اوراق سلف
در سالهای اخیر اصطلاحات متفاوتی در بازار سرمایه رایج شده است که هرکدام دارای تعاریف خاص خود هستند. برای درک بهتر از این مفاهیم و اصطلاحات، نیاز به بررسی آنها داریم. اوراق سلف یکی ازاین‌دست مفهوم‌ها میباشد که چند سالی است در اخبار بازار سرمایه مورداستفاده قرار می‌گیرد و احتمالاً بسیاری در مورد آن شنیده‌اند. از همین رو، در اینجا قصد داریم تا به تعریف و بررسی اوراق سلف بپردازیم و مطالبی که در ادامه می‌خواهیم مورد بررسی قرار بدهیم:
قرارداد سلف (Induction papers) چیست؟
قرارداد سلف نفتی چیست؟
چه افرادی می‌توانند از اوراق سلف استفاده کنند؟
کالاهای قابل‌انتشار در قالب اوراق سلف
محدودیت‌های صکوک یا قرارداد سلف
نقدشوندگی اوراق سلف موازی استاندارد
مراحل سازوکار و انتشار اوراق سلف موازی استاندارد
اقدامات لازم برای خرید اوراق سلف موازی استاندارد
انگیزه خریدار در قرارداد صکوک سلف چه میتواند باشد؟
انگیزه فروشنده در قرارداد صکوک سلف چه میتواند باشد؟
تفاوت اوراق سلف با دیگر اوراق
قرارداد سلف (Induction papers) چیست؟
قرارداد سلف، قراردادی است که طبق آن، یک دارایی پایه در ازای دریافت وجه نقد، به فروش گذاشته میشود و تأمین مالی می‌گردد. قرارداد سلف پس از فروش اوراق خود در طی دوره زمانی مشخص، به خریداران آن تسلیم میشود. اوراق سلف به‌واقع یک ابزار مالی به شمار می‌رود که برای جذب سرمایه در بازار سرمایه استفاده میشود. سلف در لغت به معنی پیش‌پرداخت، اطاعت کردن میباشد.
مزیت اصلی قرارداد سلف، سود تضمینی بررسی نقد شوندگی اوراق سلف در بازار آن در مدت مشخص برای خریداران اوراق است.
قرارداد سلف نفتی چیست؟
به طور معمول دولت به‌جای پیش‌فروش محصولات مواد خام خود در خارج از کشور، این اوراق را به شکل مستقیم به مردم می‌فروشد. قرارداد سلف نفتی یکی از این اوراق میباشد که در آن اوراق نفتی و پالایشگاهی در قالب یک قرارداد سلف، تأمین مالی میشود و افراد حقیقی و حقوقی آن را در قیمت پایین‌تری پیش‌خرید می‌کنند و در سررسید، اوراق را تحویل می‌گیرند. به نوعی با این قرارداد، پیش‌فروش نفت انجام میشود و شرکت‌های نفتی با این روش، جذب سرمایه می‌کنند و این قرارداد عموماً میتواند کسری بودجه دولت در داخل را نیز برطرف کند.
چه افرادی می‌توانند از اوراق سلف استفاده کنند؟
در اوراق سلف پس از انتشار آن، اشخاص حقیقی مثل سرمایه‌گذاران حقیقی خرد و کلان، عموم مردم برای هر کد ملی و نیز نهادهای حقوقی مثل صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تأمین سرمایه، می‌توانند اوراق سلف را در بازار، خریداری و سرمایه‌گذاری کنند.
کالاهای قابل‌انتشار در قالب اوراق سلف
در اوراق سلف، کالاها و دارایی‌های استراتژیک منتشر میشود. این کالاها مانند گندم، نفت، محصولات کشاورزی، شمش و محصولات فولادی است به‌طوری‌که قیمت‌گذاری آن محدودیت خاصی نداشته باشد.
محدودیت‌های صکوک یا قرارداد سلف
از مهمترین محدودیت‌های اوراق سلف، عدم واگذاری این اوراق به غیر، پیش از زمان موعد سررسید میباشد. یعنی خریداران اوراق تا قبل از تحویل اوراق سلف، نمی‌توانند این اوراق را انتقال دهند و در تعیین قیمت‌گذاری پس از انتشار، نقش چندانی ندارند و در بازار ثانویه قابل معامله نمی‌باشد.
اوراق سلف موازی استاندارد، برای برطرف‌کردن محدودیت‌های قرارداد سلف و با سررسید کوتاه‌مدت، بنا نهاده شد. به عبارتی در قرارداد سلف موازی استاندارد، اوراق میتواند توسط خریداران، قبل از موعد سررسید انتقال پیدا کنند و نقدشوندگی در آن راحت‌تر است. همین‌طور این قرارداد قابلیت معامله در بورس کالا و بازار ثانویه را نیز دارد.
قرارداد سلف موازی استاندارد، دارای مزایایی برای هر دو طرف، یعنی سرمایه‌گذار و تولیدکننده دارد.
سرمایه‌گذار با خرید اوراق، سود تضمین شده‌ای در طی مدت‌زمان کوتاه کسب می‌کند و قدرت نقدشوندگی بالا و ریسک کمتر به همراه دارد.
از طرفی، تولیدکننده میتواند با عرضه اوراق سلف، تأمین سرمایه برای شرکت داشته باشد تا به رشد تولید و افزایش بودجه بیانجامد.
نقدشوندگی اوراق سلف موازی استاندارد
به‌منظور رقابت و جذابیت در بازار بررسی نقد شوندگی اوراق سلف در بازار سلف، اوراق سلف موازی، قبل از موعد، به اختیار خریداران میتواند در نرخ مشخص شده، به فروش برسد. بازار سرمایه اصولاً بر مبنای عرضه و تقاضا معامله میشود و نقدشوندگی اوراق سلف موازی نیز بر همین اساس، صورت می‌گیرد. برای هر فروشنده باید خریدار و مشتری در بازار باشد. در غیر این صورت بازارگردان‌ها به‌عنوان خریدار، اوراق را از عرضهکنندگان می‌خرند.
مراحل سازوکار و انتشار اوراق سلف موازی استاندارد
هر یک از شرکت‌ها، نهادها و تولیدکننده‌ها که قصد دارند برای دارایی‌های خود، از قرارداد سلف استفاده کنند تا تأمین بودجه داشته باشند، می‌بایست مراحل و سازوکاری را اجرا کنند که به شرح زیر میباشد:
1-شرکت‌ها باید با یکی از نهادهای مالی جهت مشاوره و اخذ مجوزهای لارم در تماس باشند و قراردادهای مربوطه را تنظیم و بازارگردان خود را انتخاب نمایند. ازاین‌پس تمام مراحل اداری برعهده مشاور است که به نمایندگی از شرکت، اقدامات لازم را انجام می‌دهد.
2-مراجعه به بورس کالا برای طی مراحل قانونی و تحویل دادن مدارک موردنیاز
3-تضمین مورد قبول شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه
4-مراجعه به بورس کالا برای انتشار اوراق سلف و تعیین زمان سررسید
اقدامات لازم برای خرید اوراق سلف موازی استاندارد
بعد از انتشار اوراق سلف، نوبت به جذب سرمایه از سوی خریداران که اشخاص حقیقی و حقوقی هستند، می‌رسد. برای خرید اوراق سلف موازی، اقدامات زیر باید صورت بگیرد:
1-ثبت‌نام در سجام و دریافت کد بورسی برای انجام معاملات
2- تعیین کارگزاری معتبر از سوی سرمایه‌گذار
3- درخواست برای خرید اوراق سلف به کارگزاری
4- پرداخت وجه موردنیاز و خرید اوراق سلف
انگیزه خریدار در قرارداد صکوک سلف چه میتواند باشد؟
به دلیل اینکه اوراق سلف در مرحله ابتدایی با قیمت پایینی پیش‌فروش میشود، یکی از انگیزه‌های مهم خریداری اوراق سلف، دریافت سود تضمینی پس از طی مدت‌زمان معامله در این اوراق میباشد؛ بنابراین خریدار اطمینان دارد که اوراق خود را با قیمت مناسبی بررسی نقد شوندگی اوراق سلف در بازار خریداری کرده است.
همچنین برنامه‌ریزی دقیق برای تولید و فروش، یکی دیگر از انگیزه خرید از سوی خریداران و سرمایه‌گذاران میباشد.
انگیزه فروشنده در قرارداد صکوک سلف چه میتواند باشد؟
همانطور که گفته شد، فروشنده در اوراق سلف، اغلب شرکت‌های تولیدکننده هستند که به دنبال تأمین بودجه و یا جلوگیری از کسری بودجه می‌باشند؛ بنابراین انگیزه فروشنده‌های اوراق سلف، میتواند جذب سرمایه برای ادامه تولید و تدوین برنامه بلندمدت برای ادامه روند تولید و فروش در شرکت باشد. همچنین پس از فروش اوراق، تضمین فروش محصول و درآمدزایی برای آنها به همراه خواهد داشت.
قرارداد سلف موازی استاندارد، کمک زیادی به نقدشوندگی معاملات سلف می‌کند. در قرارداد سلف، تا زمان رسیدن سررسید، دسترسی به وجه نقد و کالای موردنظر امکان‌پذیر نیست. اما انتشار اوراق سلف موازی، پوشش ریسک نقدشوندگی را فراهم کرد تا فرایند معاملاتی کاملاً شفاف و با کشف قیمت، صورت بگیرد و قبل از رسیدن به موعد سررسید، فروشندگان بتوانند زودتر به نقدشوندگی برسند. برای مثال، یک خریدار میتواند تا قبل از رسیدن موعد و تحویل کالا، اوراق خریداری شده را در بازار ثانویه به فروش بگذارد و بتواند ریسک نقدشوندگی خود را پایین بیاورد.
تفاوت اوراق سلف با دیگر اوراق
اوراق سلف دارای تفاوت‌هایی با اوراق دیگر مثل اوراق مشارکت و اوراق سهام و صندوق‌های درآمدزا می‌باشند. در اوراق سلف، خریدار اوراق، در مدیریت سهم و یا مالکیت آن سهیم نخواهد شد درحالی‌که در اوراق دیگر نامبرده، این امکان میسر میباشد. همچنین برخلاف اوراقی که درآمد ثابت و مشخصی در خود دارند، اوراق سلف دارای دامنه قیمتی و حداکثر و حداقل قیمتی در سقف و کف قیمت هستند که میتواند سود بیشتری نسبت به دیگر اوراق، نصیب خریداران کند.
جمع‌بندی
انتشار اوراق سلف از سوی شرکت‌های تولیدی و دولتی، میتواند در روند تولید، کمک بسیار زیادی کند. به همین خاطر برخی از این نوع شرکت‌ها در سالهای اخیر اقدام به عرضه اوراق سلف کرده‌اند و در بازار سرمایه انتشار داده‌اند. اوراق سلف و نیز اوراق سلف موازی استاندارد، برای تأمین سرمایه و بودجه مورد نیاز برای ادامه روند تولیدی شرکت‌ها، نقش مهمی را ایفا می‌کنند. از طرف دیگر سرمایه‌گذاران و خریداران نیز با خرید اوراق سلف، می‌توانند این اوراق را پیش‌خرید و در زمان سررسید با قیمت بالاتر به فروش برسانند و در نتیجه سود تقریباً مناسبی به دست آورند که میتواند یک معامله دو طرف برد محسوب شود.
ما در این مطلب به بررسی اوراق سلف در بازار سرمایه پرداختیم و نحوه انتشار و مزایای آن را شرح دادیم. کسب آگاهی از مفاهیم این‌چنینی در بازارهای مالی به معامله‌گران کمک می‌کند تا بتوانند با شناخت لازم به سمت این اوراق بروند. ازاین‌رو کارگزاری اقتصاد بیدار با داشتن سابقه طولانی در زمینه سرمایه‌گذاری بورسی، آماده ارائه خدمات خود دراین‌خصوص میباشد.
اوراق سلف چیست؟
این روزها اخبار متنوعی از بازار سرمایه شنیده میشود. دولت برای تامین مالی و جبران کسری بودجه از سازوکارهای مختلفی استفاده می‌کند. چندی پیش اخباری مبنی بر این که دولت قصد دارد سهام خود را در برخی از شرکت‌های بزرگ به‌فروش برساند منتشر شد. به‌دنبال آن پذیره‌نویسی صندوق دارا یکم انجام شد. مابین این اخبار ممکن است خبرهایی در رابطه با اوراق سلف نفتی که دولت قصد عرضه آن را دارد شنیده باشید. در این مقاله قصد داریم به توضیح این که اوراق سلف چه اوراقی هستند بپردازیم.
قرارداد سلف چیست؟
قرارداد سلف، قراردادی است که به‌منظور تامین مالی فروشنده به‌کار می‌رود.
در واقع با استفاده از قرارداد سلف شما وجه مورد نیاز برای تکمیل کالای خود را از مشتری می‌گیرید و در آینده کالای تکمیل شده را در تاریخ قرارداد به او تحویل می‌دهید.
طی این قرارداد کالاها با قیمتی پایین‌تر از قیمت نقدی، به خریداران فروخته می‌شوند. (اگر این قابلیت وجود نداشت، تقریبا استفاده از این قرارداد کارایی خاصی برای خریدار نداشت.)
فرض کنید شما یک سرمایه‌گذار هستید و پیش‌بینی می‌کنید که در ماه‌های آینده برای توسعه کارخانه خود به کالایی نیاز دارید. در مقابل هم مدیر کارخانه‌ای به وجه نقد برای تکمیل محصولاتش نیاز دارد. شما و مدیر کارخانه قرارداد سلف میان خود می‌بندید طی این قرارداد، شما پول خرید محصولات را به‌طور کامل در موقع انعقاد قرارداد پرداخت می‌کنید. معمولا مبلغ پرداختی پایین‌تر از قیمت کالای تکمیل شده است.
در قرارداد سلف تمامی مبلغ هنگام عقد قرارداد از خریدار به فروشنده منتقل میشود. اما دارایی پایه در تاریخ سررسید به خریدار تحویل داده میشود.
اگر شما این محصولات را برای خود خریده باشید، در واقع کالا را با قیمتی پایین‌تر از قیمت واقعی خود خریداری کرده‌اید و اگر به قصد فروش خریداری کرده باشید میتوانید از تفاوت قیمت خرید و فروش سود کنید. در این نوع از قرارداد خریدار امیدوار بررسی نقد شوندگی اوراق سلف در بازار است قیمت کالا در آینده افزایش یابد. به‌طور کلی انگیزه معامله‌گران از عقد قرارداد سلف با هم متفاوت است.
فروشنده یا تولیدکننده قرارداد سلف برای این که بتواند برای فروش و تولید خود برنامه‌ریزی کند به این قرارداد روی می‌آورد. با عقد قرارداد سلف فروشنده از یک طرف مطمئن میشود که بعد از تولید محصول، خریداری برای آن وجود دارد و از طرف دیگر مطمئن میشود که با کسری بودجه مواجه نخواهد شد.
خریدار این قرارداد میتواند با خرید مواد مورد نیاز خود برای تولید و فروش آینده شرکت برنامه‌ریزی کافی را انجام دهد. همچنین دیگر نگرانی بابت افزایش قیمت مواد مورد نظر خود را نخواهد داشت.
محدودیت‌های قرارداد سلف
یکی از محدودیت‌های قرارداد سلف، غیرقابل انتقال بودن آن است. یعنی خریدار این قرارداد باید تا زمان تحویل گرفتن کالا منتظر بماند. به نوعی می‌توان گفت که دارندگان این نوع قرارداد معمولا با مشکل نقدشوندگی مواجه می‌شوند و نمی‌توانند نسبت به تغییرات قیمت واکنش نشان دهند. علاوه بر موارد ذکر شده هیچ بازار ثانویه‌ای برای معامله اوراق سلف وجود ندارد.
برای رفع این مشکل، قراردادی طراحی شده است که پیش از سررسید می‌توان آن را به شخص دیگری انتقال داد، به این قرارداد، قرارداد سلف موازی استاندارد می‌گویند.
قرارداد سلف موازی استاندارد چیست؟
به منظور برطرف کردن محدودیت‌های قرارداد سلف، قرارداد سلف موازی استاندارد طراحی شد. قرارداد سلف موازی استاندارد همانند قرارداد سلف است. با این تفاوت که در این قرارداد دارنده یا خریدار قرارداد میتواند قبل از سررسید درج شده و پیش از دریافت مورد ذکر شده در قرارداد، معادل دارایی پایه خریداری شده را به شخص دیگری بفروشد.
قرارداد سلف موازی استاندارد از ابزارهای بازار مالی بورس کالای ایران است. این اوراق برخلاف اوراق سلف قابلیت معامله شدن در بازار ثانویه را دارند. از برتری‌های این اوراق نسبت به اوراق سلف می‌توان به نقدشوندگی آنها اشاره کرد. به دلیل وجود بازارگردان‌ها به راحتی می‌توان این اوراق را به وجه نقد تبدیل کرد. یکی دیگر از برتری‌های این اوراق، معافیت مالیاتی است که بر اساس قانون بازار اوراق بهادار تعیین شده است. برای پوشش ریسکی که نوسانات قیمت برای دارندگان این اوراق ایجاد می‌کند دو ابزار اختیار خرید و فروش تبعی در نظر گرفته شده است.
اختیار خرید تبعی
منظور از اختیار معامله تبعی، اختیاری است که با معامله سلف استاندارد از خریدار به عرضه کننده داده میشود. براساس این اختیار عرضه کننده (فروشنده، شرکت تولیدی)، اختیار خرید مقدار مشخصی از دارایی پایه به قیمت اعمال را در تاریخ سررسید خواهد داشت. منظور از قیمت اعمال، قیمتی است که در قرارداد اختیار معامله برای خرید یا فروش دارایی پایه ثبت شده است.
اختیار فروش تبعی
اختیار معامله‌ای است که همراه با معامله سلف استاندارد، از سوی عرضه‌کننده به خریدار داده میشود که براساس آن خریدار اختیار فروش مقدار مشخصی از دارایی پایه را با قیمت اعمال شده در تاریخ سررسید خواهد داشت.
معمولا چه کسانی از این اوراق استفاده می‌کنند؟
یکی از راه‌های تامین مالی مناسب برای شرکت‌ها و واحدهای تولیدی که با کسری منابع روبه‌رو می‌شوند استفاده از این اوراق است. پس عرضهکنندگان این اوراق، شرکت‌های تولیدی هستند.
در مقابل عرضهکنندگان، خریداران قراردارند. منظور از خریداران، سرمایه‌گذاران و افرادی است که منابع مالی مازاد دارند. این افراد می‌توانند شخصیت‌های حقیقی یا حقوقی باشند که به دنبال کسب منفعت و سود هستند. شما میتوانید از طریق پنل کارگزاری خود این اوراق را خریداری کنید.
مزایای استفاده از قرارداد سلف موازی استاندارد برای سرمایه‌گذار
از مزایای این قراردادها می‌توان به سود تضمین شده‌ای که در یک بازه زمانی مشخص به شما تعلق می‌گیرد اشاره کرد. منظور از سود تضمین شده چیست؟
وقتی که عرضه کننده به خریدار همراه با قرارداد، یک اختیار فروش تبعی می‌دهد، به این معنی است که اگر در تاریخ سررسید قیمت کالا پایین‌تر از قیمت توافقی در اختیار فروش باشد، دارنده اختیار معامله اگر بخواهد میتواند از اختیار خود استفاده کند و عرضه کننده موظف است که با همان قیمت درج شده در اختیار، کالاها را خریداری کند. در این صورت یک سود تضمین شده‌ای به شما تعلق می‌گیرد. اگر قیمت دارایی پایه به مقدار زیادی افزایش یابد، علاوه بر سود تضمین شده، یک سود مازاد هم به شما تعلق خواهد گرفت.
در صورتی که در تاریخ سررسید قیمت کالا بسیار بیشتر از قیمت توافقی یعنی همان قیمت اعمال باشد، شما حق این را دارید که اختیار فروش خود را اعمال نکنید و کالاها را با قیمت بالاتر در بازار عادی بفروش برسانید.
مزایای استفاده از قرارداد سلف موازی استاندارد برای ناشر
همانطور که در توضیح اختیار خرید تبعی گفتیم، این اختیار در کنار قرارداد سلف استاندارد از خریدار به عرضه کننده داده میشود. یعنی ناشر یا همان عرضه‌کننده این اختیار را دارد که در سررسید با قیمت اعمال شده، دارایی را بخرد یا نخرد.
اگر در تاریخ سررسید قیمت بازار کالا بیشتر از قیمت توافق شده در اختیار خرید باشد، ناشر میتواند اختیار خرید خود را فعال کرده و سرمایه‌گذار موظف است که با همان قیمت درج شده در قرارداد کالا را به ناشر بدهد. با این اختیار ناشر دربرابر نوشانات قیمتی دارایی پایه در پآینده مصون میشود.
اگر قیمت روز دارایی پایه یا همان کالا، پایین‌تر از قیمت درج شده در اختیار باشد، ناشر میتواند از اختیار خرید خود استفاده نکند و در بازار آزاد کالا را با قیمت پایین خریداری کند.
ریسک نقدشوندگی اوراق سلف موازی استاندارد
با توجه به عدم استفاده عموم مردم از این اوراق، ممکن است با خود فکر کنید که نقدشوندگی این اوراق بسیار کم است. اما نگران نباشید رکنی به نام بازارگردان در بازار این اوراق وجود دارد. اگر قصد فروش اوراق خود را داشته باشید اما مشتری در بازار برای آن وجود نداشته باشد بازارگردان این اوراق را خریداری می‌کند، پس دیگر نگرانی بابت نقدشوندگی این اوراق نباید داشت.
در سایت مدیریت فناوری بورس تهران می‌توان نمادهای مورد معامله در بازار سلف موازی استاندارد را مشاهده کرد. با جستجوی نماد مورد نظرتان و یا عبارت سلف میتوانید نمادهای مورد نظرتان را بیابید.
لیست اوراق سلف موازی استاندارد قابل معامله در بازار ثانویه
همانطور که در شکل بالا می‌بینید. نمادهای مرتبط با اوراق سلف معمولا ترکیبی از حروف ع و س با نام شرکت و یا کالای پایه‌ای که طی قرارداد خرید و فروش میشود، هستند.
تا اینجای کار در رابطه با این که قرارداد سلف چیست و چرا قرارداد سلف موازی استاندارد طراحی شد صحبت کردیم و گفتیم که استفاده از این قراردادها چه مزایایی برای ناشر و خریدار دارد.
در ادامه توضیح می‌دهیم که چه کالاهایی در قالب این اوراق معامله می‌شوند و نحوه انتشار این اوراق به چه صورت است.
دارایی‌هایی که در قالب قرارداد سلف موازی استاندارد معامله می‌شوند باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند؟
اولین ویژگی دارایی پایه این است که باید قابلیت انتقال فیزیکی کالا وجود داشته باشد. شمش فولاد، ورقه گرم فولاد، سنگ آهن، نفت و. از نمونه‌هایی هستند که در تاریخ سررسید عرضه‌کننده میتواند آنها را به خریداران تحویل دهد.
کالاهایی می‌توانند در قالب این قرارداد معامله شوند که هیچ محدودیت قانونی و قیمتی برای آنها وجود نداشته باشد. منظور از محدودیت قیمتی این است که این دارایی پایه از طریق دولت قیمت‌گذاری نشده باشد و بتوان آن را توسط معاملات انجام شده در بازار قیمت‌گذاری کرد.
سازوکار انتشار اوراق سلف موازی استاندارد
اگر شرکتی بخواهد یکی از دارایی‌های پایه خود را در قالب قرارداد سلف جهت تامین مالی بفروشد باید رویه اجرایی زیر را طی کنند.
اولین گام مراجعه به یک نهاد مالی به عنوان مشاور پذیرش است. طی این مرحله علاوه‌بربر عقد قرارداد و تهیه امیدنامه، باید با متعهدان پذیره‌نویسی، بازارگردان و. هم صحبت شود. توجه داشته باشید که نهاد مالی مورد نظر دارای مجوزهای لازم جهت انجام کارها داشته باشد.
در گام دوم لازم نیست شما کاری انجام دهید، مشاور پذیرش که در گام اول به آن مراجعه کردیم به نمایندگی از ما به شرکت بورس کالا مراجعه می‌کند و مدارک و مستندات لازم را جهت بررسی به آن تحویل می‌دهد.
در گام سوم هم مشاور پذیرش به تودیع تضمین‌های مورد قبول شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه می‌پردازد.
در گام آخر، در صورت عدم وجود مشکل در فرایند طی شده، مشاور پذیرش به بورس کالا جهت انتشار اوراق سلف موازی مراجعه می‌کند.
نظرات ارزشمند شما
لطفا اگر این مطلب برایتان مفید بود، سوال و یا نظری درباره آن داشتید، در انتهای همین صفحه نظر خود را ثبت بفرمایید.
اوراق سلف موازی چیست؟
همانطور که در جریان هستید و احتمالا از منابع مختلف شنیده اید، بحثی که این روزها تنور آن خیلی داغ شده و در اخبار و فضای مجازی واکنش های زیادی در بر داشته، بحث طرح اوراق سلف موازی استاندارد است. طرحی که در راستای تامین منابع مالی مورد نیاز دولت، جمع آوری نقدینگی از سطح جامعه و البته کاهش تورم ارائه شده است و اگر همه چیز خوب پیش برود، هم به نفع دولت خواهد بود و هم سود مناسبی نصیب سرمایه گذاران این طرح خواهد شد. طرحی که بررسی نقد شوندگی اوراق سلف در بازار احتمالا درمورد آن اطلاعات کمی دارید و یا از آن چیزی نمی دانید. در این مقاله به بررسی و شناخت بیشتر این طرح خواهیم پرداخت.
اوراق سلف موازی چیست؟
در دنیای امروز، قراردادهای سلف یکی از قراردادهای پرکاربرد محسوب می‌شوند که هم در بازارهای سنتی و هم در بازارهای مدرن دنیا کاربرد زیادی دارند. در قرارداد اوراق سلف، یک کالا یا دارایی به عنوان پایه و اساس قرارداد در نظر گرفته میشود. برای مثال در طرح جدید دولت که طرح پیش فروش بشکه های نفت میباشد، نفت به عنوان پایه و اساس قرارداد در نظر گرفته شده است. خریدار، تمامی بها را در ابتدا می پردازد و در موعد سر رسید، کالا را دریافت می‌کند. همچنین موعد سر رسید این اوراق معمولا بین یک تا دو سال است. بنابراین این اوراق، به عنوان ابزار تامین مالی بلند مدت شناخته می‌شوند.
فرآیند پیش فروش این اوراق چگونه است؟
در این روش، فروشنده قبل از بررسی نقد شوندگی اوراق سلف در بازار تولید محصول، تمامی بهای آن را دریافت می‌کند. این مسئله از دو جهت به نفع فروشندگان است. اول این که جای نگرانی به جهت نبودن خریدار برای محصول وجود ندارد و دوم این که، منابع مالی مورد نیازشان تامین میشود. اوراق سلف موازی، محدودیت‌ها و دشواری های وام های بانکی و اوراق دیگر را ندارد و به همین دلیل، توانسته است تا حدود زیادی توجه فعالان عرصه اقتصاد و تحلیل گران بازارهای مالی را به خود جلب کند.
سود اوراق سلف موازی چگونه پرداخت میشود؟
اوراق سلف موازی، سر رسید یک تا دو ساله دارند. در این مدت به دارندگان اوراق سودی پرداخت نمی‌شود و اصل پول به همراه سود آن در پایان دوره به صورت یک جا پرداخت خواهد شد. این اوراق سود تضمین شده دارند؛ یعنی بدون توجه به رشد یا سقوط قیمت کالای پایه، درصد مشخصی از سود به دارندگان پرداخت میشود. با رشد قیمت دارایی پایه، این سود نیز تا سقف مشخصی امکان رشد خواهد داشت. خریداران می توانند تا پایان دوره، اوراق را نزد خود نگه دارند و یا هر زمانی که بخواهند، آن را در بورس به فروش برسانند. این ویژگی قابلیت نقدشوندگی اوراق سلف موازی را بالا می‌برد و ریسک آن را کمتر می‌کند.
اوراق سلف موازی یعنی چه
تامین مالی از طریق اوراق سلف موازی استاندارد چه مزایایی دارد؟
معاملات در این اوراق مزایایی دارد که در ادامه به چند مورد از آن اشاره میشود؛ نخستین مزیت این اوراق، کشف قیمت به صورت لحظه ای و بر اساس خرید و فروش ها انجام میشود و بنابراین شفافیت بیشتری دارد. دومین مزیت این اوراق این است که، این قرارداد ریسک پایینی دارد، زیرا یک درصد سود تضمینی برای آن در نظر گرفته شده است. مزایای دیگر این اوراق این است که، در نام این اوراق واژه موازی قید شده است؛
قید واژه موازی در این نوع اوراق، به معنای امکان فروش آن ها در بازار ثانویه است. خریداری که قبل از موعد سررسید بخواهد پول خود را نقد کند، میتواند تغییر وضعیت دهد و اوراق را با قیمت مناسب به فروش برساند. همچنین دیگر مزایای این اوراق میزان نقدشوندگی آن است. قابلیت نقدشوندگی این اوراق بالا است و این مسئله موجب میشود مردم رغبت بیشتری به سرمایه گذاری در آن نشان دهند.
اوراق سلف موازی دولتی چه ویژگی‌هایی دارد؟
حتما خبرهای مربوط به اوراق سلف موازی استاندارد دولتی را از منابع مختلف شنیده‌اید. طرحی که با وعده گشایش اقتصادی توسط رئیس جمهور کشور مطرح شد و ظرف گذشت چند روز از اعلام این طرح، واکنش های زیادی را در پی داشته است. مواردی که باید در رابطه با این طرح بدانیم این است که دارایی پایه این اوراق، نفت میباشد و در حقیقت دولت نفت را به مردم پیش فروش می‌کند. موعد سر رسید اوراق سلف موازی دو ساله است و این یعنی دولت پیش بینی کرده است که تا دو سال آینده وضعیت درآمدهای ارزی تغییر می‌کند؛
این تغییر یا از طریق مذاکره و رفع تحریم ها امکان پذیر است و یا از طریق ایجاد کانال های جدید فروش نفت؛ برای مثال ممکن است کشور چین مقدار بیشتری از نفت ایران را خریداری کند که در این صورت، گشایشی در زمینه درآمدهای ارزی پدید خواهد آمد.
سلف و اوراق بورس
این طرح، به نفع مردم است یا به نفع دولت؟
در نتیجه پاراگراف قبل باید گفت که، اوراق سلف موازی که بر پایه نفت عرضه شده بودند نیز سود خواهند کرد و این شرایط، هم به نفع دولت است و هم به نفع سرمایه گذاران؛ با عرضه این اوراق، دولت حجم عظیمی از نقدینگی موجود در جامعه را به خود جذب می‌کند و از آن در راستای تامین منابع مالی و اجرای طرح های توسعه مرتبط با حوزه نفت بهره می‌برد. همچنین دولت ویژگی های مختلفی را جهت جذاب تر کردن این طرح در نظر گرفته است. مهمترین نکته در رابطه با اوراق سلف موازی این است که این اوراق بدون ضرر هستند؛
حتی با کمتر شدن قیمت نفت و دلار نیز یک درصد سود تضمین شده برای خریداران وجود خواهد داشت.
نرخ سود این اوراق چگونه است؟
گفته میشود نرخ سود اوراق سلف موازی، معادل نرخ سود سپرده های بلندمدت بانکی در نظر گرفته میشود. در این حالت، حتی اگر قیمت نفت افت کند، سرمایه‌گذار نه تنها ضرر نخواهد کرد بلکه در موعد سر رسید سودی معادل سود سپرده های بانکی دریافت می کند. همچنین، در صورت افزایش قیمت نفت، هم از رشد قیمت ها بهره‌مند میشود و هم سود بانکی را دریافت می‌کند. این مسئله به ویژه برای افرادی که قصد سرمایه گذاری های بلندمدت یک ساله و یا دو ساله دارند بسیار جذاب خواهد بود.
همچنین، دارندگان اوراق که قبل از موعد سر رسید و در بازار ثانویه قصد فروش این اوراق را داشته باشند، لازم است به این نکته توجه کنند که قیمت اوراق در بازار، به انتظار سرمایه گذار بستگی دارد. قابلیت نقدشوندگی این اوراق بالا است ولی قیمت آن ها به وضعیت بازار بستگی دارد. البته حتی در صورتی که خریداری وجود نداشته باشد، میتوانید این اوراق را به فروش برسانید؛ زیرا احتمالا یک بازارگردان برای این اوراق در نظر گرفته میشود.
تامین مالی از طریق اوراق سلف موازی استاندارد چه معایبی دارد؟
همچنین این طرح مخالفانی نیز دارد؛ به ویژه برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی که معتقدند فروش اوراق سلف موازی ممکن است پر خطر باشد. در صورتی که پیش بینی‌های دولت در زمینه رشد قیمت نفت و حل مشکلات ارزی به وقوع نپیوندد، تامین هزینه و تعهد این طرح، به عهده دولت بعدی خواهد بود و در زمان سررسید اوراق، دولت جدید با چالش تامین حجم زیادی از منابع مالی مواجه میشود. لازم به ذکر است که نرخ فروش نفت در زمان سررسید بر اساس قیمت دلار در همان تاریخ در سامانه سنا مشخص خواهد شد.
پس این طرح میتواند تیری در تاریکی باشد؛ زیرا دولت کنونی، در هر صورت از این طرح جان سالم به در می برد؛ چرا که اگر پیش بینی های دولت درست از آب در بیاید و این اوراق سود خوبی را نصیب سهامداران کند، این دولت مردان در آینده ادعا خواهند کرد که این طرح ما بود که این گونه به ثمر نشست. اگر هم که پیش بینی های دولت غلط از آب در بیاید، چون عمر هشت ساله این دولت یکسال دیگر به اتمام می رسد و این طرح دوساله است، این طرح بلای جان دولت بعد خواهد شد.
در رابطه با بازار گاوی و خرسی و ویژگی هاش چیزی نمیدونی؟ » بازار گاوی و خرسی چیست؟
نتیجه گیری و کلام آخر
خب دوستان تا حدودی سعی کردیم که این مطلب را بیاموزیم و امیدواریم این مقاله برای شما تازه و قابل درک بوده باشد. همچنین همیشه در معاملات خود اصول و قواعدی همچون حد سود و حد ضرر و… را رعایت کنید و همواره به دیدگاه و استراتژی خود پایبند باشید؛ چرا که در این صورت حتما برنده خواهید بود. همواره موفق و پر سود باشید.
سوالات متداول در رابطه با اوراق سلف موازی
در قرارداد اوراق سلف، یک کالا یا دارایی به عنوان پایه و اساس قرارداد در نظر گرفته میشود که طی شرایط و ضوابطی به فروش خواهد رسید.
موعد سر رسید این اوراق معمولا بین یک تا دو سال است.
نرخ سود اوراق سلف موازی، معادل نرخ سود سپرده های بلندمدت بانکی در نظر گرفته میشود.
اوراق سلف موازی | اوراق سلف موازی استاندارد چیست؟
بحثی که این روزها تنور آن خیلی داغ شده و در اخبار و فضای مجازی واکنش های زیادی را در بر داشته، بحث طرح اوراق سلف موازی استاندارد است. جالب است بدانید که طرح اوراق سلف موازی طرحی که در راستای تامین منابع مالی مورد نیاز دولت، جمع آوری نقدینگی از سطح جامعه و البته کاهش تورم ارائه شده است و چنانچه همه چیز خوب پیش برود، هم به نفع دولت خواهد بود و هم سود مناسبی نصیب سرمایه گذاران این طرح می شود. طرح اوراق سلف موازی استاندارد طرحی است که احتمالا درمورد آن اطلاعات کمی دارید و یا از آن چیزی نمی دانید. در این مقاله به بررسی و شناخت بیشتر این طرح می پردازیم که قطعا میتواند جذابیت های زیادی برای سرمایه گذاران و فعالان بازارهای مالی مخصوصا بورس داشته باشد.
اوراق سلف موازی در بورس
اوراق سلف موازی استاندارد ابزار تامین مالی کوتاه مدتی است که بر مبنای قرارداد سلف انتشار می یابد و طبق آن عرضه کننده مقدار معینی از دارایی پایه رامطابق مشخصات قرارداد سلف استاندارد در ازای بهای نقد می فروشد تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم کند.
درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، مشاوره خرید، آموزش های رایگان بورسی و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.
دارنده اوراق می تواند معادل دارایی پایه خریداری شده را طی قرارداد سلف موازی استاندارد بفروشد، یا در سررسید با شرایط از پیش تعیین شده تسویه نقدی کند و یا در دوره تحویل برای دریافت فیزیکی دارایی اقدام کند.
اوراق سلف موازی چیست؟
امروزه قراردادهای سلف یکی از قراردادهای پرکاربرد به حساب می آید که هم در بازارهای سنتی و هم در بازارهای مدرن دنیا بسیار پرکاربرد است. در قرارداد اوراق سلف، یک کالا یا دارایی به عنوان پایه و اساس قرارداد در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال در طرح جدید دولت که طرح پیش فروش بشکه های نفت است، نفت به عنوان پایه و اساس قرارداد در نظر گرفته شده است. خریدار، همه بها را در ابتدا می پردازد و در موعد سر رسید، کالا را دریافت می کند. همین طور موعد سر رسید این اوراق اغلب بین ۱ الی ۲ سال است، لذا این اوراق، به عنوان ابزار تامین مالی بلند مدت نیز شناخته می شود.
ویژگی های اوراق سلف موازی دولتی
احتمالا خبرهای مربوط به اوراق سلف موازی استاندارد دولتی را بررسی نقد شوندگی اوراق سلف در بازار شنیده اید. طرحی که با وعده گشایش اقتصادی ارائه شده و در همین مدت کوتاه، موافقان و مخالفان سرسختی پیدا کرده است. دارایی پایه این اوراق، نفت است. در واقع دولت نفت را به مردم پیش فروش می کند. با توجه به قیمت نفت سنگین و دلار و نرخ ارز در سامانه سنا، فروش اوراق می تواند در طول ۱ سال آینده، مبلغی در حدود ۱۹۳ هزار میلیارد تومان نصیب دولت کند!
همان طور که گفتیم سررسید اوراق سلف موازی تا ۲ سال است و این یعنی دولت پیش بینی کرده است که تا ۲ سال آینده وضعیت درآمدهای ارزی تغییر می کند، این تغییر یا به وسیله مذاکره و رفع تحریم ها امکان پذیر است یا از طریق ایجاد کانال های جدید فروش نفت. به عنوان مثال امکان دارد کشور چین مقدار بیشتری از نفت ایران را خریداری کند که در این صورت، گشایشی در زمینه درآمدهای ارزی پدید می آید.
در نتیجه این وضعیت، اوراق سلف موازی که بر پایه نفت عرضه شده بودند نیز سود خواهند کرد و این شرایط، هم به نفع دولت است و هم سرمایه گذاران. با عرضه این اوراق، دولت حجم عظیمی از نقدینگی موجود در جامعه را به خود جذب می کند و از آن در راستای تامین منابع مالی و اجرای طرح های توسعه مرتبط با حوزه نفت استفاده می کند. به منظور جذاب تر کردن سرمایه گذاری در این طرح، دولت ویژگی های گوناگونی را در نظر گرفته است. حائز اهمیت ترین نکته این است که این اوراق بدون ضرر هستند. حتی با کمتر شدن قیمت نفت و دلار نیز یک درصد سود تضمین شده برای خریداران وجود دارد.
می گویند نرخ سود اوراق سلف موازی، معادل نرخ سود سپرده های بلندمدت بانکی است، بدین صورت حتی چنانچه قیمت نفت افت کند، سرمایه گذار نه تنها ضرر نمی کند، بلکه در موعد سررسید سودی معادل سود سپرده های بانکی را نیز دریافت خواهد کرد. در صورت افزایش قیمت نیز، هم از رشد قیمت ها استفاده می کند و هم سود بانکی را دریافت خواهد کرد. این مسئله به خصوص برای افرادی که قصد سرمایه گذاری ۲ ساله دارند بسیار جذاب خواهد بود.
دارندگان اوراق که پیش از موعد سررسید و در بازار ثانویه قصد فروش داشته باشند، نیاز است توجه داشته باشید که قیمت اوراق در بررسی نقد شوندگی اوراق سلف در بازار بازار، به انتظار بستگی خواهد داشت. قابلیت نقدشوندگی این اوراق بالا است و اما قیمت آن ها به وضعیت بازار وابسته خواهد بود. البته حتی در صورتی که خریداری وجود نداشته باشد، می توانید اوراق را به فروش برسانید، به خاطر این که احتمالا یک بازارگردان برای این اوراق در نظر گرفته شده است تا مشکلی از بابت نقدشوندگی این اوراق وجود نداشته باشد.
البته باید در نظر داشت که این طرح مخالفانی نیز دارد؛ به خصوص برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر این باورند که فروش اوراق سلف موازی امکان دارد پر خطر باشد. در صورتی که پیش بینی های دولت در زمینه رشد قیمت نفت و حل مشکلات ارزی به وقوع نپیوندد، تامین هزینه و تعهد به دولت بعدی تحمیل خواهد شد و در زمان سررسید اوراق، دولت جدید با چالش تامین حجم زیادی منابع مالی روبرو می شود. شایان ذکر است که نرخ فروش نفت در زمان سررسید طبق قیمت دلار در همان تاریخ در سامانه سنا تعیین می شود.
نحوه پیش فروش اوراق سلف موازی
در این روش، فروشنده پیش از تولید محصول، تمامی بهای آن را دریافت خواهد کرد و این مسئله از دو جهت به نفع فروشندگان خواهد شد؛ اول این که جای نگرانی به جهت نبودن خریدار برای محصول وجود ندارد و دوم این که، منابع مالی مورد نیازشان تامین می شود. اوراق سلف موازی، محدودیت ها و سختی های وام های بانکی و اوراق دیگر را ندارد و از همین روی توانسته است تا حدود زیادی توجه فعالان عرصه اقتصاد و تحلیل گران بازارهای مالی را به خود جلب نماید.
نحوه پرداخت سود اوراق سلف موازی چگونه
اوراق سلف موازی سررسید ۱ تا ۲ ساله دارند. در این مدت به دارندگان اوراق سودی پرداخت نمی شود و اصل پول به همراه سود آن در پایان دوره به صورت یک جا پرداخت می شود. این اوراق حداقل سود تضمین شده دارند. یعنی بدون توجه به رشد یا سقوط قیمت کالای پایه، درصد مشخصی از سود به دارندگان پرداخت می شود.
با رشد قیمت دارایی پایه، این سود نیز تا سقف مشخصی امکان رشد دارد. خریداران قادرند تا پایان دوره، اوراق را نزد خود نگه دارند یا هر زمان که خواستند آن را در بورس بفروشند. این موضوع قابلیت نقدشوندگی اوراق سلف موازی را افزایش می دهد و ریسک آن را کمتر خواهد شد. ویژگی های حائز اهمیت این ابزار به شرح زیر است؛
- دوره عمر اوراق بین ۱ تا ۲ سال در نظر گرفته شده است؛ طی دوره عمر اوراق، سود به دارندگان اوراق پرداخت نمی شود.
- اصل و سود بدهی در انتهای دوره به صورت یکجا بازپرداخت خواهد شد؛ اوراق دارای حداقل سود تضمین شده هستند که این سود طبق رشد قیمت دارایی پایه تا سقف مشخصی می تواند افزایش یابد.
مزایای تامین مالی از طریق اوراق سلف موازی استاندارد
- این قرارداد ریسک پایینی دارد، به خاطر این که یک درصد سود تضمینی برای آن در نظر گرفته شده است.
- قابلیت نقدشوندگی این اوراق بالا است و این مسئله باعث می شود مردم رغبت بیشتری به سرمایه گذاری در آن نشان دهند.
- در این گونه اوراق، کشف قیمت به صورت لحظه ای و طبق خرید و فروش ها انجام می شود و لذت شفافیت بیشتری دارد.
- قید موازی در این نوع اوراق، به معنای امکان فروش آن ها در بازار ثانویه است. خریداری که قبل از موعد سررسید بخواهد پول خود را نقد کند، می تواند تغییر وضعیت دهد و اوراق را با قیمت مناسب بفروشد.
طرح پیش فروش این اوراق به نفع مردم است یا به نفع دولت؟
اوراق سلف موازی که بر پایه نفت عرضه می شود نیز سود خواهند کرد و این شرایط، هم به نفع دولت است و هم به نفع سرمایه گذاران؛ با عرضه این اوراق، دولت حجم عظیمی از نقدینگی موجود در جامعه را به خود جذب می کند و از آن در راستای تامین منابع مالی و اجرای طرح های توسعه مرتبط با حوزه نفت استفاده می کند. همچنین دولت ویژگی های گوناگونی را جهت جذاب تر کردن این طرح در نظر گرفته است. حائز اهمیت ترین نکته در رابطه با اوراق سلف موازی این است که این اوراق بدون بررسی نقد شوندگی اوراق سلف در بازار ضرر هستند؛ حتی با کمتر شدن قیمت نفت و دلار نیز یک درصد سود تضمین شده برای خریداران وجود دارد.
تفاوت سلف موازی استاندارد با دیگر اوراق سلف
طبق شرع یکی از شرایط اصلی در معاملات این است که تا وقتی که شخصی مالک کالایی نباشد نمی تواند آن را به دیگری واگذار نماید، بر همین اساس معاملات ثانویه اوراق سلف دارای اشکال شرعی خواهد بود از این رو طبق مصوبه کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، سرمایه گذاران به واسطه عقد سلف موازی استاندارد که همزمان با انجام خرید و فروش بین معامله گران منعقد می شود می توانند به معاملات ثانویه اوراق بپردازند.
به عبارتی خرید و فروش قراردادهای سلف در بازار ثانویه، مصداق خرید و فروش مبیع سلف پیش از سررسید است که مشهور فقیهان شیعه مخالف آن است، این مسئله هرچند از دید فقهی محل بحث و گفتگوی علمی است، ولی برای ابزارسازی نیاز به راهکاری مطابق فتوای مشهور است و راهکار ترکیبی قرارداد سلف موازی و حواله برای حل مشکل بازار ثانویه صحیح است؛ به این بیان که خریدار سلف، به فروش مقدار معینی کالا به صورت سلف مستقل اقدام کرده و جهت دریافت کالا به فروشنده نخست سلف حواله می دهد.
نتیجه گیری و کلام پایانی
تحریم ها و محدودیت فروش نفت، اقتصاد کشور را با مشکلات جدی مواجه کرده است و دولت همواره به دنبال راهکار جدیدی برای رفع این مشکلات است. اوراق سلف موازی استاندارد بر پایه نفت راهکار جدیدی است که با جمع آوری نقدینگی از مردم و تبدیل درآمد آتی به درآمد فعلی، سعی در تامین منابع مالی دولت و کنترل نقدینگی دارد. این اوراق با امید به بهبود وضعیت نفت و دلار در دو سال آینده منتشر می شوند، ولی در هر صورت، برای سرمایه مردم، ریسکی در پی ندارد.
امیدوارم از این مقاله آموزشی با عنوان اوراق سلف موازی استاندارد نهایت استفاده رو برده باشید.
هر گونه سوال و یا ابهامی بود، از طریق بخش ارسال نظرات و دیدگاه ها با و دیگر مخاطبان در میان بگذارید، همچنین نظرات و تجربیات خود درباره خرید اوراق سلف موازی در بورس و همین طور نحوه خرید و فروش اوراق سلف موازی را با ما و دیگر مخاطبان کد بورسی به اشتراک بگذارید تا از تجربیات شما هم استفاده کنیم.
قرارداد سلف چیست؟ | اوراق سلف چه کاربردی دارند؟
ممکن است برایتان سوال شده باشد که قرارداد سلف چیست؟ بورس کالای جمهوری اسلامی ایران، نهادی رسمی و نهادمند است که نقش بسزایی را در بازار سرمایه کشورمان بازی می‌کند. بورس کالای ایران، زمینه‌ای برای طراحی ابزارهای معاملاتی جدید بر طبق نیازهای اقتصادی کشور است. رویکرد ویژه در طراحی این نوع ابزارها، رهبری صحیح منابع به قسمت‌های تولیدی اقتصاد، رشد و توسعه بازارهای داخلی، تجهیز نمودن بازار کالاها و توسعه ساختارهای سنتی در بازار است. به همین جهت ابزارهای گوناگونی تاکنون در بازار بورس و کالا معرفی گشته‌اند. به جهت پاسخگویی به نیازهای تامین مالی در صنعت، بورس کالای ایران عمل به طراحی اوراق سلف و انواع آن کرده است که در ادامه به توضیح و تعریف اوراق سلف و این که قرارداد سلف چیست می‌پردازیم. سلف یعنی چه؟
تعریف اوراق سلف استاندارد
اوراق سلف چیست؟ معامله سلف چیست؟
معاملات سلف چیست؟ یا اوراق سلف چیست؟ سلف در لغت به معنی پیش پرداخت، اطاعت نمودن و قبول کردن است. اوراق سلف شکلی از اوراق صکوک است که نسبت به باقی اوراق مشارکت دارای امنیت زیادتری است. تولیدکننده یا مالک دارایی با استفاده نمودن از این نوع اوراق صکوک این توانایی را دارد نقدینگی مورد نیازش را تامین کند و خریدار با پیش خرید نمودن محصولات، در آن بخش سرمایه‌گذاری بکند.
قرارداد سلف چیست؟
قرارداد سلف (معامله سلف)، در اصل قراردادی است که به کمک آن اشخاص، محصولات واحدهای تولیدی خود را به نرخ مشخصی، پیش خرید نقدی می‌کنند. به بیان دیگر مالکان کالا، دارایی خودشان را به طور نقدی پیش فروش کرده و زمانی معین در آینده آن را تحویل می‌دهند. قرارداد سلف برخلاف قرارداد نسیه است؛ در قرارداد نسیه، فروشنده در اصل کالا را تحویل می‌دهد و تسویه کالا هم در آینده صورت می‌پذیرد.
به همین خاطر قرارداد سلف، قراردادی هست که در آن عرضه کننده قسمتی از دارایی پایه خود قرارداد را در ازای بهای نقد و برابر با قرارداد سلف به فروش می‌رساند تا در موعد تحویل به دست خریدار تسلیم نماید. همین طور گواهی سلف، سندی است دربردارنده مجموعه دارایی‌های خریدارانش از قرارداد سلف هست.
یکی از وسیع‌ترین محدودیت‌هایی است که قرارداد سلف دارا است و آن اینکه بازار ثانویه ندارد. به همین خاطر بسیاری از افراد نمی‌توانند از این نوع قرارداد بهره ببرند. این عامل سبب وجود نقدینگی اندک در این بازار گشته و بررسی نقد شوندگی اوراق سلف در بازار اوراق نسبت به تغییرات قیمت دارایی واکنشی از خود نشان نمی‌دهند.
قرارداد سلف موازی استاندارد
برای رفع کردن ایراد مشکل قرارداد سلف و مرتفع نمودن محدودیت‌هایش، اوراق قرارداد سلف موازی استاندارد ایجاد گشته که بر طبق آن، خریدار میتواند برابر با دارایی پایه خریداری گشته را به فرد دیگری در بازار، پیش از موعد سررسید واگذار کند. به همین خاطر اوراق سلف استاندارد، گونه‌ای ابزار تامین مالی هست که بر اصل قرارداد سلف موازی استاندارد انتشار داده میشود.
ناشر اوراق سلف موازی استاندارد، فارغ از قیمت دارایی پایه، یک میزان سود حداقلی را برای سرمایه‌گذاران در قالب اختیار فروش در موعد سررسید ضمانت می‌کند. از سوی دیگر، با افزایش پیدا کردن قیمت دارایی پایه، سود مازادی هم به سرمایه‌گذارش تعلق می‌گیرد. برای پوشش‌دهی ریسک حاصل از نوسانات قیمت دارایی پایه نیز در قرارداد سلف موازی به عنوان نمونه قرارداد سلف ( معاملات سلف ) استاندارد میشود از ابزار حق خرید و فروش تبعی کمک گرفت که به شکل زیر تعریف می‌شوند:
- اختیار خرید تبعی:نمونه قرارداد سلف از نوع اختیار معامله‌ای که به همراه معامله اوراق سلف موازی استاندارد، از طرف خریدار به سمت عرضه کننده انتقال داده میشود و بر طبق آن، اختیار خریداری تعداد معینی از دارایی پایه را در موعد سررسید و به نرخ اعمال مشخص شده در قرارداد، به عرضه کننده انتقال می‌دهد.
- اختیار فروش تبعی: اختیار معامله‌ای هست که به همراه معاملات اوراق سلف موازی استاندارد از سمت عرضه کننده به سمت خریدار انتقال داده میشود و بر طبق آن خریدار اوراق، تعداد معینی از دارایی پایه خود را در موعد سررسید به نرخ اعمال مشخص شده در قرارداد، به طرف عرضه کننده می‌دهد.
دارایی‌هایی که توانایی انتخاب جهت رای عقد قرارداد سلف موازی استاندارد را دارا هستند ویژگی‌های زیر را بایستی داشته باشند:
- امکان تحویل فیزیکی دارایی پایه وجود داشته باشد
- دارایی پایه استاندارد باشد
- مرجع قیمتی قابل اتکا وجود داشته باشد
- محدودیت قانونی برای نقل و انتقال کالا وجود نداشته باشد
- بازار نقدی قوی برای دارایی پایه وجود داشته باشد
- محدودیت‌های قیمتی برای دارایی پایه وجود نداشته باشد. (یعنی مشمول قیمت گذاری های دولتی نگردد)
کاربرد قراردادهای سلف موازی
تولیدکنندگانی که زمان تولید، دچار نوعی کمبود نقدینگی باشند، از روش پیش فروش قسمتی از تولیداتشان می‌توانند سرمایه مورد نیازشان را تامین نمایند.
مزایای اوراق سلف موازی استاندارد
قراردادهای سلف استاندارد نظیر سایر اوراق مشارکت و اوراق صکوک، مزایایی نیز دارد که در بازار بورس و اوراق بهادار مورد معامله قرار می‌گیرند. این مزایا به صورت ذیل است:
-
برای تولیدکنندگان محصولات و کالاها
- افزایش میزان نقدشوندگی بازار
- کاهش نمودن هزینه‌های معاملاتی
- معافیت های مالیاتی
- تضمین نمودن نقدشوندگی اوراق به خاطر وجود بازارگردان
- کشف قیمت روزانه یا حتی لحظه‌ای برای انواع کالاها در چارچوب و مقرارت مکانیسم بازار
- دارای عمر به نسبت کوتاه‌مدت یک تا ۲ سال
- دارای حداقل سود ضمانت شده که این سود برطبق رشد قیمت دارایی پایه تا سقف مشخص میتواند رشد بنماید
- ریسک اندک
- توانایی خرید و فروش کردن (معامله سلف) قراردادهای سلف موازی در بازار ثانویه
- کارمزد برای معاملات اوراق سلف موازی استاندارد
- معاملات اوراق سلف موازی استاندارد در بازار بورس کالای ایران دارای سقف کارمزدی ۰۰۰۷۲۵/۰ به ازای هر قرارداد یا به عبارت دیگر خرید یا فروش است.
اوراق سلف موازی استاندارد در بورس کالا
میتوانید فهرست اوراق سلف موازی استاندارد را در قسمت بورس کالا در وب سایت رسمی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به راحتی و با چند کلیک ساده مشاهده کرد. برای خرید نمودن اوراق سلف موازی استاندارد، اشخاص بایستی به کارگزاری‌های معتبر بازار بورس و اوراق بهادار کشور مراجعه نمایند و جهت دریافت کد بورسی خودشان در این کارگزاری‌ها اقدام کنند. بعد از دریافت نمودن کد بورسی، اشخاص باییستی درخواست خرید خودشان را به کارگزاری که در آن ثبت نام نموده‌اند اعلام کنند.
قرارداد آتی چیست و تفاوت قرارداد آتی و سلف در کجاست؟
قرارداد آتی یا به عبارت دیگر future Contract نوعی قرارداد است که فروشنده متعهد می‌گردد بر طبق آن، در سررسید مشخص، مقدار معینی از کالای مشخص شده را به نرخ مشخصی بفروشد و در برابر این اقدام خریدار متعهد می‌گردد که کالا را با مشخصات مشخص شده، خریداری بنماید.
تفاوت قرارداد آتی و سلف در این قسمت است که می‌گویند قرارداد آتی، نوعی قراردادی دو طرفه هست. به این معنی که سرمایه گذاران در این نوع از بازار می‌توانند اضافه بر افزایش نمودن قیمت، از کاهش قیمت ها هم سودی کسب بکنند.
تفاوت قرارداد آتی و سلف را هم می‌توان به این صورت گفت که در قراردادهای آتی اغلب، برای جلوگیری کردن از عدم انجام تعهد، طرفین می‌بایستی مبلغی را تحت عنوان وجه تضمین پیش شرط قرارداد، بابت ضمانت و جلوگیری کردن از تخلفاتی که ممکن است پیش بیاید، نزد اتاق پایاپای می‌گذارند و در برابر یکدیگر متعهد می‌شوند متناسب با تغییرات قیمتی که قرارداد ممکن است در آتی با آن روبه رو شود، وجه تضمین را تعدیل نمایند.
همان طور که پیش‌تر در باره این که قرارداد سلف چیست گفتیم، در اصل اوراق سلف استاندارد یکی از انواع ابزارهای تامین مالی مناسب برای تولیدکنندگان کالاها در کشور است و سرمایه‌گذاران با خریداری کردن این نوع از اوراق سلف موازی استاندارد به طور مستقیم در ارتقای سطح تولید ملی کشور و رسیدن به خودکفایی و رشد و توسعه اقتصادی متناسب با شرایط بومی مشارکت می‌کنند. این روش سرمایه‌گذاری، با هدایت نمودن و رعبری سرمایه های درگردش و سر در گم به حوزه‌هایی که به نقدینگی برای تولید و گرداندن چرخ اقتصادی کشور نیاز دارند، گردش مالی و فراهم آوردن سرمایه مورد نیاز برای تولید را افزایش می‌دهند. سرمایه‌گذاران هم از این قبیل معاملات می‌توانند سود کسب کنند.
دیدگاه شما