بازارهای مالی بر اساس حق مالی

بازارهای مالی بر اساس حق مالی

رایگان ثبت نام کنید

بلاگ/کالج

بازارهای مالی

تعریف بازارهای مالی

بازارهای مالی بازارهایی هستند که در آن‌ها دارایی‌های مالی مبادله می‌شوند. منظور از دارایی‌های مالی، دارایی‌هایی مانند اوراق و سهامی هستند که ارزش آن‌ها وابسته به خدمات ارائه‌شده شرکت‌­های منتشر کننده‌ی آن‌ها است.

4 بازار اصلی اقتصاد هر کشور

بازارهای کالا و کار هردو بخش واقعی اقتصاد و بازارهای پول و سرمایه هردو بخش مالی اقتصاد یا همان بازارهای مالی نامیده می­‌شوند.

بازارهای مالی بر اساس شرایط ایجاد ابزارهای مالی یا مبادله به 8 دسته تقسیم می‌شوند:

1- میزان بازدهی

بازارهای مالی از نظر بازدهی به دو دسته بازارهای با بازدهی ثابت و بازدهی متغیر تقسیم می‌شوند.

2- زمان سررسید

از نظر زمان سررسید این بازارها به بازار پول و بازار سرمایه قابل تقسیم هستند.

3- زمان انتشار

از نظر زمان انتشار به دو دسته تقسیم می‌شوند:

بازارهای دست اول که اوراق بهادار شرکت‌های تازه تأسیس در آن خریدوفروش می‌شود.

بازارهای دست دوم که اوراق شرکت‌های قدیمی در آن‌ها فروخته‌ شده و بازهم خریدوفروش می­‌شوند.

4- ساختار سازمانی

بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی شامل سه زیرمجموعه کلی هستند:

• بازارهای مالی واسطه
• بازارهای مالی خارج از بورس
• بازارهای حراج

5- زمان انجام و تحقق معامله

بازارهایی را که در آن نقل و انتقالات مالی به ‌سرعت انجام می‌گیرد، بازارهای نقدی می‌­نامند.

بازارهایی که نقل و انتقالات مالی آن در آینده باشد را بازار مالی سلف می­‌گویند.

6- تعیین‌کنندگی قیمت

دسته اول: بازارهای مالی که قیمت ابزارهای مالی در بازار رسمی تعیین می‌شود (مثلا عرضه و تقاضا).

دسته دوم: بازارهای مالی که قیمت ابزارهای مالی در بازار غیررسمی تعیین می‌شود‌.

7- تابعیت فروشندگان و خریداران

از این نظر به بازارهای مالی ملی و بازارهای مالی بین‌المللی تقسیم ‌می‌شوند. بازارهای مالی ملی، خود پوشش‌دهنده بازارهای مالی داخلی و خارجی هستند.

8- گسترش فعالیت نهادهای مالی

بازارهای مالی از نظر فعالیت به بازار پول، بازار سرمایه و بازار تأمین اطمینان تقسیم می‌شوند.

در بازارهای مالی امکان خریدوفروش محصولات قابل تبادل برای شرکت‌کنندگان با هزینه‌ای اندک، فراهم است. سیستم مالی کارآمد موانع تأمین مالی خارجی را کاهش می‌دهد و با آسان کردن شرایط دسترسی واحدهای صنعتی و تولیدی به سرمایه‌های خارجی، زمینه‌ساز گسترش سرمایه­‌گذاری و رشد اقتصادی می‌شود.

علت اینکه چرا بازارهای مالی ایران چرا کارآمدی لازم را ندارند و منجر به تولید نمی‌شوند را برخی پایین بودن پس‌انداز می‌شمارند و بنابراین اگر پس‌انداز افزایش یافت، سرمایه‌گذاری افزایش می‌­یابد و رشد اقتصادی اتفاق خواهد افتاد.

اما در ایران شواهد نشان از این دارد که اگر نقدینگی و پس‌انداز خوبی در کشور وجود داشته باشد، این پس‌اندازها به سمت سرمایه‌گذاری‌های کارا حرکت نخواهند کرد و عمدتاً در حوزه‌های خریدوفروش طلا، ارز، زمین و ساختمان و سپرده‌گذاری بانک سرمایه‌گذاری می‌شوند. گرچه اخیراً استقبال بیشتری به بازار سهام را شاهد هستیم و این بسیار امر ارزشمندی تلقی می‌شود از این نظر که بازار سهام شفاف‌ترین بازار هر کشور است و سرمایه موجود در آن منجر به تحرک تولید می‌شود.

علت این امر نیز عدم ثبات اقتصادی و چشم‌انداز روشن سیاسی است. از آنجایی که سرمایه‌گذاری اصولاً امری بلندمدت است، اولین ضرورت آن ثبات شرایط در بلندمدت است و چون این زمینه همچنان در ایران وجود ندارد، سرمایه‌ها به سمت بازارهای با بازدهی سریع‌تر روی می‌آورند و عمدتاً از جریان تورمی موجود استفاده می‌کنند.

طبقه‌بندی بازارهای مالی بر اساس دارایی

بازارهای مالی بر اساس نوع دارایی به سه دسته تقسیم می‌شود:

(در مطلب انواع بازارهای مالی به ‌طور کامل به توضیح این موارد پرداخته ‌شده است.)

عوامل تعیین‌کننده سطح توسعه مالی در کشورها

از عوامل تعیین‌کننده می‌توان به عوامل تاریخی، عوامل سیاسی، زیرساخت‌های نهادهای قانونی و آسانی دسترسی به خدمات مالی و ابزارهای مالی اشاره کرد.

بازارهای مالی بر اساس سررسید حق مالی:

بازار دارایی‌های مالی با سررسید کوتاه‌مدت (بازار پول)

بازار دارایی‌های مالی با سررسید بلندمدت (بازار سرمایه)

بازار پول (بانک)

بانک‌های سرمایه‌گذاری، خصوصی و تجاری، صندوق‌های بازنشستگی و موسسه‌های غیر بانکی خصوصی و دولتی، تشکیل‌دهنده‌ی این بازار هستند.

مهم‌ترین هدف این بازار ایجاد تسهیلات برای واحدهای اقتصادی، جهت رفع نیاز نقدینگی کوتاه‌مدت و سرمایه در گردش است.

ویژگی‌های بازار پول

• معاملات در این بازار با سرعت بالایی انجام می‌شود.
• بانک مرکزی با استفاده از سیاست پولی، بر آن کنترل دارد.
• بازپرداخت اصل و فرع با اطمینان بالا انجام می‌شود.
• از ابزار مالی با درجه نقدینگی بالا در این بازار استفاده می‌شود.

بازار سرمایه (بورس)

سیستمی برای تأمین مالی وجوه بلندمدت است. اوراق بهادار و سهامی که سررسید آن‌ها بیش از یک سال باشد، از انواع بازار سرمایه هستند. ریسک بازار سرمایه به‌ طور معمول بیشتر از بازار پول است، چون اوراق، بازار پذیری کمتری دارند.

بخش اصلی بازار سرمایه، بازار بورس اوراق بهادار است.

بازار سرمایه به‌طورکلی به سه دسته تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از:

• بورس ارز
• بورس کالا
• بورس اوراق بهادار

تفاوت بازار پول و سرمایه:

از بارزترین تفاوت‌های این بازارها می‌توان به سرمایه‌­گذاری میان‌مدت و بلندمدت در بازار سرمایه اشاره کرد. درصورتی‌که در بازار پول عموماً به خریدوفروش ابزارهای مالی بسنده می‌کنند.

از تفاوت‌های دیگر، می‌توان به ابزارهای مالی اشاره کرد. بازار سرمایه از سهام استفاده می‌کند، اما بازار پول از وثیقه، حواله و وام.

تاریخچه بازارهای مالی در ایران

از اولین اقدامات در بازارهای مالی کشور می‌توان به تشکیل بانک اشاره کرد. ایجاد بانک به شکل جدید نخستین بار در سال ۱۲۸۵، ده سال قبل از به وجود آمدن بانک شاهی، به مظفرالدین شاه قاجار پیشنهاد شد. در این پیشنهاد پس از اشاره به تأثیر بانک در پیشرفت صنعتی کشورهای اروپایی و ذکر اینکه رواج صنعت و احداث خطوط راه‌آهن و تلگراف بدون ایجاد بانکی بزرگ میسر نیست، تأکید شد که چنین موسسه‏‌هایی باید با اشتراک و اتفاق دولت و ملت به وجود آید. که با دخالت‌های بیگانگان این پیشنهاد بازارهای مالی بر اساس حق مالی عملی نشد.

پس از تشکیل مشروطیت و به منظور پیشرفت وضع مالی خزانه و البته مخالفت با اجازه استقراض خارجی، نمایندگان خواستار تاسیس بانک ملی شدند.

اما از طرفی تغییرات ناگهانی در اوضاع سیاسی و انعقاد قرارداد 1907 میلادی بین دولت‌های روسیه و انگلیس و تقسیم ایران و نیز آغاز جنگ جهانی اول و ورود نیروهای اشغالگر به ایران تمام کوشش‌ها و تلاش‌های تشکیل بانک ملی را موکول کرد.

پس از پایان جنگ جهانی اول و خروج اشغالگران از ایران، سرانجام قانون تأسیس بانک ملی ایران در اردیبهشت 1306 به تصویب مجلس رسید و در شهریور 1307 بانک ملی ایران در تهران رسماً کار خود را آغاز کرد.

تشکیل بورس ایران

فکر اصلی ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران، به سال ۱۳۱۵ برمی‌گردد که یک کارشناس هلندی و یک کارشناس بلژیکی برای بررسی در مورد تهیه و تنظیم مقررات قانونی به ایران آمدند. اما با آغاز جنگ جهانی دوم بررسی‌های آنها متوقف شد.

در سال ۱۳۳۳، مسئولیت تشکیل بورس اوراق بهادار به عهده اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی گذاشته شد.

تشکیل بورس اوراق بهادار

لایحه تشکیل بورس اوراق بهادار تهران در اردیبهشت ۱۳۴۵ در مجلس شورای ملی تصویب شد. سرانجام بورس تهران در بهمن ۱۳۴۶ با ورود سهام بانک صنعت و معدن و نفت پارس آغاز به کارکرد.

در اوایل دوران پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، نظام تازه ایران با هدف مبارزه با سرمایه‌داری تلاش‌هایی برای تعطیلی بورس تهران انجام داد که موفق نبود.

وضعیت بورس در نیمه دوم ۱۳۵۷

از نیمه دوم سال ۱۳۵۷ با بروز اعتصاب و تعطیلی واحدهای تولیدی و بازرگانی در جریان انقلاب اسلامی، بورس اوراق بهادار تهران به دلیل بی‌اعتمادی به دولت و وضع مالی شرکت‌ها، و فرار سرمایه با سقوط سهام و کاهش معاملات روبه‌رو شد و به حالت نیمه تعطیل درآمد. بدین ترتیب بر اثر ملی شدن بانک‌ها، بیمه و صنایع کشور تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته‌شده در بورس از آن خارج شدند؛ بنابراین به ‌دلیل عوامل فوق و وقوع جنگ ایران و عراق، دادوستد سهام و اوراق قرضه در بورس اوراق بهادار تهران تا سال ۱۳۶۱ تقریباً متوقف شد.

در سال ۱۳۶۲ تا حدودی تقاضا برای سهام وجود داشت، ولی به دلیل پایین ‌بودن قیمت‌های پیشنهادی خریداران، عرضه‌کنندگان چندان زیادی نبود. در سال ۱۳۶۳، به دنبال تصمیم دولت مبنی بر واگذاری تعدادی از کارخانه‌های دولتی به کارگران، مبادلات سهام، اندکی افزایش یافت و تا سال ۱۳۶۷ افزایش حجم معاملات با نرخ کاهشی ادامه یافت.

پذیرش قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل متحد از جانب ایران در تابستان ۱۳۶۷ و نیز تصویب قانون جدید مالیات‌های مستقیم و قانون مالیات تعاون ملی برای بازسازی در اواخر سال ۱۳۶۷ و البته تصویب قانون برنامه پنج ساله اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در همین سال، باعث رونق بورس اوراق بهادار تهران و رشد حجم معاملات شد.

روند بازارهای مالی بر اساس حق مالی فعالیت بورس در مهر و موم‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۵ نشان می‌دهد روند یکنواختی بر فعالیت بورس حاکم نبوده است. هرچند فعالیت‌هایی برای رونق بخشی به آن از سوی دبیر کل بورس یعنی جناب رجایی سلماسی صورت گرفته بود اما تا سال 76 چندان توفیقی پیدا نکرد.

تحول بورس

اما بورس اوراق بهادار تهران از سال ۱۳۷۶، دورهٔ تازه‌ای از فعالیت خود را تجربه کرده‌ و زمینه‌های تحولات بعدی بازار سرمایه با اعمال برنامه‌های اصلاحی از این سال پایه‌ریزی شده است. ایجاد فضای رقابتی سالم، افزایش علاقه‌مندی و اعتبار فعالیت‌ها و به‌کارگیری شیوه‌های مؤثر تنظیم و نظارت از سال ۱۳۷۷ به‌طور نسبی ایجاد شد و بورس نشانه‌های مثبتی مبنی بر بازگشت رونق را تجربه کرد.

این اتفاقات از نیمه دوم دهه 80 با جدیت بیشتری دنبال شدند به طوری که ابزارهای بیشتری وارد بورس شد تا جایی که می‌توان گفت اکنون به اصلی‌ترین و مولدترین بازار مالی ایران بدل گشته است.

برای مطالعه بیشتر در مورد فعالیت‌های سازمان بورس می‌توانید به مطلب روسای قبلی سازمان بورس مراجعه کنید.

جمع‌بندی

وظیفه بازارهای مالی گردآوری فروشندگان و خریداران علاقه‌مند به مشارکت در بازار است. همه­ بازارهای مالی به دنبال گردآوری سرمایه و برقراری ارتباط بین جویندگان سرمایه و دارندگان سرمایه هستند. وظیفه این بازارها به ‌طور کلی تأمین مالی به‌ صورت غیرمستقیم است. به‌گونه‌ای که بازارهای مالی به‌صورت واسطه‌های مالی وجوه هستند که وجوه را از وام‌ دهندگان دریافت کرده و آن را به خانوارها، دولت‌ها و شرکت‌ها تزریق می‌کند.

سابقه این بازارها در ایران چندان طولانی نیست اما به علت تغییراتی که در کلیت وضعیت اقتصادی کشور در حال وقوع است و در مطلب آینده فضای اقتصادی و سرمایه‌گذاری ایران اشاره شد، بازارهای مالی نقش پررنگی را به دوش خواهند کشید و توسعه این بازارها کمک شایانی به افزایش کارآمدی نظام اقتصادی خواهد نمود.

انواع بازار مالی

بر اساس تعریف دومنیک سالواتوره بازار مکان و یا موقعیتی است که در آن خریداران و فروشندگان، کالا، خدمات و منابع را خرید و فروش می‌کنند. برای هر کالا، خدمت یا منبع که قابلیت معامله داشته باشد، بازاری وجود دارد. در تعریف سالواتوره هم مشاهده می‌شود که بازار می‌تواند یک محل مادی و فیزیکی باشد یا آنکه موقعیتی برای انجام معامله باشد.

انواع بازارها

بطور کلی بازارهای مالی به چهار دسته تقسیم می شوند :

− بازار سهام 1: نهادی است که در آن سهام و برگه های سهم معامله می شوند. ر ایجترین مکان

برای معامله سهام بازار مبادلات سهام است . این مکان از لحاظ فیزیکی جایی است که سهامداران

گرد هم جمع میشوند. از جمله بازارها ی سهام میتوان به بورس توکیو، لندن و نیویورک اشاره

بازار کالا 2 : یک بازار سازمان یافته است که کالاها ی مختلف مانند پنبه، ذرت، شکر، قهوه،

غلات و همچنین فلزات با ارزش در آن معامله می شوند. قسمت عمده معاملات در این بورس به

منظور خرید و فروش و تحویل درآینده صورت می گیرد. از جمله این بازارها می توان به بورس

شیکاگو اشاره نمود .

− بازار اوراق قرضه 3 : در این گونه بازار، اوراق قرضه منتشرشده توسط نهادهای مختلف معامله

بازار مبادلات ارزی 4 : این بازار، بازار جهانی خرید و فروش ارز می باشد forex به معنای تبادل ارز تشکیل شده است و بزرگتر ین بازار مال ی دنیاست Foreign Exchange دو کلمه (پرشیالارن، 2008 ). البته، در این مقاله تلاش می شود بیشتر به جزئ یات بازار فارکس پرداخته شده و بازار مذکور در کنار بازار های مالی نظیر بازار سهام مورد بررسی قرار گیرد .

ساختار بازار فارکس

بزرگترین، کاراترین و پویاترین بازار مالی در جهان با گردش مالی روزانه 5 1/ تریلیون دلار( 30 برابر حجم معاملات روزانه بازار سهام و اوراق قرضه و خزانه داری آمریکا) بازار فارکس نام دارد و به مجموعه ای از مؤسسات بین المللی مانند بانک ها اطلاق م ی شود که به تجارت و ی ا مبادله ارز برای اشاره به این بازار ( FX ) و یا اف ا یکس ( Forex ) می پردازند و اغلب واژه اختصاری فارکس بکار می رود. از سوی د یگر، از آنجایی که فاقد سازمان مرکزی برای تنظیم سفارشات است بازار خارج از بورس 5 نیز خوانده می شود. بازار بازارهای مالی بر اساس حق مالی معاملاتی فارکس قرارداد جر یان مالی است که نه تعهدا ت بلکه حقوقی برای خریدار دربردارد که در پی آن خریدار حق خرید و فروش را براساس قرارداد موضع ی مع ین فارکس با قیمت مشخص (قیمت مقطوع) در تاریخ معین شده یا پیش از آن تاریخ (تاریخ خاتمه ) خواهد داشت. مبلغی که در بازار فارکس برای حقوق قراردادی از سوی خریدار به فروشنده پرداخت می شود، حق بیمه بازار معاملاتی فارکس نامگذاری شده است. اغلب بازارهای معاملاتی فارکس از طریق تلفن اداره می شوند و تنها تعداد کمی از دللان یا کارگزاران سکوهای این بازار معاملاتی کارهای مزبور را بصورت آنلاین انجام می دهند. معامله گران و بازارسازان در بازار فارکس از سراسر جهان با استفاده از تلفن، کامپ یوتر و فاکس یک بازار منسجم 24 ساعته را به وجود می آورند. با اینکه مبادلات متمرکز نیستند رقابت موجود بین بازارسازان مانع ا یجاد سیاست های انحصاری برای نرخ گذاری می شود. اگر بازارسازان نرخ را شدیداً تحر یف کنند معامله گران این حق را دارند که بازارساز دیگری را یافته و معاملات خود را با وی انجام دهند. بنابراین دربازارهای غیرمتمرکز مانند بازار ارز، بازارسازان متعددی وجود دارند که هر یک نرخ خرید و فروش خود را ارئه می کنند که ممکن است نرخ آنها با یکدیگر متفاوت باشد. سرمایه گذاران در این بازار می توانند با بهره گیری از وام های از پیش تعیین شده تا صد برابر موجودی خود جهت معامله گری و سرمایه گذار ی در این بازار اعتبار بگیرند ، لذا می توانند با سرمایه های کوچک به انجام معاملات بزرگ اقدام نمایند . فارکس خرید یک ارز و فروش ارز

می باشد که ارزها به صورت جفتی معامله می شوند مانند Over the Counter دیگر در یک بازار حجم عظیمی از این معاملات ارزی به جای نقل و انتقال واقعی ارز از طریق بدهکار و . EUR/USD بستانکار کردن حساب های بانکی انجام می شوند. با توجه به اینکه تمام ملل به سوی جه انی سازی اقتصاد پیش می روند و تمام فعالیت های اقتصادی نهایتاً باید به پول برگردانده شوند فعالیت این بازارادامه خواهد یافت و هرگز متوقف نمی شود.

منبع: فراچارت

بطور کلی بازارهای مالی به چهار دسته تقسیم می شوند :

− بازار سهام 1: نهادی است که در آن سهام و برگه های سهم معامله می شوند. ر ایجترین مکان

برای معامله سهام بازار مبادلات سهام است . این مکان از لحاظ فیزیکی جایی است که سهامداران

گرد هم جمع میشوند. از جمله بازارها ی سهام میتوان به بورس توکیو، لندن و نیویورک اشاره

طبقه‌بندی بازارهای مالی

بازارهای مالی محلی برای داد و ستد دارایی های مالی (اوراق بهادار) و محلی برای ملاقات منابع مازاد مالی با افراد خواهان منابع مالی هستند به این صورت که هر فرد می‌تواند با سرمایه های خرد خود به شکوفایی اقتصاد کمک کند و بر روی بنگاه‌ها سرمایه‌گذاری داشته باشد. بازارهای مالی را می‌توان بر اساس دیدگاه‌های مختلف همچون سررسید سرمایه‌گذاری‌ها، محل داد و ستد، نوع مبادله، قانون‌مندی و مواردی از این دست تقسیم‌بندی کرد که در ادامه با این دسته‌بندی‌ها آشنا خواهیم شد.

طبقه‌بندی بازارهای مالی بر اساس سررسید

1.بازار پول: بازار پول یا Money Market بازاری است که اوراق بهادار با سررسیدهای کوتاه مدت معمولا کمتر از یکسال معامله می‌شوند. ابزارهای بازار پول معمولا به دلیل سررسید کوتاه‌تر، برای سرمایه گذاران دارای ریسک کمتری هستند. مهم‌ترین هدف تشکیل بازار پول تسهیل روند تامین مالی شرکت‌ها در کوتاه‌مدت است. نهادهای مالی فعال در بازار پول، بانک‌های تجاری و موسسات مالی و اعتباری هستند. از جمله ابزارهای بازار پول می‌توان به اسناد خزانه، اسناد تجاری و گواهی سپرده اشاره کرد.

2.بازار سرمایه: بازار سرمایه یا Capital Market بازاری است که اوراق بهادار با سررسیدهای بلندمدت بیشتر از یکسال معامله می‌شوند. مهم‌ترین هدف تشکیل بازار سرمایه تامین مالی بلندمدت شرکت‌ها است. ابزارهای بازار سرمایه معمولا نسبت به بازار پول دارای ریسک و بازدهی بیشتری هستند. از جمله ابزارهای بازار سرمایه می‌توان به اوراق قرضه بلندمدت و سهام عادی و ممتاز اشاره کرد.

طبقه‌بندی بازارهای مالی بر اساس زمان انتشار

1.بازار اولیه: بازار اولیه یا Primary Market بازاری است که اوراق بهادار توسط دولت یا شرکت‌های سهامی برای بار اول و توسط خود دولت یا شرکت به عنوان ناشر عرضه می‌شوند. عرضه این اوراق برای بار اول از طریق پذیره‌نویسی انجام می‌شود و مبلغ دریافت شده مستقیم به حساب شرکت ناشر واریز می‌شود. به‌طور خلاصه تامین مالی شرکت ها در بازار اولیه انجام می‌شود.

2.بازار ثانویه: بازار ثانویه یا Secondary Market بازاری است که در آن اوراق بهاداری که قبلا در بازار اولیه منتشر و عرضه شدند در حال معامله هستند و دیگر شرکت ناشر این اوراق نقشی در معاملات اوراق ندارد و معاملات بین سرمایه‌گذاران و دارندگان اوراق معامله ‌می‌شود.

طبقه‌بندی بازارهای مالی بر اساس حق مالی

1.بازار بدهی: بازار بدهی یا Dept Market ، در این بازار اوراق‌هایی معامله می‌شوند که ادعای طلب از ناشر را بیان می‌کنند مانند اوراق خزانه اسلامی

2.بازار مالکیت: بازار مالکیت یا Stock Market ، در این بازار ادعای مالکیت بر روی اوراق بهادار عنوان‌ می‌شود مانند سهام

طبقه‌بندی بازارهای مالی بر اساس پیوستگی معاملات

1.بازار فراخوانی (دوره‌ای): در بازارهای فراخوانی فقط در زمان‌های خاصی می‌توان داد و ستد انجام داد. معمولا در این نوع بازارها معاملات به صورت حضوری انجام می‌شود مانند بازارهای محله‌ای.

2.بازار پیوسته: در بازارهای پیوسته معاملات همه روزه و در هر زمانی انجام می‌شود مانند بازار بورس.

طبقه‌بندی بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری

1.بازار نقدی: بازار نقدی یا Spot Market در این بازار پرداخت پول و دریافت دارایی به طور همزمان انجام می‌شود.

2.بازار آتی: بازار آتی یا Future Market در این بازارها پرداخت پول و دریافت دارایی هر دو به زمان مشخصی در آینده موکول می‌شود.

طبقه‌بندی بازارهای مالی بر اساس قانون‌مندی و انضباط نظارتی

1.بازارهای رسمی (بورس اوراق بهادار): شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازارهای رسمی مانند بورس اوراق بهادار نسبت به سایر بورس‌ها شرایط ویژه و سخت‌تری دارند. بازارهای رسمی معمولا از درجه شفافیت بالاتری برخوردار هستند. بازارهای رسمی دارای کارگزاران رسمی نیز می‌باشند که مجوز این کارگزاران از طرف خود سازمان بورس اوراق بهادار صادر می‌شود. بورس نیویورک به عنوان بزرگترین بورس سازمان یافته دنیا شناخته می‌شود.

2.بازارهای خارج از بورس (فرابورس): بازارهای خارج از بورس یا OTC (over the counter) بازارهایی هستند که در آن معاملات شرکت‌هایی که در بازار بورس پذیرش نشده‌اند انجام می‌شود. شرایط پذیرش شرکت‌ها در بازارهای خارج از بورس نسبت به بازارهای رسمی راحت‌تر است. معاملات در این بازارها توسط کارگزاران غیرعضو با کارمزدهای کمتر و از طریق کانال چانه‌زنی انجام می‌شود. البته ناگفته نماند که معاملات فرابورس در ایران از طریق کارگزاران رسمی و همانند معاملات بورس اوراق بهادار انجام می‌شود.

3.بازارهای سوم: این بازار زیرمجموعه‌ای از بازار خارج از بورس است و برای پاسخگویی به نیازهای آن دسته از موسسات بزرگ سرمایه‌گذاری به وجود آمده‌اند. کارمزد معاملات در این بازار به مراتب کمتر و حجم معاملات در این بازار بالا و به صورت عمده است.

4.بازارهای چهارم: این بازار زیرمجموعه‌ای از بازار سوم است به طوری که سازمان‌های بزرگ بدون دخالت کارگزار حجم بالایی از اوراق بهادار را مستقیما معامله می‌کنند.

بازارهای مالی و انواع آن + فارکس و ارزدیجیتال

بازارهای مالی به طور کلی به هر بازاری اطلاق می‌ شود که در آن معامله اوراق بهادار انجام می ‌شود، از جمله بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس، و بازار مشتقات و غیره. بازارهای مالی برای عملکرد روان اقتصادهای سرمایه داری حیاتی هستند.

شناخت بازارهای مالی

بازارهای مالی با تخصیص منابع و ایجاد نقدینگی برای کسب و کارها و کارآفرینان، نقش حیاتی در تسهیل عملکرد روان اقتصادهای سرمایه داری ایفا می کنند. بازارها تجارت دارایی های مالی خود را برای خریداران و فروشندگان آسان می کند. بازارهای مالی محصولات اوراق بهاداری ایجاد می کنند که بازدهی را برای کسانی که وجوه اضافی دارند (سرمایه گذاران/وام دهندگان) فراهم می کند و این وجوه را در اختیار کسانی قرار می دهد که به پول اضافی (قرض گیرندگان) نیاز دارند.

بازار سهام تنها یکی از انواع بازارهای مالی است. بازارهای مالی با خرید و فروش انواع مختلفی از ابزارهای مالی از جمله سهام، اوراق قرضه، ارزها و مشتقات ساخته می شوند. بازارهای مالی به شدت به شفافیت اطلاعاتی متکی هستند تا اطمینان حاصل کنند که بازارها قیمت هایی را که کارآمد و مناسب هستند تعیین می کنند. قیمت بازار اوراق بهادار ممکن است به دلیل نیروهای اقتصاد کلان مانند مالیات، نشان دهنده ارزش ذاتی آنها نباشد.

برخی از بازارهای مالی کوچک با فعالیت اندک هستند و برخی دیگر مانند بورس نیویورک (NYSE) روزانه تریلیون ها دلار اوراق بهادار معامله می کنند. بازار سهام یک بازار مالی است که سرمایه گذاران را قادر می سازد تا سهام شرکت های سهامی عام را خریداری و بفروشند. بازار سهام اولیه جایی است که انتشارات جدید سهام، به نام عرضه‌ های عمومی اولیه (IPO) به فروش می ‌رسد. هر معامله بعدی سهام در بازار ثانویه اتفاق می افتد، جایی که سرمایه گذاران اوراق بهاداری را که از قبلاً مالک آن هستند، خریداری و می فروشند.

نکته: قیمت اوراق بهادار معامله شده در بازارهای مالی ممکن است لزوماً ارزش ذاتی واقعی آنها را منعکس نکند.

انواع بازارهای مالی

بازارهای سهام

شاید فراگیرترین بازارهای مالی، بازارهای سهام باشند. این نوع بازار ها مکان‌ هایی هستند که شرکت‌ ها سهام خود را در آن فهرست می‌ کنند و توسط معامله ‌گران و سرمایه ‌گذاران خرید و فروش می ‌شوند. بازارهای سهام توسط شرکت ‌ها برای افزایش سرمایه از طریق عرضه اولیه عمومی (IPO) استفاده می ‌شوند و سهام متعاقباً بین خریداران و فروشندگان مختلف در بازاری که به عنوان بازار ثانویه شناخته می ‌شود معامله می‌ شود.

سهام ممکن است در بورس های فهرست شده مانند بورس نیویورک (NYSE) یا نزدک یا خارج از بورس (OTC) معامله شود. بیشتر معاملات سهام از طریق مبادلات تنظیم شده انجام می شود و اینها نقش مهمی در اقتصاد به عنوان معیاری برای سنجش سلامت کلی اقتصاد و همچنین تأمین سود سرمایه و درآمد سود سهام برای سرمایه گذاران از جمله سرمایه گذاران دارای حساب های بازنشستگی دارند.

• نزدک، یک بازار آنلاین جهانی برای خرید و داد و ستد اوراق بهادار و اولین بورس الکترونیکی جهان است.

شرکت ‌کنندگان معمولی در بازار سهام شامل سرمایه ‌گذاران و معامله ‌گران (هم خرده‌ فروشی و هم نهادی) و همچنین بازارسازان و متخصصانی هستند که نقدینگی را حفظ می ‌کنند و بازارهای دوطرفه را ارائه می ‌کنند. کارگزاران اشخاص ثالثی هستند که معاملات بین خریداران و فروشندگان را تسهیل می ‌کنند، اما موقعیت واقعی در سهام ندارند.

بازارهای خارج از بورس

بازار خارج از بورس (OTC) یک بازار غیر متمرکز است به این معنی که مکان های فیزیکی ندارد و معاملات به صورت الکترونیکی انجام می شود که در آن فعالان بازار اوراق بهادار را مستقیماً بین دو طرف بدون کارگزار معامله می کنند. در حالی که بازارهای فرابورس ممکن است معاملات سهام خاصی را انجام دهند (به عنوان مثال، شرکت های کوچکتر یا ریسک پذیری که معیارهای فهرست بندی بورس ها را ندارند)، بیشتر معاملات سهام از طریق بورس انجام می شود. با این حال، برخی از بازارهای مشتقه منحصراً فرابورس هستند و بنابراین بخش مهمی از بازارهای مالی را تشکیل می دهند. به طور کلی، بازارهای فرابورس و معاملاتی که در آنها رخ می دهد بسیار کمتر تنظیم شده، نقد شوندگی کمتری دارند و غیرشفاف تر هستند.

بازارهای اوراق قرضه

اوراق قرضه اوراق بهاداری است که در آن سرمایه گذار پول را برای مدت معینی با نرخ بهره از پیش تعیین شده وام می دهد. شما ممکن است اوراق قرضه را توافقی بین وام دهنده و وام گیرنده در نظر بگیرید که شامل جزئیات وام و پرداخت های آن است. اوراق قرضه توسط شرکت ها و همچنین توسط شهرداری ها، ایالت ها و دولت های مستقل برای تامین مالی پروژه ها و عملیات منتشر می شود. به عنوان مثال، بازار اوراق قرضه اوراق بهاداری مانند اسکناس های صادر شده توسط خزانه داری ایالات متحده را می فروشد. بازار اوراق قرضه نیز بازار بدهی، اعتباری یا با درآمد ثابت نامیده می شود.

بازارهای پول

معمولاً بازارهای پولی محصولاتی با سررسید کوتاه ‌مدت بسیار نقدشونده (کمتر از یک سال) معامله می‌ کنند و با درجه بالایی از ایمنی و بازده نسبتاً کم بهره مشخص می ‌شوند. در سطح عمده فروشی، بازارهای پول شامل معاملات با حجم بالا بین مؤسسات و معامله گران است. در سطح خرده فروشی، آنها شامل وجوه متقابل بازار پول خریداری شده توسط سرمایه گذاران فردی و حساب های بازار پولی است که توسط مشتریان بانک افتتاح می شود. افراد همچنین ممکن است با خرید گواهی سپرده کوتاه ‌مدت در بازار پول سرمایه‌ گذاری کنند.

بازارهای مشتقه

مشتقه قراردادی است بین دو یا چند طرف که ارزش آن بر اساس یک دارایی مالی اساسی توافق شده (مانند اوراق بهادار) یا مجموعه ای از دارایی ها (مانند یک شاخص) است. اوراق مشتقه، اوراق بهادار ثانویه ای هستند که ارزش آنها صرفاً از ارزش اوراق بهادار اولیه ای که به آن مرتبط هستند، ناشی می شود. یک مشتق به خودی خود بی ارزش است. به جای معامله مستقیم سهام، یک بازار مشتقه در قراردادهای آتی و اختیار معامله و سایر محصولات مالی پیشرفته معامله می کند که ارزش خود را از ابزارهای اساسی مانند اوراق قرضه، کالاها، ارز ها، نرخ های بهره، شاخص های بازار و سهام می گیرند.

بازارهای آتی جایی هستند که قراردادهای آتی فهرست شده و مورد معامله قرار می گیرند. برخلاف فورواردها که در خارج از بورس معامله می‌ کنند، بازارهای آتی از مشخصات قراردادهای استاندارد شده استفاده می‌ کنند، به خوبی تنظیم می ‌شوند و از اتاق ‌های پایاپای برای تسویه و تایید معاملات استفاده می‌ کنند. بازارهای اختیار معامله، مانند بورس اوراق بهادار هیئت مدیره شیکاگو (CBOE)، به طور مشابه قراردادهای اختیار معامله را فهرست و تنظیم می کنند. هر دو بورس اوراق بهادار و اختیار معامله ممکن است قراردادهایی را در طبقات مختلف دارایی، مانند سهام، اوراق بهادار با درآمد ثابت، کالاها و غیره فهرست کنند.

بازار فارکس

بازار فارکس بازاری است که در آن شرکت کنندگان می توانند خرید، فروش، پوشش ریسک و سفته بازی بین جفت ارزها را انجام دهند. بازار فارکس نقدشونده ترین بازار در جهان است، زیرا نقدینگی نقدشوندگی ترین دارایی ها است. بازار ارز بیش از 6.6 تریلیون دلار معاملات روزانه را انجام می دهد که بیشتر از مجموع بازارهای آتی و سهام است.

مانند بازارهای فرابورس، بازار فارکس نیز غیرمتمرکز است و متشکل از یک شبکه جهانی از رایانه ها و کارگزاران از سراسر جهان است. بازار فارکس متشکل از بانک ها، شرکت های تجاری، بانک های مرکزی، شرکت های مدیریت سرمایه گذاری، صندوق های تامینی و کارگزاران و سرمایه گذاران خرده فروشی فارکس است.

بازارهای کالا

بازارهای کالا مکان هایی هستند که تولیدکنندگان و مصرف کنندگان برای تبادل کالاهای فیزیکی مانند محصولات کشاورزی (مانند ذرت، دام، سویا)، محصولات انرژی (نفت، گاز، اعتبارات کربن)، فلزات گرانبها (طلا، نقره، پلاتین)، یا کالاهای نرم (مانند پنبه، قهوه و شکر). اینها به عنوان بازارهای کالای نقطه ای شناخته می شوند، جایی که کالاهای فیزیکی با پول مبادله می شوند.

با این حال، عمده معاملات در این کالاها در بازارهای مشتقه انجام می شود که از کالاهای لحظه ای به عنوان دارایی های اساسی استفاده می کنند. معاملات آتی و اختیار خرید کالاها هم در فرابورس و هم در بورس های فهرست شده در سراسر جهان مبادله می شوند.

بازار ارزهای دیجیتال

در چند سال گذشته شاهد معرفی و ظهور ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین و اتریوم، دارایی های دیجیتال غیرمتمرکز مبتنی بر فناوری بلاک چین بوده ایم. امروزه، هزاران توکن ارزهای دیجیتال در دسترس هستند و در سراسر جهان از طریق مجموعه ای از صرافی های مستقل آنلاین ارز دیجیتال معامله می شوند. این صرافی ها میزبان کیف پول های دیجیتالی هستند تا معامله گران بتوانند یک ارز رمزنگاری شده را با ارز دیگر یا پول های فیات مانند دلار یا یورو مبادله کنند.

از آنجایی که اکثر صرافی های رمزنگاری پلتفرم های متمرکز هستند، کاربران در معرض هک یا کلاهبرداری هستند. صرافی های غیرمتمرکز نیز در دسترس هستند که بدون هیچ مرجع مرکزی کار می کنند. این صرافی ها بازارهای مالی بر اساس حق مالی امکان تجارت مستقیم همتا به همتا (P2P) ارزهای دیجیتال را بدون نیاز به یک مرجع واقعی مبادله برای تسهیل تراکنش ها فراهم می کنند. معاملات آتی و اختیار معامله در ارزهای دیجیتال اصلی نیز در دسترس است.

سوالات متداول بازارهای مالی

انواع مختلف بازارهای مالی چیست؟

برخی از نمونه ‌های بازارهای مالی و نقش آن ‌ها شامل بازار سهام، بازار اوراق قرضه، فارکس، کالاها، و بازار املاک و مستغلات و چندین مورد دیگر است. بازارهای مالی را می توان به بازارهای سرمایه، بازار پول، بازارهای اولیه در مقابل ثانویه و بازارهای فهرست شده در مقابل بازارهای فرابورس تقسیم کرد.

بازارهای مالی چگونه کار می کنند؟

علیرغم پوشش بسیاری از طبقات دارایی های مختلف و داشتن ساختارها و مقررات مختلف، همه بازارهای مالی اساساً با گرد هم آوردن خریداران و فروشندگان در یک دارایی یا قرارداد و اجازه دادن به آنها برای تجارت با یکدیگر کار می کنند. این اغلب از طریق یک مزایده یا مکانیسم کشف قیمت انجام می شود.

کارکردهای اصلی بازارهای مالی چیست؟

بازارهای مالی به دلایل مختلفی وجود دارند، اما اساسی ترین کارکرد این است که امکان تخصیص کارآمد سرمایه و دارایی ها در اقتصاد مالی را فراهم کند. بازارهای مالی با اجازه دادن به بازار آزاد بازارهای مالی بر اساس حق مالی برای جریان سرمایه، تعهدات مالی و پول، اقتصاد جهانی را روان ‌تر می ‌کنند و در عین حال به سرمایه‌ گذاران اجازه می ‌دهند در افزایش سرمایه در طول زمان مشارکت کنند.

چرا بازارهای مالی مهم هستند؟

بدون بازارهای مالی، سرمایه نمی تواند به طور کارآمد تخصیص یابد و فعالیت های اقتصادی مانند تجارت، سرمایه گذاری ها و فرصت های رشد به شدت کاهش می یابد.

شرکت کنندگان اصلی در بازارهای مالی چه کسانی هستند؟

شرکت ها از بازارهای سهام و اوراق قرضه برای جذب سرمایه از سرمایه گذاران استفاده می کنند. سفته بازان به طبقات مختلف دارایی نگاه می کنند تا روی قیمت های آتی شرط بندی کنند، در حالی که پوشش دهندگان از بازارهای مشتقه برای کاهش خطرات مختلف استفاده می کنند و آربیتراژورها به دنبال سود بردن از قیمت گذاری نادرست یا ناهنجاری های مشاهده شده در بازارهای مختلف هستند. کارگزاران اغلب به عنوان میانجی عمل می کنند که خریداران و فروشندگان را با هم جمع می کنند و برای خدمات خود کمیسیون یا هزینه ای دریافت می کنند.

چکیده

بازارهای مالی به طور گسترده به هر بازاری اطلاق می شود که در آن معامله اوراق بهادار انجام می شود. انواع مختلفی از بازارهای مالی، از جمله بازارهای فارکس، پول، سهام و اوراق قرضه وجود دارد.این بازارها ممکن است شامل دارایی‌ ها یا اوراق بهاداری باشند که در بورس‌ های تنظیم ‌شده فهرست شده‌ اند یا در خارج از بورس (OTC) معامله می‌ شوند. بازارهای مالی در همه انواع اوراق بهادار معامله می ‌کنند و برای عملکرد روان یک جامعه سرمایه ‌داری حیاتی هستند. زمانی که بازارهای مالی شکست بخورند، اختلالات اقتصادی از جمله رکود و بیکاری می تواند منجر شود.

حقوق مالی

در بادی امر، رشته حقوق مالی به مطالعه ساختار و عملکرد مهم ترین عناصر تشکیل دهنده بازارهای مالی یعنی بانک، بورس و بیمه و قوانین حاکم بر آن ها می پردازد. در این تعریف دیگر، گفته شده که حقوق مالی، ترجمه ی Financial law است که ابعاد حقوقی مسائل بازار پول و بازار سرمایه (بورس) و بیمه در آن مورد مطالعه قرار می گیرد. همچنین مسائل مربوط به بودجه و مالیات ها و ابعاد حقوقی سیاست های اقتصادی و مالی دولت را نیز بررسی می نماید.

به عبارت دقیق تر، حقوق مالی یک برنامه میان رشته ای است که بخشی از مباحث آن در حوزه ی حقوق عمومی و بخشی از مباحث آن در حوزه ی حقوق خصوصی و بازارهای مالی بر اساس حق مالی برخی از مباحث آن نیز در حوزه ی حقوق بین الملل قرار دارد.

دانشگاه های مختلف جهان از مدت ها پیش با عناوین گوناگون به ایجاد رشته حقوقی خاصی در این زمینه مبادرت ورزیده اند که برخی از آنها مانند دانشگاه بوستون، دانشگاه کوئین مری لندن و دانشگاه سوربن فرانسه دقیقا از عنوان حقوق مالی برای رشته خود استفاده نموده اند و برخی از دانشگاهها مانند دانشگاه فوردهام و دانشگاه آکسفورد با ترکیب حقوق مالی و بانکی با حقوق مالی و شرکت ها و با حقوق مالی و تجارت، این گرایش حقوق را در مقطع تحصیلات تکمیلی بنیان نهاده اند.
این رشته در کشورهای اروپایی و آمریکا بعد از بحران اقتصادی سال های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و سعی در پرورش افراد متخصص در زمینه نظام حقوقی حاکم بر بازارهای مالی و تأثیر آن بر ثبات اقتصادی بین المللی داشته که کشور ما هم به ایجاد بازارهای مالی و توسعه آنها نیاز مبرم دارد اما متأسفانه فاقد نظام حقوقی حرفه ای حاکم بر آن است.
در حالیکه، با توجه به تغییرات گسترده و سریع بازارهای مالی و قوانین حاکم بر این بازارها به منظور ایجاد ثبات در بازارهای مذکور و تسلط بر قوانین آن نیازمند پرورش افراد متخصص در این حوزه هستیم. مهم ترین نهادهای تشکیل دهنده بازارهای مالی، بانک و بورس و بیمه است که نقش بسزایی در توسعه آنها ایفا می نمایند. پرورش افراد متخصص در این زمینه می تواند علاوه بر دادن مشاوره به فعالان این عرصه، قانون گذار را در وضع قوانین مقتضی یاری رساند.

هدف رشته

تعلیم حرفه ای دانشجویان و تولید علم از طریق مطالعه آکادمیکی قواعد حقوقی صنعت بیمه، بازارهای پول و سرمایه و مدیریت رگولاتوری (Regulation) بازارهای مالی با در نظر گرفتن ابعاد حقوقی بودجه و مالیه عمومی بر اساس قوانین بالادستی نظیر قانون های برنامه توسعه، خصوصی سازی، قانون رقابت و امثال آن از یک طرف، و مطالعه تطبیقی مقررات حاکم بر بازارهای مالی سایر کشورها و استفاده از تجربه های آن ها (نظیر شورای ثبات مالی در فدرال رزرو امریکا و استانداردهای حسابداری اسلامی مالزی با شورای شریعت کشورهای اسلامی) از طرف دیگر، جهت مقررات گذاری، تنظیم و کنترل بازارهای مزبور از اهداف عمده این رشته می باشد.

ضرورت و اهمیت رشته

با توجه به رشد فزاینده ی بازارهای مالی در زمینه بیمه، بورس و فعالیت های بانکی کشور و تدوین دستورالعمل ها و آیین نامه ها و مقررات متعدد در خصوص آن ها و شیوع دعاوی فراوان در دهه های اخیر به نظر می رسد که توجه ویژه ی حقوقی به این سه بازار از نیازهای مهم کشور است. در سایر گرایش های کنونی رشته ی حقوق نیز، متاسفانه بستر مناسبی برای توجه همه جانبه بر مسائل مبتلا به اینگونه بازارهای مالی وجود ندارد.
به همین دلیل، سازمانهای مرتبط خصوصی و دولتی پژوهشکده پولی و بانکی کشور همانند پژوهشکده بیمه مرکزی، معاونت پژوهشی سازمان بورس اوراق بهادار کشور و سایر موسسات داخلی ناچاراً دوره های آموزشی کوتاه مدت حقوق بورس یا حقوق بیمه و حقوق بانکی برگزار می نمایند تا شاید این خلاء موجود در فضای آکادمیک کشور را جبران کنند و به نیازهای جامعه در این خصوص پاسخ مناسب ارائه نمایند.
بدیهی است که اینگونه پاسخ خا صرفاً موقتی بوده و معمولا بدون مطالعات علمی ارائه می شوند تا عجالتاً مشکلات حقوقی هر بخشی را جداگانه مرتفع سازند. در حالیکه تبیین قواعد حقوقی متقن و موثر با انجام تحقیقات علمی مستمر و ارائه مظریه های جدید حقوقی و بین رشته ای با تکیه بر تجربیات عملی صاحبان حرف مالی میسر می گردد.
از طرفی، امروزه بازارهای مالی نقش بسزایی در رشد و توسعه اقتصادی کشورها ایفا می کنند. توان اقتصادی یک کشور بر اساس میزان دارایی مالی آن سنجیده می شود. بنابراین کشوری که دارایی مالی بیشتری دارد نقش پررنگ تری در اقتصاد جهانی ایفا می کند و اقتصاد هر کشور هم کاملا بر اساس سیاست های قانونی آن تنظیم می گردد. لذا قوانین حاکم بر بازارهای مالی موجب ثبات اقتصادی و اطمینان خاطر فعالان این عرصه می گردد و پرورش افراد متخصص در این حوزه به منظور قانون گذاری آگاهانه و هدایت فعالان بازار حائز اهمیت می باشد.

نقش و توانایی فارغ التحصیلان

دانشجویان این رشته با گذراندن واحدهای درسی و احتمالا کسب تجربه عملی، توانایی تجزیه و تحلیل حقوقی . اقتصادی سه نهاد مالی مهم یعنی بورس، بانک و بیمه را کسب می کنند.

تعداد واحدهای درسی و پژوهشی

تعداد واحدهای درسی و بازارهای مالی بر اساس حق مالی پژوهشی این دوره برای هر دو شیوه آموزشی و آموزشی – پژوهشی ۳۲ واحد و به شرح زیر می باشد:

الف- شیوه آموزش محور:
دروس تخصصی: ۱۲ واحد
دروس اختیاری: ۲۰ واحد
تذکر: شیوه آموزشی پیش فرض در موسسه آموزش عالی الکترونیکی ایرانیان شیوه آموزش محور می باشد. ترکیب و تنوع دروس با توجه به جداول تعیین شده و تحت نظر گروه حقوق تعیین و ارائه می شود. ( لازم به ذکر است که دانشجویان می توانند با رعایت مقررات ویژه تقاضای تغییر شیوه آموزشی از آموزش محور به آموزشی-پژوهشی داشته باشند)

ب- شیوه آموزشی – پژوهشی:
دروس تخصصی: ۱۲ واحد
دروس اختیاری: ۱۶ واحد
پایان نامه: ۴ واحد

برنامه درسی کارشناسی ارشد حقوق مالی

دروس جبرانی
ردیف	عنوان درس	تعداد واحد
۱	مقدمه علم حقوق	۲
۲	حقوق مدنی (۳) - کلیات قراردادها	۲
۳	حقوق مدنی (۶) - عقود معین	۲
۴	اصول حسابداری (۱)	۳
۵	حقوق تجارت (۲)	۲
۶	اقتصاد خرد	۳
۷	زبان عمومی	۳
۸	حقوق تجارت (۴) - ورشکستگی	۲
۹	اصول حسابداری (۲)	۳
۱۰	اقتصاد کلان	۳
۱۱	نهادهای پولی و مالی	۳

دانشجو موظف است تعدادی از واحدهای جبرانی را پس از اعلام گروه آموزشی اخذ نماید. حداکثر واحد جبرانی درکارشناسی ارشد حقوق مالی ۱۲ واحد می باشد.
توضیح۱: در صورتی که مقررات تصریح شده و یا سیاست های کلان وزارت علوم، امکان ورود دانشجویان سایر رشته ها را به این رشته فراهم نماید، دانشجویان غیر مرتبط به طور قطع باید دروس جبرانی را با تشخیص گروه آموزشی و تأیید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه بگذرانند.

توضیح ۲: دانشجویان رشته های مالی و حقوقی موظف اند، مطابق با قوانین مرتبط، علاوه بر تعداد واحدهای دوره با تشخیص گروه آموزشی و تأیید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه، تمامی یا تعدادی از دروس جبرانی مرتبط را بگذرانند.

دروس تخصصی
ردیف	عنوان درس	تعداد واحد
۱	حقوق قراردادهای بانکی	۲
۲	حقوق تجارت بانکی	۲
۳	حقوق نهادها و معاملات در بازارهای مالی	۲
۴	حقوق تامین مالی بین المللی	۲
۵	حقوق سازمانهای بیمه ای	۱
۶	حقوق قراردادهای بیمه ای	۳

دانشجو تمام ۱۲ بازارهای مالی بر اساس حق مالی واحد دروس تخصصی کارشناسی ارشد حقوق مالی را برحسب تنظیم گروه آموزشی خواهد گذراند.

دروس اختیاری
ردیف	عنوان درس	تعداد واحد
۱	حقوق ورشکستگی و بازسازی بانک ها	۲
۲	بانکداری مجازی و مسائل حقوقی آن	۲
۳	حقوق بورس های کالایی	۲
۴	حقوق تسویه معاملات	۲
۵	مقررات گذاری مالی	۲
۶	حقوق سرمایه گذاری خارجی در صنعت مالی ایران	۲
۷	حقوق بیمه های اجتماعی	۲
۸	حقوق بیمه اشخاص	۲
۹	حقوق عمومی مالی	۲
۱۰	نظام حل و فصل اختلافات در حقوق مالی	۲
۱۱	کارآموزی عملی خدمات مالی	۲
۱۲	مهندسی مالی و مدیریت ریسک	۲
۱۳	حقوق رقابت	۲
۱۴	حقوق جرایم مالی	۲

توضیح ۱: در شیوه آموزش محور دانشجو به جای اخذ واحد پایان نامه موظف به گذراندن ۲۰ واحد از دروس اختیاری است .
توضیح ۲: در شیوه آموزشی – پژوهشی دانشجو موظف است ۱۶ واحد از دروس اختیاری را پس از اعلام گروه آموزشی دانشگاه انتخاب و اخذ نماید.