بازار اولیه سهام و مفهوم آن چیست؟

پروژه‌های تحقیقاتی اولیه می‌توانند بسیار هزینه‌بر باشند

بازار اولیه و بازار ثانویه در بورس چیست؟

بازار اولیه و بازار ثانویه چه بازارهایی هستند؟ چه ويژگی هایی دارند و مزیا و معایب هر یک از آنها چیست؟ بازار اولیه، بازاری است که در آن اوراق بهادار شرکتها برای اولین بار به سرمایه گذاران عرضه و به آنها فروخته می شود و در مقابل، بازار ثانویه بازاری است که دارایی هایی که یک بار در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته اند برای خرید و فروش عرضه می شوند. در این مقاله قصد داریم تا اطلاعات جامع و کاملی در مورد بازار اولیه و ثانویه به شما ارائه داده و شما را کامل با ويژگی های هر یک از آنها آشنا سازیم. آنچه در این مقاله به آن خواهیم پرداخت :

بازار اولیه بورس چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

تعریف بازار ثانویه در بورس چیست؟

با اهداف و ویژگی های بازار اولیه و بازار ثانویه بیشتر آشنا شوید.

ریسک‌های جدی بازار سرمایه را بشناسید.

بازار اولیه بورس چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

بازار اولیه، بازاری است که در آن انواع سهام، بدهی و اوراق بهادار برای اولین بار در یک فرآیند جمع‌آوری سرمایه بلندمدت فروخته می‌شود. این بازار با صدور سهام جدید سروکار دارد؛ بنابراین به آن بازار اولیه صدور سهام نیز گفته می‌شود. وقتی سهمی برای اولین بار به بازار عرضه می‌شود، در بازار اولیه به آن رسیدگی می‌شود.

در بازارهای اولیه، وام‌گیرندگان اوراق بهادار را برای مدت‌ زمان طولانی معامله می‌کنند؛ بنابراین بازار اولیه سبب تسهیل شکل‌گیری سرمایه می‌شود. سه روش برای افزایش سرمایه در بازار اولیه وجود دارد: عرضه عمومی، حق تقدم سهام و سرمایه‌گذاری خصوصی. انتشار عمومی یا عرضه عمومی سهم به آن دسته از سهامی گفته می‌شود که به‌تازگی در بازار سرمایه منتشرشده است یا یک شرکت تازه تأسیس قصد صدور سهام خود را برای اولین بار داشته باشد.

حق تقدم سهام به آن حقی گفته می‌شود که به سهامدار فعلی شرکت تعلق دارد و به‌ این‌ ترتیب سهامداران فعلی در خرید سهام جدید منتشر شده با قیمت مناسب اولویت بیشتری دارند. سهام جدید معمولاً به‌ تناسب بین سهام‌داران فعلی تقسیم می‌شود. سرمایه‌گذاری خصوصی به روشی برای فروش و توزیع خصوصی سهام به هر موسسه، نهاد یا گروهی از افراد به طور اختصاصی گفته می‌شود. از اصلی‌ترین ویژگی‌های بازار اولیه این است که این بازار با مسائل مربوط به صدور سهام جدید سر و کار دارد. این بازار جای مشخصی ندارد و روش‌های مختلفی برای افزایش سرمایه شناور در این بازار به کار برده می‌شود.

تعریف بازار ثانویه در بورس چیست؟

بازار ثانویه، بازاری برای خرید اوراق بهادار دست دوم است؛ به عبارت دیگر اوراق بهاداری که از بازار اولیه عبور کرده‌اند، دیگر در بازار ثانویه معامله می‌شوند. فروش ثانویه اوراق بهادار به این معنی است که اوراق برای اولین بار در بازار اولیه دادوستد شده است. سهام و اوراقی که در بازار اولیه معامله شده‌اند، مجدداً در بازار ثانویه مورد معامله قرار می‌گیرند.

در حالت کلی، بازار ثانویه بازاری مداوم و منظم برای خرید و فروش انواع اوراق بهادار است. با توجه به مکانیسم‌های موجود قیمت‌گذاری، قیمت هر سهم مشخص می‌شود و در بازار ثانویه به طور منظم داد و ستد می‌شود. این بازار شامل کلیه شرکت های بورسی است که توسط دولت به رسمیت شناخته شده است. اصلی‌ترین هدف بازار ثانویه ایجاد نقدینگی در بازار و جامعه است.

نقدینگی به معنای تبدیل اوراق بهادار به پول نقد است، در واقع هر زمانی که نیاز به پول نقد داشتید می‌توانید در بازار ثانویه اوراق خود را بفروشید و هر زمانی که پول مازادی داشتید می‌توانید این پول را در بازار بورس سرمایه گذاری و اوراق بهادار را خریداری کنید. روندهای خاصی برای خرید اوراق بهادار در زمان رکود بازار وجود دارد، به‌این‌ترتیب در زمان صعود بازار می‌توان سهام را فروخت و سود بیشتری کسب کرد؛ بنابراین تعادل ایجاد شده در بازار ثانویه منجر به ایجاد نقدینگی خوبی در بازار می‌شود.

با اهداف و ویژگی های بازار اولیه و بازار ثانویه بیشتر آشنا شوید.

در صورتی که سرمایه گذار اوراق بهادار را در گذشته خریداری کرده باشد و اکنون قصد فروش آن را داشته باشد، می‌تواند از طریق بازار ثانویه و به واسطه کارگزاران بورس اقدام به فروش آن کند. خرید و فروش در بازار بورس اغلب از طریق سامانه‌های معاملاتی آنلاین انجام می شود. پنل های معاملاتی جهت افزایش رفاه سرمایه گذاران نسبت به گذشته تغییرات قابل توجهی پیدا کرده است. کارگزار بورس نهاد یا موسسه‌ای است که رابط بین سرمایه گذار و بازار بورس است.

در واقع فرآیند ثبت نام ، عضویت و خرید و فروش سهام در بازار بورس بر عهده کارگزار است. در حقیقت کارگزار بورس کار خرید و فروش سهام و اوراق بهادار را به نمایندگی از طرف مشتریان انجام می‌ دهد. معمولاً کارگزاران بورس اشخاص حقوقی با تجربه و آشنا به مسائل مالی هستند. در انتخاب کارگزاری باید دقت کافی به خرج داد تا با یک انتخاب آگاهانه و مناسب از دردسرهای احتمالی به دور ماند. زمانی که شما قصد ورود به بازار بورس را دارید، یکی از مراحلِ اولیه ورود به بورس، انتخاب کارگزاری است. در واقع نقطه ورود به بازار سرمایه از طریق خرید و فروش سهام در کارگزاری میسر است.

از جمله اصلی‌ترین ویژگی‌های بازار ثانویه می‌توان گفت که بازار ثانویه باعث ایجاد نقدینگی در بازار و جامعه می‌شود. جایگاه بازار ثانویه پس از بازار اولیه است. این بازار جایگاه مشخص و ویژه‌ای دارد. سرمایه‌گذاران جدید و تازه‌وارد به بازار بورس انگیزه زیادی برای سرمایه‌گذاری در بازارهای ثانویه دارند. برخلاف بازارهای اولیه که مکان مشخصی ندارد، معاملات بازار ثانویه در بازار اولیه سهام و مفهوم آن چیست؟ مکان خاصی به نام بورس اوراق بهادار انجام می‌شود که زمینه‌ساز بسیاری از سرمایه‌گذاری‌های جدید در اقتصاد است.

ریسک‌های جدی بازار سرمایه را بشناسید.

جنبه بعدی مربوط به بازار سرمایه، شناخت ریسک‌های بازار سرمایه است. قبل از سرمایه‌گذاری در دنیای بورس بهتر است انواع ریسک‌های موجود در این بازار را کامل بشناسید. سرمایه گذاری و دید بلند مدت در بازار بورس همواره نسبت به کوتاه مدت دارای ریسک کمتر و سود بیشتری است. قبل از اقدام به هر گونه خرید و فروش در بازار بورس باید ملاحظاتی را مد نظر قرار دهید. قیمت سهام بر خلاف سپرده‌های بانکی یا اوراق قرضه دولتی نوسانات گسترده‌ای دارد، سپرده‌های بانکی و اوراق دولتی معمولاً عاری از هر گونه ریسک سرمایه‌گذاری هستند. فرضیه‌های کارآمد بازار نشان می‌دهد که عوامل مؤثری در تغییر قیمت سهام در بورس نقش دارند. بنا به مطالعات انجام شده نشان داده شده است که روندهای خاص و منظمی در قیمت‌گذاری سهام در بورس در دوره‌های مختلف اقتصادی وزمانی تکرار می شود.

این بدان معناست که رکود و رونق بازار بر روی قیمت سهام تأثیر دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که حتی عوامل روان‌شناختی نیز بر قیمت گذاری سهام در بازار بورس تأثیرگذار است. برخی اوقات با منتشر شدن اخبار ضد و نقیض قیمت سهام در بازار افزایش یا کاهش می‌یابد. این نوسانات ناشی از تأثیر روانی آن خبر است. نوع دیگر ریسک معمولاً در بازار اوراق بهادار روی می‌دهد. ریسک بازار اوراق بهادار ناشی از تغییرات نرخ بهره است.

بین نرخ بهره و قیمت اوراق بهادار رابطه معکوس وجود دارد. بدان معنی که اگر نرخ بهره افزایش یابد، قیمت اوراق قرضه کاهش می‌یابد و با کاهش نرخ بهره، قیمت اوراق افزایش خواهد داشت. قیمت اوراق بهادار نسبت به سیاست‌های پولی و تغییرات اقتصادی کشور حساس است.

بازار اولیه و ثانویه در بورس به همراه کاربردها و تفاوت‌ها

اهمیت بازار اولیه و ثانویه چیست؟ چه تفاوت‌هایی دارند؟ ما در این مقاله از شرکت سرمایه‌گذاری سرمایه و دانش، بازار اولیه و ثانویه و ویژگی‌های هر یک را به شما معرفی کرده‌ایم.

ورود به بازار بورس و شروع فعالیت در آن، نیازمند دانستن مطالبی است که بدون آشنایی با آن‌ها امکان ادامه فعالیت در بورس چه به‌ عنوان یک سهامدار و چه به‌ عنوان یک عرضه‌‌کننده سهام وجود ندارد. بازار اولیه و بازار ثانویه دو مفهوم ابتدایی و مهم در بازار بورس هستند. آشنایی با این مفاهیم به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند که تصمیم درست‌تری برای سرمایه خود بگیرند. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم در خصوص تفاوت بازار اولیه و ثانویه و ویژگی‌های هر یک از آن‌ها توضیح بدهیم.

مفهوم بازار اولیه و بازار ثانویه در بورس

بازار اولیه محل فعالیت شرکت‌هایی است که سهام خود را برای اولین بار در معرض فروش قرار داده‌اند. این شرکت‌ها به تازگی وارد بورس شده‌اند و قصد دارند بازار اولیه سهام و مفهوم آن چیست؟ برای تامین سرمایه مورد نیاز خود بخشی از سهامشان را به فروش برسانند. در بازار اولیه فروش سهام از طریق پذیره‌نویسی انجام می‌شود. به این معنا که بانک یا موسسه مجازی که نماینده شرکت است، اقدام به پذیره‌نویسی اوراق بهادار می‌کند. توجه داشته باشید که در بازار اولیه فروشنده همان شرکتی است که سهام را برای فروش عرضه کرده است. بعد از فروخته شدن اولین سهام‌ها، شما باید از سرمایه‌گذاران قبلی که سهام را خریداری کرده‌بودند، اوراق بهادار هر شرکت را خریداری کنید.

اینجا جایی است که بازار ثانویه شکل می‌گیرد. در بازار ثانویه خریداران و فروشندگان افراد حقیقی هستند؛ یعنی سرمایه‌گذارانی که قبلا در مرحله پذیره‌نویسی سهام شرکت‌ها را خریده‌اند، برای فروش سهام خود باید از طریق این بازار اقدام کنند، تفاوت بازار اولیه و ثانویه در همینجا مشخص می‌شود. در اینجا دیگر شرکت به عنوان فروشنده نقشی ندارد و این سرمایه‌گذاران هستند که برای خرید و فروش سهام با یکدیگر طرف هستند. بر همین اساس می‌توان گفت که همه معاملات به جز پذیره‌نویسی در بازار بورس، در بازار ثانویه انجام می‌شود و افراد برای به دست آوردن سرمایه اولیه یا افزایش آن باید اقدام به معامله سهام خود در این بازار بکنند.

معرفی ویژگی‌ها و کاربردهای بازار اولیه

همان‌طور که گفتیم اصلی‌ترین تفاوت بازار اولیه و بازار ثانویه در فروشندگان سهام و البته قیمت آن است. همین موضوع باعث می‌شود که ویژگی‌ها و کاربردهای این دو بازار نیز با یکدیگر تفاوت داشته باشند. مهم‌ترین ویژگی بازار اولیه این است که سرمایه‌گذاران در آن سهام را بدون واسطه و دقیقا از خود شرکت یا نماینده مجاز آن خریداری می‌کنند. به همین دلیل هم هست که قیمت سهام در این بازار کمتر است. این بازار محل مناسبی برای شرکت‌های تازه وارد به بورس است. این شرکت‌ها اغلب نمی‌دانند که چگونه باید فعالیت خود را در بازار آغاز کرده و قیمت سهام خود را تامین کنند.

سازمان‌های فعال در این بازار در خصوص ساختار مالی بازار بورس دانش کافی دارند و می‌دانند که چه مقداری از سهام را به چه قیمتی بفروشند. به همین دلیل سازمان‌دهی مناسبی بر روی اوراق بهادار عرضه شده انجام می‌شود. علاوه بر این شرکت‌ها با ورود به بازار اولیه مطمئن هستند که بخش مشخصی از سهام آن‌ها با قیمت ثابت به فروش می‌رسد و از تامین سرمایه مورد نیاز خود مطمئن می‌شوند. همچنین اگر قصد عرضه اوراق بهادار جدید را داشته باشند، می‌توانند مجددا از طریق نمایندگان متخصص و آشنا به ساختار بازار، این کار را انجام دهند و بدون ضرر وارد بازار مالی جدید شوند.

نقش بازار اولیه در عرضه سهام

نقش بازار اولیه در عرضه سهام یکی از بخش‌های مهمی است که باعث ایجاد تفاوت در بازار اولیه و بازار ثانویه می‌شود. می‌توان گفت که بازار اولیه دریچه ورود شرکت‌های مختلف به بازار سرمایه است. این بازار را می‌توان منبعی مطمئن برای تامین سرمایه مورد نیاز شرکت ها دانست. در این بازار عموما سرمایه‌گذاران کلان حضور دارند و اوراق به صورت عمده فروخته می‌شود تا سرمایه مورد نیاز شرکت در زمانی کوتاه‌تر تامین شود. بر همین اساس می‌توان گفت که این بازار اولین محل برای ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه و جذب سرمایه‌گذاران است. قیمت سهام در این بازار به صورت اسمی و مستقیما از طریق خود شرکت تعیین می‌شود و به همین دلیل نوسانات بازار تاثیر چندانی بر روی آن نمی‌گذارد.

آشنایی با وظایف و مزایای بازار اولیه

انتشار مستقیم اوراق بهادار توسط شرکت عرضه‌کننده سهام

کمک به شرکت‌ها برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و رشد سرمایه برای رسیدن به اهداف تجاری

کمک به سرمایه‌گذاران برای پیدا کردن محلی مطمئن برای سرمایه‌گذاری

کنترل نقدینگی بیش از حد در چرخه اقتصاد

کمک به دولت برای جذب سرمایه از طریق فروش سهام در این بازار

شکل‌گیری سرمایه برای کمک به ادامه فعالیت‌های شرکت

معایب بازار اولیه

ورود به بازار اولیه و انجام تحقیقات کمی زمان‌بر است

برای ورود به این بازار باید تحقیقات میدانی عمیق در حوزه‌های متعدد انجام شود تا بهترین درصد سهام و قیمت آن تعیین شود.

امکان خرید سهام تنها برای سرمایه‌گذاران کلان وجود دارد. چرا که سهام در پذیره‌نویسی به صورت عمده به بازار عرضه می‌شود که برای خرید آن نیازمند سرمایه زیادی خواهید بود.

ساختار بازار ثانویه

ساختار بازار اولیه و بازار ثانویه کمی متفاوت است و این موضوع به دلیل ماهیت اصلی این دو بازار است. در بازارهای اولیه شرکت‌ها به منظور تامین سرمایه و برای اولین‌بار اقدام به عرضه اوراق بهادار می‌کنند. پذیره‌نویسی شرکت‌ها در این بازار از طریق بانک یا شرکت‌های مجاز دیگر تامین می‌شود. به همین دلیل می‌توان گفت که بازار اولیه هنوز بخشی از بازار بورس نیست و بورس جزئی از ساختار بازار ثانویه است. تفاوت بازار اولیه و ثانویه در ساختار به محدودیت معاملات نیز برمی‌گردد. شرکت‌ها در عرضه اولیه سهام تنها مجاز به عرضه بخش محدودی از سهام خود هستند. مقدار این سهام از طریق قانون تعیین می‌شود و قابل تغییر نیست. در روز اول عرضه سهام تنها همین مقدار محدود به فروش می‌رسد. این فروش محدود بازدهی خوبی برای شرکت‌ها دارد و به تامین سرمایه اولیه آن‌ها کمک زیادی می‌کند. از روز دوم همه چیز وارد ساختار بازار ثانویه می‌شود و سرمایه‌گذاران می‌توانند سهام‌های فروخته شده را بدون هیچ محدودیتی معامله کنند.

برای ورود به بازار اولیه شرکت‌ها باید بیانیه‌های عرضه سهام خود، میزان سهام مورد نظر و قیمت پیشنهادی برای هر سهم را به کمیسیون بورس ارائه کنند. شرکت‌ها تا زمان دریافت تاییدیه از این کمیسیون مجاز به انتشار آگهی‌های عرضه عمومی اوراق و پذیره‌نویسی نیستند. پس از دریافت تاییدیه از کمیسیون مربوطه، شرکت‌ها باید آگهی‌های خود را به صورت عمومی منتشر کنند. توجه داشته باشید که شرکت‌ها برای ورود به بازار اولیه و بازار ثانویه باید از تجربیات موسسات تامین سرمایه استفاده کنند تا بهترین زمان برای انتشار اوراق را به آن‌ها پیشنهاد دهند. برخی از این موسسات خود خریدار سهام شرکت هستند و سپس خودشان آن‌ها را به بازارهای ثانویه عرضه می‌کنند. این موسسات همچنین خدمات مشاوره، بازاریابی و تضمین فروش را برای شرکت‌هایی که قصد تامین سرمایه زیادی را دارند، ارائه می‌دهند.

نحوه قیمت‌گذاری در بازار اولیه

بخش مهم دیگر در تفاوت بازار اولیه و ثانویه، نحوه تعیین قیمت سهام است. در بازار اولیه قیمت از قبل مشخص شده است و به صورت اسمی تعیین می‌شود. این قیمت‌ها با توجه به فعالیت‌های شرکت و پیش‌بینی‌هایی که شرکت‌های تامین سرمایه انجام می‌دهند و تخمین اولیه خود شرکت تعیین می‌شوند. توجه داشته باشید که قیمت‌ها در این بازار معمولا ثابت است و نوسانات زیادی ندارد. در واقع اگر شرکت قصد پذیره‌نویسی در چند مرحله با فاصله‌های نزدیک را داشته باشد، قیمت سهام آن تغییر چندانی نخواهد داشت؛ اما در فاصله‌های زمانی طولانی‌تر، قیمت سهام بسته به شرایط روز متفاوت خواهد بود.

نحوه قیمت گذاری در بازار ثانویه

تعیین قیمت سهام در بازار ثانویه بر اساس شرایط بازار بورس و فعالیت‌های شرکت تعیین می‌شود. در مواردی ممکن است وضعیت کلی کشور بر روی قیمت سهام همه شرکت‌ها در بازار بورس تاثیر بگذارد و باعث افزایش یا کاهش ناگهانی آن شود. این شرایط معمولا نادر است و تنها در شرایط خاص اقتصادی به وجود می‌آید. در حالت عادی قیمت سهام در این بازار بر اساس فعالیت‌های خود شرکت و میزان عرضه و تقاضای آن تعیین می‌شود. نوسانات قیمت در بازار ثانویه به صورت روزانه و حتی ساعتی خواهد بود و این موضوع نشان می‌دهد که برای کسب سود در این بازار و جلوگیری از ایجاد زیان، باید به صورت مداوم قیمت‌ها را چک کنید یا این کار را به شخصی کاردان و آگاه بسپارید.

البته رفتار سهامداران فعلی نیز می‌تواند بر روی قیمت سهام شرکت موثر باشد. به عنوان مثال سهامداران احساس می‌کنند که شرایط یک شرکت رو به بهبود است و در آینده ارزش سهام آن بالا خواهد رفت. در نتیجه به صورت گسترده برای خرید سهام آن اقدام می‌کنند. همین اقدام باعث بالا رفتن تقاضای سهام یک شرکت شده و ارزش آن را افزایش می‌دهد. در نقطه مقابل فروش ناگهانی سهام یک شرکت باعث افت قیمت آن شده و بر روی قیمت آن در بازار ثانویه اثر می‌گذارد.

دلایل اهمیت بازار ثانویه چیست؟

اگر نگاهی به ویژگی‌ها و کاربرد بازار اولیه و ثانویه بیندازیم، متوجه می‌شویم که ریسک سرمایه‌گذاری در بازار ثانویه بسیار کمتر است. چرا که در این بازار شما محدود به خرید سهام یک شرکت خاص نیستید و در هر لحظه امکان فروش سهام فعلی و خرید سهام جدید را خواهید داشت. در این بازار حجم نقدینگی در گردش بسیار بیشتر است و به همین دلیل امکان افزایش ارزش دارایی مالی بیشتر خواهد بود. اگر فردی قصد خروج کامل از بازار بورس و تبدیل سهام به نقدینگی را داشته باشد، باید در این بازار اقدام به فروش سهام و اوراق بهادار خود کند و نمی‌تواند از شرکت مبدا برای دریافت سهام خود طلبی داشته باشد.

اصلی‌ترین ویژگی بازار ثانویه قانونی بودن آن است. شما می‌توانید در این بازار با خیال راحت و بدون نگرانی از کلاهبرداری‌ها، سرمایه خود را وارد کرده و فعالیت کنید. در بازار ثانویه می‌توانید بدون هیچ محدودیتی سهام خود را خرید و فروش کنید. یکی از تفاوت‌های اصلی بازار اولیه و بازار ثانویه در این است که در بازار اولیه امکان فروش نرفتن سهام وجود دارد؛ اما در بازار ثانویه این احتمال بسیار کم است. بازار ثانویه کمکی برای افزایش سرمایه شرکت‌های تازه‌کار و جذب سرمایه‌گذار است. این ویژگی کمک زیادی به رشد اقتصادی می‌کند و شرکت‌ها می‌توانند بدون نگرانی از بابت تامین منابع مالی به پیشرفت خود ادامه دهند.

نقش بازار ثانویه در عرضه سهام

می‌توان گفت که بازار ثانویه محل اصلی برای عرضه سهام است. در این بازار افراد با سرمایه‌های خرد وارد می‌شوند و همین موضوع باعث می‌شود که حجم خرید و فروش روزانه در آن بسیار بالا باشد. در بازارهای ثانویه این کارگزاری‌ها هستند که وظیفه انجام معاملات را بر عهده دارند. البته اشخاص با تجربه می‌توانند به صورت شخصی نیز برای انجام معاملات اقدام کنند. در این بازار دیگر با شرکت‌های عرضه‌کننده سهام طرف نیستید و به نوعی می‌توان گفت که عرضه سهام به صورت شخصی و توسط سرمایه‌گذاران انجام می‌شود. سهام و اوراقی که در این بازار عرضه می‌شود، ممکن است قبلا بارها و بارها معامله شده باشد. قیمت آن‌ها نیز به شدت تحت تاثیر شرایط بازار و کشور بوده و به صورت روزانه تغییر خواهد کرد.

ویژگی‌ها و مزایای بازار ثانویه

امکان ایجاد سرمایه در گردش و نقدینگی در بازار

استمرار معاملات میان سرمایه‌گذاران در بازار

امکان برقراری ارتباط مستقیم میان خریداران و فروشندگان

فروش و خرید سهام در بستری کاملا قانونی و به دور از کلاهبرداری

امکان پس‌انداز پول در بستری ایمن

شاخصی مناسب برای تخمین وضعیت اقتصادی کشور

امکان تبدیل سرمایه به پول نقد از طریق معامله مستقیم سهام

امکان کسب سود از پول ساکن

امکان خرید و فروش سهام برای سرمایه‌گذاران خرد و کلان

معایب بازار ثانویه

تاثیر مستقیم شرایط شرکت و کشور بر روی قیمت سهام شرکت‌ها و سود و زیان سهامداران

تاثیر مستقیم عرضه و تقاضا بر روی قیمت سهام‌ها

تفاوت بین بازار اولیه و بازار ثانویه

تا اینجای کار متوجه شدید که بازار اولیه و بازار ثانویه هر دو محلی برای عرضه سهام هستند؛ اما فروشندگان آن‌ها متفاوت است. هر شخص حقیقی که قصد دارد معاملات خود در بازار بورس را آغاز کند، باید وارد بازار ثانویه شود. مگر اینکه اولین سهام خود را از طریق پذیره‌نویسی شرکت‌های مختلف خریداری کرده باشد. ساختار بازار ثانویه به این صورت است که در آن شرکت‌های عرضه کننده سهام نقشی ندارند و تنها سرمایه‌گذاران برای خرید یا فروش سهام اقدام می‌کنند؛ بنابراین بخش اعظمی از معاملات بورسی در این بازار انجام می‌شود. در بازارهای ثانویه اشخاص باید بر روی میزان رشد سهام مختلف شرکت‌ها مطالعه داشته باشند و بررسی کنند که در حال حاضر خرید یا فروش کدامیک از اوراق فعلی به نفع آن‌هاست و با فروش کدامیک می‌توانند از ضرر خود جلوگیری کنند.

تصویر تابلوی معروف بازار بورس که قیمت شاخص‌های مختلف و میزان رشد یا افت آن‌ها را نشان می‌دهد، در چنین بازاری به کار می‌آید. این بازار امکان نقدشوندگی و معامله سهام را برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده و به تداوم معاملات در بازار بورس کمک می‌کند. شرکت‌ها بعد از گذر از بازار اولیه به طور خودکار وارد بازار ثانویه می‌شوند. در واقع سرمایه‌گذاران بعد از خرید سهام‌های اولیه می‌توانند آن‌ها را به افراد دیگر بفروشند. برای خرید سهام در این بازار باید وارد بازار بورس شوید. می‌توان گفت که کاربرد بازار اولیه و ثانویه تکمیل‌کننده یکدیگر است و تعریف هر بازار بدون حضور دیگری ممکن نیست.

مشخص است که بازار بورس بدون حضور بازار اولیه و بازار ثانویه معنایی نخواهد داشت. می‌توان گفت اصلی‌ترین تفاوت بازار اولیه و ثانویه در عرضه کننده سهم است. در این بازارها، ابتدا شرکت‌ها به عنوان فروشنده وارد کار می‌شوند و سپس سرمایه‌گذاران هستند که با یکدیگر معامله می‌کنند. حضور در هردوی این بازارها به حفظ نقدینگی در بازار بورس و کمک به افزایش سرمایه شرکت‌ها کمک بزرگی خواهد کرد. تاثیر این بازارها در افزایش سرمایه به‌ گونه‌ای است که در بعضی مواقع حتی دولت‌ها نیز برای تامین سرمایه خود از پذیره‌نویسی و فروش سهام در آن‌ها استفاده می‌کنند.

تفاوت بازار اولیه و ثانویه در بورس چیست؟

همراهان عزیز بورس فردا همانطور که میدانید بازار سرمایه به دو دسته بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم میشود. حالا سوال اصلی اینجاست که تفاوت بازار اولیه و ثانویه در بورس چیست؟ در گام های نخست ورود به بازار بورس حتما باید به عنوان فردی که قصد سرمایه گذاری در بورس را دارد این دو بازار را شناخته و تفاوت بین این بازار اولیه و ثانویه را بدانید. ما در این مقاله قصد داریم به معرفی این دو بازار و تفاوت آن ها در بورس بپرازیم، همراه ما باشید.

بازار اولیه در بورس چیست و چه کاربردهایی دارد؟

بازار اولیه یا «primary market» محلی است که شرکت‌ها برای اولین بار سهام ، اوراق قرضه‌ و یا دارایی جدیدشان را برای عموم و سرمایه گذاران به قیمت اسمی به فروش می‌گذارند. در بازار اولیه، شرکت ها که اوراق بهادار خود را به عرضه گذاشته اند و می فروشند سرمایه مورد نیاز خود را به طور مستقیم از طریق همین فروش سهام به مردم تامین و فراهم می کنند که این امر در قالب پذیره نویسی صورت می گیرد.

پذیره‌نویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است یا سایر مؤسسات مجاز صورت می گیرد. در بازار اولیه فروشنده اوراق، همیشه خود شرکتی است که سهامش در حال عرضه است و سرمایه گذاران معمولا در بازار اولیه بورس، برای خرید اوراق بهادار مبلغ کم‌تری به نسبت بازار ثانویه پرداخت می‌کنند. هر معامله پس از این شامل بازار ثانویه می شود. نماد بازار اولیه در ایران، بانک و نماد بازار ثانویه، بورس است. به طور مثال عرضه‌ عمومی اولیه (IPO)، نمونه‌ای از یک بازار اولیه است که اوراق‌ بهادار شرکت برای اولین بار به عموم و بدون سابقه قیمت ‌گذاری قبلی عرضه‌ می‌شود. تعریف ساده عرضه اولیه به این صورت است که، به روز اول عرضه سهام شرکتی که برای اولین بار وارد بورس شده است اصطلاحاً «عرضه اولیه» گفته می‌شود. گاها شرکت ها برای انتشار اوراق بهادار خود به سراغ «موسسات تامین سرمایه» می‌روند. موسسات تامین سرمایه در طراحی و فروش اوراق بهادار در بازارهای اولیه و ثانویه متخصص هستند ودر واقع، به عنوان واسطه‌ای میان منتشرکنندگان و سرمایه گذاران قرار می‌گیرند و کمک می کنند

بازار اولیه چه وظایفی را بر عهده دارد؟

• سازمان‌دهی انتشارات جدید اوراق بهادار (یکی از مهمترین عناصر سازمان‌دهی انتشارات جدید اوراق بهادار، این است که دانش کافی در خصوص ساختار مالی دارند که شامل الزامات و در دسترس بودن حقوق صاحبان سهام، نسبت بدهی به سهام اوراق کوتاه‌مدت و نسبت نقدینگی است که همه‌ی این موارد باید در خصوص انتشارات جدید اوراق بهادار به دقت مورد بررسی قرار بگیرند).
• تضمین اوراق بهادار (خرید مقدار مشخصی از سهام منتشر شده‌ جدید با یک قیمت ثابت تضمین شود).
• توزیع اوراق بهادار جدید ( توزیع اوراق بهادار جدید، در واقع کار تخصصی است که توسط کارگزاران و معامله‌کنندگان اوراق بهادار انجام می شود بازار اولیه سهام و مفهوم آن چیست؟ و آن‌ها ارتباطی مستقیم و منظم را با سرمایه گذاران برقرار خواهند کرد).

بازار اولیه بورس چه مزایا و معایبی دارد؟

مزایای بازار اولیه شامل موارد زیر است:

• انتشار اوراق بهادار مستقیما توسط شرکت صادرکننده صورت می‌گیرد
• رشد سرمایه‌ شرکت را آسوده می‌کند
• به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا پس انداز خود را سرمایه گذاری کنند
• می‌توان برای اهداف تجاری سرمایه به دست آورد
• دولت از طریق فروش اوراق خود در این بازار، قادر خواهد بازار اولیه سهام و مفهوم آن چیست؟ بود تا سرمایه موردنیازش را جمع‌آوری کند
• نقدینگی بیش‌ازحد در چرخه‌ی اقتصاد کنترل می‌شود
• به سرمایه گذاری مستقیم خارجی کمک‌ می‌کند

معایب بازار اولیه بورس شامل موارد زیر است:

• پروژه‌های تحقیقاتی اولیه می‌توانند بسیار هزینه‌بر باشند
• تحقیقات اولیه یک فرایند وقت‌گیر و نیازمند بررسی‌های عمیق هستند

ساختار بازار ثانویه به چه شکلی است؟

همانطور که در مطالب فوق ذکر شد دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرارگرفته است (پذیره‌نویسی)، برای معامله‌های بعدی و مجدد، احتیاج به بازار ثانویه یا (secondary market) دارد. به فرض مثال اگر شما سهمی را در مرحله پذیره نویسی خرید کرده باشید و اکنون تصمیم به فروش آن سهام به سرمایه گذاران دیگر را داشته باشید باید به بازار ثانویه مرجعه کنید پس تمام معاملات سهام در بازار بورس، جزء معاملات بازار ثانویه هستند.

در واقع بازار ثانویه، محلی است که سرمایه گذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده از دیگر سرمایه گذاران خریداری می‌کنند. خوب است که بدانید حجم معاملاتی در بازار ثانویه از بازار اولیه بیشتر است و این خود می تواند یکی از همین تفاوت بین آن ها باشد. سرمایه گذاران در بازار ثانویه می‌توانند سهام خود را بخرند یا بفروشند، سود کسب کنند یا از ضرر بیشتر در آینده جلوگیری کند. بازارهای جهانی مثل بورس اوراق بهادار نیویورک NYSE و نزدک (NASDAQ) مثالی از بازارهای ثانویه هستند. از دلایلی که باید بازار ثانویه وجود داشته باشد این است که قابلیت نقد شوندگی و معامله مستمر اوراق را بوجود می‌آورد.

دلایل اهمیت بازار ثانویه

به دلیل بالا بودن نقدینگی در بازار ثانویه، ریسک آن کمتر است. بدین معنی که شما به عنوان یک سرمایه گذار می‌توانید سهام خود را با بیشترین سرعت ممکن در بازار بورس اوراق بهادار بفروشید و به این دلیل که به قیمت فعلی بازار به فروش می رسانید، ریسک بسیار کمتر خواهد بود. چنین بازاری صرف بازار اولیه سهام و مفهوم آن چیست؟ ریسک را از طریق نقدینگی‌اش کاهش می‌دهد؛ یعنی ارزش دارایی‌های مالی معامله شده افزایش می‌یابند. در نتیجه، بازار ثانویه برای سرمایه گذاران IPO بهترین استراتژی خروج است.

بازار ثانویه یک بازار قانونی است: به علت سازماندهی و قانونی بودن بازار ثانویه که در آن به سادگی خریداران و فروشندگان اقدام به خرید یا فروش سهام می کنند پس از این رو احتیاجی به نگرانی از بابت هرگونه کلاه برداری نیست.

نبود محدودیت در خرید و فروش: افراد در بازار ثانویه هیچگونه نگرانی از بابت به فروش نرسیدن سهام خود ندارند، پس با خیال آسوده در بازار اولیه سهام را خریداری کرده و نگران به فروش نرفتن آن نیستند.

لازمه وجود بازارهای خصوصی: بدون وجود بازار ثانویه، بازار خصوصی نیز وجود نخواهد داشت بدین معنی که برای شرکت های نوپا و استارتاپی همیشه عرضه عمومی به منظور تامین منابع مالی امکان پذیر نیست و بازار ثانویه شرایط را برای آن ها ساده تر کرده است، زیرا با وجود بازار ثانویه می‌توانند سهام خود را در فرابورس و از طریق شبکه معامله گران بفروشند. این در حالی است که همه چیز کاملا خصوصی باقی می‌ماند.
کمک به رشد اقتصادی: بازار ثانویه کمک شایسته ایی به اقتصاد سهامداران و در نتیجه به اقتصاد کلی می کند. از این رو که در بازار اولیه آزادی محدود است. اما در بازار ثانویه این‌گونه نیست و می‌توانید انتخاب بازار اولیه سهام و مفهوم آن چیست؟ کنید که در کدام سهام سرمایه گذاری و کدام سهام را رها کنید.

بازار اولیه بورس چیست و چه کاربردهایی دارد؟

شرکت‌های بازرگانی برای تامین مالی فعالیت‌های خود و پرداخت هزینه‌های رشد و توسعه به حجم بالایی از سرمایه گذاری نیاز دارند. واضح است که تامین این میزان سرمایه در زمانی محدود امکان پذیر نیست و باید از منبع دیگری برای تامین مالی استفاده کرد. دولت‌ها نیز به‌ منظور ارائه بهتر خدمات و کالاها به مردم، باید به میزان زیادی وام بگیرند. بازارهای مالی، این امکان را برای شرکت‌ها و دولت‌ها فراهم می‌کنند تا بتوانند از طریق فروش اوراق بهادار، نیازهای خود را برطرف کنند. از طرفی، سرمایه گذاران هم از طریق خرید این اوراق بهادار، بازده و رفاهشان را افزایش می‌دهند. بازار اولیه – اگر به شکلی درست عمل کند – می‌تواند برای اقتصاد سرمایه داری کاملا مفید باشد. چون این بازارها کانال مناسبی را برای سرمایه گذاران و وام‌گیرندگان فراهم می‌کنند و باعث می‌شوند تا سرمایه‌ها به سمت کسانی که توان استفاده‌ کارآمد از پول و سرمایه را دارند جریان پیدا کنند.

منظور از بازار اولیه بورس چیست؟

بازار اولیه یا «primary market» محلی است که شرکت‌ها برای اولین بار سهام و اوراق قرضه‌ جدیدشان را برای عموم و سرمایه گذاران به قیمت اسمی به فروش می‌گذارند. هر معامله‌ای پس از آن شامل بازار ثانویه می‌شود و در آن صورت می‌گیرد. نماد بازار اولیه بازار اولیه سهام و مفهوم آن چیست؟ در ایران، بانک و نماد بازار ثانویه، بورس است. در بازار اولیه، شرکت‌ها پذیره ‌نویسی و تأسیس می‌شوند و در بازار ثانویه سهام شرکت‌های پذیرفته شده، معامله می‌شوند. سپس شرکت‌ها به طور مستقیم سرمایه‌ مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام به مردم تامین می‌کنند که این کار از طریق پذیره نویسی انجام می‌شود.

پذیره ‌نویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است یا سایر مؤسسات مجاز صورت می‌پذیرد. در این بازار، فروشنده اوراق، همان شرکت عرضه کننده سهام است. عرضه‌ عمومی اولیه یا همان IPO، نمونه‌ای از یک بازار اولیه است که اوراق‌ بهادار شرکت برای اولین بار به عموم و بدون سابقه قیمت ‌گذاری قبلی عرضه‌ می‌شود. به زبان ساده‌تر، به روز اول عرضه سهام شرکتی که برای اولین بار وارد بورس شده است اصطلاحاً «عرضه اولیه» گفته می‌شود. در طول این زمان، درصد مشخصی از کل سهام یک شرکت برای نخستین بار از طریق بورس اوراق بازار اولیه سهام و مفهوم آن چیست؟ بهادار و توسط سرمایه گذاران بر اساس قیمت کارشناسی خریداری می‌شود. به عنوان مثال، تحلیل گران با بررسی جزئیات مالی شرکت X قیمت هر اوراق بهادار آن را ۱۸۰,۰۰۰ تومان تعیین می‌کنند. درنتیجه سرمایه گذاران می‌توانند سهام این شرکت را در زمان IPO با این قیمت و مستقیماً از شرکت صادرکننده خریداری کنند.

این اولین فرصتی است که سرمایه گذاران می‌توانند از طریق خرید سهام یک شرکت در سرمایه‌ آن سهیم شوند. اما در روز عرضه‌ اولیه سهام، هیچ نقدینگی یا منابعی به شرکت تزریق نمی‌شود. سرمایه سهام یک شرکت، از وجوه حاصل از فروش سهام آن در بازار اولیه تشکیل می‌شود. اصولا برای عرضه‌های اولیه در روز اول یک مقدار مشخص تعیین می‌کنند که نمی‌توان در آن روز بیشتر از این مقدار، سهام شرکت را خریداری کرد. ولی از فردای آن روز همه‌چیز به حالت عادی برمی‌گردد و آن سهام مانند بقیه سهام‌هایی که در بورس وجود دارند معامله خواهد شد. عرضه اولیه سهام از دید سرمایه‌گذاران به دلیل اینکه عموماً بازده‌ای جذاب – حداقل ۲۰ درصدی – را در کمترین زمان محقق می‌سازد از جذابیت‌های زیادی برخوردار است.

در عرضه‌ عمومی اولیه شرکت فیسبوک، هر سهم چقدر قیمت گذاری شد؟

عرضه عمومی اولیه (IPO) شرکت فیس بوک در سال ۲۰۱۲، بزرگ‌ترین IPO یک شرکت آنلاین و یکی از بزرگ‌ترین IPO های بخش فناوری بود. بسیاری از سرمایه گذاران معتقد بودند که با توجه به محبوبیت این شرکت، ارزش سهام آن در بازار ثانویه، خیلی زود افزایش خواهد یافت. به دلیل تقاضای بالای سهام این شرکت در بازار اولیه، تضمین‌کنندگان، هر سهم را ۳۸ دلار قیمت گذاری کردند – یعنی اوج قیمتی آن بازار- و سطح عرضه‌ سهام را با ۲۵ درصد افزایش به ۴۲۱ میلیون سهام رساندند. در نهایت ارزش سهام فیسبوک به ۱۰۴ میلیارد دلار رسید که از این منظر بزرگ‌ترین شرکت عمومی جدید محسوب می‌شد.

بازار اولیه بورس چه کاربردی دارد؟

همه‌ شرکت‌ها برای انجام فعالیت‌های خود به سرمایه نیاز دارند که این سرمایه می‌تواند به صورت سهام یا وام باشد. به‌ منظور افزایش سرمایه به شکل سهام، یک شرکت می‌تواند اوراق خود را به عموم مردم بفروشد. وقتی سهام‌ها مستقیماً به عموم مردم فروخته می‌شوند، این کار از طریق بازار اولیه بورس انجام می‌شود. سرمایه گذاران معمولا در بازار اولیه بورس، برای خرید اوراق بهادار مبلغ کم‌تری به نسبت بازار ثانویه پرداخت می‌کنند. بازار اولیه، هم برای بازار سرمایه و هم برای کل اقتصاد بسیار حیاتی است. در واقع این بازار، محلی است که در آن سرمایه شکل می‌گیرد.

انتشار کلیه اوراق بهادار در بازار اولیه بورس، تحت مقررات سختگیرانه‌ای قرار دارد. شرکت‌ها در ابتدا باید بیانیه‌های خود را به کمیسیون بورس اوراق بهادار ارائه دهند و سپس صبر کنند تا پیش از انتشار در عرضه‌ عمومی، تائیدیه خود را دریافت کنند. انتشار اوراق بهادار در چنین بازاری به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا پیش از وارد شدن به بازار ثانویه، سرمایه‌ بیشتری جذب کنند. حق و حقوق سرمایه گذاران فعلی نیز بر اساس میزان سهامی که اکنون در اختیار دارند به آن‌ها ارائه می‌شود و دیگر سرمایه گذاران نیز می‌توانند در سهام جدید سرمایه ‌گذاری کنند.
از آنجایی که اکثر منتشرکنندگان اوراق بهادار همیشه درگیر فعالیت‌های مربوط به افزایش سرمایه نیستند، ممکن است از تجربه کافی جهت انجام این کار برخوردار نباشند. از طرفی هم عرضه‌کنندگان سرمایه پراکنده هستند و دستیابی به آن‌ها نیازمند وجود سازمان خاصی است. در نتیجه شرکت‌ها برای انتشار اوراق بهادار خود به سراغ «موسسات تامین سرمایه» می‌روند. موسسات تامین سرمایه در طراحی و فروش اوراق بهادار در بازارهای اولیه و ثانویه متخصص هستند و به عنوان واسطه‌ای میان منتشرکنندگان و سرمایه گذاران قرار می‌گیرند. منتشرکنندگان، اوراق بهادار خود را به موسسات تامین سرمایه می‌فروشند. این موسسات برای شرکت‌هایی که به دنبال افزایش سرمایه آن هم به مقدار زیاد هستند امکاناتی را مانند مشاوره، تضمین فروش اوراق بهادار و بازاریابی فراهم می‌کنند.

عرضه‌ خصوصی اوراق بهادار به چه صورت است؟

در سال‌های اخیر، بیشتر شرکت‌ها به عرضه‌ خصوصی اوراق بهادار «Private Placements» روی آورده‌اند و اوراق بهادار منتشر شده‌ جدید خود را مستقیماً به موسسات مالی مانند صندوق‌های بازنشستگی و شرکت‌های بیمه عمر می‌فروشند. عرضه‌ خصوصی اوراق بهادار، جایگزینی برای عرضه‌ عمومی و سنتی اوراق بهادار به شمار می‌رود. عرضه‌ خصوصی به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا بدون اینکه سهام خود را در دسترس عموم قرار دهند، به طور مستقیم به سرمایه گذاران برجسته‌ بیشتری مانند بانک‌ها، دسترسی پیدا کنند. از مزایای چنین کاری این است که شرکت دیگر مجبور نیست برای فروش اوراق بهادار منتشر شده‌ خود در بورس اوراق بهادار ثبت‌نام کند و این خود باعث جلوگیری از اتلاف زمان و پول می‌شود. از معایب عرضه‌ خصوصی، هزینه‌ بهره‌ بالای آن است. به این دلیل که موسسات مالی باعث محدودیت در فعالیت‌های وام‌ گیرندگان می‌شوند. به‌ علاوه چون در این روش اوراق بهادار در بورس ثبت‌نام نمی‌شوند در نتیجه قابل خرید و فروش نیستند. بنابراین خریدار انتظار دارد مزایای بیشتری را در شکل بازده بالا از وام‌ دهنده دریافت کند.

بازار اولیه چه نقش‌هایی را بر عهده دارد؟

سازمان‌دهی انتشارات جدید اوراق بهادار

سازمان‌دهی انتشارات جدید اوراق بهادار، نیازمند بررسی قابلیت و چشم‌انداز پروژه‌های جدید است. یکی از عناصر مهم این سازمان‌دهی، دانش کافی در خصوص ساختار مالی است که شامل الزامات و در دسترس بودن حقوق صاحبان سهام، نسبت بدهی به سهام اوراق کوتاه‌مدت و نسبت نقدینگی است که همه‌ی این موارد باید در خصوص انتشارات جدید اوراق بهادار به دقت مورد بررسی قرار بگیرند. سازمان‌دهی انتشارات جدید اوراق بهادار، به تحقیق و تجزیه تحلیل پیشنهادهای جدید برای انتشار اشاره دارد. در این راستا شرکت‌های تخصصی وجود دارند که این وظایف را انجام می‌دهند و به عنوان «حامیان انتشار» عمل می‌کنند. این شرکت‌ها در واقع پس از بررسی‌های لازم با استفاده از نام خود، پشتوانه‌ انتشار اوراق بهادار را تضمین می‌کنند. این تحقیقات مقدماتی نیازمند مطالعه دقیق جنبه‌های فنی، اقتصادی، مالی و قانونی شرکت‌های صادرکننده‌ی اوراق است و پس از تائید این موارد، آن شرکت برای انتشار سهام در بورس صلاحیت کسب می‌کند.

تضمین اوراق بهادار

گام دیگر در خصوص انتشار جدید اوراق بهادار، تضمین است. به این معنی که خرید مقدار مشخصی از سهام منتشر شده‌ جدید با یک قیمت ثابت تضمین می‌شود. تضمین‌کنندگان نقش بسزایی برای موفقیت در انتشار اوراق بهادار، ایفا می‌کنند. آن‌ها فروش اوراق بهادار منتشر شده را در صورتی که مورد قبول عموم واقع نشوند، تضمین می‌کنند. به همین دلیل، ریسک شرایط عدم اطمینان را از بین می‌برند. خدمات تضمین، هم برای شرکت و هم برای عموم بسیار حائز اهمیت است. شرکت‌ها دریافت پولشان را تضمین می‌کنند و سرمایه گذاران نیز از استرس دور می‌شوند.

توزیع اوراق بهادار جدید

فروش اوراق بهادار به سرمایه گذاران نهایی با عنوان «توزیع» شناخته می‌شود. این یک کار تخصصی است که توسط کارگزاران و معامله‌کنندگان اوراق بهادار اجرا می‌شود و آن‌ها ارتباطی مستقیم و منظم را با سرمایه گذاران برقرار خواهند کرد. در واقع سهام برای اولین بار در معرض عموم قرار می‌گیرد.

بازار اولیه بورس چه مزایا و معایبی دارد؟

مزایای بازار اولیه بورس

انتشار اوراق بهادار مستقیما توسط شرکت صادرکننده صورت می‌گیرد

رشد سرمایه‌ شرکت را تسهیل می‌کند

به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا پس انداز خود را سرمایه گذاری کنند

می‌توان برای اهداف تجاری سرمایه به دست آورد

دولت از طریق فروش اوراق خود در این بازار، قادر خواهد بود تا سرمایه موردنیازش را جمع‌آوری کند

نقدینگی بیش‌ازحد در چرخه‌ی اقتصاد کنترل می‌شود

به سرمایه گذاری مستقیم خارجی کمک‌ می‌کند

معایب بازار اولیه بورس

پروژه‌های تحقیقاتی اولیه می‌توانند بسیار هزینه‌بر باشند

تحقیقات اولیه یک فرایند وقت‌گیر و نیازمند بررسی‌های عمیق هستند

نظر شما چیست؟

تجربه شخصی شما از سرمایه گذاری در بازار اولیه چیست؟ به نظر شما بازار اولیه، چه مزایا یا معایب دیگری دارد؟ لطفا آنها را برایمان بنویسید.

منظور از عرضه اولیه سهام (IPO) در بورس چیست؟

عرضه اولیه سهام یا (Initial Public Offering) چیست؟

عبارت است از ورود سهام یک شرکت به بازار بورس برای نخستین بار. در طی این فرآیند بخشی از سهام شرکت‌ها معمولا با قیمتی کمتر از ارزش واقعی در بازار بورس ارائه می‌شود. به این ترتیب سهام شرکت‌ها به منظور خرید و فروش در دسترس عموم قرار می‌گیرد. آن‌چه که عرضه اولیه را جذاب می‌کند سودآوری آن است. در ادامه می‌توانید دلایل این سودآوری را مطالعه کنید.

عرضه اولیه سهام (IPO) مفهومی است که در بازارهای مالی مطرح می‌شود. اکثر معامله گران عرضه‌های اولیه را بهترین فرصت برای سرمایه‌ گذاری می‌دانند. از همین رو توجه به این امر بسیار حائز اهمیت است. با آگاهی و اطلاع از این مفهوم و کارکرد آن، می‌توان با مبالغی نه چندان زیاد وارد بازار بورس شد و از سود حاصل از این سهام نهایت استفاده را برد. در واقع آن‌چه که در مورد عرضه‌های اولیه بسیار مهم است همین سودآوری آن‌هاست.

آشنایی با مفهوم عرضه اولیه سهام

برای تعریف این مفهوم به شکل ساده و خلاصه می‌توان گفت زمانی که شرکت‌ها برای نخستین بار اقدام به ورود به بازار سرمایه می‌کنند، ارائه‌ی سهام آن‌ها در قالب عرضه اولیه سهام صورت می‌گیرد. با این کار سهام شرکت مذکور به صورت عمومی در بازار بورس قابل معامله خواهد بود. به این ترتیب آن شرکت، دیگر یک شرکت سهامی خاص نخواهد بود و به سهامی عام تغییر پیدا می‌کند.

اما چرا شرکت‌ها تمایل دارند وارد بازار بورس شوند؟ این کار چه مزایایی برای آن‌ها دارد؟ در پاسخ به این سوال می‌توان به یک مورد مهم اشاره کرد: جذب سرمایه. شرکت‌ها به منظور تامین مالی و پیشرفت، باید در مسیر توسعه قرار گیرند. برای چنین کاری به سرمایه نیاز دارند و این امر از طریق فرآیند عرضه اولیه سهام قابل انجام است. به این ترتیب شرکت‌ها بخشی از سهام خود را وارد بازار سرمایه می‌کنند.

چرا عرضه اولیه سهام سودآور است؟

افراد بسیاری عرضه اولیه سهام را معادل پس‌انداز می‌دانند. این افراد معتقدند که تا حد ممکن باید تمامی عرضه‌ اولیه‌ها را خرید و تا چند سال سهام‌داری کرد. یکی از دلایل مهمی که در سودآوری عرضه‌های اولیه دخیل است، قیمت پایین آن است.

قیمت هر برگ سهم در هنگام عرضه اولیه کمتر از ارزش ذاتی آن است. به همین دلیل سهم با اطمینان بیشتری نسبت به سایر سهام رشد خواهد کرد. همین امر موجب می‌شود افراد زیادی به منظور سرمایه‌گذاری، عرضه اولیه را خریداری کنند.

از سویی دیگر به دلیل وجود محدودیت در تعداد مجاز سهام برای خرید و هم‌چنین محدودیت در تعداد سهام عرضه‌شده نیز تقاضای خرید از جانب افراد فراوان است. اصولا تعداد سهام مجاز برای هر فرد چندان قابل‌توجه نیست و این امر به خصوص در عرضه‌ اولیه‌های شش ماه نخست سال ۹۹ بیشتر به چشم می‌خورد و به همین دلیل افراد پس از خرید عرضه اولیه سهام تمایل دارند که تعداد سهام خود را اضافه کنند. از همین رو سهم تا مدتی خریدار دارد و شاهد صف خرید خواهد بود. همین امر منجر به افزایش قیمت و در نتیجه‌ سودآوری خواهد شد. اما در سال 1400 تا الان بدلیل ریزش بازار و عدم تمایل عموم افراد به بازار سرمایه، شاهد صفوف سنگین خرید برای عرضه های اولیه نیستیم و عموما بعد از مدت کوتاهی از صف خرید خارج شده و بعضا متاسفانه منفی هم میشوند!

خرید عرضه اولیه سهام به چه صورتی انجام می‌شود؟

برای خرید عرضه اولیه سهام در ابتدا نیاز به کد بورسی دارید. کد بورسی مانند کد ملی است و به منزله‌ی هویت شما در بازار بورس است. پس از دریافت کد بورسی، می‌توانید سهام مورد نظر خود را خریداری کنید.

اما در مورد خرید عرضه اولیه باید گفت که این سهام تنها در زمان‌های خاصی قابل خریداری هستند. روال کار به این صورت است که خبر انتشار عرضه اولیه سهام یک شرکت منتشر می‌شود. در این خبر مشخص می‌شود که عرضه‌ی سهام در چه تاریخ و ساعتی انجام خواهد شد و چه میزان سهام در این عرضه ارائه خواهد شد. پس افرادی که تمایل به سرمایه‌گذاری در عرضه اولیه دارند باید گوش ‌به زنگ باشند تا از اخبار آن مطلع شوند.

در مورد عرضه اولیه سهام نکته‌ای وجود دارد و آن محدودیت تعداد سهام قابل خرید برای هر کد بورسی است. از آن‌جا که عرضه‌های اولیه عموما به دلیل سوددهی، خریداران و متقاضیان فراوانی دارند، به منظور حفظ عدالت، میزان سهام مجاز برای هر کد بورسی در اطلاعیه‌های منتشر شده مشخص می‌شود. به این ترتیب متقاضیان باید در بازه‌ی زمانی مشخص شده سفارشات خرید خود را ثبت کنند و منتظر تخصیص سهام بمانند.

روش بوک بیلدینگ چیست؟

در روش بوک بیلدینگ بهترین مزیت امکان درج سفارش خرید به قیمت‌های مختلف میباشد. در این روش، هر سفارش با توجه به حداکثر حجم تعیین شده و در قیمتی که خریدار مشخص می‌کند در سامانه معاملات ثبت میشود. بنابراین در توزیع سهام نابرابری و بی عدالتی از بین میرود و همه معامله گرانی که ثبت سفارش خود را انجام داده اند، به تعداد مساوی مالک سهام مدنظر میشوند .

برخی از کارگزاری‌ها امکان خرید اتوماتیک عرضه اولیه سهام را برای کاربران خود فراهم کرده‌اند. به این طریق تنها کافی است توافق‌نامه‌ی خرید عرضه اولیه را تایید کنید و حساب خود را شارژ کنید تا سر موعد سیستم به صورت خودکار سفارش شما را ثبت کند. بدین ترتیب دیگر نیازی به ثبت سفارش از جانب شما وجود ندارد.

مبلغ لازم برای خرید عرضه اولیه سهام چقدر است؟

گفتیم که قیمت هر برگ سهم و هم‌چنین تعداد مجاز برای هر کد بورسی در اطلاعیه‌ی مربوط به عرضه اولیه سهام مشخص می‌شود. مثلا ممکن است قیمت هر برگ سهم یک شرکت در عرضه اولیه ۱۵۰۰ تومان و تعداد مجاز برای هر کد بورسی ۱۰۰۰ برگه سهم باشد. به این صورت حداکثر مبلغی سفارش می‌تواند ۱,۵۰۰,۰۰۰ تومان باشد. با این‌همه شما می‌توانید تعداد سهام را در سفارش خود کمتر از میزان مشخص شده ثبت کنید (مثلا ۳۰۰ سهم). اما توجه کنید که قیمت را روی قیمت حداکثری اعلام شده وارد کنید.

نکته دیگر در خصوص عرضه اولیه سهام این است که پس از تخصیص سهام، تعداد سهام تعلق‌یافته به هر کد بورسی کمتر از تعدادی است که از پیش تعیین شده بود. این امر به دلیل استقبال از عرضه‌های اولیه است. در مثال بالا ممکن است در صورت مشارکت بالای افراد، سهام اختصاص‌یافته به هر کد بورسی به جای ۱۰۰۰ عدد ۷۰۰ عدد باشد.حالا شاید برای شما این سوال ایجاد شود که این اختلاف مبلغ پرداختی و سهام اختصاص یافته چه میشود؟ به تعداد سهامی که برای شما خریداری شده پول کسر میگردد و مابقی در حساب کارگزاری شما باقی میماند و قابل برداشت است.

چگونه می‌توان بدون موجودی کافی، عرضه اولیه را خریداری کرد؟

تعدادی از کارگزاری‌ها برای جذب مشتری بیشتر و البته یک نوع خدمت جذاب، بدون داشتن موجودی ریالی از سوی معامله گر و به نمایندگی از او عرضه اولیه را خریداری می‌کنند، اما آنها با این کار به معامله گر یک نوع اعتبار یا به اصطلاح بونس می‌دهند. معمولا اگر معامله گر پس از چند روز کاری با کارگزاری‌ تسویه حساب کند، صاحب سهام میشود در غیر این صورت کارگزاری، سهام را می‌فروشد تا بدهی معامله گر را تسویه کند.

مناسب‌ترین زمان برای فروش عرضه اولیه

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های خریداران عرضه اولیه، زمان فروش آن است. اولین سوالی که به محض خرید سهام برای معامله‌گران پیش می آید این است:‌ سهمم را چه زمانی بفروشم؟

پاسخ به این سوال چندان ساده نیست. چرا که این امر در گرو عوامل متعددی است. افراد با استراتژی‌های متفاوتی سرمایه‌گذاری می‌کنند. از همین رو فرآیند خرید و فروش سهام نیز در این موارد متفاوت است. اما به طور کلی باید با توجه به اهدافی که برای سهم در نظر گرفته شده و هم‌چنین با مطالعه‌ی اخبار و تحلیل‌ها و جستجو در مورد شرکتی که سهام آن را خریداری کرده‌اید می‌توانید برای خود یک برنامه‌ی خروج از سهم داشته باشید.

برای هر سهم در بازار بورس تارگت‌ها و قیمت‌هایی پیش‌بینی می‌شود که ممکن است سهم در آینده به آن‌ها برسد. اما نکته‌ی کلی در این میان این است که چه عرضه‌های اولیه و چه سایر سهام تا زمانی که تقاضای خرید آن‌ها در بازار زیاد باشد، سودآور خواهند بود.

شاید فردی پس از کسب ۵۰ درصد سود از عرضه اولیه سهام بخواهد آن را بفروشد. ممکن است فرد دیگری با دید بلندمدت بخواهد سهام‌ را بیش از شش ماه نگهداری کند. تمام این موارد به تحلیل‌ها و اخبار و حواشی پیرامون سهم و هم‌چنین روند بازار بستگی دارد.