آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس

DPS به سهامدارانی تعلق می‌گیرد که هنگام مجمع سهام خود را حفظ کرده باشند. اگر حتی یک روز پیش از مجمع سهامتان را بفروشید شامل دریافت این سود نخواهید شد.

تفاوت EPS و DPS چیست؟

به منظور ورود به بازار سرمایه و شروع فرآیند سرمایه گذاری در این بازار شما باید با اصطلاحات گوناگون آشنا شوید و نحوه کار با اصطلاحات در این بازار را فرا بگیرید. در مقالات گذشته به بسیاری از اصطلاحات پرداختیم و جزئیات آن را برای شما شرح دادیم. در همین راستا اهمیت بررسی وضعیت شرکت‌ها و صورت های مالی آن‌ها در تحلیل بنیادی و یا بررسی روند نموداری شرکت‌ها از منظر تکنیکال از جایگاه حساسی در امر سرمایه گذاری برخوردارند.

EPS چیست؟

مفهوم EPS مخفف عبارت Earning per Share به معنی درآمد به ازای هر واحد سهم است. در نظر داشته باشید که شرکت‌ها در پایان سال مالی خود، درآمد کل شرکت را به صورت سود خالص بعد از کسر مالیات محاسبه می‌کنند. در این فرآیند اگر ما درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت مدنظر تقسیم کنیم، درآمد هر سهم یا به اصطلاح EPS شرکت به دست می‌آید. در فرآیند سرمایه گذاری در بازار بورس باید به این نکته دقت نمایید که EPS یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در قیمت سهام به صورت مستقیم و غیرمستقیم است.

برای درک بهتر به این مثال توجه نمایید: اگر یک شرکت در پایان سال مالی خود 1.000.000.000 ریال درآمد داشته باشد و تعداد آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس سهم‌های شرکت به اندازه 1 میلیون برگه سهم باشد. EPS شرکت مدنظر برابر است با 1.000 ریال.

۱،۰۰۰ = ۱،۰۰۰،۰۰۰ ÷ ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰

همین‌طور EPS محقق شده به سودی گفته می‌شود که شرکت بعد از یک سال مالی کسب می‌کند. این سود معمولاً به وسیله مدیران و حسابداران شرکت بعد از بررسی و ارزیابی های کلی شرکت و … محاسبه می‌شود. باید توجه داشته باشید حتی EPS تحقق یافته نیز تأثیر خود را بر روی قسمت سهام می‌گذارد.

نکاتی مهم پیرامون محاسبه EPS

تا همین دو سال گذشته شرکت‌ها ملزم بودند که سود منتهی به پایان سال مالی خود را پیش بینی کرده و آن را اعلام نمایند. طبیعتاً به این سود EPS پیش بینی شده گفته می‌شد. این درآمد پیش‌بینی شده بر اساس عملکرد سال گذشته و نظر مدیران و کارشناسان شرکت محاسبه می‌شد و انتظار می‌رفت که شرکت تا پایان سال مالی بعد به آن دست یابد. با توجه به این موضوع که EPS پیش‌بینی شده واقعی نبود، امکان داشت در طی زمان تغییر کند.

در این پروسه باید به این امر هم توجه داشت که با بهتر یا بدتر شدن عملکرد شرکت مدنظر و یا تغییر در روند سودآوری آن، EPS پیش‌بینی شده دستخوش تغییرات خواهد شد. در این قانون شرکت‌ها باید در پایان سالی مالی خود، EPS پیش‌بینی شده برای سال بعدی را اعلام می‌کردند. این عدد می‌توانست با EPS قبلی برابر یا با آن مغایر باشد. از اواخر سال ۱۳۹۷، با انتشار و اجرایی شدن دستورالعمل افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مقرر شد اعلام سود (زیان) خالص هر سهم (EPS) بر اساس آخرین سود (زیان) محقق شده شرکت‌ها باشد و EPS پیش‌بینی شده در ابتدای دوره حذف گردید. در همین راستا شرکت‌ها به جای پیش بینی سود، گزارش تفسیری که شامل صورت های مالی و دیگر داده‌های آماری مربوط به شرکت هست را ارائه می‌دهند.

قبل از اینکه این قانون اجرایی شود، EPS پیش بینی شده با استفاده از سایت TSETMC.COM در دسترس بود و تمام افراد به آن دسترسی داشتند. بعد از اجرای این قانون شرکت‌ها ملزم هستند که از یکی از روش های جهانی گزارش EPS خود را ارائه دهند. این فرآیند یا روش ارزیابی به دوازده ماه گذشته یا روش TTM شناخته می‌شود که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.

ای پی اس (eps) بالا خوب است یا پایین؟

همان‌طور که در بخش‌های قبلی اشاره کردیم، فاکتورهای مختلفی برای خرید یک سهم در بازار بورس وجود دارد. یکی از این فاکتورها، EPS یا سود هر سهم در بازار است. این مولفه به نوعی نشان‌ دهنده میزان قدرت سودآوری شرکت مورد نظر است به عبارت دیگر با استفاده از آن می‌توان، مقدار سودی که شرکت در یک بازه زمانی مشخص (یک سال) به ازای هر سهم ایجاد می‌کند را محاسبه کرد. هر چه قدر مقدار EPS در یک شرکت بیشتر باشد به معنی سودآوری بالاتر آن شرکت برای سهام‌دارانش خواهد بود، پس بالا بودن میزان EPS، برای سهام‌داران بسیار خوب است.

بررسی روش TTM

اصطلاح TTM در اصل مخفف عبارت Trailing Twelve Months به معنی دوازده ماه گذشته است. در این پروسه سهامداران می‌توانند با استفاده از EPS 12 ماه گذشته شرکت، به بررسی و ارزیابی EPS سال جاری شرکت بپردازند. طبق آخرین مصوبه و قانون سازمان بورس در خصوص شفاف سازی اطلاعات، شرکت‌ها باید صورت های مالی سه ماهه خود را منتشر نمایند از این رو سود هر سهم در دوره های سه ماهه در دسترس تمام افراد بازار سرمایه قرار می‌گیرد.

یکی از مزایای روش TTM در بازار سرمایه این است که قیمت سهم بر اساس قیمت واقعی آن بررسی تعیین می‌شود. در این روش ارزش گذاری سهم با استفاده از سود پیش بینی شده سهم انجام نشده و سرمایه گذاران با استفاده از اطلاعات واقعی منتشر شده قادر به ارزیابی ارزش قیمت سهم بوده و در این پروسه طبیعتاً نتایج بهتری حاصل می‌شود. در ادامه برای درک بهتر باید بگوییم که EPS یک سهم بر مبنای درآمد خالص کل 12 ماه گذشته محاسبه می‌شود. درصورتی‌که در پایان سال مالی یک شرکت گزارش تفسیری آن را ارزیابی کنیم، سود (زیان) خالص کل در پایان آن سال تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت، EPS سهم را نمایش می‌دهد؛ اما درصورتی‌که در میان سال مالی باشیم با توجه به آخرین گزارش ارائه‌شده توسط شرکت می‌توان EPS را محاسبه کرده و به دست آورد.

DPS چیست؟

واژه DPS مخفف عبارت Dividend per Share به معنی آن قسمت است از EPS است که به صورت نقدی بین سهامداران تقسیم می‌شود، در واقع DPS سود تقسیمی به ازای هر برگه سهم است. طی تجربه دیده شده که شرکت‌ها EPS را به صورت کامل بین سهامداران تقسیم نکرده و قسمتی از آن را برای سرمایه گذاری‌های آتی شرکت، نگهداری می‌کنند. در این فرآیند مدیران و روسای شرکت در انتهای سال مالی که جلسه مجمع برگزار می‌شود تصمیم می‌گیرند که چه مقدار از EPS به سهامداران شرکت تعلق بگیرد. برخی از شرکت‌ها ممکن است درصد زیادی از EPS را به‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن است درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر بخش‌های شرکت اختصاص دهند؛ بنابراین مقدار DPS معمولاً از EPS کمتر است.

در برخی موارد خیلی کم پیش می‌آید که یک شرکت علاوه بر سود به دست آمده در سال جاری، مقداری از سود انباشته طی سال‌های گذشته را بین سهامداران خود تقسیم کند. اگر چنین حالتی پیش بیاید معمولاً مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد بود. باید این نکته را در نظر داشته باشید که میزان یا روش تقسیم سود نقدی بین سهامداران به سیاست های شرکت بستگی داشته و شرکت‌ها بر اساس قانون 8 ماه فرصت دارند که سود نقدی را بین سهامداران خود تقسیم نمایند. در همین راستا هر شخصی که سهام شرکت مدنظر را داشته باشد، قادر است که DPS اعلام شده شرکت را بر اساس میزان دارایی خود در بازار بورس، دریافت نماید.

برای درک بهتر به این مثال توجه نمایید: یک شرکت به ازای هر سهم6000 ریال درآمد دارد و تصمیم دارد که از این مقدار، 4000 ریال را بین سهامداران خود به صورت سود نقدی تقسیم کند. در این حالت اگر یک شخص 1000 سهم داشته باشد، کل سود نقدی که می‌تواند دریافت کند 4.000.000 هست.

4،۰۰۰،۰۰۰ = ۱،۰۰۰ × 4،۰۰۰

در ادامه باید دقت داشته باشید که بعد از تقسیم سود نقدی و باز شدن سهم، به میزان سود نقدی هر سهم از قیمت سهم کاسته خواهد شد. به عنوان مثال اگر در مثال قبل قیمت هر برگه سهم شرکت قبل از برگزاری جلسه مجمع 14000 ریال باشد، بعد از بازگشایی نماد و تقسیم سود، قیمت سهم به 10.000 ریال می‌رسد.

1۰،۰۰۰ = 4،۰۰۰ – 14،۰۰۰

بررسی تفاوت EPS و DPS

DPS در واقع بخشی از EPS است. هر دوی این مفاهیم بر مبنای سود شرکت مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. تفاوت این دو در این است که در اکثر مواقع مقدار آن‌ها با هم برابر نیست. طی بررسی‌های انجام شده از شرکت‌های مختلف می‌توان فهمید که مقدار DPS از EPS شرکت کمتر است و این امر به این دلیل است که شرکتها دوست دارند بخشی از سود خود را حفظ نمایند. اما همان‌طور که در بخش‌های پیش اشاره کردیم خیلی کم پیش می‌آید که شرکت علاوه بر سود جاری شرکت از سودهای انباشته شده نیز بین سهامداران تقسیم نماید که در این وضعیت مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد شد.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم به صورت دقیق راجع به دو مفهوم مهم یعنی EPS و DPS در بازار بورس بپردازیم و تفاوت های آن‌ها را بررسی نماییم. حال که شما با این دو مفهوم مهم در بازار بروس آشنا شدید بهتر است که برای تحلیل شرکت‌ها و بررسی روند قیمت سهام شرکت‌ها بیشتر دقت نمایید. شما با استفاده از این دو عامل می‌توانید راجع به عملکرد شرکت، میزان سودآوری و روند شرکت در آینده اطلاعات مفیدی را کسب نمایید. بنابراین توجه داشته باشید که به منظور خرید یک سهم باید علاوه بر ارزیابی هایی که در گذشته خدمت شما معرفی شد، از این روش نیز استفاده نمایید تا ارزش واقعی قیمت سهم را به درست آورید.

معنی EPS و DPS چیست و در بورس چه کمکی به ما می کند

EPS و DPS چیست؟ دو معیاری که به سود خالص یک شرکت در انتهای سال مالی به ازای هر سهم و سود تقسیم شده بین سهامداران اشاره دارد. معمولاً جهت خرید و انتخاب یک سهم عوامل مختلفی را باید درنظر گرفت که معمولاً EPS و DPS در بورس برای تصمیم نهایی تأثیر گذار است. این دو نشان می‌دهند که یک شرکت در یک سال گذشته چه فعالیت‌هایی داشته و آیا این فعالیت‌ها توانسته به ارزش سهام شرکت اضافه کند یا خیر

این مقاله برای حرفه‌ای‌ها که می‌دانند مفهوم EPS و DPS چیست نوشته نشده بلکه برای شمایی است که خیلی از بازار بورس سر در نمی‌آورید و از طرفی نمی‌خواهید دست روی دست گذاشته و به همین روال ادامه دهید. حتماً پیش آمده که در تریدر خود و یا سایت سازمان بورس با اصطلاحات و واژگانی سر و کار داشته باشید که ندانید منظورشان چیست؟ ما اینجا هستیم تا با زبانی ساده برای شما توضیح بدهیم.

EPS و DPS در بورس مبنای تحلیل بسیاری از تحلیل گران است که از آن استفاده می‌کنند تا ببینند یک شرکت چه مسیری را پشت سر گذاشته و آیا توانسته برای سهامدارانش سودآوری داشته باشد یا خیر؟ گاهی ممکن است در مقابل هر یک از این دو یک عدد منفی ببینید که نشان می‌دهد شرکت نه تنها سودآوری نداشته بلکه متضرر آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس هم بوده و سرمایه سهامداران کمتر شده که بیشتر نشده است.

خب چنین بررسی و تحلیلی یک نشانه است و مشخص می‌کند که این سهام ارزش خرید ندارد و بهتر است دنبال گزینه بهتری باشید. در این مقاله به شما خواهیم گفت که EPS و DPS چیست؟ تفاوت EPS و DPS چیست؟ امیدواریم که در پایان این مقاله سهام خود را بررسی کنید و ببینید که دی پی اس و ای پی اس آن‌ها در چه شرایطی است.

EPS و DPS چیست؟

هرگاه قرار باشد وضعیت یک شرکت سرمایه گذاری را تحلیل و بررسی کنید حتماً چشمتان به EPS می‌خورد. EPS در قیمت یک سهام (البته ای پی اس پیش بینی شده) و استقبال سهامداران از آن سهم تأثیر گذار است. EPS میزان سودی است که به ازای هر سهم شرکت به دست می‌آید. این کلمه مخفف Earnings Per Share است. هر گاه درآمد یک سال مالی شرکت (سود با مالیات کسر شده) تقسیم بر تعداد سهام آن شود میزان EPS به دست می‌آید. برای آشنایی بیشتر می توانید مقاله " منظور از eps چیست ؟ " را مطالعه نمایید.

اگر EPS شرکتی برابر با 135 ریال باشد یعنی به ازای هر سهم 135 ریال سود به دست آمده است. بدیهی است هر چقدر که این رقم بیشتر باشد به معنای کسب سود بیشتر و در نتیجه ارزشمندی سهام است.

• EPS پیش بینی شده: هر شرکت معمولاً در ابتدای سال مالی EPS پیش بینی شده‌ای ارائه می‌دهد. یعنی با توجه به عملکرد سال گذشته پیش بینی می‌کند که در آخر سال مالی آینده خود چه مقدار سود به ازای هر سهم کسب می‌کند. البته این عدد قابل تغییر است و شرکت با توجه به شرایط می‌تواند این عدد را کاهش یا افزایش دهد که اصطلاحاً به آن تعدیل EPS گفته می‌شود. این عدد محقق شده نیست و ممکن است عدد واقعی که در آخر سال به دست می‌آید از آن کمتر و یا بیشتر باشد. در سایت tsetmc مقدار EPS که مشاهده می‌کنید در واقع از نوع پش بینی شده است.
• EPS محقق شده: در آخر سال مالی آن چیزی که شرکت‌ها ارائه می‌دهند EPS محقق شده است. یعنی آن سودی که حقیقتاً به دست آمده و می‌توان پیش بینی شرکت را با آن مقایسه کرد و متوجه شد که چه میزان با هم تفاوت دارند و آیا شرکت توانسته عملکرد مناسبی داشته باشد یا خیر؟ اگر یک شرکت را در نزدیکی پایان سال مالی آن تحلیل کنید، تحلیل شما بنیان قوی‌تری خواهد داشت. زیرا ای پی اس پیش بینی شده تعدیل شده و به حقیقت نزدیک‌تر است.

DPS چیست؟

در ادامه مقاله EPS و DPS چیست؟ به توضیح در مورد DPS می‌پردازیم. EPS محقق شده‌ای که در آخر سال مالی به دست می‌آید خالص سودی است که در اختیار شرکت قرار گرفته. هم شرکت و هم سهامداران در این سود سهیم هستند. اما آیا تمام این سود به سهامداران تعلق می‌گیرد؟ این بستگی به تصمیمات شرکت دارد. ممکن است شرکتی ترجیح بدهد که سهم بیشتری از این سود را به سهامداران بدهد و شرکت دیگری ترجیحش این باشد که بخش بیشتری از سود را در طرح‌های توسعه‌ای سرمایه گذاری کند. در این مورد قواعد خاصی وجود ندارد و این شرکت است که تصمیم گیرنده نهایی خواهد بود. بسیاری از فعالات بازار این سود را با سود انباشه به اشتباه تفسیر میکنند برای اجتناب از این اشتباه پیشنهاد میکنیم مقاله " سود انباشته در بورس چیست؟ " را مطالعه نمایید.

مقدار سودی که ازکل سود به دست آمده به سهامدار تعلق می‌گیرد DPS نام دارد که مخفف Dividend Per Share است. اصولاً مقدار DPS از EPS کمتر است. زیرا بیشتر شرکت‌ها همان گونه که گفتیم دوست دارند بخشی از سود را نزد خود نگاه دارند. اگر جایی دیدید که مقدار DPS از EPS بیشتر است تعجب نکنید. گاهی این اتفاق می افتد اما چگونه؟ شرکت علاوه بر سود امسال مقداری از سود سال گذشته را نیز بین سهامداران تقسیم می‌کند و به همین دلیل دی پی اس عدد بالاتری را نشان می‌دهد.

DPS به سهامدارانی تعلق می‌گیرد که هنگام مجمع سهام خود را حفظ کرده باشند. اگر حتی یک روز پیش از مجمع سهامتان را بفروشید شامل دریافت این سود نخواهید شد.

پس از اتمام مجمع مختارید هر زمان که خواستید سهامتان را بفروشید. دی پی اس حتی اگر زمان پرداخت آن 6 ماه (حداکثر زمان پرداخت سود 8 ماه است) بعد از فروشتان باشد باز هم به شما تعلق خواهد گرفت. جهت اطلاع دقیق از زمان پرداخت سود باید به سایت کدال مراجعه کرده و با جست و جوی اطلاعیه زمان پرداخت سود از تاریخ آن مطلع شوید. گاهی این زمان ممکن است دچار تغییر شود و اصلاحیه بخورد که باز لازم است از طریق کدال چک شود.

در کنار تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی که برای شناسایی سهام صورت می‌گیرد بررسی این دو عنصر می‌تواند کمک کننده باشد یا حداقل برای مبتدیانی که با اصول تحلیل تکنیکال آشنایی ندارند، ای پی اس و دی پی اس تا حدودی آن‌ها را نسبت به میزان سودآوری شرکت مطلع می‌کند.

برخی از سوالات متداول

DPS به کدام سهامداران تعلق میگیرد ؟

DPS به تمامی سهامدارانی که در روز مجمع بخشی از سهم شرکت را داشته باشند تعلق میگیرد به عبارت دیگر تمامی سهامداران اگر میخواهد DPS به آنها تعلق بگیرد باید تا روز برگزاری مجمع سهم مورد نظر را داشته باشند.

ِDPS چقدر زمان میبرد به دست سهام داران برسد ؟

تمامی شرکت ها باید حداکثر تا 8 ماه پس از مشخص شدن مقدار DPS آن را در اختیار سهامداران خود قرار بدهند اما این زمان باز هم قطعی نمی باشد و نیاز است حتما به سوابق گذشته شرکت توجه نمود.

آموزش سه شاخص EPS، DPS و نسبت P/E

در این مقاله قصد داریم شما رو با سه شاخص مهم EPS و DPS و نسبت P/E که برای تحلیل بازار بورس و مقایسه عملکرد مالی شرکت ها به کار میره و هم چنین تحلیلشون آشنا کنیم. با ما همراه باشین.

یکی از اصطلاحاتی که در حسابداری و بازار بورس می بایست با مفهوم و تحلیلش آشنا بشیم واژه EPS است.

Earning Per Share یا به اختصارEPS به معنای سود هر سهم یا درآمد هر سهم می باشد و به زبان ساده با کسر مالیات از کل سود و تقسیم آن به تعداد سهام حاصل می شود.

( لازم به یادآوری است که میزان سود از اختلاف هزینه از درآمد به دست می آید.)

بنابراین یکی از شاخص مهم برای مقایسه شرکت ها EPS است. البته تاکید می شود یکی از شاخص ها…

چرا که استفاده از این شاخص به تنهایی هرگز به تنهایی کافی نیست و حتی ممکن است ما را به اشتباه بیاندازد.

اطلاعات EPS شرکت ها در صورت های مالی آن ها ثبت می شود، معمولا در ابتدای سال مالی شرکت ها این متغیر پیش بینی می شود و در انتهای سال مالی نیز EPS محقق شده محاسبه می شود.

EPS در بازار بورس

خب حالا که با مفهوم نظری EPS آشنا شدیم، سراغ کاربرد اون توی بازار بورس میریم.

EPS از جمله پر تکرار ترین شاخص های مالی در میان فعالان بازار بورس است.

ما به کمک این شاخص به طور مستقیم یا غیر مستقیم و دیگر شاخص ها می توانیم وضعیت و قیمت سهام یک شرکت را مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم. در واقع این شاخص به ما می گوید بابت هر سهم چقدر سود دریافت می کنیم.

البته در تحلیل EPS باید به میزان سرمایه گذاری نیز دقت داشت. طبیعتا هر مشارکتی که با سرمایه گذاری کمتر ، سود بیشتری به دست دهد بهتر است.

بدیهی است که eps می بایست مثبت باشد و اگر این عدد صفر یا منفی بود بدین معناست که سهم هیچ سود دهی ندارد.

نکته قابل توجه دیگر آن است که درآمد هر سهم پیش بینی شده ، فقط درآمد هر سهم پیش بینی شده است(!) یعنی هیچ گونه تعهدی برای شرکت ایجاد نمی کند که درآمد هر سهم محقق شده در پایان سال همان عدد باشد. بلکه ممکن است بیشتر یا کمتر از آن باشد.

پس بار دیگر توصیه می شود دیگر متغیر ها و شاخص ها و حتی سابقه شرکت در ارائه EPS های پیش بینی شده نیز بررسی شود.

DPS مخفف عبارت Dividend Per Share است و بخشی از EPS است که میان سهامداران تقسیم می شود.

درصد سود تقسیمی یا سود نقدی سهام یا DPS در بین شرکت های بورسی معمولا متفاوت است و هرشرکت بر اساس سیاست های کلان و صلاح دید هیات مدیره و تصمیم گیری در مجمع آن را مشخص می کند. از سویی دیگر، شرکت‌ها سیاست‌های متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند به طوری که برخی ترجیح می‌دهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند.

اما برخی شرکت ها، درصد کمی از سود را تقسیم می کنند و بخش عمده آن را به تامین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح‌های توسعه‌ای، اختصاص می‌دهند. افزون بر این در نهایت اینکه چه مقدار از EPS به عنوان DPS بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع شرکت تصمیم گیری می شود.

در مورد زمان و روش پرداخت سود تقسیمی نیز شرکت ها عملکرد متفاوتی دارند. بنابر قانون شرکت ها می بایست تا هشت ماه این سود را پرداخت کنند. بعضیشرکت ها زودتر و برخی دیرتر این سود را پرداخت می کنند.

DPS=EPS-(سود انباشته+اندوخته قانونی+اندوخته طرح و توسعه)

خب پس هرچه DPS بیشتر باشد بدین معناست که سود تقسیمی بیشتری به سهامدار تعلق می گیرد.

شما میتوانید این دو شاخص را در tsetmc.com برای هر شرکت مشاهده کنید.

نسبت P/E

آخرین شاخص این مقاله که البته شاخص مهمی هم هست نسبت p/E هست.

P/E مخفف price/Earning per share هستش. یعنی همون قیمت تقسیم بر درآمد هر سهم یا ضریب سهام…

این نسبت یک ابزار پر کاربرد هست که برای ارزش گذاری سهام به کار میره. البته تحلیل و تفسیر این نسبت مقداری پیچیده هستش چراکه شاخص های دیگر هم می بایست در تحلیل دخیل شوند.

این نسبت در واقع انتظارات سهام داران از آینده یک سهم را توضیح می دهد.

برای مثال فرض کنید این نسبت برای شرکتی به ازای یک سال مالی۵است. این بدین معناست که سرمایه گذاران به ازای هر یک ریال سود (در یک سال) ۵ ریال پرداخت میکنند. به عبارت دیگر سرمایه گذار پنج ریال سرمایه گذاری می کند تا یک ریال سود کند.

برخی از تحلیلگران معتقدند این نسبت نرخ بازگشت سهام را نیز نشان میدهد . یعنی برای مثال بالا پنج سال طول می کشد تا سرمایه باز گردد.

بدیهی است که هرچه قیمت سهم افزایش پیدا کند، این نسبت افزایش می یابد.

گفتیم که این نسبت یکی از نسبت های ارزش گذاری سهام است.

به این شکل که یک نسبت برای سهم محاسبه می شود، سپس در سود آن ضرب می شود و ارزش آن سهم یا Price بدست می آید.

وقتی ارزش سهم اینگونه محاسبه می شود، باید با قیمت آن سهم در بازارمقایسه شود. اگر قیمت سهم در بازار بیشتر از این عدد باشد، یعنی آن سهم جای رشد نداردو اصطلاحا ارزنده نیست. ولی اگر قیمت سهم در بازار کمتر باشد، به این معنی است که آن سهم ارزنده است و قابلیت رشد دارد.

DPS در بورس چیست؟ | مفهوم DPS به زبان ساده

‌DPS معادل میزان پول پرداخت شده توسط شرکت به سهام داران است؛ در این نوشتار و در ادامه سایر مطالب بورس مجله فرادرس، به تشریح مفاهیم پیرامون DPS می‌پردازیم. افراد، سهام شرکت‌ها را با هدف دریافت پاداش مالی، خریداری می‌کنند. این پاداش ممکن است از فروش سهام با قیمتی بالاتر در آینده یا دریافت سود از شرکت توزیع‌کننده آن، بدست آید. شرکت‌های عمومی که عملکرد مالی مناسبی دارند، عموماً مبلغی از درآمد خالص را بین سهام‌داران، بر پایه تعداد سهم آن‌ها تقسیم می‌کنند.

DPS چیست ؟

«سود بر سهم» (Dividend per Share | DPS) جمع سود اعلام شده توسط شرکت است که به هر «سهم عادی» (Common Stock) منتشر شده تعلق می‌گیرد. این نسبت را می‌توان از تقسیم سود‌های پرداختی توسط کسب‌و‌کار به تعداد سهام عادی منتشر شده بدست آورد. در شرکت‌ها، عموماً، از سود پرداخت شده آخرین فصل مالی برای محاسبه DPS استفاده می‌کنند.

DPS معیار مهمی برای سهام‌داران به شمار می‌رود زیرا نشان‌دهنده میزان سود مستقیم یا درآمد بدست آمده برای خریداران سهم است. DPS، یکی از آسان‌ترین راه‌ها برای محاسبه میزان سود بدست آمده در صورت نگهداری سهام در بلندمدت است و از آن برای تعدیل در بورس نیز استفاده می‌شود. DPS در حال افزایش، دیدگاه مدیریت آن شرکت در رابطه با پایداری رشد آن‌را نشان می‌دهد.

چگونه DPS را آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس محاسبه کنیم؟

DPS را می‌توان به روش زیر محاسبه کرد:

• «$$D$$»: مجموع سود‌های دوره زمانی معین
• «$$SD$$»: سود ممتاز
• «$$S$$»: تعداد سهام عادی منتشر شده

اگر سودی خارج از چرخه منظم پرداخت سود، دریافت کردید (سود ممتاز)، باید آن‌را از کل میزان سود پرداخت شده، کسر کنید.

مثال محاسبه DPS

برای مثال، فرض کنید شرکت «الف» معادل ۲۳ میلیون تومان در سال گذشته سود پرداخت کرده باشد، که در طی آن مدت، یکبار نیز سود ممتازی به مبلغ ۶ میلیون تومان برای دارندگان سهام ممتاز واریز شده است. شرکت الف، ۱۰۰ هزار سهم منتشر شده دارد، پس DPS آن مطابق محاسبه زیر برابر ۱۷۰ تومان خواهد بود.

170 = ۱۰۰ هزار ÷ (۶ میلیون – 23 میلیون)

یعنی سهامداری با ۱۰۰ سهم عادی ۱۷ هزارتومان (۱۰۰ × ۱۷۰) و سهامدار دیگری با ۱۲۰۰ سهم عادی، ۲۰۴ هزارتومان (۱۲۰۰ × ۱۷۰) سود دریافت می‌کنند.

محاسبه DPS با EPS

می توان در روشی دیگر، DPS را با استفاده از EPS به صورت زیر آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس محاسبه کرد.

• «$$EPS$$»: «سود هر سهم» (Earning Per Share)
• «$$DPR$$»: «نسبت پرداخت سود سهام» (Dividend Payout Ratio)

نسبت پرداخت سود سهام چیست؟

نسبت پرداخت سود سهام، نسبت کل میزان سود پرداخت شده به سهام‌داران در مقایسه با درآمد خالص شرکت است. این نسبت در واقع، درصدی از خالص درآمد است که به صورت سود به سهام‌داران پرداخت شده است.

DPS با سود ممتاز و سود میان‌دوره‌ای

سود‌های توزیع‌شده طی سال (بدون در نظر گرفتن سود‌های ممتاز) باید با یکدیگر جمع شوند تا محاسبه DPS به درستی انجام شود و همچنین، باید شامل سود‌های میان‌دوره‌ای و سود‌های نهایی نیز باشند.

«سود‌های میان‌دوره‌ای» (Interim Dividends) سود‌هایی هستند که قبل از مشخص شدن درآمد سالانه شرکت، اعلام و پرداخت شده‌اند. «سود نهایی» (Final Dividend) سود پرداخت شده در انتهای دوره مالی سالانه، شش‌ماهه یا فصلی است.

اگر شرکتی در طی دوران محاسبه، سهام عادی توزیع کند، تعداد کل سهام منتشر شده عموماً بوسیله میانگین وزنی سهام در طی دوره گزارش، محاسبه می‌شود.

ثبات سود‌ توزیعی توسط شرکت، مسئله قابل توجه دیگری به شمار می‌رود. شرکت ممکن است عملکرد مناسبی داشته اما نوسان نرخ درآمد آن، بالا باشد. بدین صورت، امکان دارد شرکت با پرداخت سود بالاتر به صورت مداوم، موافق نباشد، زیرا آینده غیرقابل پیش‌بینی است. در واقع، صاحبان شرکت نمی‌خواهند سهام‌داران را با پرداخت سود دچار نوسان بین دور‌ه‌های مالی نگران کنند.

چه مواردی DPS را افزایش می‌دهند؟

از آن‌جایی که، DPS بخشی از سود بدست آمده توسط شرکت است، انتشار خبر افزایش آن، مورد مثبتی در نظر گرفته می‌شود زیرا نشان‌دهنده اطمینان شرکت از رشد خود است. از طرفی دیگر، افزایش سود نشان‌دهنده این است که شرکت دیگر فرصت رشدی برای خود متصور نیست و بجای سرمایه‌گذاری سود روی خریداری تجهیزات جدید، جریان نقدینگی اضافه را بین سهام‌داران تقسیم می‌کند.

موارد تاثیرگذار بر DPS کدامند؟

عوامل زیادی وجود دارند که ممکن است بر سلامت یک شرکت و توزیع سود توسط آن تاثیر بگذارند. از این موارد می‌توان به پرداخت بدهی، نیاز برای رشد یا سیاست‌های توزیع سود شرکت اشاره کرد.

چه مواردی DPS را کاهش می‌دهند؟

در ادامه به موارد کاهش‌دهنده DPS اشاره کرده‌ایم، که عبارت هستند از:

• سرمایه‌گذاری مجدد سود
• کاستن از بدهی‌ها
• سود اندک

سرمایه‌گذاری مجدد سود‌ها

ممکن است شرکتی، تصمیمی در رابطه با سرمایه‌گذاری مجدد سود‌ها در راستای توسعه محصولات یا دارایی‌های تجاری، اتخاذ کند. در این صورت، با وجود حفظ سود توسط شرکت و عدم توزیع آن بین سهام‌داران، این عمل به طور الزامی، به معنی ضعف مالی این شرکت نیست و این سرمایه‌گذاری مجدد، می‌تواند DPS بیشتری را در آینده بوجود بیاورد.

برای مثال فرض کنید شرکت «ج» شرکتی فناوری محور باشد که سال پیش ۱۰ هزار تومان DPS پرداخت کرده است. در سال کنونی، این شرکت، DPS را کاهش می‌دهد و آن را به ۵ هزار تومان می‌رساند و باقی سود را برای سرمایه‌گذاری در تولید محصول نرم‌افزاری جدید، هزینه می‌کند. این سرمایه‌گذاری مجدد، DPS را در کوتاه‌مدت کاهش می‌دهد.

کاستن از بدهی

شرکت‌ها ممکن است برای پرداخت بدهی‌های خود از سود دریافتی‌شان بکاهند. برای مثال، فرض کنید که شرکت الف موظف به پرداخت بدهی‌های خود، پیش از اتمام سال مالی آتی باشد.

سال گذشته، این شرکت به ازای هر سهم معادل ۳۰ هزار تومان سود پرداخت کرده است. اگرچه، امسال، این شرکت از میزان سود خود می‌کاهد و آن را به ۳ هزار تومان به ازای هر سهم می‌رساند زیرا باید بدهی‌ها را پرداخت کند. این عمل، در کوتاه‌مدت باعث کاهش DPS می‌شود و در بلندمدت ممکن است آن‌را افزایش دهد.آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس

عملکرد ضعیف سوددهی

کاهش سود می‌تواند کاسته شدن DPS را به همراه داشته باشد. برای مثال، فرض کنید که شرکت «ب» به علت اوضاع اقتصادی نامساعد، متحمل ضرر شده باشد. سال پیش سود پرداختی شرکت ب، به ازای هر سهم برابر ۵ هزار تومان بوده است.در این مورد، شرکت از میزان سود خود می‌کاهد، برای اینکه سودی برای توزیع بین سهام‌داران موجود نیست و امکان دارد سود پرداختی به ازای هر سهم به ۱۵۰۰ تومان برسد.

تفاوت نسبت سود به بها و DPS چیست؟

نسبت سود به بها، یک نسبت مالی نشان‌دهنده سود پرداختی سالانه شرکت نسبت به قیمت سهام است. به عبارتی دیگر، این نسبت نشان دهنده این است که به ازای هر هزار تومان سرمایه‌گذاری در سهم، چه میزان سود نصیب سرمایه‌گذار می‌شود.

نسبت سود به بها به صورت درصدی نمایش داده می‌شود و از تقسیم ارزش پولی سود پرداخته شده در یک سال معین به ازای هر سهم بر قیمت آن بدست می‌آید.

فرمول محاسبه نسبت سود به بها چیست؟

• «$$DY$$»: «نسبت سود به بها» (Dividend Yield)
• «$$ADPS$$»: «سود سالانه هر سهم» (Annual Dividend per Share)
• «$$SP$$»: «قیمت سهم» (Share Price)

تفاوت DPS و EPS چیست؟

EPS و DPS هر دو منعکس کننده میزان سوددهی یک شرکت هستند. DPS مانند بهره بانکی است و شرکت موظف به پرداخت آن نیست، مخصوصاً اگر کاربرد بهتری برای آن‌ پیدا کند.

توجه داشته باشید که عموماً شرکت‌های با رشد بالا، در فرصت‌های کمی اقدام به پرداخت سود می‌کنند و مبالغ آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس اضافی را مجدداً سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاران پاداش مالی خود را از افزایش قیمت سهام دریافت می‌کنند.

EPS درآمد خالص به ازای هر سهم منتشر شده را می‌سنجد و یکی از معیارهای مهم تعیین‌کننده قیمت حقیقی یک سهم است. امکان دارد، یکی از دو شرکت با EPS مشابه، با انتشار تعداد سهم کمتری به این عدد رسیده باشند که در مقایسه با شرکت دوم، کارایی این شرکت، بالاتر در نظر گرفته می‌شود.

EPS نشان‌دهنده ارزش پولی هر سهم و DPS نشان‌دهنده آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس میزان سود اختصاص یافته به هر سهم است. سرمایه‌گذار با مشاهده EPS می‌تواند به صورت تقریبی DPS را تخمین بزند.

نکات مهم درباره DPS

در ادامه نکاتی را بررسی می‌کنیم که لازم است هنگام بررسی DPS شرکت‌ها به آن‌ها توجه داشته باشید.

• بررسی سود با توجه به مالیات
• DPS برای شرکتی با چند نوع سهام عادی
• بکارگیری میانگین وزنی در محاسبه DPS
• بکارگیری پایه زمانی یکسان در محاسبه DPS
• توقف در پرداخت سود

بررسی سود با توجه به مالیات

سود پرداخت شده می‌تواند خالص یا بدون در نظر گرفتن مالیات باشد و این بستگی به شرکت و سیاست‌های وضع مالیات آن بر سود دارد.

DPS برای شرکتی با چند نوع سهام عادی

اگر شرکتی بیشتر از یک نوع سهام عادی منتشر کند، DPS باید برای نوع اول محاسبه شود که همان سهام با بیشترین حجم معاملاتی و بالاترین میزان سهم منتشر شده است.

بکارگیری میانگین وزنی در محاسبه DPS

در محاسبه DPS ممکن است تعداد سهام منتشر شده در یک زمان معین یا میانگین سهام منتشر شده در طی دوره مشخصی از زمان در نظر گرفته شود. عموماً از میانگین وزنی، هنگامی استفاده می‌شود که شرکت توزیع سهام را در دوره محاسبه یا زمان نوسانات زیاد سهام انجام داده است.

بکارگیری پایه زمانی یکسان در محاسبه DPS

زمان محاسباتی سود و تعداد سهم‌ها باید بر یک پایه زمانی یکسان، در نظر گرفته شده باشند، برای مثال، یک سال مالی، یک سال مالیاتی یا فصل.

توقف در پرداخت سود

شرکت‌ها معمولاً در زمان کند شدن نرخ رشد، شروع به پرداخت سود می‌کنند. هنگامی که شرکتی فرایند پرداخت سود را آغاز کند، توقف این ‌کار و عدم پرداخت سود بسیار دور از انتظار خواهد بود.

معرفی فیلم آموزش بورس-اطلاعیه‌های سامانه کدال

برای آشنایی بیشتر با بازار بورس و نحوه تاثیر‌گذاری اطلاعیه‌های منتشر شده سامانه کدال می‌توانید به دوره آموزشی تدوین شده توسط «فرادرس» مراجعه کنید.

توجه داشته باشید که پیش‌نیاز این دوره، شرکت در آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی است. این ویدئو آموزشی در ۳ ساعت و در آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس قالب ۱۰ درس تهیه شده است که در ادامه سرفصل این دروس‌ را به صورت مجزا نام می‌بریم.

در درس اول، با سامانه کدال آشنا می‌شوید. در درس‌های دوم و سوم به ترتیب اطلاعیه‌های مربوط به درآمد هر سهم و عملکرد ماهانه را می‌آموزید. اطلاعیه‌های مربوط به مجامع و پرداخت سود سالانه سهام در درس‌های پنجم و ششم بررسی شده‌اند. مدرس، در درس هفتم به آموزش اطلاعیه‌های مربوط به افزایش سرمایه‌ها پرداخته است. در درس هشتم مباحث پیرامون نامه‌نگاری‌ها مورد بررسی قرار گرفته‌اند. گزارش فعالیت هیئت‌مدیره و سایر اطلاعیه‌ها را به ترتیب در دروس نهم و دهم می‌آموزید.

• برای مشاهده فیلم آموزش بورس-اطلاعیه‌های سامانه کدال + اینجا کلیک کنید.

سخن پایانی

سود‌ها بخشی از کل منافع کسب شده توسط شرکت هستند و سهام‌داران آن‌ها را به علت مالکیت بر قسمتی از شرکت، دریافت می‌کنند. در واقع، دریافت سود، روشی برای کسب منفعت از شرکت منتشرکننده سهام، بدون از دست دادن مالکیت آن است.

اگر مدیریت شرکت، پس از کسب سود، آن‌را بین آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس سهام داران توزیع نکند و مجدداً به سرمایه‌گذاری بپردازد، احتمال افزایش قیمت سهام وجود خواهد داشت یا اینکه امکان دارد، مدیریت با سود بدست‌آمده، تعدادی از سهام خود شرکت را خریداری کند که این مورد نیز به نفع سهام‌داران خواهد بود.

شرکت باید رشدی بالاتر از حد معمول داشته باشد تا سرمایه‌گذاری مجدد، توجیه‌پذیر به نظر برسد. به صورت کلی، زمانی که رشد یک شرکت کند شود، قیمت سهام آن افزایش چندانی را تجربه نخواهد کرد و شرکت برای از دست ندادن سهام‌دارانش، ملزم به پرداخت سود خواهد بود.

پدیده کندی رشد برای اغلب شرکت‌ها، بعد از اشغال کردن حجم زیادی از بازار، اتفاق می‌افتد. شرکت‌ها به اندازه‌ای می‌رسند که دیگر پتانسیلی برای رشد با نرخ سالانه ۳۰ درصد تا ۴۰ درصد را نخواهند داشت، فارغ از اینکه چه میزان منابع مالی برای انجام پروژه‌ها تخصیص یافته باشد.

بسیاری از سرمایه‌گذاران در هنگام سرمایه‌گذاری به میزان سود پرداخت شده توسط شرکت انتشاردهنده سهام توجه می‌کنند. زمانی که شرکتی سودها را پرداخت نکند، احتمالاً به سرمایه‌گذاری مجدد و بکارگیری منابع مالی در پرو‌ژه‌های جدید پرداخته‌ است.

در نهایت، بهتر است، برای سرمایه‌گذاری در سهام یک شرکت تنها به DPS بالا توجه نشود. موارد دیگر مانند سایر نسبت‌های مالی، میزان فروش، کیفیت مدیریت و ثبات بازدهی در بلندمدت نیز، باید مورد ملاحظه قرار بگیرند. به صورت خلاصه، توجه به DPS مهم است اما قبل از سرمایه‌گذاری در سهام معینی، تحلیل بنیادی را از یاد نبرید.

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

EPS و DPS چیست و چه تفاوت هایی دارند؟

برای شناخت سازوکار بازار بورس اوراق بهادار، باید با مفاهیم و اصطلاحات اساسی آن آشنا باشیم. در این مقاله بررسی کرده‌ایم که مفهوم EPS و DPS چیست، هر کدام چه اطلاعاتی به ما می‌دهند و چه تفاوتی با هم دارند.

EPS چیست؟

EPS مخفف عبارت Earning per Share، به معنی درآمد به ازای هر سهم است. شرکت‌ها در پایان هر سال مالی، درآمد کل خود را به‌ صورت سود خالص پس از کسر مالیات محاسبه می‌کنند. اگر درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، درآمد هر سهم، EPS، به دست می‌آید. به زبان ساده‌تر‌، EPS یک شرکت میزان سودی است که شرکت به ازای هر یک سهم به دست می‌آورد. EPS یکی از موضوعات بسیار مهمی است که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکت‌ها در بازار بورس تأثیر می‌گذارد.

برای مثال فرض کنید که شرکتی در پایان سال مالی خود، ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تعداد سهام شرکت ۱ میلیون باشد. EPS شرکت برابر است با ۱،۰۰۰ ریال:

۱،۰۰۰ = ۱،۰۰۰،۰۰۰ ÷ ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰

به سودی که شرکت پس از یک سال مالی کسب می‌کند، EPS محقق شده نیز می‌گویند. این سود توسط مدیران و حسابداران شرکت پس از بررسی عملکرد شرکت، محاسبه درآمدها و هزینه‌ها به‌عنوان سود خالص و سود هر سهم به دست می‌آید. EPS محقق شده تأثیر خود را در قیمت سهم می‌گذارد.

فرمول محاسبه EPS چیست؟

همانطور که اشاره کردیم ارزش سود هر سهم یا eps با تقسیم درآمد خالص یا سود سهام بر تعداد سهام شرکت به دست می‌آید. برای محاسبه دقیق باید به ترتیب زیر عمل کنیم:

برای محاسبه سود هر سهم از برگه ترازنامه و گزارش درآمد شرکت استفاده می‌کند. با استفاده از این اطلاعات تعداد سهام پایان دوره، سود سهام پرداختی به سهامدارانی که سهام ممتاز در دست دارند، درآمد و سود خالص محاسبه می‌شود. تعداد سهام در طول زمان متغییر خواهد بود که به همین دلیل استفاده از میانگین وزنی تعداد سهام تحت مالکیت سهامداران پیشنهاد می‌شود. در این شرایط، تقسیم سود سهام باید در محاسبات مربوط به میانگین وزنی در نظر گرفته شود. البته برای ساده شدن محاسبات می‌توان از تعداد سهام موجود در انتهای دوره نیز استفاده کرد.
سود هر سهم یکی از مهمترین شاخص‌ها برای تعیین قیمت هر سهم شرکت است. در صورت محاسبه درست، EPS می‌تواند یکی از چندین شاخص کاربردی برای خرید سهام باشد.

انواع EPS را بشناسید!

سود هر سهم یا EPS به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. به عبارتی سه نوع EPS وجود دارد که هر کدام مفهومی متفاوت دارند. در ادامه انواع EPS را بررسی خواهیم کرد:

۱/ EPS تحقق یافته

با پایان سال مالی داده‌ها و اطلاعات کاملی در دسترس مدیران شرکت قرار دارد تا توسط آن‌ها بررسی درستی از وقایع طول سال مالی داشته و بتوانند درآمد، هزینه‌های شرکت و مقدار واقعی سود هر سهم را محاسبه کنند. این سود تحت عنوان EPS تحقق یافته شناخته می‌شود.
EPS تحقق یافته اهمیت زیادی برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران دارد و در نسبت P/E معمولا از همین EPS استفاده می‌شود؛ به این دلیل که نشان دهنده چیزی است که در واقعیت اتفاق افتاده است. اثر EPS تحقق یافته در قیمت سهام لحاظ شده است و دقیقا به همین دلیل مورد توجه سرمایه‌گذاران است.

۲/ EPS تعدیل شده

مقدار EPS باید در صورت‌های سود و زیان شرکت که به صورت دوره‌ای ارائه می‌شود، گزارش شود. شرایط اقتصادی، سیاسی و … می‌تواند سود محقق شده دوره را با تغییر مواجه کند. سود هر سهم از شرکت که در هر دوره با تغییرات جدید محاسبه شده است، EPS تعدیل شده نامیده می‌شود.
نزدیک شدن به انتهای سال مالی شرکت مقدار EPS تعدیلی را به سود تحققی هر سهم نزدیک می‌کند. در این شرایط داده‌های واقعی بیشتر، برآورد EPS را ساده‌تر می‌کند.

۳/ EPS پیش‌بینی شده

در گذشته شرکت‌ها موظف بودند که سود منتهی به پایان سال مالی خود را پیش‌بینی و اعلام کنند. به این سود، EPS پیش‌بینی شده گفته می‌شد. این درآمد پیش‌بینی شده بر اساس عملکرد سال گذشته و نظر مدیران و کارشناسان شرکت محاسبه می‌شود و انتظار می‌رفت که شرکت تا پایان سال مالی بعد به آن دست یابد. با توجه به این موضوع که EPS پیش‌بینی شده واقعی نبود، امکان داشت در طی زمان تغییر کند.
با بهتر یا بدتر شدن عملکرد شرکت یا تغییر روند سودآوری آن، EPS پیش‌بینی شده که توسط شرکت محاسبه می‌شد، بیشتر یا کمتر می‌شد. شرکت‌ها پس از پایان هر فصل مالی، باید EPS پیش‌بینی شده برای ادامه سال مالی را اعلام می‌کردند. EPS پیش‌بینی شده جدید می‌توانست با EPS گذشته برابر و یا متفاوت از آن باشد.
پیش‌بینی سود شرکت‌ها در هر سال مالی در گزارشات و صورت های مالی درج می‌شد. این گزارش‌ها در سایت کدال به آدرس codal.ir وجود داشت.
اما از اواخر سال ۱۳۹۷، با انتشار و اجرایی شدن دستورالعمل افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مقرر شد اعلام سود (زیان) خالص هر سهم (EPS) بر اساس آخرین سود (زیان) محقق شده شرکت‌ها باشد و EPS پیش‌بینی شده در ابتدای دوره حذف شد.

با وجود این‌که اعلام سود پیش‌بینی شده، سادگی محاسبات را برای سرمایه‌گذاران به وجود آورده بود، ولی به دلیل دخیل بودن سهامداران شرکت در محاسبات آن، سبب گمراهی نیز می‌شد. در گذشته یکی از دلایل عمده متوقف ماندن طولانی نمادهای بورسی، تفاوت بسیار زیاد بین سود محقق شده و EPS پیش‌بینی شده بود. با توجه به این موضوعات بحث انتشار گزارش در رابطه با پیش‌بینی سود حذف شد.
بنابراین شرکت‌ها به‌جای پیش‌بینی سود، گزارش تفسیری مدیریت ارائه می‌دهند که شامل گزارشی از صورت‌های مالی و دیگر داده‌های آماری آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس از همه موارد تولید، فروش، نرخ‌ها و سایر متغیرهای مهم است که این گزارش در سایت کدال منتشر می‌شود.
این تغییر سبب خواهد شد که سهامداران و تحلیلگران با تحلیل دقیق‌تری اقدام به معامله و خرید و فروش سهام کنند و به ارزش‌های اساسی یک شرکت توجه کنند.
تا پیش از اجرایی شدن این قانون، EPS اعلام‌شده در سایت tsetmc.com، سود پیش‌بینی شده بود؛ اما پس از اجرای این تغییر، شرکت‌ها باید از یکی از روش‌های جهانی گزارش EPS استفاده کنند. این روش به نام دوازده ماه گذشته یا (TTM ) معروف است که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم.

روش TTM چیست؟

TTM مخفف عبارت Trailing Twelve Months به معنی دوازده ماه گذشته است. در این روش سهامداران و تحلیلگران می‌توانند بر اساس EPS دوازده ماه گذشته (۴ دوره ۳ ماهه) به ارزیابی یک شرکت بپردازند. طبق الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت‌ها باید صورت‌های مالی سه‌ماهه خود را منتشر کنند؛ بنابراین سود هر سهم در دوره‌های سه‌ماهه، در دسترس سرمایه‌گذاران خواهد بود.
مزیت روش TTM این است که قیمت سهم بر اساس قیمت واقعی آن تعیین می‌شود. در واقع ارزش‌گذاری سهم توسط سود پیش‌بینی شده شرکت انجام نمی‌شود و سرمایه‌گذاران با استفاده از اطلاعات واقعی می‌توانند عملکرد شرکت را ارزیابی کنند و نتایج بهتری به دست آورند.

بنابراین برای درک ساده‌تر می‌توان گفت EPS یک سهم بر اساس درآمد خالص کل ۱۲ ماه گذشته محاسبه می‌شود. درصورتی‌که در پایان سال مالی یک شرکت گزارش تفسیری آن را بررسی کنیم، سود (زیان) خالص کل در پایان آن سال تقسیم‌بر تعداد کل سهام شرکت، EPS سهم می‌شود؛ اما درصورتی‌که در میان سال مالی باشیم با توجه به آخرین گزارش ارائه‌شده توسط شرکت می‌توان EPS را به دست آورد.
برای مثال، اکنون‌که در نیمه دوم سال ۱۳۹۸ هستیم، EPS یک شرکت برابر با مجموع سود (زیان) خالص ۶ ماهه اول امسال به‌اضافه ۶ ماهه سال گذشته تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت است.
برای نمونه اطلاعات زیر را درباره سهمی خاص در نظر بگیرید. با استفاده از گزارش تفسیری می‌توان EPS سهم را در زمان اکنون این‌گونه به دست آورد. مقدار EPS شرکت در صفحه سهم مربوطه در سایت tsetmc.com قابل‌ مشاهده است.

سود خالص به ازای هر سهم در پایان سال مالی ۱۳۹۷: ۶،۰۰۰ ریال
سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۷: ۴،۰۰۰ ریال
سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۸: ۳،۰۰۰ ریال
سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه دوم سال ۱۳۹۷: ریال ۲،۰۰۰ = ۴،۰۰۰ – ۶،۰۰۰
EPS = ریال ۵،۰۰۰ = ۳،۰۰۰ + ۲،۰۰۰

Eps سهام شرکت‌ها را کجا ببینیم؟

نحوه محاسبه و فرمول eps را با هم بررسی کردیم اما به سادگی و در وبسایت tsetmc.com می‌توانید eps شرکت‌ها را ببینید. کافی است نماد مورد نظر خود را جست‌وجو و مانند تصویر زیر، eps شرکت مورد نظر خود را مشاهده کنید.

برای بررسی دقیق‌تر، می‌توانید به وب سایت کدال مراجعه کنید. کافی است نماد مورد نظرتان را جست‌وجو کنید و آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس صورت‌های مالی سالانه را ببینید.

EPS بالا خوب است یا پایین؟

همانطور که اشاره کردیم، EPS یک شرکت نشان می‌دهد که به ازای هر سهم شرکت چه میزان درآمد داشته است. از آن جا که این مفهوم یکی از شاخص‌های مهم برای تخمین ارزش شرکت است، عدد EPS باید برای سرمایه‌گذاران اهمیت زیادی داشته باشد.
EPS بالاتر به معنی ارزش بیشتر شرکت خواهد بود. به عبارتی اگر شرکتی سودآوری بیشتری نسبت به ارزش سهام خود داشته باشد، علاوه بر این که نشان از فعالیت درست و موفق آن است، نشان می‌دهد که سرمایه‌گذار حاضر به پرداخت پول بیشتری برای سهام آن شرکت است.
به این ترتیب، یک شرکت با عدد EPS بالاتر بین اهالی بازار محبوبیت ویژه‌ای خواهد داشت. به هر میزان که جذابیت سهم برای خریداران بیشتر باشد، باید در انتظار تقاضای بیشتر برای آن و به تبع افزایش قیمت هر سهم باشیم. بنابراین این مسئله می‌تواند ارزش بیشتری برای سهام ایجاد و مالکان سهام را منتفع کند.
همچنین مقدار عددی بیشتر برای EPS نشان دهنده نقدینگی بیشتر شرکت خواهد بود. نقدینگی بیشتر می‌تواند به گسترش فعالیت‌های شرکت کمک کند و یا منجر به پرداخت سود بیشتری به سهامداران شرکت شود. هر دو موردِ افزایش سود سهامداران و گسترش فعالیت‌های شرکت برای افرادی که سهمی در شرکت دارند، مزیت بزرگی محسوب می‌شود.

DPS چیست؟

DPS مخفف عبارت Dividend per Share و به معنی سود تقسیمی یا سود نقدی به ازای هر سهم است. معمولا شرکت‌ها EPS را به‌صورت کامل بین سهامداران تقسیم نمی‌کنند و بخشی از آن را برای سرمایه‌گذاری‌های آتی شرکت، نزد خود نگاه می‌دارند.
مدیران و سهامداران شرکت در پایان سال مالی و در جلسه مجمع عادی سالیانه شرکت، تصمیم می‌گیرند که چه میزان از EPS به سهامداران تعلق بگیرد. بعضی از شرکت‌ها ممکن است درصد زیادی از EPS را به‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن است درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر بخش‌های شرکت اختصاص دهند؛ بنابراین مقدار DPS معمولا از EPS کمتر است.
در بعضی مواقع که به ‌ندرت اتفاق می‌افتد، شرکت تصمیم می‌گیرد علاوه بر سود ساخته‌شده در سال جاری، بخشی از سود انباشته طی سالیان گذشته را بین سهامداران تقسیم کند، در این حالت مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد شد.
میزان، زمان و روش پرداخت سود تقسیمی یا سود نقدی به سیاست‌های هر شرکت بستگی دارد. شرکت‌‌ها بر اساس قانون ۸ ماه فرصت دارند تا سود نقدی را بین سهامداران تقسیم کنند. هر شخصی که در زمان برگزاری مجمع عادی سالیانه، سهام شرکت را داشته باشد، می‌تواند DPS اعلامی شرکت را بر اساس میزان دارایی خود دریافت کند.
به ‌طور مثال فرض کنید یک شرکت به ازای هر سهم ۷،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تصمیم بگیرد از این میزان، ۵،۰۰۰ ریال را بین سهامداران به‌صورت سود نقدی تقسیم کند. حال اگر فردی ۱،۰۰۰ سهم از این شرکت را داشته باشد، کل سود نقدی که دریافت می‌کند، ۵،۰۰۰،۰۰۰ ریال است.

۵،۰۰۰،۰۰۰ = ۱،۰۰۰ × ۵،۰۰۰

توجه به این نکته ضروری است که پس از تقسیم سود نقدی و بازگشایی سهم، به میزان سود نقدی هر سهم از قیمت سهم کاسته می‌شود.
اگر در مثال قبل، قیمت سهم شرکت مورد نظر قبل از برگزاری مجمع ۱۵،۰۰۰ ریال باشد، پس از بازگشایی نماد و تقسیم سود، قیمت سهم ۱۰،۰۰۰ ریال می‌شود.

۱۰،۰۰۰ = ۵،۰۰۰ – ۱۵،۰۰۰

DPS به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

همانطور که عنوان کردیم DPS بخشی از سود شرکت است و شرکت‌ها باید سالانه مبلغی را تحت این عنوان به سهامداران خود اختصاص دهند. تمام سود شرکت تحت عنوان dps بین سهامداران تقسیم نمی‌شود و مقداری از سود شناسایی شده برای موارد مشخصی در شرکت نگهداری می‌شود.
اما سوال بسیاری از سهامداران این است که در چه صورت DPS به آن‌ها تعلق می‌گیرد؟! هر سهامداری که در تاریخ برگزاری مجمع سالانه شرکت سهام شرکت را در پرتفوی سرمایه‌گذاری خود داشته باشد، می‌تواند برای دریافت سود نقدی یا DPS اقدام کند. سهامداری در تاریخ برگزاری مجمع در دریافت سود نقدی شرط اصلی است.
حتی اگر بعد از برگزاری مجمع و بازگشایی سهم، موجودی سهام خود را بفروشید، هنوز هم می‌توانيد dps را از شرکت دریافت کنید. طبق قانون برای پرداخت سود نقدی شرکت‌ها تا ۸ ماه زمان دارند. بنابراین مشخص نیست که پس از گذشت چند روز از تاریخ مجمع و بازگشایی سهم این سود به سهامداران پرداخت می‌شود. برای اطلاع از dps شرکت مورد نظرتان، در سامانه کدال نماد آن را جست‌وجو و گزارش مجمع عمومی سالانه را بررسی کنید.

تفاوت DPS و EPS چیست؟

برای این که تفاوت آشنایی با مفاهیم EPS و DPS در بورس DPS و EPS را بشناسیم، باید ابتدا مفهوم DPS را بدانید. مقداری از سود شرکت که به ازای هر سهم بین سهامداران شرکت تقسیم می‌شود را DPSیا همان سود تقسیمی هر سهم می‌گویند.
از آن جا که سود تقسیم شده به ازای هر سهم، بخشی از سود کلی شرکت است، اگر شرکتی در یک سال مالی سودآوری داشته باشد، باید حداقل میزان ۱۰% از سود هر سهم را به سهامداران خود پرداخت کند. در حقیقت DPS بخشی از EPS است که به هر سهامدار پرداخت می‌شود. مبلغ باقی‌مانده از سود، باید به حساب اندوخته شرکت برای افزایش سرمایه احتمالی شرکت واریز شود.
مبلغ DPS بالاتر سهامداران بیشتری را به سهم جذب می‌کند. در این شرایط علاوه بر این که سهامداران سود نقدی دریافت می‌کنند، با افزایش محبوبیت سهم در بازار و به تبع افزایش قیمت سهم، سهامداران از راه تغییر مثبت قیمت سهم نیز منتفع خواهند شد.
در نهایت باید بدانید که EPS با DPS ارتباط مستقیم دارد و برابر با تفاضل DPS و مجموع اندوخته قانونی و سود انباشته است.

سخن آخر

در این مقاله درباره EPS، DPS و تفاوت آن‌ها صحبت کردیم. حال که با مفهوم EPS و DPS آشنا شدید، برای تحلیل سهام شرکت‌ها و بررسی قیمت‌ها، به این دو پارامتر نیز دقت کنید. هر دوی این اصطلاحات، نکات مهمی را درباره عملکرد، میزان سودآوری و روند رشد شرکت نشان می‌دهد؛ بنابراین قبل از سرمایه‌گذاری در یک سهم باید بتوانید بر اساس این اطلاعات ارزیابی درستی از آینده شرکت داشته باشید.