب، مارجین نام دارد که میتواند برای اعمال اهرم استفاده شود. در اصل، مارجین همان چیزی است که برای ایجاد موقعیتهای معاملات اهرمی مورداستفاده قرار میگیرد.
در مواردی که موقعیتها برخلاف برنامه معاملهگر پیش میروند و یا اینکه این امکان وجود داشته باشد که ریسک از دست رفتن سرمایه بالاتر برود، بهتر است همیشه مارجین اضافی را در یک حساب معاملاتی در دسترس قرار دهید. بنابراین، مهم است که همیشه به الزامات مارجین توجه کنید.
انحلال فقط زمانی اتفاق میافتد که مارجین دیگری برای تأمین مقادیر موقعیتهای باز در دسترس نباشد. زمانی که این اتفاق میافتد، تمام موقعیتها ازدسترفته و وجوه محدود باقیمانده به ماندهحساب سرمایهگذار بازگردانده میشوند.
اهرم چگونه کار میکند و چه کمکی میتواند به سودآوری کند؟
حالا که تفاوتهای بین انواع خاص اهرم و همچنین تفاوت بین مارجین و اهرم توضیح دادهشده است، در ادامه ما فقط به معاملات اهرمی، نوع استفادهشده در معاملات فارکس، بورس سهام یا ارزهای رمزنگاری اشاره خواهیم کرد.
اهرم برای افزایش اندازه یک موقعیت در زمان باز شدن آن، از مارجین موجود در یک حساب مارجین دار استفاده میکند. بسته به میزان اهرم ارائهشده، نسبت اهرم و میزان مارجین موردنیاز، در هر پلتفرم یا حتی ابزار معاملاتی متفاوت خواهد بود.
اهرم به معامله گران این امکان را میدهد تا تنها بخش کوچکی از کل موقعیت موردنیاز را بهعنوان وثیقه کنار بگذارند، و کارگزار بقیه هزینهها را با استفاده از سرمایه قرضی تأمین میکند.
بهعنوان یک نمونه واضح از چگونگی عملکرد اهرم، خرید ۱۰ BTC باقیمت هرکدام ۱۰،۰۰۰ دلار را در نظر بگیرید. در یک پلت فرم معاملاتی اسپات، این کار ۱۰۰۰۰۰ دلار بهعلاوه مقداری بیشتر هزینه خواهد داشت. اگر قیمت بیت کوین ۱۰٪ افزایش پیدا کند، میتوانید ۱۰،۰۰۰ دلار به سرمایه اولیه خود اضافه کنید.
بااینحال، باوجود اهرم در یک پلتفرم معاملات مارجین، یک پوزیشن با همان اندازه فقط ۱۰۰۰ دلار برای پوشش یک معامله با استفاده از یک نسبت اهرم ۱:۱۰۰ هزینه خواهد داشت. بازده همان مقدار است، اما سرمایه بسیار کمتری در معرض ریسک قرار میگیرد.
مطمئن شوید که همیشه ریسک احتمالی پاداش را در نظر دارید تا بتوانید تصمیم بگیرید که آیا باید از محصولات اهرمی استفاده کنید یا خیر.
نوع محصولات معاملات اهرمی
تنوع محصولات اهرمی موجود بسیار زیاد است و ما نمیتوانیم همه آنها را معرفی کنیم، بنابراین فقط بر روی متداولترین انواع محصولات اهرمی در دسترس برای معامله گران متمرکز خواهیم شد.
معاملات فارکس به دلیل نوسانات قیمت نسبتاً کم، یکی از اهرمیترین بازارهاست. با اعمال اهرم در اینجا، نوسانات کوچک به سودهای بزرگ تبدیل میشوند. نسبتهای اهرم فارکس متداول به ۱:۱۰۰۰ میرسند.
ارزهای رمزگذاری شده مانند بیت کوین نیز ازجمله داراییهای محبوب برای معاملهگری با استفاده از اهرم هستند. با توجه به میزان بیثباتی این داراییها، خطر از دست رفتن کل سرمایه وجود دارد و بنابراین نسبتهای اهرمی معمولاً حداکثر به ۱:۱۰۰ میرسند.
CFD برای کالاها، شاخصهای بورس و موارد دیگر، بسته به پلتفرم و ابزار معاملاتی یک محدوده اهرم را امکانپذیر میکند.
در جای دیگر بازار بورس یا سایر بازارها، قراردادهای اختیاری، قراردادهای آتی و انواع دیگر محصولات اهرمی وجود دارد. فرصتهای اهرمی حتی در بازار اوراق قرضه و یا در سرمایهگذاری غیرمستقیم در شرکتهایی که بسیار اهرمی هستند، وجود دارد.
مزایا و ریسکهای معاملات اهرمی
مهمترین مزیت استفاده از اهرم، افزایش حاشیه سود و بازده سرمایهگذاری است. با استفاده از اهرم، پوزیشنهای کوچک بر اساس وثیقه بدهی به پوزیشنهای بسیار بزرگتری تبدیل میشوند. این امر، سود را از طریق ضریب اهرم چند برابر میکند و رشد سرمایه سریعتر میشود.
این کار علاوه بر تأثیر اولیه، یک تأثیر ثانویه هم دارد. استفاده از اهرم همچنین به معنای کمبود سرمایه اولیه است. این بهخودیخود میتواند بهعنوان بخشی از یک استراتژی مدیریت ریسک مؤثر مورداستفاده قرار گیرد.
در ضمن ممکن است با احساسات متناقضی همراه باشد که هشدار میدهند که استفاده از اهرم با ریسک بالایی همراه است. اما کاملاً درست است. اگرچه اینیک ابزار قدرتمند برای محافظت از سرمایه است، اما اگر درست استفاده نشود میتواند منجر به از دست رفتن کل سرمایه شود. به همین دلیل، سرمایهگذاران بیتجربه پول خود را از دست میدهند. به همین دلیل است که بیشتر بنگاههای معاملاتی مجاز و تحت کنترل، فقط به سرمایهگذاران نهادی سطح بالا اهرم میدهند.
برخی ممکن است بعد از اولین تجربه معاملات اهرمی، فکر کنند که ریسک به معنای عدم امکان بازگشت به معاملات اسپات نرمال است. دانستن اینکه میتوانید همان مقدار پول را با ریسک کمتری به دست آورید، به طرز غیرقابلانکار جذاب و فریبنده است. دیدن اینکه بازده به طرز چشمگیری چندین برابر شده است نیز یک تجربه هیجانانگیز است که میتواند باعث ترشح دوپامین شود.
مدیریت ریسک از طریق معاملات اهرمی قطعاً امکان پذیر است
استفاده از نسبت اهرم ۱:۱۰۰ یک روش عالی برای معامله گران تازهکار است تا بتوانند بهراحتی نسبت ریسک به سود خود را محاسبه کنند و اطمینان حاصل کنند که پوزیشنهایشان با قانون ۱٪ و استراتژی مدیریت ریسک مطابقت دارند.
قانون ۱٪ بیان میکند که هیچ معاملهگر تازهکاری نباید روی بیش از ۱٪ از سرمایه خود در هر زمان یا هر پوزیشن خاصی ریسک کند، فرقی ندارد که پتانسیل معامله چقدر جذاب باشد.
درحالیکه این نرخ ممکن است خیلی کند به نظر برسد، برای اینکه کل سرمایه خود را از دست بدهید باید در ۱۰۰ معامله ضرر کنید، و فقط به نصف این زمان نیاز دارید تا موفق شوید و به سود برسید.
بااینحال، با استفاده از قانون ۱٪ در معاملات ارز، ایجاد سرمایه برای هر چیز ارزشمند بسیار زمان خواهد برد. با بهرهگیری از اهرم، ۱٪ از یک حساب ۱۰۰،۰۰۰ دلاری بهجای ۱،۰۰۰ دلار به ۱۰۰،۰۰۰ دلار تبدیل میشود.
اهرم در معاملات فرصت یا تهدید
قبل از ورود به بحث اهرم اجازه بدید تعریفی از این اصطلاح داشته باشیم. ضریب اهرم یا “Leverage” اعتباری است که کارگزار یا بروکر به شما می دهد برای اینکه بتوانید بیشتر از توان سرمایه خود معامله کنید، استفاده از ضرایب اهرمی باعث می شود که نوسان های کم در قیمت منجر به زیان یا سود بالایی در حساب شما بشود و افزایش این ضریب با بالا بردن ریسک در معاملات نسبت مستقیم دارد.
مثلا ضریب اهرم در بازار آتی تهران حدوده ۲۰ است (۱:۱۰) یعنی به ازای هر هزار تومان کاهش یا افزایش قیمت از موجودی شما ده هزار تومان کم یا اضافه میشود. یا مثلا ضریب اهرم در خرید و فروش طلای ایران (مظنه) حدود ۳۰ می باشد (۱:۳۰) و یا ضریب اهرم در بازار های مالی خارج از کشور به هزار و حتی بالاتر هم میرسد (۱:۱۰۰۰).
ضریب اهرمی یا لوریج از جذابترین بخشهای بازار های مالی جهانی است که اکثر معامله گران آماتور و حرفه ای را به خود جذب میکند. این مزیت به ظاهر فوق العاده، در بیشتر مواقع باعث خسارتهای بسیار بزرگ به معامله گران آماتور و تازه کار میشود و کم نیستند معامله گران حرفه ای که بر اثر طمع در انجام معاملات خود در دام گسترده ضریب اهرمی یا لوریج افتاده و سرمایه های کلانی را از دست داده اند.
طی یک تحقیق که در یکی از کارگزاری ها بر روی بیش از ۱۰۰۰ معامله گر و در طی ۵ سال انجام شد نشان میدهد بیش از ۹۹ ٪ معامله گرانی که از ضریب اهرمی بالا (۲۰۰، ۳۰۰، ۵۰۰ و .. ) استفاده میکنند طی ۱ سال حتما سرمایه خود را از دست میدهند. ولی معامله گرانی که از ضریب اهرمی حداکثر ۵۰ استفاده میکنند احتمال از بین رفتن سرمایه آنها بسیار کم است و بطور معمول بیش از ۷۵ درصد این معامله گران در مارکت موفق به کسب سود میشوند. و این یک حقیقت تلخ برای معامله گران بازارهای مالی است.
وجود ضریب اهرم همانطور که میتواند سریع حساب شما را رشد دهد به همان نسبت نیز می تواند سریع حساب شما را سوخت کند. این همان مفهوم شمیشر دو لبه هست. پس اگر می خواهید در بازارهای مالی اهرم دار موفق شوید اژدهای درون خود را آرام کنید و تصور یک شبه پولدار شدن را از فکر خود بیرون کنید مگر اینکه قصد داشته باشید با انتخاب ضریب اهرم بالا دست به قمار بزنید و همانطور که می دانید قمار یعنی یا صفر یا یک، و یک تاجر و سرمایه گذار هرگز بر روی سرمایه خود قمار نمیکند. بلکه با یه حاشیه ریسک معقول به انجام کارهای تجاری خود می پردازد.
اگر از ضریب اهرم بالا استفاده کنید کمر حساب شما در نوسانات کوچک بازار به سرعت شکسته میشود. ما یک اصل داریم در بازار سرمایه و اون اصل ماندگار بودن است، پس با انتخاب اهرم مناسب مانع از بین رفتن سرمایه خود شوید، شاید در اوایل کار سود نمی کنید یا کم سود میکنید ولی حضور شما در مارکت و کسب تجربه به مرور از شما یک تریدر خود ساخته و قوی میسازد. پس سرمایه خود را از دست ندهید تا بتوانید ماندگار شوید.
ه این شکل نگاه کنید (یک تصویر شماتیک از ضریب اهرم ۱:۵۰۰ که وزن تقریبی هر سنگ ۱۰۰ برابر وزن شماست) شاید شما در ظاهر توانسته اید بر این ۵ سنگ غلبه کنید و آنها بلند کنید ولی احتمال اینکه این سنگها بر روی شما واژگون شود و سرمایه شما را نابود کند طبق آمار حدود ۹۰ درصد است. پس به اندازه توان خود بار بلند کنید.
ابزار بهینهسازی ریسک و سود در بورس تهران
دنیای اقتصاد : بازار سرمایه ایران در روند روبهرشد و توسعه خود به ابزارها، نهادها و نماگرهای جدید نیازمند است. ابزارهایی که بتواند نه تنها کنترل ریسک سرمایهگذاری را به همراه داشته، بلکه سودی بهینه را نیز به دنبال داشته باشد. درواقع افزایش شمار و گوناگونی ابزارها و بازارها، سرمایهگذاران را نیازمند شاخصها و روشهای جدید برای محاسبه این نماگرها میکند. این درحالی است که شاخصهای موجود در بازار سرمایه ایران هم از لحاظ تعداد و هم از حیث روش محاسبه از تنوع چندانی برخوردار نیستند.
همگام با توسعه بازارهای مالی در دنیا و ورود ابزارهای مشتقه، نیاز به بهکارگیری انواع جدیدی از ابزارها و روشهای سرمایهگذاری مشاهده میشود. این تحولات سنجههای نوینی برای ارزیابی و سازوکارهای جدیدی برای سرمایهگذاری و بهرهمندی از ابزارهای مالی نوین طلب میکند. در این راستا شاخصهای اهرمی، معکوس، کنترل ریسک و قراردادهای آتی، بخشی از نماگرهای نوین و روشهای جدید سرمایهگذاری را به نمایش گذاشتهاند که متاسفانه جای خالی آنها در بازار سرمایه ایران به خوبی نمایان است.
در این میان واحد تحقیق و توسعه شرکت بورس در پژوهشی به قلم آرمین صادقیعدل به بررسی شاخصهای مزبور (اهرمی، معکوس، قرارداد آتی و کنترل ریسک) پرداخته و در نهایت پیشنهادهایی برای توسعه بورس اوراق بهادار تهران ارائه داده است. در این گزارش به این موضوع تاکید شده که شاخصهای اهرمی بازدهی سرمایهگذاران مقادیر متفاوتی از اهرم را به نمایش میگذارند و شاخصهای قراردادهای آتی میزان بازدهی سرمایهگذاران در این قراردادها را نشان میدهد. این شاخصها میتوانند مبنای تشکیل صندوقهای شاخصی نوینی در بازار سرمایه ایران باشند و گوناگونی صندوقهای سرمایهگذاری در کشور را بیفزایند.
کارکرد ۲گانه شاخصها
شاخصها جزئی جدانشدنی از بازارهای سرمایه در کل دنیا هستند. بورسی وجود ندارد که به چند شاخص آراسته نشده باشد. شاخصها از بدو تولدشان در سال ۱۹۸۸ میلادی که توسط چارلز هنری داو و با خلق شاخص میانگین صنعتی داوجونز رخ داد، کارکردی دو گانه داشتهاند. نخستین کارکرد شاخصهای بازار سرمایه که برای ما ایرانیان نیز شناختهشدهتر و البته پذیرفتنیتر است، کارکرد آنها بهعنوان یک نماگر بازار است. شاخصها بهعنوان نماگر، نشاندهنده رخدادهای بازار هستند و فراز و فرود قیمتها (بازدهی) را به اطلاع سرمایهگذاران میرسانند. با این کارکرد شاخصها، اوراق بهادار را براساس بخش، صنعت، اندازه، نوع و. تقسیم میکنند و روند هریک را با دقت سنجیده و به علاقهمندان بازار اعلام میکنند.
کارکرد دوم شاخصها که مهمتر، جدیتر و برای ما ایرانیان ناآشناتر است، استفاده از آنها بهعنوان یک ابزار سرمایهگذاری است. این رویکرد جایگاه شاخصها را بالاتر میبرد و البته حساسیت نسبت به آنها را دو چندان میکند. در این جایگاه شاخص نهتنها یک نشانگر بلکه یک مشاور است که سرمایهگذاران را نسبت به رویکردهای متفاوت سرمایهگذاری آگاه میکند و پرتفوی مناسب برای سرمایهگذاری در رویکرد مطلوب آنان را در اختیارشان قرار میدهد. با چنین رویکردی است که انبوهی از صندوقهای شاخصی در بازارهای سرمایه سهام اهرمی چگونه کار می کند؟ پیشرفته خودنمایی میکنند و تعداد شاخصهای موسسات شاخصساز روزبهروز افزایش مییابد. با اتکا به این کارکرد است که موسسه بزرگی همچون استاندارد اندپورز چندین هزار شاخص را طراحی کرده و محاسبه میکند. شاخصهایی که ابزار سرمایهگذاری هستند و استراتژیهای متفاوتی از خرید و فروش اوراق بهادار را پیش روی سرمایهگذاران قرار میدهند.
شاخصهای بورس ایران
بازار سرمایه ایران نیز دیرزمانی است که عملکرد خود را با شاخصهایش به نمایش میگذارد. شاخصهای هموزن که با دو روش قیمتی و درآمد کل محاسبه میشوند، جدیدترین شاخصهایی هستند که در سال ۱۳۹۳ قدم به بازار سرمایه ایران گذاشتهاند. همچنین صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله شاخصی نیز به منظور ردگیری شاخص کل ارزش وزنی و شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بورس اوراق بهادار تهران و قابلیت سرمایهگذاری در شاخص راهاندازی شدهاند. محاسبه شاخصها با روش میانگین وزنی که براساس الگوی لاسپیرز پایهگذاری شده، رایجترین شیوه محاسبه شاخص است. این روش در میان بورسها و موسسات شاخصساز با شیوه تقریبا مشابهی انجام میشود. بهطور کلی شاخصهای ارزشوزنی از تقسیم ارزش بازار در هر لحظه بر ارزش بازار در تاریخ مبدأ و ضرب در عدد مبنا بهدست میآیند. در این روش محاسبه شاخص که میتواند ابتداییترین روش محاسبه آن نیز لقب گیرد، تغییرات شاخص برابر با تغییرات ارزش بازار خواهد بود؛ جز در شرایطی که اقدامات شرکتی، همچون افزایش سرمایه و پرداخت سود نقدی یا ورود و خروج شرکت به بازار رخ دهد. در چنین شرایطی پایه شاخص بهگونهای تعدیل میشود که اقدامات یادشده تاثیری بر مقدار شاخص نداشته باشند.
شاخصهای اهرمی چیست؟
شاخصهای اهرمی بهگونهای طراحی شدهاند که بازدهی سرمایهگذارانی که افزون بر منابع مالی خود با دریافت وام اقدام به سرمایهگذاری کرده باشند را به نمایش بگذارند. در این حالت فرض بر آن است که سرمایهگذار در پرتفوی مشخصی سرمایهگذاری کرده و به این منظور علاوه بر منابع مالی خود از وام دریافتی نیز استفاده کرده است.
پرتفوی سرمایهگذار در شاخصهای اهرمی سهام شامل پرتفوی شاخصی معین است. در این روش سرمایهگذار با دریافت وام اقدام به سرمایهگذاری در شاخصی معین میکند. این کار از طریق خرید واحدهای سرمایهگذاری صندوقهای شاخصی یا تشکیل پرتفویی همچون پرتفوی شاخص امکانپذیر است. به این ترتیب برای محاسبه شاخص اهرمی سهام ابتدا باید بازدهی شاخص موضوع سرمایهگذاری محاسبه شود و سپس به میزان اهرم بهکار رفته افزایش یابد. در شاخصهای اهرمی بازدهی سرمایهگذار از دو بخش تشکیل شده است؛ در بخش اول بازدهی ناشی از تغییرات کل دارایی تحت تملک (با استفاده از منابع خود سرمایهگذار و وام) و در بخش دوم هزینههای ناشی از دریافت وام قرار دارد. از سوی دیگر شاخصهای اهرمی بهطور روزانه بازبینی میشوند. این امر تاثیر بسیار مهمی بر عملکرد شاخص دارد و توجه به آن برای سرمایهگذاران بسیار جدی و ضروری است. از این رو صندوقهای قابل معاملهای هم که شاخص اهرمی را ردگیری میکنند، باید هر روز پرتفوی خود را بازبینی کنند. سرمایهگذاران در این صندوقها هم باید از ماهیت سرمایهگذاری در این ابزارهای سرمایهگذاری آگاه باشند. از این رو صندوقهای قابل معامله اهرمی معمولا بهعنوان ابزار سرمایهگذاری کوتاه مدت (حتی یک روزه) موردتوجه و استفاده قرار میگیرند.
نگاهی به عملکرد شاخصهای معکوس
شاخصهای معکوس بازدهی سرمایهگذاری را به نمایش میگذارند که اقدام به فروش استقراضی شاخص کرده باشد. سرمایهگذاری که اقدام به فروش استقراضی کرده، بازدهی عکس بازدهی دارایی پایه بهدست میآورد. همچنین فروشنده استقراضی باید سود مشخصی به دارنده دارایی پایه بپردازد. از طرف دیگر در بورسهای پیشرفته بهره حساب تضمین و همچنین بهره منابع حاصل از فروش دارایی پایه به فروشنده استقراضی تعلق میگیرد. بنابراین برای محاسبه شاخصهای معکوس، ابتدا بازدهی شاخص پایه، عکس میشود و سپس نرخ سود قرضدهی منابع حاصل از فروش سهام موجود در پرتفوی شاخص و همچنین وجوه تضمین به محاسبات اضافه میشود. البته در این محاسبات نرخ قرضگیری سهام در فرآیند فروش استقراضی در نظر گرفته نمیشود که میتواند بهدلیل تفاوت این نرخ میان سهام و شاخصهای مختلف و البته تغییرات سریع آن در طول زمان باشد. شاخصهای معکوس نیز همچون شاخصهای اهرمی بهطور روزانه بازبینی میشوند. بنابراین در این گونه شاخصها هم دستیابی به بازدهی معکوس شاخص در بازههای زمانی روزانه موردنظر است که با بازدهی معکوس شاخص در دورههای زمانی هفتگی، ماهانه یا سالانه متفاوت است.
تنوع شاخص قراردادهای آتی سهم
قراردادهای آتی سهام اهرمی چگونه کار می کند؟ که طیف متنوعی از داراییهای پایه را پوشش میدهند، ابزاری جذاب و البته هیجانانگیز برای سرمایهگذاری در بازار سرمایه هستند. موسسات شاخصسازی همچون استاندارداند پورز برای سنجش عملکرد این قراردادها، شاخصهایی طراحی کرده و منتشر میکنند. این شاخصها عملکرد قراردادهای آتی سهم با نزدیکترین سررسید را به نمایش میگذارند. شاخصهای یادشده با روشهای بدون اهرم، اهرمی و معکوس و همچنین درآمد مازاد و درآمد کل محاسبه و منتشر میشوند. شاخصهای قراردادهای آتی سهم بازدهی مربوط به قراردادهای با نزدیکترین سررسید را نشان میدهند و با نزدیک شدن به سررسید این قراردادها به جایگزینی قراردادهای با سررسید بعدی میپردازند. این روش در فرآیند محاسبه شاخصهای یادشده، غلتاندن قراردادهای آتی نامیده میشود. موسسه استاندارداند پورز غلتاندن قراردادها را هر سه ماه یک بار و پنج روز کاری مانده به سررسید شدن قرارداد آتی انجام میدهد. شاخص قرارداد آتی با روش درآمد مازاد و درآمد کل محاسبه میشود. در روش درآمد مازاد تنها بازدهی ناشی از تغییرات قیمت قرارداد آتی مورد توجه قرار میگیرد و در روش درآمد کل بازدهی ناشی از سود وجه تضمین نیز در محاسبات لحاظ میشود.
شاخص اهرمی در قراردادهای آتی سهم
شاخص قرارداد آتی سهم بهصورت اهرمی و معکوس نیز محاسبه میشود. شاخص اهرمی قرارداد آتی نشاندهنده بازدهی سرمایهگذاری است که بهصورت اهرمی اقدام به خرید قرارداد آتی سهم کرده است. شاخص معکوس قرارداد نیز بازدهی سرمایهگذاری را نشان میدهد که اقدام به فروش قرارداد آتی کرده است. قراردادهای معکوس میتوانند اهرمی هم باشند و در این صورت بازدهی سرمایهگذاری که بهصورت اهرمی در موقعیت فروش قرارداد آتی قرار گرفته است را نشان میدهد.
کارکرد شاخصهای کنترل ریسک
موسسات شاخصساز برای ردگیری شاخصهای مشخص با کنترل مقادیر نوسانات از پیش تعیینشده، اقدام به طراحی و راهاندازی شاخصهای کنترل ریسک کردهاند.
شاخصهای کنترل ریسک از عامل اهرمی برخوردارند که متناسب با نوسانات تحققیافته تاریخی تغییر میکند. اگر نوسان تحققیافته از سطح نوسان هدف بیشتر شود، عامل اهرمی کمتر از یک تعیین میشود و اگر نوسان تحققیافته از این سطح کمتر باشد، عامل اهرمی میتواند به مقداری بیش از یک افزایش یابد. البته شاخصهای کنترل ریسک سقف مشخصی برای عامل اهرمی دارند که این سقف بهطور معمول برابر با «یک» است. به بیان دیگر اگر میزان نوسان تحققیافته تاریخی شاخص از میزان تعیینشده بیشتر شود، با کاهش عامل اهرمی به کمتر از یک، بخشی از پرتفوی به اوراق بهادار با درآمد ثابت اختصاص خواهد یافت. در صورتی که نوسان شاخص از میزان تعیینشده کمتر شود، عامل اهرمی به یک یا بیشتر از یک افزایش مییابد و در این حالت یا تمام دارایی را پرتفوی شاخص تشکیل میدهد یا با دریافت وام، بیشتر از منابع موجود نیز در پرتفوی شاخص سرمایهگذاری خواهد شد. در این میان بازدهی شاخص کنترل ریسک از دو بخش تامین میشود؛ بازدهی بهدست آمده از پرتفوی شاخص و افزوده شدن سود دریافتشده ناشی از سرمایهگذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت یا کاستن هزینه ناشی از دریافت وام در صورت وجود عامل اهرم بالاتر از یک. در این شاخصها اگر عامل اهرم بیش از یک باشد، شاخص حالت اهرمی خواهد گرفت و اگر این عامل کمتر از یک باشد، شاخص در حالت نااهرمی قرار خواهد داشت. عامل اهرمی بهصورت دورهای (روزانه، هفتگی، ماهانه)، براساس جدول زمانی معین یا هر زمان نوسان از مقدار مشخصی بیشتر یا کمتر شد، بازنگری میشود.
دستیابی به سودی بهینه با کنترل ریسک
در مجموع باید عنوان کرد شاخصهای اهرمی، معکوس، کنترل ریسک و قراردادهای آتی، بخشی از نماگرهای نوین و روشهای جدید سرمایهگذاری را به نمایش میگذارند. سرمایهگذاران میتوانند با تمرکز بر شاخصهایی همچون شاخص کنترل ریسک به توازن بهینه میان ترکیب سهام و اوراق بهادار با درآمد ثابت دست یابند. شاخصهای اهرمی بازدهی سرمایهگذاران با مقادیر متفاوتی از اهرم را به نمایش میگذارند و شاخصهای قراردادهای آتی میزان بازدهی سرمایهگذاران در این قراردادها را نشان میدهد.
دیدگاه شما