بازار سهام
بازاری که در آن سهام یا از طریق مبادله بازارهای منسجم و قانونمند (نظیر بورس) و یا در بازارهای خارج از بورس توزیع شده و مورد معامله قرار میگیرند، بازار سهام گفته میشود. این اصطلاح که با نام بازار بورس نیز شناخته میشود، یکی از حساسترین حوزههای اقتصاد بازار است زیرا بازار سهام به شرکت ها امکان دسترسی به سرمایه و سرمایه گذاران از طریق توزیع بخشی از مالکیت شرکت به همراه پتانسیلی برای محقق کردن درآمدها بر پایه عملکرد آتی خود میبخشد.
توضیحات مدیر مالی در مورد بازار سهام
بازار سهام نقطه تقاطع خریداران و فروشندههای سهام است. اوراق بهادار معامله شده در بازار سهام میتوانند به صورت عام که در بازار سهام لیست میشوند، بوده یا اینکه سهام شرکت های خصوصی باشند. اغلب، سهام شرکتهای خصوصی از طریق معامله گران انجام میگیرد که در حقیقت به این نوع بازارها، بازار خارج از بورس یا OTC گفته میشود. بازار خارج از بورس اصطلاحی برای معرفی بازاری غیر متشکل و غیررسمی است که در آن فروشندگان و خریداران گرد هم میآیند و سهام خود را به صورت مستقیم با یکدیگر مبادله میکنند.
بازار بورس اوراق بهادار
مکانی را که سهام شرکتها در آن مورد معامله قرار میگیرند بازار بورس اوراق بهادار میگویند. بازارهای بورس متعددی در سراسر جهان وجود دارند و میتوانند مکانهای فیزیکی و واقعی بوده یا اینکه مجازی باشند. نزدک آمریکا مثالی است از بازار بورس مجازی که در آن سهام شرکتها به صورت الکترونیکی و از طریق کامپیوتر معامله میشوند. بورس های اوراق بهادار الکترونیک اغلب دارای یک بازار ساز هستند. بازارساز یک شرکت کارگزاری است که برای تسهیل معامله سهام خاص آن را خریدوفروش مینماید. این کار با ریسکی برای شرکت همراه است ولی باعث میشود تا فرآیند مبادله برای یک سهام خاص، به شکل بهتری عمل نماید. بورس های الکترونیک روز به روز رایجتر میشوند و حالا بر مبادلات فیزیکی ترجیح دارند.
بازار سهام نیویورک (NYSE) در وال استریت، یک مثال معروف از بورس اوراق بهادار فیزیکی است؛ اما گزینه معامله آنلاین در این بازار نیز فراهم است تا بتوان آن را یک بازار دوگانه دانست. در یک بورس فیزیکی، سفارشها به شکل فریادهای بلند انجام میگیرند، روشی که یادآور همان چیزهایی است که در فیلمها از وال استریت میبینیم: معامله کنندگان فریاد میزنند و سیگنال هایی را برای انجام معاملات نمایش میدهند. معاملات مربوط به بازار بورس اوراق بهادار فیزیکی در تالار معامله انجام میشوند. محیط بورس های اوراق بهادار فیزیکی هنوز در اختیار انسان هاست، گرچه توابع و عملکردهای زیادی وجود دارند که بهوسیله کامپیوتر انجام میشوند. کارگزاران به خاطر سهامی که بر رویشان کار میکنند، کمیسیون دریافت مینمایند.
سهام بیشتر شرکت های بزرگ بورسی در چندین بازار بورس در سراسر جهان معامله میشود؛ اما شرکت هایی که در بورس، سهام دارند از کوچک تا بزرگ متفاوتاند و معامله گران هم شامل شرکت های بزرگ تا سرمایه معاملات بازار آتی به طور فیزیکی گذاران فردی میشود. بیشتر خریداران و فروشندگان ترجیح میدهند تا در بورس های بزرگتر معامله کنند، جایی که در آن اختیارات و فرصتهای بیشتری نسبت به بورس های کوچکتر وجود دارد.
قدیمیترین بازار سهام موجود مربوط به بازار سهام آمستردام (AEX) است که در سده ۱۶۰۰ برای معامله سهام شرکت Dutch East India تأسیس شد و یکی از اولین شرکت هایی است که به سرمایه گذاران سهام خود را ارائه کرد. قبل از بازار بورس آمستردام، چندین کشور و شهر، نظام معاملاتی خاص خود را داشتند که بسیار شبیه بازارهای سهام عمل مینمود، ولی بورس آمستردام اولین بازار سهام رسمی به شکلی که ما میشناسیم بود. امروزه بازارهای سهام در بیشتر کشورهای توسعه یافته و درحالتوسعه وجود دارند.
معامله در بازار سهام
در بازار سهام، سرمایه گذاران با ارائه یک قیمت خاص، پیشنهاد خود را ارائه میدهند و فروشندگان هم خواهان قیمت مشخصی میباشند. وقتی این دو قیمت ها با هم تطبیق مییابند، فروش اتفاق میفتند، اولین سرمایه گذاری که بهترین پیشنهاد را ارائه میدهد، اولین شخصی خواهد بود که سهام را از آن خود مینماید. وقتی یک خریدار حاضر است هر قیمتی برای سهام بدهد، او در حال خرید به قیمت بازار است. به طور مشابه، زمانی که فروشندهای هر قیمت برای سهام را میپذیرد، او با قیمت بازار سهام خود را میفروشد.
شرکت ها به این خاطر سهام میفروشند تا برای رشد کسبوکارشان سرمایه جمع کنند. وقتی یک شرکت سهام خود را در بازار ارائه میکند، به این معنی است که سهام شرکت به صورت عمومی در بازار سهام معامله میشود و هر سهم به منزله بخشی از مالکیت شرکت به شمار میرود. این کار برای سرمایه گذاران جذاب است و وقتیکه یک شرکت عملکرد خوبی دارد، سرمایه گذاران آن با افزایش ارزش سهامشان پاداش میگیرند؛ اما ریسک زمانی به وجود میآید که شرکت عملکرد خوبی نداشته و ارزش سهامش کاهش مییابد. سهام شرکتها معمولاً به آسانی و به سرعت خریدوفروش میشوند و فعالیتهای مثبت و منفی حول سهام شرکت بر ارزش آن تأثیر میگذارد. به طور مثال، زمانی که تقاضای زیادی برای سرمایه گذاری در شرکت وجود دارد، قیمت سهام افزایش خواهد یافت و زمانی که سرمایه گذاران زیادی میخواهند تا سهامشان را بفروشند، ارزش پایین میرود.
بازار سهام به دو بخش اصلی تقسیم شود: بازار اولیه و بازار ثانویه. بازار اولیه جایی است که در آن اوراق بهادار شرکتها برای اولین بار به بازار عرضه میشود و سهام و اوراق قرضه به صورت مستقیم از شرکت توزیع میشوند. هر معامله متعاقب آن در بازار ثانویه رخ میدهد که در آن پولهای حاصل از سهام به حساب سرمایه گذاران میرود و نه خود شرکت.
قیمت سهام چه معنایی برای اقتصاد دارند
بهطورکلی، افزایش قیمت سهام برای شرکت ها در یک کشور خاص، نشانگر سلامت و رشد بازار است. از طرف دیگر، سقوط در روند قیمتها ممکن است به منزله ضعف اصول بنیادی اقتصاد یک کشور باشد. این بدان خاطر است که افزایش قیمت نشان میدهد که بسیاری از خریداران پول خود را در سلامت و رشد آینده اقتصاد، به عنوان یک کل، سرمایه گذاری میکنند.
در زمان بحرانهای اقتصادی افراد ترجیح میدهند پول خود را به دارایی های فیزیکی نظیر طلا یا مسکن تبدیل کنند و علاقهای به سرمایه گذاری در بورس یا سپرده گذاری در بانک ندارند. برعکس در زمان رونق اقتصادی افراد بسیاری به سمت بازار سهام تمایل دارند تا با سرمایه گذاری در سهام شرکتها، سهمی از سفره پرنعمت بورس نصیب خود کنند.
معادل انگلیسی بازار سهام عبارت است از:
Equity Market
اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش پرسش و پاسخ سؤالات مالی مطرح کنید. همینطور با اشتراکگذاری این نوشته در شبکههای اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.
معاملات فیوچرز Futures چیست و چطور باعث افزایش سود می شوند؟
قراردادهای آتی یا معاملات فیوچرز چیست و آیا در بازار ارز دیجیتال و بیت کوین نیز کاربرد دارد؟
معاملات فیوچرز که به آنها معاملات آتی یا Trading Futures نیز گفته می شود، یک قرارداد یا توافق نامۀ قانونی است که در زمان امضای قرارداد، معامله گران قیمتی توافقی برای خرید یا فروش یک کالا، یا مقدار مشخصی از یک محصولِ تولیدی و یا یک آیتم مالی را تعیین میکنند. در واقع این قیمت را با بهای معینی برای تاریخ مشخصی در آینده یا قبل از تاریخ مشخص شده در آینده، برآورد میکنند.
کالا یا ابزاری که طبق قراردادهای آتی تحویل میشود، لازم است از لحاظ کیفیت و کمیت مشمول استاندارد بوده و زمان، قیمت و مکان داد و ستد آن نیز از پیش مشخص شده باشد. زمانی که به تاریخ مورد نظر قید شده در قرارداد برسید، معامله بر پایه قیمتی که در قرارداد توافق شده، انجام میگردد.
امکاناتی که در معاملات آینده تعبیه شده به افراد امکان میدهد ریسک مربوط به مشاغل اصلی خود را کاهش دهند. شما میتوانید با معاملات فیوچرز در مورد خرید یا فروش قراردادهای سهام، در برابر تغییر نرخ بهره از سرمایه خود محافظت کنید. شما میتوانید با خرید یا فروش یک قرارداد ارزی، در برابر واریانس مبادله ارز که بر میزان پس انداز حساب مالی شما تأثیر میگذارد، از معامله خود در برابر خطر احتمالی، محافظت نمایید.
چه مواردی مشمول معاملات آتی میگردند؟
معاملات فیوچرز یا قراردادهای آتی استاندارد، بوسیله کالاهای متنوع و مبادلات آتی تعریف شده است. بسیاری از “کالاها” وجود دارند که قراردادهای آینده مربوط به آنها هستند و به آنها commodity گفته میشود. تقریباً برای هر کالایی میتوان قرارداد آتی را تعریف کرد.
به عنوان مثال، برخی از مواد غذایی، سوخت های مختلف، فلزات گرانبها، اوراق بهادار، انواع ارز و حتی برخی از محصولات دور از تصور مانند تراشه های نیمه هادی، از محصولاتی است که با معاملات فیوچرز مورد معامله واقع میشوند.
کالاهای معمولی شامل مواد غذایی (از قبیل کالاهای اساسی مانند گندم، شکر، ذرت، سویا، برنج، چای)، فلزات گرانبها (از جمله طلا، نقره، مس و غیره)، ارز (مانند دلار، یورو، فرانک سوئیس، ین و غیره)، فهرست سهام ( به عنوان مثال کارخانجات تولیدی و داروسازی)، محصولات مالی (مانند اوراق بهادار خزانه داری) و حتی برخی از کالاهای بسیار ویژه مانند قطعات الکترونیک برای محافظت در برابر نوسانات نرخ بهره پیش فروش میشوند.
برخی از داستان های معاملات بزرگ آتی نشان میدهد که چگونه با پیش بینی درست آینده میتوان ثروت عظیمی را حاصل کرد و یا بدون تحلیل کافی از دست داد.
اگر در بازار ارز های دیجیتال تازه وارد هستید و میخواهید تمامی مفاهیم و نکات مربوط به این بازار را بشناسید و یک سرمایه گذاری موفق داشته باشید پیشنهاد می کنیم از دوره ارز دیجیتال استفاده نمایید.
ویژگیهای معاملات فیوچرز کدامند؟
قراردادهای آتی به طور معمول در بازارهای معاملات مالی، ویژگیهای خاص خود را دارند که آنها را از دیگر معاملات متمایز میکند، تعدادی از این خصوصیات در زیر آمده است:
مدیریت خطر یا ریسک: معاملات فیوچرز میتوانند به عنوان حفاظی در مقابل ریسکهای احتمالی معاملات استفاده شوند. این نوع معامله برای برخی از معامله گران از جمله کشاورزان مطلوب است، آنها محصولات خود را پیش فروش میکنند، برای آنکه اطمینان خاطر حاصل کنند که پس از برداشت محصول از ریسک پایین آمدن قیمت در امان هستند. این نوع معامله همان قرارداد آتی است که ریسک بالا در پایین رفتن قیمت را از بین میبرد.
استفاده از اهرم: اهرم یا Leverage، قابلیتی است که در قراردادهای آتی کاربرد دارد. برای نمونه فرض کنید یک معاملهگر با اهرم 1:2، میتواند تا دو برابر اعتبار خود سهام یا اوراق قرضه را با قرارداد آتی خریداری نماید. پس در اینصورت تا دو برابر نیز سود خواهد کرد ولی توجه داشته باشید در محاسبات اشتباه، ضرر او نیز دو برابر خواهد شد.
دیگر ویژگی های معاملات آتی کدامند؟
استفاده از پوزیشن فروش: در قراردادهای آتی امکان به کارگیری از پوزیشن شورت یا Short، برای معامله فروش یا Sell وجود دارد. در حالتی که یک معاملهگر پیش بینی کند که کالایی با نزول قیمت مواجه است و یا به عبارتی ارزش یک دارایی رو به کاهش خواهد رفت، او قادر خواهد بود با استفاده از پوزیشن فروشِ قرارداد آتی، سود مطلوبی را کسب نماید.
جذب کردن نقدینگی: استفاده از معاملات فیوچرز میتواند راه حلی برای جذب کردن نقدینگی به حساب آید. معاملات آتی میتواند سرمایههای سرگردانِ معاملهگران را در بازارهای مالی از جمله بازار بورس و بازار ارز به کار گیرد.
دارایی های گوناگون: در برخی شرایط امکان دارد که معامله واقعی بعضی از کالاها برای معامله گران سخت باشد. به طور نمونه در نظر بگیرید که یک فرد معاملهگر در نظر دارد که ده ماشین سنگین را خریداری کند، در این صورت تحویل این محصول عظیم به صورت فیزیکی و فروش دوباره آن به شخص دیگری کاری عبث به نظر میآید. در چنین موقعیتی بهترین کار استفاده از معاملات آینده خواهد بود.
مشخص کردن قیمت: در برخی از بازارهای مالی که انجام معامله در آنها به صورت واقعی و فیزیکی سخت است، قیمت یا بهای موضوع معامله با عقد قراردادهای آتی مشخص میشود.
سودمندی های معاملات آینده کدامند؟
– سرمایه گذاران می توانند از قراردادهای آتی استفاده کنند تا قیمت یک دارایی اساسی را پیش بینی کنند.
– شرکت ها میتوانند قیمت مواد اولیه یا کالاهایی را که میفروشند هدج کنند تا در برابر حرکات نامطلوب قیمت محافظت شوند.
– در معاملات فیوچرز ممکن است فقط نیاز به واریز بخشی از مبلغ قرارداد توسط یک کارگزار داشته باشد و لازم نباشد همه مبلغ را پرداخت کند.
نکات منفی قراردادهای آتی کدامند؟
– این خطر برای سرمایه گذاران وجود دارد که به دلیل استفاده از اهرم های آتی، میتوانند بیش از مبلغ سرمایه اولیه را از دست بدهند.
– سرمایه گذاری در معاملات فیوچرز ممکن است از حرکت قیمت به سوی قیمت های مطلوب جلوگیری کند.
– معاملات مارجین یا حاشیه ای میتواند یک شمشیر دو لبه باشد، به این معنی که میزان سود برای معامله گران تقویت میشود، اما احتمال دارد زیان های زیادی نیز به همراه داشته باشد.
مدیریت ریسک چگونه قراردادهای آتی را پوشش میدهد؟
معاملات فیوچرز برای خریدار و فروشنده این امکان را فراهم میکند که بتوانند خود را از پیشامد خطرات احتمالی که ممکن است در آینده کالاهای مورد نظرشان را در برگیرد، حفظ کنند. به عنوان مثال یک شرکت میتواند با استفاده از پوزیشن لانگ Long کالای خاصی را که تمایل دارد، خریداری کند. این شرکت میتواند با معاملات آینده، کالایی را خرید کند تا نیاز خود به آن کالا را برآورده نماید.
مثالی از معامله خرید آتی آن است که شرکتی برای 6 ماه آینده خود نیاز به چند تن آهن دارد، در حال حاضر هر کیلو آهن 11000 تومان قیمت دارد، شرکت با یک قرارداد خرید آتی آهن مورد نیاز خود را به قیمت هر کیلو 10000 تومان میخرد. بدین سان این شرکت با یک قرارداد خرید آتی، ریسک افزایش قیمت را خنثی مینماید.
مثالی از قرارداد فروش آتی آن است که یک تولید کننده، میخواهد در آینده چندین تن آهن را به مشتری خود بفروشد، هم اکنون آهن کیلویی 11000 تومان قیمت دارد، این شرکت به عنوان فروشنده نمیداند که در شش ماه آینده، آهن چه قیمتی خواهد داشت، به همین دلیل چندین تن آهن را به مشتری خود به قیمت کیلویی 10000 تومان به فروش میرساند. از این طریق این شرکت ریسک کاهش قیمت آهن را از خود دور مینماید.
در این دو مثال میبینیم که یکی از دلایل عمده در عقد معاملات فیوچرز، نداشتن اطمینان معامله گران از اتفاقات آینده و حفظ کردن سرمایه شان از بالا و پایین رفتن قیمت میباشد. با عقد این قراردادها، ریسک قراردادهای بین خریدار و فروشنده کاهش مییابد.
نقش سفته بازی در بازار قراردادهای آتی چیست؟
یک شخص تجاری، به عنوان نمونه یک کشاورز یا یک صادرکننده، امکان دارد آینده مالی خود را در معرض خطر ببیند. برای جبران این ریسک، آنها میتوانند با یک قرارداد آتیِ خرید یا فروش، از دارایی خود محافظت کنند.
هر سرمایه ای که در بازار نقطهای یعنی بازار واقعیِ فعلی ایجاد کنند یا از دست بدهند، میتوانند در بازار مالی از دست بدهند و یا تامین کنند تا اختلاف پیش آمده را جبران کنند. به عمل این اشخاص هِدج کردن یا hedging گفته میشود، اینها افرادی هستند که برای محافظت از خود در برابر ضرر مالی یا سایر شرایط نامطلوب دنبال راه حلی هستند.
از طرف دیگر، شما می توانید بدون داشتن مشاغل تجاری، توسط معاملات آتیِ قراردادهای خرید یا فروش، خریداری و یا فروش خود را به انجام رسانید. به عنوان مثال، اگر اعتقاد دارید که امسال نرخ بهره بالا میرود، می توانید قراردادهای آتی اوراق قرضه دولتی خود را با پوزیشن شورت بفروشید.
به یاد داشته باشید که با بالا رفتن نرخ بهره، بهای اوراق قرضه کاهش می یابد و بنابراین اگر درست عمل کرده باشید، میتوانید با درگیر کردن سپرده خود در معاملات فیوچرز، سود عظیمی برای خود بسازید.
گروهی از افراد که هِدج نمیکنند، اما در بازار برای گرفتن سود وارد معامله میشود، سفته بازها یا speculators هستند. نسبت هدج کاران به سفته بازان تقریبا 3 : 1 است. سفته بازان برای اطمینان از وجود فعال و بازارهای نقدینگی بسیار مفید هستند.
مفهوم معاملات فیوچرز در بازار ارز دیجیتال چیست؟
تا به حال دیدیم که قراردادهای آتی بیشتر در حوزه کالاهای فیزیکی بکار گرفته میشوند. البته در حال حاضر معاملات آتی پای خود را به دنیای ارز دیجیتال باز کرده است.
به طور نمونه معاملات آینده بیت کوین، نمونه ای از قراردادهای آتی است که در آن معامله گران قادرند حتی بدون آنکه بیت کوینی در دست داشته باشند، مستند بر پیشبینی خود از قیمت آینده این ارز، برای خرید یا فروش آن اقدام میکنند. در حقیقت بستن قراردادهای آتی بیت کوین با تکیه بر معاملات پر خطر مالی که به آن سفتهبازی یا Speculation گفته میشود، انجام پذیر خواهد بود.
بهتر است با طرح یک مثال، با تاثیر قرارداد آتی بیت کوین بیشتر آشنا شویم. تصور کنید دو معامله گر برای مصون ماندن از ریسک بالا و پایین رفتن قیمت، یک قرارداد آتی امضا نمایند.
قرارداد آتی (Future) چیست؟
یکی از مفاهیم بنیادی در بورس و بازار سرمایه، قرارداد آتی است. قراردادهای آتی در ابتدا در مورد محصولات کشاورزی و فرآورده های نفتی مورد معامله قرار می گرفتند. پس از مدتی قرارداهای آتی بر پایه نرخ بهره، ارز و شاخص بازار سهام انجام گرفت. معامله گران در این بازار نیاز دارند که با قراردادهای آتی و ویژگی های آن آشنایی کامل پیدا کنند. در اینجا سعی شده است مفهوم قرارداد آتی، اهداف و ویژگی های آن، اهرم قراردادهای آتی و همچنین قرارداد آتی در بیت کوین نیز به تفصیل بیان شود.
قرارداد آتی (Future) چیست؟
قرارداد آتی
قرارداد آتی نوعی از قرارداد است که طبق آن طرف فروشنده تعهد می کند که در زمان معینی، مقدار تعیین شده ایی از کالا را با توجه به قیمت تعیین شده به فروش برساند. همچنین طرف دیگر در این قرارداد تعهد می کند که کالای مورد نظر را در زمان معین شده خریداری کند. در این قرارداد معمولا برای پای بندی به تعهدات درون قرارداد، مبلغی به عنوان تضمین گذاشته می شود.
این مبلغ با توجه به تغییرات قیمت آتی به عنوان تضمین تعیین می شود. پس به موجب قرارداد آتی می توان کالایی را خریداریی کرد و در زمان معین شده، قیمت کالا پرداخت شده و کالا تحویل گرفته می شود. قراردادهای آتی معمولا در بورس مورد معامله قرار می گیرند. این نوع قراردادها می توانند سهام، ارز و یا اوراق قرضه را شامل شوند. این نوع قرارداد می تواند در کنترل ریسک نقش بسزایی داشته باشد. این قرارداد بر روی کالا یا دارایی منعقد می شود که تحت عنوان دارایی پایه شناخته می شود. (1)
در بورس کالا این دارایی پایه می تواند محصولات کشاورزی و یا محصولات نفتی باشد که طی قرارداد آتی مورد معامله قرار می گیرد. بر طبق این قرارداد باید حجم دارایی پایه مشخص شود. اندازه این قرارداد توسط بورس تعیین می گردد. علاوه بر این، بورس مشخص می کند که تاریخ سر رسید قرارداد آتی چه موقعی باشد. این قرارداد مولفه های دیگری نیز دارد؛ وجه تضمین اولیه، حد نوسان قیمت روزانه، حداکثر حجم هر سفارش، سقف مجاز موقعیت های باز، تحویل و مهلت گواهی آمادگی تحویل و جرایم و کارمزد از مولفه های دیگر در قراردادهای آتی هستند.
به طور کلی قراردادهای آتی در دو نوع دسته بندی می شوند. نوع اول شامل قراردادهای آتی بر پایه دارایی های فیزیکی است و نوع دوم قراردادهای آتی در حوزه سهام و شاخص است. نوع تسویه در قراردادهای مالی نیز یا به صورت تسویه فیزیکی است یا به صورت تسویه نقدی. در تسویه فیزیکی باید دارایی مورد نظر همان طور که در قرارداد مشخص شده است، به طرف معامله، تحویل داده شود.
در حالی که در روش تسویه نقدی، پولی که با ارزش کنونی دارایی برابری می کند را به طرف معامله پرداخت می کنند و دارایی به طور مستقیم تبادل نخواهد شد. با این دو روش می توان پرداخت ها و تسویه های قرارداد آتی را به سرانجام رسانید. (2)
بعد از این که معامله قرارداد آتی انجام شد، سه اتفاق ممکن است معاملات بازار آتی به طور فیزیکی بیفتد. خنثی شدن معامله، بازگرداندن و یا تسویه. در صورتی که معامله آتی با تراکنش مخالفش با ارزش یکسان بسته شود، خنثی شدن اتفاق افتاده است. با این کار معامله گران می توانند قبل از اینکه تاریخ تسویه فرا برسد، از ضرر یا سود خود اطلاع پیدا کنند.
در صورتی که معامله گر تصمیم بگیرد که یک قرارداد آتی جدید بعد از خنثی شدن ترید اول، باز کند و زمان انقضای قرارداد را افزایش دهد، عمل بازگرداندن اتفاق می افتد.
همچنین در صورتی که معامله گر، ترید خود را خنثی نکند و یا بازنگرداند، بدیهی است که قرارداد در تاریخ انقضای خودش تسویه می گردد. در این حالت طبق قرارداد، مبلادله کالا و یا پول نقد انجام خواهد گرفت و قرارداد آتی به پایان می رسد. در ادامه در مورد هدف از انعقاد قراردادهای آتی بحث می کنیم. (2)
هدف از قرارداد آتی چیست؟
در قراردادهای آتی، هزینه های ریسک های سرمایه گذاری کاهش می یابد. این نوع قراردادها می توانند از نوسانات شدید بازار جلوگیری کنند؛ روند اصلاح قیمت ها را سرعت ببخشند و موجب تعادل قیمت ها در بازار شوند. علاوه بر این، قراردادهایی آتی می توانند کارایی بازار سرمایه را موجب شوند. در واقع با وجود قراردادهای آتی می توان مبادلات را آسان تر کرد و این موضوع برای کاهش پیچیدگی ها مبادلاتی بسیار مهم است. بنابراین برای تحقق این اهداف می توان به سراغ قراردادهای آتی رفت.
سپرده در قراردادهای آتی چیست؟
در مبحث قراردادهای آتی، سپرده نیز نقش مهمی دارد. به همین منظور یک سپرده اولیه برای خرید و یا فروش قرارداد آتی در نظر گرفته می شود که متناسب با ارزش کل دارایی است. بنابراین برای تعیین سپرده اولیه ارزش کل دارایی هم حائز اهمیت است. برای محاسبه این ارزش از یک فرمول استفاده می شود.
با استفاده از این فرمول باید حجم قرارداد در قیمت قرارداد آتی ضرب شود و حاصل ضرب این دو مقدار می تواند ارزش قرارداد آتی را به دست بیاورد؛ این کار توسط بورس کالا انجام می گیرد. همچنین این مبلغ با توجه به شرایط نوسان قیمتی، متغیر است. مبلغ سپرده اولیه به عنوان تضمین در نظر گرفته می شود.معاملات بازار آتی به طور فیزیکی
در زمینه سپرده در قراردادهای آتی، سپرده حداقل و سپرده متغیر نیز وجود دارد. سپرده حداقل در واقع درصدی از همان سپرده اولیه است که طرفین می توانند تا سطح همان درصد در جریان روزآمد سازی معامله قرار داده شوند. سپرده متغیر هم مقداری از دارایی است که از هرکدام از اعضا برای تامین ریسک نوسان قیمتی در قبال قراردادهای آتی گرفته می شود که این کار از طرف بورس انجام می گیرد. (3)
مفهوم قرارداد آتی در بیت کوین چیست؟
قرارداد آتی در بیت کوین نیز وجود دارد و به این صورت است که مشترک با پیش بینی آینده قیمت ارز دیجیتال بدون در اختیار داشتن بیت کوین، قرارداد می بندد. این کار با سفته بازی انجام می گیرد و با افزایش یافتن قیمت بیت کوین، سود حاصل می شود. نکته حائز اهمیت این است که قراردادهای آتی بیت کوین به صورت قانون گذاری شده انجام می شوند.
بنابراین افراد می توانند از مسائل و مشکلات مصون بمانند. در قراردادهای آتی بیت کوین، اصول قرارداد آتی سنتی حفظ می شود. معامله گران در این بازار می توانند قرارداد آتی خرید که به لانگ معروف است و همچنین قراردادهای آتی فروش که به شورت معروف است را کسب کنند؛ این قراردادها موجب کسب سود می شوند. در این نوع قراردادها افراد فروشنده هم می توانند با پیش بینی از این بازار وارد معامله شوند، با این تفاوت که فروشندگان معمولا پیش بینی ثابت ماندن یا کاهش قیمت را ارائه می دهند.
مزایا و معایب قرارداد آتی چیست؟
از مزایای قرارداد آتی این است که می تواند به خوبی ریسک را در برابر تغییرات قیمتی در آینده پوشش دهد و موجب کسب سود شود. در واقع با استفاده از قرارداد آتی، قیمت فروش برای زمان آینده تثبیت می شود. این موضوع سبب می شود که قیمت در برابر نوسانات قیمتی حفظ گردد و جلوی ریسک نوسانات قیمتی گرفته شود.
علاوه بر این، مصرف کننده کالا می تواند حجم کالای خود را با قیمتی که تثبیت شده است، دریافت کند. با وجود اهرم قرارداد آتی هم معامله گران می توانند از خرید و یا فروش قرارداد آتی، سود به دست بیاورد. از مزایای ویژه این نوع قرارداد هم می توان به انعطاف پذیری آن اشاره کرد؛ به طوری طرفین معامله بتوانند راحت تر فرایند معامله را طی کنند. (4)
در مورد معایب قرارداد آتی می توان گفت این قرارداد می تواند بسته به شرایط، برای معامله گران زیان نیز به همراه داشته باشد. در صورتی که قیمت سهام شرکت مورد نظر در هنگام بازگشایی نماد، افزایش زیادی داشته باشد، خریدار یا فروشنده قرارداد آتی دچار ضرر و زیان می شود. (4)
اهرم در قرارداد آتی به چه معناست؟
اهرم در قرارداد آتی می تواند با مبلغ معینی سرمایه، موجب سود و یا زیان سرمایه گذار شود. برای محاسبه اهرم مالی در بازار آتی باید میزان ارزش قرار داد مورد نظر را بر میزان وجی که به عنوان تضمین اولیه در نظر گرفته شده است، تقسیم کرد تا اهرم بازار آتی تعیین گردد. بنابراین اگر معامله در وضعیت سود باشد، اهرم قرارداد آتی می تواند موجب سود بیشتر بشود و در صورتی که معامله در وضعیت زیان قرار گیرد، با وجود اهرم قرارداد آتی موجب زیان معامله گر می شود.
نکته ایی که در اینجا مشخص می شود این است که اهرم مالی ممکن است دچار تغییر شود و مبلغ آن ثابت نیست. در واقع با وجود اهرم در قراردادهای آتی، معامله گر می تواند با وجود سپرده اولیه خود، با توجه به کل ارزش دارایی، سود یا زیان به دست بیاورد. (5)
بازیگران بازار آتی چه کسانی هستند؟
در قراردادهای آتی دو موضع یا پوزیشن وجود دارد. موضع خرید که به Long Position معروف است و موضع فروش که به Short Position معروف است.
موضع خرید مربوط به موقعی است که معامله گر شروع به انجام معامله می کند و اوراق بهادار یا کالا یا ارز خریداری می کند. این گونه افراد اقدام به خرید قرارداد آتی می کنند و در تاریخ انقضای قرارداد بر طبق تعهد، دارایی پایه خود را تحویل می گیرند؛ در این حالت معامله گر در حالت Long قرار می گیرد.
موضع فروش مربوط به موقعی است که معامله گر در موقعیت فروش اقدام به فروش اوراق بهادار یا کالا و یا ارز می کند. بر طبق قرارداد آتی مورد نظر این شخص ملزم به تحویل دارایی پایه در تاریخ مشخص شده است؛ در این حالت معامله گر در حالت Short قرار می گیرد.
ویژگی های قرارداد آتی چیست؟
یکی از ویژگی ها بارز قراردادهای آتی، هزینه کم معامله است؛ به طوری که در مقایسه با معامله نقدی هزینه کمتر است. یکی دیگر از از ویژگی های قرارداد آتی که می توان به آن اشاره کرد، معامله آن در بورس است. این موضوع باعث می شود که بازار منسجم تری به وجود بیاید و شفافیت بیشتری برای قیمت ها ایجاد شود.
همچنین وجود اتاق پایاپای باعث می شود که پشتوانه خوبی برای هر دو طرف معامله ایجاد شود و ریسک اعتباری کاهش پیدا کند. در صورتی که اگر اتاق پایاپای وجود نداشت، امکان این که هر یک از طرفین معامله پشیمان شود و یا قرارداد را به هم بزند بیشتر می شد.
همچنین وجود سپرده اولیه در این نوع قرارداد هم می تواند به عنوان تضمین خوبی برای دو طرف معامله باشد تا هر دو طرف به قرارداد خود متعهد بمانند. بنابراین قراردادهای آتی پوشش ریسک خوبی دارند و با پوشش ریسک ها، خطرات ناشی از نوسانات قیمتی به حداقل می رسد. (5)
نتیجه گیری و جمع بندی
با بررسی مطالب ذکر شده می توانید با مفاهیم قرارداد آتی و زیر شاخه های آن آشنایی کامل پیدا کنید. هر چه بیشتر در این حوزه اطلاعات به دست بیاورید و دانش خود را بالاتر ببرید، از پیچیدگی ها این نوع قراردادها کاسته می شود. در نتیجه می توانید قراردادهای مناسب تری را منعقد نمایید و سودآوری خود را در انجام معاملات، تضمین کنید.
معاملات آتی سکه چیست؟
قرارداد آتی، توافق نامهای مبنی بر خرید و فروش یک دارایی در زمان معین در آینده و باقیمت مشخص است. به عبارت دیگر در بازار آتی، خرید و فروش دارایی پایه قرارداد براساس توافق نامهای که به قرارداد استاندارد تبدیل شده است، صورت میگیرد که در آن به دارایی با مشخصات خاصی اشاره میشود. در بازارهای آتی الزامی نیست که کالا یا دارایی به طور فیزیکی رد و بدل شود و برخلاف بازارهای نقدی، انتقال مالکیت فوری دارایی مطرح نمیشود. بنابراین در این بازارها بدون در نظر گرفتن این که فرد مالک دارایی باشد یا نباشد، قراردادها قابل خرید و فروش هستند. برخلاف بازارهای نقد که پشتوانه آن تحویل دارایی است، بازارهای معاملات آتی مبتنی بر تسویه نقدی است و یکی از اهداف آن، خرید و فروش دارایی در آینده است.
مزایای قرارداد آتی سکه طلا
- سرمایهگذاران با استفاده از معاملات قراردادآتی از قرار گرفتن داراییهایشان در معرض نوسانات قیمت بازار جلوگیری مینمایند.
- امکان فروش استقراضی دارایی: در قراردادهای آتی برای اینکه سرمایهگذار قادر به فروش قرارداد آتی باشد نیاز به مالک بودن آن کالا یا دارایی معین ندارد بلکه با عمل پیش فروش میتواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد و در صورت نیاز به تحویل، آنرا از بازار فیزیکی تهیه نماید.معاملات بازار آتی به طور فیزیکی
- اهرم مالی: سرمایه گذار با یک سپرده اولیه میتواند معادل ارزش دارایی را کنترل کند.
مفهوم وجه تضمین اولیه در قرارداد آتی سکه طلا
به منظور اطمینان از انجام تعهدات، هر یک از طرفین معامله درصدی از ارزش قرارداد را به عنوان “وجه تضمین اولیه” نزد کارگزار سپرده میکنند که متناسب با تغییر ارزش قراردادهای آتی، حساب هر یک از طرفین تعدیل میشود. مبلغ وجه تضمین اولیه متغیر و از طریق بورس کالا تعیین و اعلام میگردد.
بنابراین با کاهش قیمتها، از حساب سپرده خریدار کسر و به حساب سپرده فروشنده افزوده میشود و بالعکس. عملیات بروزرسانی حسابها در پایان هر روز معاملاتی توسط اتاق پایاپای انجام میگیرد. همواره باید در حساب سپرده سرمایهگذار مبلغی تحت عنوان “حداقل وجه تضمین” که معمولاً ۶۰ درصد وجه تضمین اولیه است، موجود باشد. چنانچه سپرده سرمایهگذار از حداقل وجه تضمین کمتر شود اصطلاحاً call margin شده و ایشان ملزم به واریز وجه تا سطح وجه تضمین اولیه و یا بستن موقعیت خواهد بود. مبلغ واریزی “سپرده جبرانی” نامیده میشود. در صورتیکه سپرده جبرانی واریز نگردد، کارگزاری اقدام به بستن موقعیت سرمایهگذار و جبران ضرر و زیان خود نموده و مابقی وجوه را به حساب وی واریز مینماید. در صورتیکه امکان بستن موقعیت در ساعات عادی معاملات نباشد، معاملات وارد بازار جبرانی میگردد.
بازار جبرانی
این بازار پس از پایان جلسه معاملات همان روز گشایش مییابد و شامل ۶ دوره ۱۰ دقیقهای حراج پیوسته است. دامنه نوسان در این بازار از ۶% در ۱۰ دقیقه اول شروع شده و در هر دوره بر میزان دامنه نوسان افزوده میشود و نهایتاً به دوره ششم با دامنه نوسان ۳۰% ختم میگردد.
تسویه نهایی
سرمایهگذار باید سه روز قبل از آخرین روز معاملاتی، آمادگی خود را جهت تسویه نهایی به کارگزار اعلام نماید و بدین ترتیب وارد دوره سه روزه میگردد که میتواند موقعیتهای خود را ببندد و یا جهت تسویه نهایی اقدام نماید. در تسویه نهایی فروشنده سکه ها باید اقدام به تحویل آنها و خریدار باید اقدام به واریز وجه سکهها براساس شرایط قراردادهای در اختیار خود نمایند. در صورتیکه در پایان آخرین روز معاملاتی سرمایهگذار دارای موقعیت باز باشد و از انجام تسویه نهایی خودداری نماید میبایست جریمهای معادل ۱% ارزش روز سکه را پرداخت نماید.
نقش اتاق پایاپای در معاملات قرارداد آتی
تسویه معاملات در اتاق پایاپای انجام و تضمین میشود. اتاق پایاپای خود را در برابر طرفین معامله مسئول میداند و در برابر خریدار نقش فروشنده و بالعکس در مقابل فروشنده به عنوان خریدار عمل می نماید و بدین معنی است که مسئولیت ریسک طرف مقابل معاملات به اتاق پایاپای برمیگردد.
در جدول زیر برخی از مشخصات قرارداد آتی سکه ذکر شده است.
سرمایه گذار به منظور اخذ کد معاملات قراردادهای آتی باید در کارگاه آموزشی “مفاهیم اولیه و فرایند معاملات آتی در بورس کالا” شرکت نمایند. در انتهای دوره آموزشی از متقاضیان آزمون اخذ می شود و در صورتی که متقاضی حدنصاب نمره را کسب نماید مجاز به دریافت کد معاملات قراردادهای آتی خواهد بود. سپس سرمایهگذار به کارگزاری مراجعه نموده و نامه معرفی به بانک، جهت افتتاح حساب در اختیار بورس کالا را دریافت مینماید
.فرایند افتتاح حساب و انجام معاملات
پس از افتتاح حساب سرمایهگذار فرمهای مربوطه شامل فرم درخواست کد معاملاتی، فرم مشخصات، اقرارنامه و بیانیه ریسک و تعهدنامه را تکمیل و امضاء مینماید.
کدمعاملاتی آتی سرمایهگذار بعد از ۴۸ ساعت کاری فعال شده و وی قادر به انجام معامله میباشد. معاملات در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۲ الی ۱۸ و در روزهای پنج شنبه از ساعت ۱۲ الی ۱۶ انجام میگردد. سرمایهگذار قبل از انجام معاملات باید وجه تضمین اولیه را در حساب در اختیار بورس خود واریز نماید. در صورتیکه سرمایهگذار تقاضای برداشت وجه از حساب در اختیار بورس خود را داشته باشد، این امکان با تکمیل وامضاء فرم درخواست انتقال وجه و ارسال آن به شرکت کارگزاری فراهم خواهد شد.
معاملات آتی سکه در بورس کالا، محدود شد |گواهی سکه به جای سکه فیزیکی
معاملات آتی سکه در بورس کالا از امروز(یکشنبه) پس از نوسان های شدید بهای سکه در بازار آتی و بازار نقد، محدود شد.
با توجه به نوسان شدید قیمت سکه در بازار آتی و بازار نقد که تحت تاثیر رشد قیمت دلار رخ داده است، بورس کالا با هدف کاستن از شدت رشد قیمت ها، محدودیت هایی را برای معاملات در نظر گرفته است.
قیمت سکه دیروز در بازار آتی برای تحویل دی ماه به حدود سه میلیون و 200 هزار تومان رسید و نرخ معاملات سکه نقدی نیز به 2 میلیون و 700 هزار تومان افزایش یافت.
** توقف خرید آتی سکه
براساس اطلاعیه بورس کالا، از امروز (یکشنبه) تا اطلاع ثانوی، اخذ موقعیت تعهدی خرید فزاینده در قراردادهای آتی سکه طلا برای فعالان بازار مقدور نیست.
بر این اساس، خرید در معاملات آتی سکه تا اطلاع ثانوی متوقف می شود و فعالان این بازار نمی توانند درخواست خرید جدیدی را در سامانه معاملات ثبت کنند.
** توقف صدور کد برای متقاضیان جدید بازار آتی
دیروز نیز صدور کدهای جدید معاملاتی برای متقاضیان بازار آتی متوقف شده بود.
همچنین بر اساس اطلاعیه دیگری، بورس کالا برای محدود کردن نوسان قیمت ها در بازار آتی سکه، وجه تضمین اولیه قراردادهای آتی سکه را 2 میلیون و 750 هزار تومان افزایش داد.
بر این اساس، از فردا (دوشنبه چهارم تیرماه) وجه تضمین اولیه قرارداد آتی سکه طلا با توجه به افزایش قیمت تسویه روزانه قراردادهای این بازار، پنج میلیون و 400 هزار تومان خواهد شد که در مجموع (وجه تضمین اولیه + وجه تضمین اضافی) در مجموع به هفت میلیون و 250 هزار تومان افزایش می یابد.
** بانک مرکزی علاقمند جایگزینی گواهی سکه به جای سکه فیزیکی
در آستانه دومین دور عرضه سکه های پیش فروش شده، جلسه هماهنگی بانک مرکزی با بورس کالای ایران و کارگزاری بانک ملی ایران برگزار شد.
در این نشست، مقرر شد در اسرع وقت نسبت به راه اندازی سامانهای برای تبادل و معامله اوراق پیش فروش حاوی جزییات اجرای طرح و نقش فروشنده، خریدار، بورس، بانک مرکزی و . اقدام شود.
همچنین در زمینه اطلاع رسانی دقیق در مورد عرضه سکه و چگونگی تبدیل آن به گواهی سکه، مقرر شد اطلاعات لازم از سوی بانک مرکزی و بورس در اختیار مردم و ذی نفعان قرار گیرد.
کمیجانی قائم مقام بانک مرکزی نیز در این نشست گفت: اکنون مولفه های مختلف بر انتظارات عمومی و قیمت سکه تاثیر گذاشته اند و برآیند نیروها به گونه ای بوده که سکه در بازار آتی و جاری، با قیمت بالاتری روبه رو کرده است.
وی همچنین افزایش قیمت سکه را متاثر از افزایش جهانی قیمت طلا، افزایش نرخ برابری دلار و سایر اتفاقات و انتظاراتی تاثیر گذار دانست وخاطرنشان ساخت: باید هر چه سریعتر اقدامات اجرایی در این زمینه آغاز شود. در کنار آن بانکها و کارگزاران عرضه سکه مشخص شده و اطلاع رسانی لازم برای مردم و خریداران سکه انجام شود.
دیدگاه شما