آشنایی با مفهوم EPS در بورس
EPS خلاصه اصطلاح earning per share یا سود هر سهم است. هرگاه کل سود پس از کسر مالیات را به تعداد سهام تقسیم نماییم؛ سود هر سهم بدست میآید.
آشنایی با مفهوم EPS در بورس
سود پیش بینی شده یا ( EPS ) چیست؟
یکی از ابتداییترین مفاهیمی که در بازار بورس وجود دارد و انتظار میرود شما به عنوان یک سرمایهگذار بورسی به آن آگاهی داشته باشید، اطلاع از سود پیش بینی شده یا همان EPS سهام موجود در بازار است. اغلب شرکتها در یک ماه پایانی هرسال مالی، بودجه سال آینده خود را منتشر میکنند. یکی از مهمترین سود یا EPS تعدیل شده چیست؟ اطلاعات درج شده در بودجه شرکتها، پیشبینی مقدار سود هر سهم آنها است.
بهعنوان مثال، یک شرکت در اسفند ماه سال ۱۳۹۷ پیشبینی میکند که در پایان سال مالی ۱۳۹۸ به ازای هر سهم، ۱۰۰ تومان سود به سهامداران خود بپردازد. همچنین تحلیلگران و شرکتهای مشاوره سرمایهگذاری نیز اقدام به پیشبینی سود شرکتها کرده و بعضا گزارشهایی از سود پیشبینی اجماع تحلیلگران را منتشر میکنند. (1) نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید آن است که در ایران EPS دیگر از سمت شرکتها ارائه نمیشود.
این تعریف نشان از اهمیت شناخت و آگاهی فعالان بورسی از EPS شرکتی است که میخواهند سهام آن را بخرند. در واقع شما میتوانید با استفاده از شاخص EPS سود سال آینده شرکت مورد نظرتان را حدس بزنید و با آگاهی نسبت به تحلیل تحلیل کنندگان و اطلاعاتی که شرکتها در اختیار شما میگذارند، نسبت به خرید و فروش سهام اقدام کنید. EPS یک شاخص جهانی است و این تعریف دقیقا در اکثر بازارهای بورسی دنیا، به شما اطلاعاتی از یک جنس را ارائه میکنند.
بهعنوان مثال تامسون رویترز از سال ۱۹۷۶، شاخص پیش بینی سودآوری بیش از ۴۰ هزار شرکت را ارائه میکند و یکی از پیشتازان این اقدام در سطح بینالملل محسوب میشود. در تهیه این گزارش بیش از ۳۰ هزار تحلیلگر از سه هزار شرکت، تامسون رویترز را همراهی و به هرچه دقیقتر شدن این آمار کمک میکنند .
شرکت Zacks نیز نمونه دیگر شرکتهای پیش بینی کننده سود سهام است که از سال ۱۹۸۱ پیشبینی سود بیش از چهار هزار شرکت بورسی را با مشارکت بیش از دو هزار و ۶۰۰ تحلیلگر ارائه میکند. شرکتهای فکتست، اساندپی کپیتال آیکیو و بلومبرگ نیز دیگر شرکتهایی هستند که به جمعآوری پیشبینی سود مورد اجماع کارشناسان میپردازند.(2)
تعدیل مثبت یا منفی سود
پس از آشنایی با مفهوم سود پیش بینی شده، نیاز است که شما را با مفهوم تعدیل مثبت یا منفی سود نیز آشنا بسازیم. شرکتهای پذیرفته شده در بورس وظیفه دارند، بهطور مستمر و در دورههای سه ماهه، عملکرد واقعی خود را بررسی کرده و ضمن مقایسه عملکرد واقعی با بودجه پیشبینی شده، پیشبینی جدید خود از میزان سودآوری شرکت براساس عملکرد واقعی به بازار منعکس کنند. (3)
لازم به ذکر است در سود یا EPS تعدیل شده چیست؟ اوایل سال ۱۳۹۷ سازمان بورس و اوراق بهادار تصمیم گرفت شرکتهای پذیرفته شده در بورس، بهجای پیشبینی و اعلام سود سالیانه، فقط گزارش تفسیری منتشر کنند تا همانند سایر نقاط دنیا، پیشبینی سود توسط شرکتهای مشاوره سهام و تحلیلگران مستقل، در بازار بورس تهران نیز منتشر شود.
همچنین اخیرا برخی شرکتهای تحلیلگری اقدام به انتشار پیشبینی سود از نظر تحلیلگران کردهاند که میتواند مورد توجه سرمایهگذارانی قرار گیرد که میخواهند در بازار بورس تهران به فعالیت خود ادامه دهند.
باید به این نکته توجه داشته باشید که آگاهی از دو شاخص و مولفه مهم، یعنی سود پیش بینی شده و تعدیل مثبت یا منفی سود، به شما کمک سود یا EPS تعدیل شده چیست؟ میکند که ریسک سرمایه خود را کاهش دهید. در مورد مفهوم ریسک سرمایه در ادامه صحبت خواهیم کرد اما در این بخش لازم است بدانید که علاوه بر شناخت این دو شاخص، باید به طور مداوم سود یا EPS تعدیل شده چیست؟ در این زمینه تمرین داشته باشید و در فواصل زمانی متفاوت، این شاخصها را برای چندین شرکت متفاوت مقایسه کنید.
نسبت قیمت به درآمد یا «ایپیاس» معمولا به عنوان یکی از مهمترین متغیرها در تعیین قیمت سهم در نظر گرفته میشود. EPS همچنین یک جزء اصلی در محاسبه ارزیابی سهام با توجه به قیمت آن است . یکی از جنبههای مهم EPS که معمولا در محاسبات نادیده گرفته میشود، میزان سرمایه موردنیاز برای سود یا EPS تعدیل شده چیست؟ ایجاد درآمد خالص است.
دو شرکت میتوانند رقم EPS یکسانی داشته باشند، اما یکی از آنها این رقم سود به ازای هر سهم EPS را با سرمایهگذاری کمتری بدست آورده است. ناگفته پیدا است شرکتی که با سرمایه کمتری بتواند سود بیشتری بسازد، کارآمدتر از دیگری است و اگر همه فاکتورهای دیگر مساوی باشد، معمولا شرکت بهتری برای سرمایهگذاری است. باید به این نکته توجه داشته باشید که اقدام به خرید و فروش سهام تنها با نگاه به شاخص EPS یک ریسک بسیار زیاد و ناشی از اطلاعات پایین نسبت به بازار بورس است.
ریسک سرمایه چیست؟
در بحث سرمایه گذاری، ریسک به شانس از بین رفتن ارزش یک دارایی اطلاق میشود. یعنی اینکه داراییهایی که روی آن سرمایه گذاری کردهاید، ارزش خود را از دست بدهند و پولی که برای به دست آوردن آن دارایی پرداخت کرده بودید نیز از بین برود. برخی از ریسکهای سرمایهگذاری بر روی اوراق بهادار عبارت است از: اعلام نشدن سود سهام، پایین بودن میزان سود هرسهم، کاهش قیمت هرسهم.(4)
دانستن ریسک سرمایهگذاری در زمینه هر صنعت و فعالیتی، از اهمیت بالایی برخوردار است. اما به نظر شما علت این حرف چیست؟ باید توجه داشته باشید که فعالیت در هر صنعت و بازاری، تا اندازهای ریسک دارد. اگرچه ممکن است ریسک فعالیت شما عدد بسیار پایینی باشد، باید نسبت به جوانب آن شناخت داشته باشید، حال آنکه بازار بورس به ویژه در ایران، ریسک زیادی دارد و باید با شناخت، در آن فعالیت کرد.
ریسک بازار، ریسک صنعت، ریسک نرخ بهره، ریسک سرمایهگذاری مجدد و ریسک نرخ ارز، از جمله مفاهیمی است که هنگام صحبت از ریسک سرمایهگذاری در بورس مطرح میشوند، باید نسبت آنها نیز شناخت کافی داشت. ریسک بازار یا ریسک سیستماتیک که به آن بتا نیز گفته میشود، مربوط به سرمایه گذاری در همه داراییها است.
باید توجه داشته باشید که ریسک بازار قابل حذف نیست. ریسک صنعت نیز مربوط به بخشها و صنایع خاصی از سرمایه گذاری ریسک صنعت گفته میشود. ریسک نرخ بهره به طور چشمگیری در سرمایهگذاری اوراق مشارکت قابل مشاهده است، جایی که افزایش نرخ بهره بانکی منجر به کاهش قیمت اوراق مشارکت میشوند و به ارزش سرمایه گذاریهای اوراق مشارکت، آسیب میرسانند. کاهش نرخ بهره و تغییر شرایط اقتصادی نیز ریسک سرمایهگذاری مجدد را دچار مشکل میکنند. در مورد ریسک ارز نیز باید بیان کرد که این نوع ریسک زمانی رخ میدهد که شما در بورس کشوری دیگر سرمایه گذاری میکنید. (5)
جمع بندی
آشنایی با مفاهیم مختلف در بورس، به شما کمک میکند که در بازار بورس، کاملا مطلع عمل کنید و ریسک سرمایهگذاری کمتری را متحمل شوید. آشنایی صرف با شاخصهای بازار بورس، برای کار شما کافی نخواهد بود و شما نیاز دارید که هر یک از شاخصهها را در بازار واقعی نیز بسنجید و اثرات هر کدام را پیش بینی کنید.
تحلیل P/E و EPS
درمقاله قبلی درباره استراتژی سودآوری سهم که یکی از پارامترها در تحلیل بنیادی میباشد صحبت کردیم در این مقاله قصد داریم درباره EPS یا مقدار سود هر سهم صحبت کنیم که محاسبه این مقدار وابسته به مقدار TTM هر سهم می باشد. یعنی باید ابتدا مقدار TTM را محاسبه کرد و سپس از حاصل آن میتوان EPS را بدست آورد و در نهایت میتوانیم با مقدار EPS، مقدار P/E را محاسبه کنیم.
EPS یا سود هر سهم چگونه محاسبه میشود؟
EPS یا سود هر سهم عبارت است از سود و زیان خالص شرکت(TTM) ، تقسیم بر تعداد کل سهام شرکت.
مزیت محاسبه EPS بر اساس TTM این است که از اطلاعات واقعی سود و زیان شرکت که در صورت های مالی ارائه شده است، برای محاسبه سود هر سهم استفاده می شود.
ما میتوانیم روی نمودار TTM مقدار صعود یا نزول مقدار ESP را نیز ببینیم، زیرا با توجه به فرمول بالا، با کم یا زیاد شدن TTM مقدار EPS نیز تغییرمیکند و متناسب با آن نمودار حرکت میکند.
نسبت P/E شرکت :
P/E سهم یکی از فاکتورهای تاثیر گذار در ارزش گذاری سهام یک شرکت است و به این معناست که هر یک ریال سود شرکت، چند ریال برای سهامداران شرکت ارزش دارد؟
P/E هر سهم عبارت است از قیمت پایانی سهم تقسیم بر سود هر سهم (EPS):
P/E گروه چیست؟
P/E گروه میانگین P/E شرکت هایی است که در یک صنعت هستند و محصولات مشابهی تولید می کنند.
به عنوان یک قانون کلی P/E شرکت به سمت P/E گروه میل می کند. یعنی سعی میکند به مقدار P/E گروه نزدیک شود. زیرا شرکت های هم گروه در دراز مدت تحت تاثیر عوامل محیطی یکسانی (نظیر تورم، قیمت های جهانی، سیاست های دولت و . ) هستند. از این قانون نتایج زیر در مورد P/E شرکت بدست می آید:
1- اگر P/E شرکت از P/E گروه بیشتر باشد، شرکت باید در ماه های آینده روند سودآوری(TTM) رو به رشدی داشته باشد در غیر این صورت قیمت سهام آنها سقوط خواهد کرد.
2- اگر P/E شرکت از P/E گروه کمتر باشد، با توجه به این که، مقدار P/E شرکت به سمت P/E گروه میل می کند و مقدار EPS صعودی است، قیمت سهم در آینده رشد خواهد کرد.
نتیجه :
از بین شرکت های هم گروه که با توجه به گزارشات مالی خود، روند سودآوری رو به رشدی را دارند، شرکت هایی با P/E کمتر نسبت به P/E گروه خود، بیشتر مستعد افزایش قیمت سهم در آینده خواهند بود و در اولویت قرار می گیرند. البته فراموش نشود که P/E تنها یکی از پارامترهای بنیادی سهم است و در دراز مدت تاثیرات خود را نشان خواهد داد.
در هر دو حالت فوق برای اینکه افزایش قیمت سهم را داشته باشیم، نیازمند این است که شرکت به لحاظ سوددهی(EPS) روند رو به رشدی را داشته باشد یعنی سود هر سهم روندی صعودی را طی کند.
از آنجایی که سود هر سهم از تقسیم TTM بر تعداد کل سهام شرکت بدست می آید، برای افزایش سود هر سهم باید مقدار TTM افزایشی باشد.
شما میتوانید این اطلاعات برای هر سهم را در صفحه تحلیل سهم در بخش تحلیل بنیادی مشاهده کنید
و یا در صفحه سهم های بنیادی و در لیست سهم های بنیادی نیز میتوانید این اطلاعات را برای سهم های بنیادی خود مشاهده کنید.
و همینطور در صفحه دیده بان من و در لیست سهم های دیده بان میتوانید این اطلاعات را در اختیار داشته باشید.
و در صفحه فیلتر نویسی و هشدار پیامکی در لیست سهم های منتخب خود نیز میتوانید این اطلاعات را مشاهده کنید.
شاخص نسبت قیمت به درآمد P/E چیست و چه کاربردی دارد؟
در ادامه بررسی شاخصهای کلیدی عملکرد مالی به این شاخص می پردازیم. این نسبت به نوعی تعیین کننده میزان انتظارات سرمایه گذاران از سود آوری شرکتها است. نسبت قیمت به درآمد هر سهم معمولا در صنایع مختلف اعداد متفاوتی است و البته بسته به حال و روز بازار این نسبت تغییر می کند.
نسبت قیمت به درآمد یکی از جذابترین شاخصهای موجود در تجزیه و تحلیل سهام بوده و رابطه بین قیمت و درآمد شرکت را تعیین می کند.
برای مثال:
- اگر عدد مشخصی را به عنوان P/E یک صنعت قبول کنیم،
- با آگاهی از سود آوری شرکت (E یا همان EPS) می توان قیمت مورد انتظار بازار را تعیین کرد.
- اگر قیمت سهم پایین تر از این عدد باشد خرید آن سهم توصیه می شود
- و در غیر اینصورت فروش توصیه می شود.
البته عوامل بسیار زیادی تعیین کننده قیمت سهم است و در اینجا تنها توضیحی کوتاه در مورد عملکرد شاخص نسبت به درآمد مطرح است.
نسبت قیمت به درآمد بالا و پایین چه معنی دارد؟
فرض کنید یک شرکت در بورس اوراق بهادا تهران در سال 1399 مبلغ 200 تومان سود می کند.
اگر قیمت این شرکت در حال حاضر در بازار 4000 تومان باشد آنگاه نسبت قیمت به درآمد آن یا P/E برابر 20 خواهد بود.
این عدد به این معنی است که سرامیه گذاری بابت هر 1 تومان درآمد شرکت مبلغ 20 تومان پرداخت می کند.
اگر نرخ بهره بانکی در کشور 5% باشد سیستم بانکی نیز همین عدد را به ما پرداخت می کند البته با ریسک تقریبا برابر با صفر این کار را انجام می دهد.
از این نسبت در تحلیل بنیادی شرکتها استفاده می شود.
در نمودار زیر نرخ P/E مربوط به 500 شرکت S&P500 آمریکا را از سال 1968 الی 2013 می توانید ملاحظه کنید.
منابع اطلاعاتی مورد نیاز
- مدیریت هر شرکتی باید روند این نسبت را برای شرکت خود بررسی کند.
- از آن برای جلوگیری از تشکیل حباب قیمتی، تعدیل انتظارات سرمایه گذاران و … باید مطلع باشد.
- همچنین شرکتهای سرمایه گذاری که سبد سهام آنها معمولا شامل سهام شرکتهای بورسی است از این نسبت استفاده می کنند
- در مقاطع زمانی مشخص روند این شاخص را کنترل می کنند و از آن جهت بهینه کردن پرتفوی خود می توانند استفاده کنند.
برای دریافت از صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به سایت کدال مراجعه بفرمایید.
بیشترین و کمترین سود شرکتها
نگاهی به P/ E آیندهنگر ۸۶ شرکت بورسی که تاکنون EPS خود را گزارش دادهاند، نشان میدهد ۱۱ شرکت P/ E زیر ۱۰ واحد دارند. به سود یا EPS تعدیل شده چیست؟ بیان دیگر رقم سوددهی سهام این ۱۱ شرکت بالای ۱۰ درصد در سال خواهد بود. در میان این شرکتها چهار مورد P/ E کمتر از ۵ دارند که با توجه به میانگین سود سرمایه در ایران رقم خوبی به حساب میآید.
به گزارش نبض بورس، تاکنون نزدیک به ۹۰ شرکت بورسی آمارهای خود را از میزان سود خالص پایان سال ۹۹ پیشبینی و منتشر کردهاند. برآورد سودهای آینده و انتشار آنها پیش از سال ۹۶ در فضای رسمی بازار مرسوم بوده، اما بعد از چند سال وقفه اخیرا سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد به منظور افزایش شفافیت و اعتماد به بازار سرمایه از ناشران خواسته شده است سود هر سهم تا پایان سال را به بازار اعلام کنند. مسوولان سازمان بورس امیدوارند این اقدام باعث شود سرمایهگذاران با تحلیل دقیقتر شرکتها و اطمینان از سودآوری آنها اقدام به سرمایهگذاری در بازار سرمایه کنند و از رفتار هیجانی بپرهیزند.
شاید یکی از دلایل اصلی برای انتخاب زمان فعلی برای اعلام پیشبینی سود شرکتها روند کاهشی P/ E بازار باشد. به این معنی که قیمت سهمها در یک وضعیت بیتحرکی قرار گرفته و همزمان آنطور که گزارشهای سه ماهه پاییز شرکتها نشان میدهد روند سوددهی به مراحلی که شاید بتوان عنوان رونق روی آنها گذاشت، رسیدهاند. از آنجا که خرید سهام یک شرکت به معنای معامله روی وضعیت آتی شرکت است، انتظار بر این است که روندهای سوددهی آینده که آبشخور اصلی آن انتقال تورم از بخش داراییها به کالاها است، رو به صعود باشد. در این حالت ضرورتا باید P/ E شرکتها به دلیل افرایش مخرج کسر کاهش یابد و این موضوع به جذابیت سهام شرکتها بینجامد. بسیاری از کارشناسان معتقدند نیروی مکانیکی رشد قیمت سهام در بازار سرمایه ایران از تورم شکل میگیرد نه سوددهی واقعی در بخش تولید شرکتها. چنانچه بنای سوددهی آینده شرکت جای تورم داراییها را بگیرد به نظر میرسد مکانیزم رشد قیمت سهام دچار یک دگردیسی موفق خواهد شد، اما برخی معتقدند تورم به دلیل ماهیت مرحلهای خود و رسوخ آن از بخش داراییها به بخش کالایی اقتصاد، هنوز میتواند پای ثابت فرضیههای اصلی این سودگیری باشد.
P/ Eهای جذاب
جدا از اینها، در حال حاضر مهمترین عامل برای تعیین ارزش سهام این است که بتوانیم متوسط سود یا EPS تعدیل شده چیست؟ قدرت سودآوری آتی را بهدست آوریم، یعنی متوسط سود یک دوره معین در آینده را تخمین بزنیم، پس برای تعیین ارزش سهم باید ابتدا این قدرت سودآوری را نسبت به قیمت پیشبینی کنیم. نگاهی به رقمP/ E ۸۶ شرکت بورسی که تاکنون EPS خود را گزارش دادهاند، نشان میدهد ۱۱ شرکت P/ E زیر ۱۰ واحد دارند. به بیان دیگر رقم سوددهی سهام این ۱۱ شرکت بالای ۱۰ درصد در سال خواهد بود. در میان این شرکتها چهار مورد P/ E کمتر از ۵ دارند که با توجه به میانگین سود سرمایه در ایران رقم بالایی محسوب میشود. البته با توجه به رقم سود بانکی و بازدهی در دیگر داراییها در ایران، کسی برای این رقم سود سرمایهگذاری آن هم با درصدی ریسک انجام نمیدهد، اما نکته مهم این است که سهمهای یادشده دارای ارزش ذاتی بالایی هستند و قیمت آنها جای رشد بالایی دارد.
در مقابل در میان این شرکتها، پنج مورد P/ E بالای ۱۰۰ دارند. بسیاری از این شرکتها EPS تحقق یافته منفی داشتهاند و با توجه به روند رو به رشد درآمدها، سودهای آینده خود را مثبت پیشبینی کردهاند. بهعنوان نمونه «شپترو» در عملکرد ۹ ماهه، برای زیان هر سهم رقم منفی ۱۲۴ را بهدست داده است. نگاهی بهصورتهای مالی این شرکت نشان میدهد زیان هر سهم این شرکت در سال ۹۸ به میزان ۲۷۸ ریال بوده است. اما با این حال شرکت یادشده برای پایان سال مالی خود سود هر سهم را ۸ ریال پیشبینی کرده است.
درباره اینکه این پیشبینیها تا چه اندازه قابل اتکاست، ابتدا لازم است ببینیم مبنایی که بر اساس آن پیشبینیهای سود تهیه شده، تا چه اندازه مستند و معتبر و چقدر اطلاعات آن منطقی و قابل اتکا است. در اصل عاملی که قبلا باعث حذف اعلام EPS شرکتها شد همین پیشبینیهای غیرواقعی بود. در گذشته یکی از دلایل عمده متوقف شدن طولانی نمادهای بورسی، تفاوت بسیار زیاد بین سود محقق شده و EPS پیشبینی شده بود. قبلا EPS اعلام شده در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، سود پیشبینی شده بود، اما پس از حذف آن، شرکتها ملزم شدند از EPS دوازده ماه گذشته یا (TTM) استفاده کنند که بعد از اتمام سال مالی شرکت و مشخص شدن عملکرد واقعی آن سال، درآمد هر سهم سالانه (EPS) واقعی اعلام میشود. البته در بازههای گزارشهای فصلی نیز سود یا زیان شرکتها متناسب با همان دوره زمانی (مثلا ۶ ماهه یا ۹ ماهه) اعلام میشود.
EPSهای ناساز
در اینجا باید به این نکته موضوع اشاره کنیم که یکی از روشهای بررسی میزان اعتبار سودهای پیشبینیشده، ارزیابی میزان انحرافات بین سود پیشبینی شده توسط شرکتها یا سود واقعی آنهاست. برای این کار لازم است تا پایان سال منتظر بمانیم، اما در حال حاضر شاید بتوان مقایسهای از سودهای گذشته با سودهای پیشبینی شده داشت. هرچقدر نتایج بیانگر وجود رابطه قوی بین این دو باشد، میتوان گفت رقمهای پیشبینی آنها از اتکای بالاتری برخوردار است.
تعدیلهای منفی سنگین «EPS پیش بینی شده» و زیان سهامداران/ اقدام سازمان بورس تحسین برانگیز است/ TTM واقعیترین جایگزین EPS
تا کنون EPS پیش بینی شده مبنای تعیین P /E سهم در بازار بورس بود که البته دارای نواقص بسیاری بود. معمول بود که شرکتهای بورسی (غیر از شرکتهای سرمایه گذاری) پیش بینی EPS سال آینده خود را قبل از اتمام سال مالی جاری اعلام کنند. این نوع پیش بینی عمدتا بر اساس تفکر مدیریت مجموعه و حتی شاید دور از شرایط واقعی، در اکثر موارد خوشبینانه و گاهی بد بینانه اعلام میشد و این پیش بینی مبنای قیمت گذاری سهم در سال آینده میشد. چه بسا شرکتهایی که علیرغم روند صعودی با پیش بینهای بدبینانه سهامداران خود را متضرر میکردند یا برعکس شرکتهایی که با پیش بینیهای خوشبینانه و به دور از واقیعت، EPS پیشبینی شده را اعلام می کردند و طی سال به دلیل عدم تحقق پیش بینی با تعدیلهای منفی سنگین مواجه میشدند. سهامداران گروه خودرو کاملا این موضوع را درک میکنند.
EPS خلاصه اصطلاح earning per share یا سود هر سهم است. هر گاه کل سود پس از کسر مالیات را به تعداد سهام تقسیم کنیم؛ سود هر سهم بدست میآید. P/E هم بر مبنای این تعریف معیاری است که درآمد سالانه یک سهم را با قیمت بازار آن مقایسه میکنند.
از مفاهیم دیگر بازار سرمایه «EPS پیش بینی شده» است که سود هر سهم شرکت برای سال مالی که در پیش است پیش بینی میشود و منظور از EPS تحقق یافته سود هر سهم است که در دوره مالی گذشته به هر سهم تعلق گرفته. البته عبارتی که چالش انگیزترین قسمت محسوب میشود تعدیل EPS است که علی رغم پیش بینی اولیه شرکتها در ابتدای سال مالی ممکن است این سود کمتر یا بیشتر از سود یا EPS تعدیل شده چیست؟ پیش بینی گردد.
تا کنون EPS پیش بینی شده مبنای تعیین P /E سهم در بازار بورس بود که البته دارای نواقص بسیاری بود. معمول بود که شرکتهای بورسی (غیر از شرکتهای سرمایه گذاری) پیش بینی EPS سال آینده خود را قبل از اتمام سال مالی جاری اعلام کنند. این نوع پیش بینی عمدتا بر اساس تفکر مدیریت مجموعه و حتی شاید دور از شرایط واقعی، در اکثر موارد خوشبینانه و گاهی بد بینانه اعلام میشد و این پیش بینی مبنای قیمت گذاری سهم در سال آینده میشد. چه بسا شرکتهایی که علیرغم روند صعودی با پیش بینهای بدبینانه سهامداران خود را متضرر میکردند یا برعکس شرکتهایی که با پیش بینیهای خوشبینانه و به دور از واقیعت، EPS پیشبینی شده را اعلام می کردند و طی سال به دلیل عدم تحقق پیش بینی با تعدیلهای منفی سنگین مواجه میشدند. سهامداران گروه خودرو کاملا این موضوع را درک میکنند.
اقدام سازمان بورس برای حذف «EPS پیش بینی شده» تحسین برانگیز است و به نظر میرسد شیوه جدید یا اصطلاحا (Trailing Twelve Months) TTM واقعیترین جایگزین به جای EPS باشد، چرا که بر اساس واقیعتهای موجود شرکت و نه بر اساس تفکرات و اعمال سلایق مدیران آن شرکتها خواهد بود. مبنای محاسبه شیوه جدید بر اساس عملکرد واقعی 12ماه گذشته است. اطلاعات لازم از گزارشهای میان دورهایی و پایان دورهایی ناشران استخراج میشود. به طور مثال اگر شرکتی گزارشهای 6 ماهه را ارائه کند سود و زیان این دوره با سود و زیان شش ماه آخر سال مالی قبل جمع و P/E محاسبه خواهد شد. شرکتهای بورسی باید اطلاعات عملکرد ماهانه خود را طی 10 روز در سامانه کدال اطلاع رسانی کنند که کمک زیادی به تحلیگران میکند تا تغییرات در EPS پیشبینیشده شرکتها را رصد کنند .
لازم به ذکر است در راستای شفافیت بیشتر بازار سرمایه، شرکتهای بورسی ملزم به ارائه گزارش تفسیری مدیریت در کنار صورتهای مالی 3 و 6 و 9 و 12 ماهه شدهاند که شامل اطلاعات مفصل و مفیدی برای سهامداران خواهد بود.
دیدگاه شما