بررسی تغییرات سهام بعد از تقسیم سود

بررسی تغییرات سهام بعد از تقسیم سود

هرگونه اجتماع صاحبان سهام و مدیران به منظور بررسی شرایط شرکت و تصمیم‌گیری‌های کلان مربوطه، «مجمع عمومی» نامیده می‌شود. در واقع بالاترین رکن قانون‌گذاری در یک شرکت سهامی عام، مجمع عمومی است؛ که تصمیمات آن برای تیم مدیریتی مجموعه لازم‌الاجرا است. مجامع عمومی شرکت‌ها به دلایلی نظیر بررسی صورت‌های مالی، افزایش سرمایه، تصویب سود نقدی و. تشکیل می‌شوند.

هرگونه تمام صاحبان سهام، حق رأی و حضور در مجمع عمومی شرکت را دارند. بنابراین سهام‌داران می‌توانند با در دست داشتن برگه سهام خود، به بخش امور سهام‌داران شرکت مراجعه نموده و مجوز حضور در مجمع را دریافت کنند. هم‌چنین آن‌ها می‌توانند؛ از طریق ارائه وکالت‌نامه معتبر، نماینده قانونی خود را برای شرکت در مجمع اعزام کنند. علاوه بر سهام‌داران، حضور ناظران قانونی و اعضای هیئت مدیره نیز برای تشکیل مجمع الزامی است.

برگزاری و دعوت به مجامع برعهده هیات مدیره شرکت‌ها است که از ضوابط قانونی خاصی نیز برخوردار است. بر این اساس، هیئت مدیره موظف است که حداکثر 40 روز و حداقل 10 روز قبل از مجمع، زمان، مکان و دلیل برگزاری آن را در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار به اطلاع عموم سهام‌داران برساند. هم‌چنین از طریق سامانه کدال یا وبسایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (آیکون زرد رنگ اطلاعیه جدید کدال در صفحه مربوط به هر نماد)، آخرین آگهی‌ مجامع شرکت‌ها قابل مشاهده است.

بر اساس قانون تجارت، مجامع عمومی شرکت‌های سهامی عام به چند دسته کلی تقسیم می‌شوند که هر کدام وظایف خاصی را برعهده دارند. در ادامه به شرح موارد مربوط به هر یک از آن‌ها می‌پردازیم.

اولین مجمع صاحبان سهام شرکت، که توسط مؤسسین و پذیره‌نویسان اولیه فقط برای یک‌بار تشکیل شده و یکی از الزامات ابتدایی تأسیس شرکت‌های سهامی عام است. بر اساس ماده 74 قانون تجارت، وظایف عمومی مجمع مؤسس به شرح موارد زیر است:

• رسیدگی به گزارش مؤسسین و تصویب آن و همچنین، احراز پذیره‌نویسی کلیه سهام شرکت و تادیه مبالغ لازم
• تصویب طرح اساسنامه شرکت و در صورت لزوم اصلاح آن
• انتخاب اولین مدیران و بازرس یا بازرسان شرکت
• تعیین روزنامه کثیرالانتشاری که هر گونه دعوت و اطلاعیه بعدی برای سهام‌داران، تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی در آن منتشر خواهد شد.

تبصره: گزارش مؤسسین باید حداقل پنج روز قبل از تشکیل مجمع عمومی مؤسس در محلی که در آگهی دعوت مجمع تعیین شده است، برای ‌مراجعه پذیره‌نویسان سهام آماده باشد.

در مجمع عمومی مؤسس حضور عده‌ای از پذیره‌نویسان که حداقل نصف سرمایه شرکت را تعهد نموده باشند، ضروری است. اگر در اولین ‌دعوت اکثریت مذکور حاصل نشد، مجامع عمومی جدید فقط تا دو نوبت توسط مؤسسین دعوت می‌شوند؛ مشروط بر این که لااقل بیست روز قبل از ‌انعقاد آن مجمع، آگهی دعوت آن با قید دستور جلسه قبل و نتیجه آن در روزنامه کثیرالانتشاری که در اعلامیه پذیره‌نویسی معین شده است، منتشر گردد.‌ مجمع عمومی جدید زمانی قانونی است، که صاحبان لااقل یک سوم سرمایه شرکت در آن حاضر باشند. در هر یک از دو مجمع فوق کلیه تصمیمات باید ‌به اکثریت دو سوم آراء حاضرین برسد. در صورتی که در مجمع عمومی یک سوم اکثریت لازم حاضر نشد، مؤسسین عدم تشکیل شرکت را اعلام‌ می‌دارند!

این مجمع سالانه یک‌بار تشکیل شده و به منظور رسمیت بخشیدن به آن، حضور دارندگان حداقل 50 درصد سهام شرکت الزامی است. در صورت عدم حضور صاحبان سهام، مجمع برای دومین بار با دارندگان هر تعداد سهم (بیش از 15 درصد سهام) برگزار خواهد شد. تصیمات «مجمع عمومی عادی سالیانه» با آراء نصف + 1 حاضرین معتبر خواهد بود؛ اما در مواردی نظیر انتخاب مدیران و بازرسان، کسب اکثریت نسبی بر اساس روش‌های متفرقه اکتفا می‌کند.

بر اساس قانون، تمامی شرکت‌های سهامی عام موظفند تا حداکثر پس از گذشت 4 ماه از پایان سالی مالی خود، مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت را برگزار کنند؛ اما مجامع عمومی عادی که خارج از چهارچوب زمانی مجامع سالیانه و به اهداف خاصی نظیر تعیین اعضای هیئت مدیره در هر زمان لازم و ممکن تشکیل شوند، «مجمع عمومی عادی فوق‌العاده» نامیده می‌شوند. وظایف اصلی مجمع عمومی عادی عبارت است از:

• بررسی صورت‌های مالی شرکت
• رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره کلیه امور جاری شرکت، غیر از آنچه که در صلاحیت مجامع عمومی مؤسس یا فوق‌العاده است.
• رسیدگی به ترازنامه، حساب سود و زیان سال مالی قبل، صورت دارایی و مطالبات و دیون شرکت، صورت‌حساب دوره عملکرد و سالانه شرکت متعاقب استماع گزارش مدیران و بازرس یا بازرسان.
• انتخاب مدیران و بازرس یا بازرسان
• تصویب ترازنامه و دستور تقسیم سود میان صاحبان سهام
• تعیین روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی‌ها و اطلاعیه‌های شرکت تا مجمع عمومی عادی سال بعد در آن انتشار خواهد یافت.

• مجمع عمومی فوق‌العاده

در موارد اضطراری که موضوعات خاصی پیرامون فعالیت شرکت مطرح باشد که رسیدگی به آن در صلاحیت مجمع عمومی عادی نبوده و تصمیم‌گیری سریع لازم است، مجمع عمومی شرکت در اسرع وقت تشکیل جلسه خواهد داد و اصطلاحاً «مجمع عمومی فوق‌العاده» نامیده می‌شود. به منظور تشکیل جلسه مجمع در اولین بار، حضور بیش از نیمی از دارندگان سهام الزامی است و در صورت به حد نصاب نرسیدن حضار طی دعوت اول، جلسه دوم با حضور بیش از یک سوم سهام‌داران (30 درصد سهام) نیز رسمیت خواهد یافت. تصمیمات مجمع عمومی فوق‌العاده، با اکثریت دو سوم آراء شرکت‌کنندگان در مجمع معتبر است. مهم‌ترین این وظایف عبارتند از:

• تغییر اساسنامه
• تغییر سرمایه
• انحلال قبل از موعد

• مجمع عمومی خاص

این نوع از مجامع عمومی بسیار پرکاربرد و معمول نبوده و صرفاً در مواردی که مجمع عمومی تصمیم به تغییر حقوق نوع خاصی از سهام شرکت داشته باشد، «مجمع عمومی خاص» برگزار می‌شود. مصوبات این مجمع زمانی به طور قطعی قابل اجرا است که دارندگان این سهام در جلسه‌ای مشخص آن را تأیید کنند. حضور حداقل نیمی از مالکان سهام مذکور برای رسمیت جلسه مجمع عمومی خاص الزامی است و در صورت عدم حضور صاحبان سهام، جلسه دوم با وجود بیش از یک سوم سهامداران یاد شده تشکیل می‌شود و به واسطه آراء بیش از دو سوم حضار، تغییرات مذکور اعمال خواهند شد.

برگزاری مجامع عمومی شرکت نیازمند اطلاع‌رسانی عمومی قبلی است؛ که بر اساس فرآیند قانونی ویژه‌ای انجام می‌شود تا همه سهامداران از این موضوع مطلع شوند. بر اساس قوانین معاملاتی بازار سرمایه، معاملات سهام شرکت حین برگزاری مجمع عمومی متوقف شده و اصطلاحاً نماد بسته می‌شود.

تمام تصمیمات و سیاست‌های اتخاذ شده در مجمع عمومی شامل افرادی بررسی تغییرات سهام بعد از تقسیم سود است که در زمان برگزاری مجمع سها‌مدار شرکت باشند و این امر، مستلزم آن است که قبل از بسته ‌شدن نماد اقدام به خرید سهم کرده باشید. ذکر این نکته ضروری است که اگر در روز بازگشایی سهام خود را بفروشید، تمام مزایای مجمع از قبیل سود نقدی و. ، کماکان متعلق به شما است. به عبارت دیگر، استمرار سهامداری لزوم بهره‌مندی از منافع مجامع عمومی قبلی نیست! هم‌چنین سرمایه‌گذاران با بررسی دقیق مندرجات آگهی برگزاری مجمع می‌توانند بر اساس مزایای احتمالی مجمع پیش‌رو، در مورد حضور یا عدم حضور در آن تصمیم‌گیری کنند و در صورت عدم تمایل پیش از بسته شدن نماد، سهام خود را بفروشند.

مقدار سود هر سهم (EPS) بستگی به عملکرد شرکت دارد و سود نقدی تقسیم شده در پایان سال مالی (DPS)، تابع تصمیمات اتخاذ شده در مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت است. بر اساس قانون، شرکت‌ها موظفند تا حداکثر 8 ماه پس از برگزاری مجمع، سود نقدی مصوب را به حساب صاحبان سهام واریز نمایند که بر حسب سیاست‌های مالی و شرایط داخلی شرکت، دوره پرداخت سود در میان این شرکت‌ها متفاوت است. لازم به‌ذکر است که به‌موجب ماده 90 قانون تجارت، شرکت‌های سهامی عام باید 10 درصد از سود سالیانه را خود میان صاحبان سهام تقسیم کنند.

برای کسب اطلاعات دقیق‌ در مورد زمان پرداخت سود نقدی سهام باید به اگهی مجمع شرکت در وبسایت کدال مراجعه کنید.

1. مراجعه به وبسایت کدال https://www.codal.ir
2. نماد یا اسم شرکت را در بخش «جستجوی اطلاعیه» تایپ کنید.
3. در منوی کشویی «نوع اطلاعیه» گزینه «زمانبندی پرداخت سود» را انتخاب نموده و سپس روی دکمه «جستجو» کلیک کنید.
4. در این مرحله فهرستی از اطلاعیه‌های جدید شرکت برای شما نمایش داده می‌شود که باید روی اولین گزینه (از بالا به پایین) کلیک کنید.
5. زمان پرداخت سود مجمع در فایل اصلی گزارش فایل‌های موجود در پیوست، ذکر شده است!

واریز سود مجمع از 3 روش کلی انجام می‌شود:

در این روش نیازی به پیگیری از طرف سهامدار نیست و سود سهام، به شماره حساب معرفی شده توسط سهامدار در سامانه سجام واریز می‌شود. همه شرکت‌ها سود سهام را از طریق سجام واریز نمی‌کنند و این فرآیند، تابع سیاست‌های خود شرکت است.

1. واریز به حساب سهامدار

در این روش نیازی به پیگیری از طرف سهامدار نیست و سود سهام، به شماره حساب معرفی شده توسط سهامدار در سامانه سجام واریز می‌شود. همه شرکت‌ها سود سهام را از طریق سجام واریز نمی‌کنند و این فرآیند، تابع سیاست‌های خود شرکت است.

1. مراجعه حضوری به بانک

در این روش سهامداران برای دریافت سود سهام خود، باید با در دست داشتن مدارک شناسایی و کد بورسی به یکی از شعب بانک طرف قرارداد شرکت مراجعه کنند. زمان مراجعه و بانک مربوطه، متعاقبا توسط خود شرکت اطلاع‌رسانی عمومی می‌شود.

در مورد نحوه قیمت‌گذاری سهام پس از برگزاری مجمع و حین بازگشایی نماد، همواره ابهامات زیادی برای سرمایه‌گذاران وجود دارد. اگر پرداخت سود نقدی در مجمع عمومی عادی سالیانه تصویب شود، قیمت سهم در روز بازگشایی تابع فرمول و شرایط زیر است:

سود نقدی – قیمت پایانی قبل از برگزاری مجمع = قیمت سهم در زمان بازگشایی

حاصل فرمول بالا قیمت تابلویی اولیه سهم است و کشف قیمت، بدون محدودیت و بر اساس عرضه و تقاضا صورت می‌پذیرد. پس از انجام معامله در قیمت مورد توافق معامله‌گران با حجم مشخص، قیمت تعیین شده و سهم به مدت کوتاهی بسته می‌شود. در نهایت معاملات سهم بر اساس قیمت کشف شده و محدوده نوسان مجاز آن، از سر گرفته می‌شود. به طور مثال فرض کنید، نماد خودرو با قیمت پایانی 500 تومان وارد مجمع شده است. در مجمع عمومی شرکت اقدام به تصویب سود نقدی 60 تومانی می‌نماید. قیمت تابلویی سهم در زمان بازگشایی عبارت است از:

سپس بر مبنای فرآیند کشف قیمت، اولین معامله سهم در قیمت 410 تومان ثبت می‌شود. در ادامه و پس از وقفه‌ای کوتاه، خرید و فروش سهام بر مبنای این قیمت و محدوده نوسان روزانه آغاز می‌شود.

اگر به هر دلیلی نتوانستید در موعد مقرر (یعنی روش‌‌های واریز به حساب سهامدار و مراجعه حضوری به بانک) برای دریافت سود سهام اقدام کنید، سود مذکور به‌عنوان طلب شما از شرکت در حساب طلبکاری از شرکت ذخیره می‌شود و برای دریافت مبلغ، می‌توانید با بخش امور سهام بگیرید تا از فرآیند دریافت سود مطلع شوید. در غیر این صورت، شما همچنان از شرکت طلبکار هستید و در زمان افزایش سرمایه، می‌توانید برای پرداخت هزینه تبدیل حق تقدم به سهم از همین حساب طلبکاری استفاده کنید تا حق بررسی تغییرات سهام بعد از تقسیم سود تقدم‌هایتان تبدیل به سهم شود.

متاسفانه دسترسی شما به این بخش امکان پذیر نیست ، ورود به این بخش تنها توسط مشتریان شرکت امکان پذیر است یا اگر مشتری شرکت هستید ممکن است به این بازار دسترسی نداشته باشید. از لینک زیر می توانید مشتری شرکت شوید

انواع سود و شرایط پرداخت آن به سهامداران

در این مقاله به تشریح انواع سود و شرایط پرداخت آن به سهامداران پرداخته ایم تا شما عزیزان برای کسب اطلاع در مورد سود در شرکتها با مشکلی مواجه نشده و از طریق مطالعه این مقاله به پاسخ سوالات خود برسید. درانواع سود و شرایط پرداخت آن به سهامداران ادامه همراه ما باشید. اطلاعات بیشتر از سهام شرکت های سهامی را در مقاله ای با همین مزمون مطالعه نماییید.

انواع سود و شرایط پرداخت آن به سهامداران

سود سهام در شرکت چیست ؟

همانطور که میدانید شرکت ها با اجتماع افرادی که به آن ها سهامدار یا شریک می گویند ، با سرمایه ای اولیه از سوی آن ها تاسیس می گردد. در این بین در اساسنامه و قوانینی که تنظیم می شود هرکدام از افراد سرمایه ای را به شرکت وارد می کنند که به ان سهام یا حق الشراکه می گویند.

در زمان سود آوری و یا تقسیم سود سالانه باید به امر سود آن سهام ها پرداخته شود. به هرکدام از شرکا مباغی به عنوان سود سهام پرداتخته شود. در ادامه ما به فرایند پرداخت سود و شرایط تقسیم سود به سهامداران می پردازیم که شما را در راه تقسیم سود یاری کنیم.

هم چنین شما عزیزان برای انجام سریع و بی دغدغه امور حقوقی خود می توانید با کارشناسان موسسه پایش تماس گرفته و از تجارب آن ها در عرصه سود سهام شرکت بهره مند شوید.

فرآیند پرداخت سود سهام

در زمانی که افراد اقدام به ثبت شرکت می کنند. احتمالا بحث تقسیم سود و از سویی فرایند تقسیم سود سهام آنها برایتان سوال باشد. هم چنین از سویی برخی افراد که در بورس فعالیت دارند. در این سازمان ها سرمایه گذاری می کنند برای برآورد سود سهام خود اقدام به فعالیت می کنند که در ادامه به آن ها می پردازیم.

کسب سود از دو روش استعمال می شود که می توان ان را در قالب های زیر تشریح کرد:

کسب سود از محل افزایش قیمت سهام

در زمانی که سهام شرکت مبلغی خاص باشد در صورتی که سرمایه گذار بخواهد این سهام را بیشتر از مبلغی که ان را خریداری کرده بفروش رساند. در واقع از انجام این معامله سود کرده وو سرمایه کسب کرده است.

کسب سود از محل سود قابل تقسیم شرکت

منظور از این نوع سهام همان سود نقدی است که بر طبق سیاست های کلی شرکت تقسیم خواهد شد . این را در نظر داشته باشید. که تمامی شرکت ها قادر به پرداخت سود نقدی نخواهند بود. در این میان بعضی از شرکتها سود را به صورت سرمایه انباشته و تقسیم سود می کنند . برای درک این موضوع بهتر است سودخالص و نیز سود قابل تقسیم را بشناسید.

با استناد به ماده 237 قانون تجارت ، بحث سودخالص در شرکت در سال مالی به معنای دامد همان سال مالی منهای هزینه ها و استهلاک می باشد.

بر طبق ماده 239 قوانین تجارت بحث سود قابل تقسیم از سود خالص در سال مالی شرکت ها منهای زیان ها در سال مالی قبل و نیز اندوخته های قانونی و دیگر اندوخته های به علاوه سودهای قابل تقسیم که قبلا تقسیم نشده اند خواهد بود. در مبلغ بدست امده در انتها باید مالیات را از آن کسر کرد. در انتها بعد از کسر مواردی که در قانون ذکر شدهباقی مانده حساب ها به منزله سود قابل تقسیم خواهد بود.

کسر زیان انباشته سالهای قبل ، کسر اندوخته قانونی و اندوخته اختیاری ، باقی مانده سود قابل تقسیم می باشد.

در زمانی که سود تقسیم شده در پایان سال مالی سود انباشته باشد در صورت زیان یک شرکت در سال مالی دارای سود انباشته نیز باشد می توان تقسیم سود کرد.

حال که به مبحث dps یا تثسیم سود نقدی پرداختیم یهتر است با نحوه تصویب و تقسیم این سود نیز بپردازیم.

تصویب سود نقدی

در صورت های مالی یک شرکت‌باید موارد ارائه شده به همراه گزارش حسابرسی به صورت مجزا و مستقل، در مجامع عمومی عادی سالیانه که در زمان فعالیت شرکت هر یک سال برگزار می‌شود، در دسترس سهامداران شرکت باشد.

در این میان براساس ماده ۷۸ مندرج در قانون تجارت برای به رسمیت شناختن جلسات تشکیل شده مجمع عمومی عادی، حداقل نیمی از سهامداران دارای حق رأی باید حضور داشته باشند.

این موضوع در صورت به حدنصاب نرسیدن در جلسات اول دعوت سهامداران، باید اقدام به تشکیل جلسه بعدی کرده که با حضور صاحبان سهام دارای حق رأی تشکیل شود و مصوبات آن نیز قانونی باشد. در این جلسات باید مواردی که باعث تشکیل نشدن جلسه اول شده درج گردد. وظایف اصلی تشکیل این مجامع، تصویب تمامی صورت‌های مالی از راه تایید سهامداران در شرکت می باشد.

در این بین بعد از ارائه گزارش کامل حسابرسی های انجام شده مستقل ودر بخشی ارائه توضیحات مدیران شرکت در زمینه امور معوقه در یک سال مالی و نیز ارائه برنامه‌های آینده شرکت و دست آوردها، با تایید و تصویب حساب ها و صورت‌های مالی به رأی گیری گذاشته خواهد شد. در این میان امکان دارد سود تقسیم شده توسط سهامداران مورد تایید مجمع قرار گیرد و با بررسی های بازرس تایید شود.

میزان سود تقسیم شده شرکت

بر طبق ماده 86 مندرج در قوانین تجارت، مجمع عمومی عادی مسئول در انجام امور شرکت بوده و به تمام امور شرکت که می تواند در مجامع فوق العاده و عادی مطرح شود مشرف است. بر همین اساس تقسیم سود سالانه نیز از جمله وظایف مجمع عمومی خواهد بود.

میزان برآورد سودخالص

ماده ۲۳۷ لایحه اصلاحی سود خالص را چنین تعریف می نماید:
« سود خالص شرکت در هر سال مالی عبارت است از درآمد حاصل در همان سال مالی منهای کلیه هزینه ها و استهلاکات و ذخیره ها قبل از بیان سود خالص شرکت سهامی بایستی اصطلاحات چندی را که بعضی از آنها در ماده ۲۳۷ نیز آمده مورد شناسایی قرار دهیم.

یکی از اصطلاحاتی که در ماده ۲۳۷ بیان گردیده، در آمد می باشد که در تعریف آن می توان گفت:
« هرگونه افزایش در دارایی ها و یا کاهش در بدهی ها که در نتیجه ارائه خدمت یا فروش کالا حاصل شده، موجب افزایش سرمایه (حقوق صاحبان مؤسسه) شود، در آمد نام دارد.

ذخیره ها

ابتدا بایستی گفت که انواع سود و شرایط پرداخت آن به سهامداران که در ماده ۲۳۷ به آن اشاره شده است نباید با اندوخته ها اشتباه کرد. ذخیره ها» نماینده هزینه ها یا زیان هایی هستند که می بایستی قبل از تعیین میزان سود و زیان واقعی به حساب اخرج» بررسی تغییرات سهام بعد از تقسیم سود منظور شوند لیکن «اندوخته ها» نماینده قسمتی از منافع حاصله در دوره عملکرد می باشند که به دلایلی در بنگاه نگهداری شده و به عنوان وجوه اضافی به کار می روند.

مرحوم دکتر ستوده تهرانی ظاهرة تفاوتی بین ذخیره ها و اندوخته ها قائل نشده است و همه آنها را با عنوان ذخیره بیان می نماید. ولی در عمل ذخیره ها را به دو نوع تقسیم می نماید. نوع اول: ذخیره هایی که در قسمت هزینه شرکت آورده می شود مثل ذخيره مطالبات مشکوک الوصول که همان ذخیره به معنای واقعی است.

نوع دوم: ذخیره هایی که عبارتند از مبالغی که شرکت از سود خود سالیانه کنار می گذارد برای آن که وضع مالی خود را تقویت کند که در واقع این گونه ذخیره ها همان اندوخته به معنای واقعی کلمه است. به نظر می رسد که علت این امر این می باشد که کتب حقوقدان مزبور در زمان حکومت قانون قدیم شرکت های سهامی نگاشته شده است و لایحه اصلاحی مدنظر قرار نگرفته است.

انواع سود و شرایط پرداخت آن به سهامداران در حالی که در لایحه اصلاحی اصطلاح ذخیره ها با اندوخته ها متفاوت می باشد. هر چند معنای لغوی هر دو اصطلاح یکی می باشد ولی معنای حقوقی آنها متفاوت به نظر می رسد. بنابراین ذخیره ها مبالغی هستند که برای جبران استهلاک یا کاهش در ارزش اقلام دارایی به حساب هزینه منظور و کنار گذاشته می شوند یا برای پرداخت تعهدات یا زیان های مسلم یا احتمالی که مبلغ آن ها را نمی توان دقیقا تعیین نمود، ذخیره می گردند.

ذخیره ها به دو دسته اند:

• ذخیره های مربوط به کاهش ارزش دارایی ها مانند ذخیره استهلاک و ذخیره مطالبات مشکوک. این قبیل ذخیره ها را در ترازنامه از دارایی های مربوط کسر کرده و مبلغ خالص دارایی را در ستون اصل ترازنامه نشان می دهند.

• ذخیرههای مربوط به بدهی ها یا زیان های احتمالی مانند بدهی احتمالی بنگاه راجع به دعاوی که علیه بنگاه در محکمه مطرح شده است این قبیل ذخیره ها در طرف بدهی ترازنامه منعکس م بنابراین به نظر می رسد که قسمت اعظم وجوهی که برای ذخیرهها اختصاص می یابد برای جبران استهلاکات می باشد.

اندوخته ها

اندوخته ها از نظر حسابداری و حقوقی بررسی تغییرات سهام بعد از تقسیم سود به انواع مختلفی تقسیم می شود.

از نظر علم حسابداری «اندوخته به منافع تقسیم نشده یا افزایش دارایی ها که در حساب ها منعکس نشده اند اطلاق می گردد، این اندوخته ها تا میزانی که در دفاتر منعکس شده باشد، در ترازنامه در ردیف «سرمایه» نوشته می شوند به سه نوع تقسیم می شوند:

• اندوخته های عمومی.
• اندوخته های احتیاطی یا سرمایه احتیاطی.
• اندوخته های مخفی در حالی که اندوخته از نظر حقوقی به دو نوع «اختیاری» و «قانونی» تقسیم می شود.

الف – اندوخته های قانونی

شرکت در هر سال مالی باید یک بیستم از سود خالص خود را پس از مشخص کردن زیان های سال های قبل به عنوان اندوخته قانونی ارائه دهد. اندوخته ارائه شده تا جایی که به یک دهم سرمایه شرکت رسد الزام است بر طبق ماده قانون های ۱۴۰ و ۲۳۸ لایحه اصلاحی و اساسنامه شرکت نباید غیر این باشد. در حسابداری این نوع اندوخته ها از نوع اندوخته یا سرمایه احتیاطی خواهد بود.

ب- اندوخته اختیاری

اندوخته ای را شامل می شود که شرکت مختار است در زمان انجام توافقات در مجامع عمومی برای عدم تقسیم سود میان سهامداران و در ادامه برای اندوخته سرمایه به حساب نیاید.

شرایط پرداخت سود قابل تقسیم به سهامداران

شرایط و تشریفات و از سویی روش های مربوط به پرداخت سود قابل تقسیم به سهامداران در ماده ۲۴۰ قانون اصلاحی مطرح شده و بعضی از موارد آن نیز در ماده 90 قانون مطرح شده است. در ماده ۲۴۰ لایحه اصلاحی در این خصوص اینگونه مطرح شده که مجامع عمومی بعد از اینکه حساب های یک سال مالی و انجام تقسیمات سود آن را ارائه می دهند در ادامه هزینه ها و مبالغی که باید در بین صاحبان سهام تقسیم شود را مشخص می کنند.

در ادامه نیز مجمع عمومی تصمیم خواهد گرفت که مبالغی از اندوخته هایی که شرکت در اختیار دارد را بین صاحبان سهام تقسیم کرده و بدین ترتیب اقدامات لازم برای تقسیمات سهام را انجام دهد. در تصمیم مجمع عمومی باید به صورت واضح و با درج مشخصات تمامی مبالغی که به عنوان اندوخته ها قصد برداشت و تقسیم را دارند مشخص شود.

روش ها و شکل پرداخت سود های قابل تقسیم شرکت بوسیله مجامع عمومی ارائه خواهد شد و در صورتی که مجمع عمومی در روش های پرداخت تصمیمی نگیرد، هيأت مديره مسئولیت پرداخت را مشخص خواهد کرد. پرداخت سود به صاحبان سهام در مدت زمان هشت ماهه پس از ارائه تصمیمات از سوی مجمع عمومی برای تقسیم سود ارائه می گردد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه کسب سود و شرایط پرداخت به سهامداران می توانید با کارشناسان مجرب موسسه پایش در تماس باشید. مشاوره رایگان موسسه پایش از جمله مزایای بهره مندی از تجارب کارشناسان مجرب می باشد .

دریافت سود نقدی سهام

شرکت های بورسی در هر سال موظفند تا حداکثر 4 ماه پس از سال مالی، مجمع عمومی سالیانه خود را تشکیل دهند و در این مجمع مواردی مانند صورت های مالی و سود نقدی سهام به تصویب می رسد. این شرکت ها در هر سال به ازای هر سهم مقدار مشخصی سود می سازند که از آن به عنوان EPS یاد می شود و معمولا بخشی از این سود در حساب شرکت باقی می ماند و در ترازنامه شرکت در ردیف سود انباشته ثبت می شود. بخش دیگر این سود، به صورت سود نقدی سهام بین سهامداران تقسیم می شود که از آن با عنوان DPS یاد می شود و شرکت وظیفه دارد تا این سود را حداکثر ظرف 8 ماه پس از برگزاری مجمع سالیانه به دست سهامداران برساند. سوالی که پیش می آید این است که این شرکت ها، سود نقدی سهام را چگونه و از طریق چه فرآیندی به سهامداران پرداخت می کنند؟ در ادامه مقاله، به بررسی این موضوع می پردازیم.

نحوه دریافت سود نقدی سهام

همانطور که بیان شد، شرکت در مجمع مقداری سود نقدی تصویب می کند که بین سهامداران تقسیم می شود. اما سهامداران چگونه می توانند این مبلغ را دریافت کنند؟ به طور کلی، شرکت های بورسی از سه روش برای رساندن این وجه به سهامداران استفاده می کنند که در ادامه به توضیح آن ها خواهیم پرداخت.

دریافت از طریق بانک

بسیاری از شرکت ها اعلام می کنند که سهامداران در یک تاریخ مشخص می توانند با مراجعه به شعب یک بانک خاص نسبت به دریافت سود نقدی سهام خود اقدام کنند. این اعلامیه از طریق کدال منتشر می شود و سهامداران با مراجعه به گزارش های شرکت در سایت کدال می توانند این گزارش را مشاهده کنند. این گزارش معمولا تحت عنوان "زمانبندی پرداخت سود دوره 12 ماهه منتهی به سال مالی شرکت" در کدال منتشر می شود. البته امکان دارد که مدتی پس از انتشار آن، گزارش دیگری با همین عنوان و با پسوند "اصلاحیه" مجددا در کدال قرار گیرد. این اتفاق زمانی می افتد که شرکت نحوه پرداخت سود یا زمان آن را تغییر داده باشد.

نکته: اگر پرداخت سود نقدی سهام شرکت مذکور از طریق بانک صورت بگیرد، هنگام مراجعه به بانک باید کارت ملی و کد بورسی خود را همراه داشته باشید.

دریافت از طریق واریز به حساب

تعداد اندکی از شرکت ها برای واریز DPS از سهامداران درخواست می کنند تا با اعلام شماره حساب خود به شرکت، سود خود را در یک تاریخ مشخص دریافت کنند. به همین دلیل، سهامداران باید از طریق پرتال سهامداران سایت رسمی شرکت یا هر طریق دیگری که شرکت در اطلاعیه خود مشخص می کند (مانند فکس)، شماره حساب خود را به شرکت اعلام کنند و شرکت در زمان مشخص شده سود آن ها را به شماره حساب اعلامی، واریز می کند. بدیهی است که در این حالت نیز شرکت اطلاعیه ای با عنوان "زمانبندی پرداخت سود دوره 12 ماهه منتهی به سال مالی شرکت" در سایت کدال برای آگاهی سهامداران منتشر می کند.

دریافت از طریق سجام

در سال های اخیر، برای فعالیت در بازار سرمایه، سهامداران تازه وارد و قدیمی باید فرآیندی تحت عنوان سجامی شدن را انجام دهند. این فرآیند با ثبت اطلاعات جامع فرد در سامانه سجام و احراز هویت در مراکز مشخص شده انجام می گیرد. این فرآیند به منظور جلوگیری از مراجعات حضوری مکرر افراد به کارگزاری های مختلف جهت انجام احراز هویت و همچنین سهولت در دریافت سود نقدی سهام به قوانین بورس ایران افزوده شده است؛ اگرچه بسیاری از شرکت ها از این سامانه برای واریز سود نقدی سهام استفاده می کنند، اما کاربردهای دیگری نیز دارد.

در واقع اگر استفاده از این سامانه فراگیر و موانع آن برطرف شود، افراد با یکبار احراز هویت در سجام می توانند در هر کارگزاری بدون نیاز به انجام دوباره احراز هویت فعالیت کنند. همچنین سود نقدی سهام همه شرکت ها نیز از طریق شماره حسابی که سهامداران در سامانه سجام ثبت کرده اند، واریز می شود و دیگر وقت سهامداران برای مراجعه به بانک ها جهت دریافت این سود گرفته نمی شود.

در سال های اخیر بسیاری از شرکت ها سود سالانه سهام خود را از طریق سجام واریز کرده اند اما استفاده از این روش هنوز بین تمام شرکت های بورسی فراگیر نشده است و اگر شرکت بخواهد سود را از طریق سجام واریز نماید نیز در گزارشی که در کدال قرار می دهد، به آن اشاره می کند.

نکته: برای آن بخشی از سود که به عنوان سود انباشته ذخیره می شود، باید در زمانی مشخص تعیین تکلیف شود. در واقع شرکت ها باید ظرف مدت زمانی مشخص این سود انباشته را از طریق افزایش سرمایه، به سرمایه ثبت شده خود اضافه کنند. در غیر اینصورت و با نزدیک شدن زمان مقرر، این سود انباشته باید در قالب سود نقدی سهام در سال های بعد بین سهامداران تقسیم شود.

سود رسوب شده سهامداران

همانطور که اشاره شد، شرکت های سودساز فعال در بورس و فرابورس، بخشی از سود خود را بین سهامداران تقسیم می کنند و این تقسیم سود ممکن است از طریق مراجعه سهامداران به بانک ها انجام شود. سوالی که پیش می آید این است که اگر سرمایه گذاران نتوانند به شعب مشخص شده در اطلاعیه شرکت مذکور مراجعه کنند، چه اتفاقی می افتد؟

پاسخ این سوال را بایستی در سود رسوب شده سهامداران جستجو کرد. در واقع، بسیاری از سهامداران به دلیل وقتگیر بودن فرآیند دریافت سود نقدی از بانک ها، به شعب مشخص شده در اطلاعیه ها مراجعه نمی کنند و سود آن ها بلا استفاده باقی می ماند. از طرف دیگر، مبلغ سود برخی از سهامداران بسیار اندک است و حتی نمی تواند هزینه های رفت و آمد برای مراجعه به بانک را پوشش دهد؛ به همین دلیل، این سرمایه گذاران تمایلی برای مراجعه به بانک برای دریافت سود خود را ندارند و همین موضوع باعث رسوب سود این افراد در بانک ها می شود.

به دلیل مشکلات به وجود آمده در خصوص پرداخت سود سهامداران از طریق مراجعه به بانک ها، قوانینی از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار و همچنین سایر نهادهای مرتبط برای موظف کردن شرکت ها برای پرداخت سود افراد از طریق سجام در حال تدوین است و در ماه های گذشته نیز خبرهایی از مجلس شورای اسلامی در خصوص در نظر گرفتن جریمه برای شرکت هایی که از پرداخت سود سهامداران از طریق سجام اقدام نمی کنند، به گوش می رسد که می تواند خبر بسیار خوبی برای بازار سرمایه باشد.

جمع بندی

در این مقاله با انواع راه های دریافت سود نقدی سالانه سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس آشنا شدیم. مشخص است که دریافت این سود از طریق سجام، آسان ترین راه برای سهامداران می باشد؛ چراکه با یکبار اعلام شماره حساب توسط سهامدار، کلیه سودهای نقدی به همان حساب واریز می شود. همچنین در برخی از موارد، مبالغ سودهای نقدی آنقدر کم است که سهامدار تمایلی به دریافت آن از طریق مراجعه به بانک ندارد. اما از طریق سجام، کلیه مبالغ، چه بزرگ و چه کوچک، به حساب سهامدار واریز می شود. در حال حاضر، عدم استفاده شرکت ها از سامانه سجام باعث رسوب شدن سود بسیاری از سرمایه گذاران در بانک ها شده است و در ماه های گذشته نیز خبرهایی مبنی بر در نظر گرفتن جریمه برای شرکت هایی که از پرداخت سود سهامداران از طریق سجام اقدام نمی کنند، به گوش می رسد.

تعدیل قیمت سهم چیست؟

فصل اردیبهشت و خرداد فصل مجامع است و نمادها برای برگزاری مجمع شرکتها به مدت چند روز بسته و سپس بازگشایی می گردند. قیمت سهام پس از این اتفاق تعدیل میشوند. این تعدیل به چه مقدار است؟ در چه صورتی شرکتها تعدیل قیمت میشوند.

تعدیل قیمت چیست؟

تعدیل قیمت ابزاری است که با استفاده از آن فاصله‌های قیمتی که در اصطلاح به آن Price Gap می‌گویند، پوشش داده می‌شود. این فاصله قیمتی در بورس، ناشی از افزایش سرمایه و توزیع سود نقدی است. علت اصلی تغییرات قیمت سهم در زمان بازگشایی، ثابت ماندن ثروت سهامداران پس از افزایش سرمایه و سود نقدی می­‌باشد. موضوع افزایش سرمایه در مجمع عمومی فوق‌العاده و موضوع سود نقدی در مجمع عمومی عادی سالیانه بررسی می‌شود. مجمع عمومی عادی سالیانه با هدف رسیدگی به صورت‌های مالی، رسیدگی به گزارش مدیران و بازرسان شرکت و همچنین تصویب میزان سود نقدی تقسیمی بین سهام‌داران تشکیل می‌شود. مجمع عمومی فوق العاده، با موضوعاتی مانند تغییرات سرمایه، تغییر اساسنامه و انحلال شرکت برگزار می‌شود. در نهایت می‌توان بیان کرد که قیمت هر سهم پس از افزایش سرمایه و یا توزیع سود نقدی در زمان برگزاری هر یک از مجامع کاهش می‌یابد که با استفاده از این ابزار، قیمت پیش از مجمع تعدیل خواهد شد و به این ترتیب، فاصله ایجاد شده بین قیمت‌ها پوشانده می‌شود.

۱- افزایش سرمایه

در روش افزایش سرمایه، سرمایه پیشین شرکت بر سرمایه جدید تقسیم می‌شود، سپس عدد حاصله در تمام قیمت‌های قبل از تاریخ افزایش سرمایه ضرب خواهد شد. این کار باعث می‌شود که قیمت‌های گذشته سهام به میزان افزایش سرمایه شرکت تعدیل شوند. در زمان افزایش سرمایه، تنها کاهش قیمت در محاسبه قیمت تعدیلی لحاظ می‌شود و محل تأمین افزایش سرمایه (مطالبات و آورده، جایزه یا صرف سهام) اثری در محاسبات نخواهد داشت.

۲- سود نقدی و افزایش سرمایه

در این روش میزان توزیع سود نقدی شرکت و درصد افزایش سرمایه، در زمان محاسبه قیمت تعدیلی در نظر گرفته می‌شود اما محل تأمین افزایش سرمایه اثری در محاسبات نخواهد داشت. برای محاسبه اثر توزیع سود، نسبت تغییر قیمت پس از توزیع سود نقدی به قیمت قبل از مجمع محاسبه می‌شود و این عدد در تمام قیمت‌های پیش از مجمع ضرب خواهد شد. برای محاسبه ضریب افزایش سرمایه، از فرمول افزایش سرمایه استفاده می‌شود.

۳- سود نقدی و افزایش سرمایه با احتساب آورده

این روش مانند روش قبل است با این تفاوت که حق تقدم تعلق گرفته به سهامداران نیز در محاسبات اثر داده می‌شود. اما ممکن است ندانید که حق تقدم چیست؟ حق تقدم، با هدف حفظ منافع سهامداران فعلی شرکت به این موضوع اشاره دارد که درصورت انتشار سهام جدید توسط یک شرکت، سهامداران فعلی در خرید این سهام جدید اولویت دارند. در واقع به این اولویت در خرید سهام نسبت به سهامداران جدید، حق تقدم خرید سهام گفته می‌شود.

۴- افزایش سرمایه با احتساب آورده

در روش افزایش سرمایه با احتساب آورده، علاوه بر میزان کاهش قیمتی که در زمان افزایش سرمایه رخ می‌دهد، حق تقدم تعلق گرفته به سهامداران (درصورتی که تمام یا بخشی از افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده باشد) نیز در محاسبات لحاظ می‌شود.

۵- عملکردی

در روش عملکردی، اثرات توزیع سود نقدی سهام و میزان افزایش سرمایه در قیمت سهام لحاظ می‌شود. اگر تمام یا بخشی از افزایش سرمایه شرکت از محل مطالبات و آورده سهامداران باشد (حق تقدم) در این صورت میزان آورده جدید سهامداران نیز در محاسبه قیمت تعدیلی درنظر گرفته خواهد شد. فرمول تعدیل قیمت سهام در بورس در زیر، فرمول تعدیل قیمت سهام بررسی می‌شود. در این فرمول، تأثیر همزمان تمامی فاکتورهای مؤثر بر این تعدیل لحاظ شده است. بدیهی است در صورت عدم تغییر هر یک از موارد، مقدار آن متغیر خاص صفر خواهد بود. برای مثال اگر هیچ گونه افزایش سرمایه‌ای رخ نداده باشد، قیمت سهم تنها از کاهش مقداری مساوی با تقسیم سود نقدی تأثیر خواهد گرفت.

فرمول تعدیل قیمت سهام به شرح زیر است:

حال اگر نمادی که افزایش سرمایه داشته است با قیمت تعادلی (Adjusted Price) باز شود، اثری از بابت تغییر قیمت در شاخص نخواهیم داشت. بدیهی است اگر نماد مذکور با قیمتی بالاتر از قیمت تعادلی باز شود، افزایش شاخص و در صورتی که با قیمتی پایین‌تر از قیمت تعادلی باز شود کاهش شاخص خواهیم داشت. فرمول ارائه شده برای محاسبه “قیمت تئوریک” سهم پس از افزایش سرمایه و پرداخت سود نقدی است و پیش‌بینی می‌شود که سهم پس از این موارد در محدوده قیمت‌های به‌ دست آمده بازگشایی شود، اگرچه با توجه به روند عرضه و تقاضا در بازار ممکن است قیمت جدید سهم بیشتر یا کمتر از قیمت‌های به‌ دست آمده معامله شود.

چند نکته مهم

• در صورت افزایش سرمایه به هر کدام از روش‌های ذکرشده، قیمت سهام کاهش می‌یابد. اما با کاهش قیمت سهام پس از افزایش سرمایه، ارزش روز دارایی سهامداران بعد از افزایش سرمایه تغییری نمی‌کند، زیرا به‌ همان میزان بر تعداد سهام سرمایه‌گذاران قبلی اضافه‌ شده است یا به آنها حق تقدم خرید سهام تعلق می‌گیرد.
• همچنین در صورت توزیع سود نقدی در مجمع مربوطه و کاهش قیمت سهم پس از بازگشایی به میزان سود نقدی، سهامداران از طرق مختلف مبلغ سود نقدی را به صورت ریالی از شرکت مورد نظر دریافت خواهند کرد.
• براساس این روش قیمت سهم در زمان بازگشایی محاسبه می‌شود و پس از بازگشایی قیمت جدید با توجه به روند عرضه و تقاضای سهم در بازار ممکن است بالاتر یا پایین‌تر از این قیمت معامله شود.
• در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، سهامداران به ازای هر سهم، به اندازه درصد افزایش سرمایه حق تقدم دریافت می‌کنند.

نکته قابل توجه این است که برای تبدیل حق تقدم به سهام لازم است مبلغ اسمی هر سهم (۱۰۰۰ ریال) پرداخت شود؛ بنابراین قیمت حق تقدم و قیمت سهام عادی پس از برگزاری مجمع معمولا با یکدیگر رابطه زیر را خواهند داشت:

گفتنی است که با توجه به جذابیت قیمت سهام در بازار، قیمت معاملاتی حق تقدم می‌تواند کمتر یا بیشتر از قیمت تعدیلی آن باشد.

بررسی تاثیر کاهش نرخ مالیات در سال 1380 بر سیاست تقسیم سود

سیاست تقسیم سود شرکت ها تحت تاثیر عوامل و محدودیت های مختلفی است. مالیات از جمله عوامل موثر بر سیاست تقسیم سود شرکت ها است. در این تحقیق سعی شد در ضمن پاسخ به سوال اساسی این تحقیق، رابطه تغییر قانون مالیات های مستقیم سال 1380 با سود تقسیمی شرکت ها آزمون شود. بدین منظور دو فرضیه طراحی شد که در فرضیه اول، تفاوت معنا داری بین سود تقسیمی شرکت ها قبل و بعد از تغییر قانون مالیات با استفاده از آزمون t-جفت، مورد آزمون قرار گرفت که نتایج، بیانگر تفاوت معنی­دار بین سود تقسیمی قبل و بعد از تغییر قانون مالیات بود. هم چنین شواهد نشان می­دهد که با کاهش نرخ مالیات، سود تقسیمی شرکت ها به­طور چشمگیر افزایش یافت. در فرضیه دوم سعی شد رابطه بین کاهش نرخ مالیات با سود تقسیمی مورد بررسی قرار گیرد. بر این اساس میانگین تغییرات سود تقسیمی و مالیات در سال های قبل و بعد از تغییرات قانون مالیات با استفاده از آزمون همبستگی(رگرسیون خطی ساده) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بیانگر وجود رابطه معنی­دار بین سود تقسیمی و مالیات است؛ اما شواهد حاکی است که همبستگی خیلی ضعیفی بین این دو متغیر برقرار بود.

کلیدواژه ها:

سود تقسیمی ، مالیات بر سود تقسیمی ، سود سرمایه ای ، مالیات بر سود سرمایه ای ، طرح سرمایه گذاری مجدد سود سهام