حجم مبنا چگونه محاسبه می شود؟

محاسبه حجم مبنا

حجم مبنا چیست | به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

در آموزش‌های پیشین مجله فرادرس، در مطالب جامع «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» با مفاهیم بورس و همچنین مباحثی مانند تابلوخوانی، نوسان‌گیری و شاخص بورس آشنا شدیم. در این آموزش، با حجم مبنا و قیمت پایانی آشنا می‌شویم و مثال‌هایی از محاسبه آن‌ها را بیان می‌کنیم.

فیلم آموزش رایگان حجم مبنا در بورس

فیلم آموزش رایگان حجم مبنا در بورس به صورت گام به گام، در کادر بالا، به سوالات شما در خصوص محاسبه و تأثیر حجم مبنا در بورس، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ می‌دهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.

حجم مبنا در بورس و محاسبه آن

حجم مبنا حداقل تعداد سهمی است که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم در دامنه نوسان کامل رشد کند یا کاهش یابد. طبق قانون، در یک سال باید حداقل ۲۰ درصد از کل سهام یک شرکت معامله شود. اگر تعداد روزهای کاری یک سال را ۲۵۰ فرض کنیم، حجم مبنای روزانه ۰٫۰۰۰۸ (هشت ده هزارم) کل سهم است. مثلاً اگر شرکتی ۱۰۰ میلیون سهم داشته باشد، حجم مبنای آن ۸۰ هزار سهم خواهد بود. بنابراین، باید حداقل ۸۰ هزار سهم معامله شود تا تغییرات قیمت آن روز در سهم اعمال شود.

برای شرکت‌هایی که در فرابورس فعالیت می‌کنند، حجم مبنا ۱ (یک) است؛ یعنی کافی است یک سهم در نماد مورد نظر معامله شود تا افزایش یا کاهش قیمت در سهم اعمال شود.

حداکثر مبلغ حجم معاملات حجم مبنا یک میلیارد تومان است؛ بدین معنا که اگر ارزش ۰٫۰۰۰۸ تعداد سهم یک شرکت از یک میلیارد تومان بیشتر شود، عدد مورد نظر را کاهش می‌دهند، یعنی یک میلیارد تومان را با تعداد سهم شرکت مورد نظر معادل کرده و آن را مبنای محاسبه قرار می‌دهند. حداقل ارزش معادله نیز باید ۵۰ میلیون تومان باشد. این به آن دلیل است که شرکت‌هایی که سهم آن‌ها قیمت بالایی دارد، اگر بخواهند حجم مبنا را ۰٫۰۰۰۸ در نظر بگیرند، ممکن است ارزش معاملاتی‌شان خیلی زیاد باشد. به همین دلیل است که سقفی به عنوان حداکثر در نظر گرفته می‌شود.

البته این فرمول طی سال‌ها تغییر کرده و در سال ۹۳ به ۰٫۰۰۰۴ (چهار ده هزارم) کل سهام شرکت رسیده است.

محاسبه قیمت پایانی

در تابلوی معاملات، دو قیمت مشاهده می‌کنیم: قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله یا آخرین قیمت. شاید هنگام دیدن تابلوی معاملات یک سهم، این پرسش در ذهنتان ایجاد شده باشد که قیمت پایانی چیست و چگونه محاسبه می‌شود. قیمت پایانی یک سهم در یک روز، برابر با میانگین قیمت‌هایی است که سهم مورد معامله قرار گرفته است. اگر حجم معاملات یک روز حداقل برابر با حجم مبنا باشد، میانگین حجم مبنا چگونه محاسبه می شود؟ قیمت معاملات به عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته می‌شود. اما اگر حجم معاملات کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبتِ افزایش یا کاهش سهم از قیمت کاسته شده و قیمت پایانی بر آن اساس محاسبه می‌شود.

در حقیقت، قیمت پایانی میانگین موزون معاملات است. برای مثال، فرض کنید در یک سهم، معامله‌ای انجام شده که با ۴ درصد افزایش قیمت همراه بوده، معامله دیگری با ۲ درصد افزایش، معامله‌ای با یک درصد کاهش و… . با توجه به اینکه در هریک از این معاملات مربوط به سهم مورد نظر حجم چقدر بوده است، میانگین وزنی قیمت معاملات محاسبه شده و به عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته می‌شود.

برای مثال، فرض کنید سهمی در قیمت مثبت ۵ درصد معامله شود. اگر تعداد سهام معامله شده بیشتر از ۸۰ هزار باشد، این ۵ درصد اعمال شده و مبنای قیمت روز بعد معاملات قرار خواهد گرفت. اما اگر حجم معاملات کمتر از حجم مبنا باشد، قیمت پایانی بر اساس نسبت این حجم به حجم مبنا محاسبه می‌شود. برای مثال اگر حجم مبنای سهمی ۸۰ هزار باشد و ۴۰ هزار سهم با قیمت مثبت ۵ درصد معامله شود، مقدار افزایشِ قیمت ۲٫۵ درصد برای قیمت پایانی در نظر گرفته خواهد شد. البته این حجم مبنا که درباره آن بحث کردیم، مربوط به شرکت‌های ثبت شده در بورس است.

آخرین قیمت، قیمت آخرین معامله‌ای است که انجام شده است.

فرمول محاسبه قیمت پایانی به صورت زیر است:

$$ \large P _ 2 = P _ 1 + \left [ ( \bar – P_ 1 ) \frac < N > < M>\right ] $$

که در آن، پارامترها به صورت زیر هستند:

• $$P_1$$: قیمت پایانی روز قبل
• $$P_2$$: قیمت پایانی روز جاری
• $$\bar < P _ 2 >$$: میانگین وزنی قیمت در روز جاری
• $$N$$: حجم معاملات
• $$M$$: حجم مبنا

اگر $$\frac$$ بزرگ‌تر یا مساوی با یک باشد، این نسبت را برابر با یک در نظر می‌گیریم. در غیر این صورت، همان مقدار کوچک‌تر از یک را می‌نویسیم.

مثال ۱. محاسبه میانگین وزنی

قیمت پایانی یک سهم ۱۵,۰0۰ ریال است. میانگین وزنی قیمت سهمی را به دست آورید که اطلاعات معاملات آن به صورت زیر است:

• ۱0,0۰0 سهم با قیمت مثبت ۵ درصد قیمت پایانی
• ۱۵,۰۰۰ سهم با قیمت منفی ۱ درصد قیمت پایانی
• ۲۲,۰۰۰ سهم با قیمت مثبت ۲٫۵ درصد قیمت پایانی
• 50,۰۰۰ سهم با قیمت پایانی

پاسخ: میانگین وزنی قیمت به صورت زیر به دست می‌آید:‌

بنابراین، میانگین وزنی قیمت سهم، ۱,۵۰۰ به علاوه ۰٫۹۳ درصد، یعنی ۱۵,۱۳۹ ریال است.

مثال 2. محاسبه حجم مبنا

فرض کنید تعداد سهام یک شرکت، ۲۰۰ میلیون باشد. حجم مبنای آن را محاسبه کنید.

پاسخ: همان‌طور که گفتیم، حجم مبنا برابر با ۲۰ درصد تعداد کل سهم تقسیم بر ۲۵۰ روز کاری است. بنابراین، داریم:

بنابراین، حجم مبنای سهم مورد نظر، ۱۶۰,۰۰۰ است.

مثال 3. محاسبه قیمت پایانی

فرض کنید اطلاعات مربوط به حجم مبنا چگونه محاسبه می شود؟ معاملات سهام مثال قبل، به صورت زیر باشد:

• قیمت پایانی روز قبل: ۲۰,۰۰۰ ریال
• میانگین وزنی قیمت سهم در روز جاری: ۲۰,۸۰۰ ریال
• تعداد سهام معامله شده: ۸۰,۰۰۰ سهم

قیمت پایانی روز جاری را حساب کنید.

پاسخ: طبق فرمولی که برای قیمت پایانی ارائه کردیم، مقادیر زیر را داریم:

• $$P_1=20,000$$
• $$\bar=20,800$$
• $$M=160,000$$
• $$N=80,000$$

همان‌طور که می‌بینیم،‌ حجم معاملات روز جاری کمتر از حجم مبنا است و نمی‌توانیم قیمت پایانی را برابر با میانگین وزنی قیمت معاملات قرار دهیم. قیمت پایانی روز جاری به صورت زیر محاسبه می‌شود:

$$ \large P _ 2 = 20,000 + \left [ ( 20,800 – 20,000 ) \frac < 80,000> < 160,000>\right ] = 20,400 $$

مثال 4. محاسبه قیمت پایانی

اطلاعات مثال قبل را در نظر بگیرید، با این تفاوت که در اینجا حجم معاملات ۲۰۰,۰۰۰ است. قیمت پایانی سهم را در روز جاری به دست آورید.

پاسخ: طبق آنچه در بالا گفتیم، با توجه به اینکه $$\frac = \frac = 1.25$$ بزرگ‌تر از یک است، آن را در فرمول برابر با یک در نظر می‌گیریم. بنابراین، قیمت پایانی سهم در روز جاری به صورت زیر به دست می‌آید:

$$ \large P _ 2 = 20,000 + \left [ ( 20,800 – 20,000 ) \times1 \right ] = 20,800 $$

قانون جدید حجم مبنا

بر اساس اعلام شرکت بورس اوراق بهادار، از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸، حجم حجم مبنا چگونه محاسبه می شود؟ مبنای کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس فرمول قبلی (ماده واحده مصوب ۲۸ بهمن ۱۳۹۳ هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار) ۴ در ۱۰ هزار سهام شرکت است، به شرطی که حداقل ارزش مبنا برای تمامی شرکت‌ها برابر با ۵۰ میلیارد ریال و حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال و برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، ۱۰۰ میلیارد ریال تعیین باشد.

همچنین، تعداد حجم مبنای هر سهم بر اساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود.

فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی

برای آشنایی بیشتر با بورس و مفاهیم مربوط به آن و پاسخ به این سؤال که بورس چیست و چگونه می‌توان در آن سرمایه‌گذاری کرد، می‌توانید به فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی مراجعه کنید. در این آموزشِ ۳ ساعت و ۲۸ دقیقه‌ای، تمام امور اجرایی برای فعالیت در بورس و انجام معاملات سهام، شاملِ دریافت کد بورسی، کار با سامانه معاملاتی آنلاین، شناسایی موقعیت‌های موجود در بورس، شرکت در عرضه اولیه‌ها، دریافت سود نقدی سالیانه شرکت‌ها و مشارکت در افزایش سرمایه‌ها بیان شده است.

• برای مشاهده فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی+ اینجا کلیک کنید.

در درس اول این آموزش، مقدمات و آشنایی اولیه با بازار بورس و سهام مورد بحث قرار گرفته است. موضوع درس دوم، شناخت کلی و نکات مهم در ورود به بازار بورس است. ورود به سایت‌های مربوط به سازمان بورس و ثبت نام در سجام موضوع درس سوم این فیلم آموزشی است. در درس چهارم راهنمایی‌های کاربردی درباره آشنایی با اصطلاحات و انواع قرارداد و صندوق ارائه شده است. آشنایی با مفاهیم سرمایه‌گذاری، انواع بورس و عرضه اولیه از دیگر موضوعاتی است در درس پنجم بیان شده است. درس ششم نیز، مروری بر ابزارهای تحلیل تکنیکال را پوشش می‌دهد. در نهایت، موضوع درس هفتم این فیلم آموزشی، آشنایی با سامانه کدال و کارگزاری‌ها است.

فیلم آموزش فیلترنویسی در بورس – ابزار شناسایی سهام پربازده

در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، امکانی جهت فیلترنویسی وجود دارد که با استفاده از آن می‌توان از میان انبوه سهام مختلف، آن‌هایی را انتخاب کرد که دارایی ویژگی‌های مورد نظر ما باشد. به همین منظور، برای آشنایی با فیلترنویسی در بورس، فیلم آموزش فیلترنویسی در بورس – ابزار شناسایی سهام پربازده ارائه شده است. در این آموزش ویدئویی ۴ ساعت و ۴۸ دقیقه‌ای که شامل ۲۰ درس است، ابتدا مفاهیمی مانند دامنه نوسان و سقف و کف مجاز قیمت سهام، EPS و P/E سهام و حجم معاملات و خرید و فروش حقیقی‌ها و حقوقی‌ها بیان شده است. در ادامه، اصول اولیه فیلترنویسی ارائه شده و مباحثی مانند سابقه قیمت‌ها و معاملات، اطلاعات حقیقی و حقوقی، شناسایی حجم مبنا چگونه محاسبه می شود؟ سهام دارای صف خرید و یا صف فروش و توابع آماده در فیلترنویسی ارائه شده است. فیلم آموزش مذکور را می‌توانید از طریق لینک زیر مشاهده کنید.

• برای مشاهده فیلم آموزش فیلتر نویسی در بورس – ابزار شناسایی سهام پربازده+ اینجا کلیک کنید.

شناسایی سهام مورد توجه و خرید حقوقی‌ها، شناسایی سهام با حجم معاملات زیاد نسبت به روزهای قبل، شناسایی سهام دارای افت و یا رشد زیاد در یک ماه اخیر، شناسایی سهام موجود در پایان روند نزولی و آماده شروع روند صعودی و شناسایی سهام جذب کننده نقدینگی هوشمند با استفاده از فیلترنویسی، از سایر دروس این فیلم آموزشی است که به طور کامل به آن پرداخته شده است.

سخن پایانی

در این مطلب به مفهوم حجم مبنا و نحوه محاسبه‌اش پرداختیم؛ سپس قیمت پایانی را شرح دادیم و روش محاسبه آن را نیز بیان کردیم. در همین رابطه، مثال‌هایی نیز جهت درک بهتر توضیحات شرح داده شدند. حال اگر پرسش و دیدگاهی در این زمینه دارید، از شما دعوت به عمل می‌آوریم تا آن را از طریق بخش نظرات در ادامه صفحه با ما و دیگر خوانندگان مجله فرادرس در میان بگذارید.

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

حجم مبنا

از آنجایی که بازار بورس یکی از بزرگ ترین بازار های مالی به شمار می رود و روزانه مبالغ زیادی در آن جابجا می شود، قوانینی وجود دارد که مانع سوء استفاده افراد سودجو خواهد شد. حجم مبنا یکی از این قوانین می باشد که به نوعی در قیمت نهایی نمادهای بورسی تاثیر گذار می باشد.

برای مشاوره نحوه محاسبه حجم مبنا

برای مشاوره نحوه محاسبه حجم مبنا

عناوین اصلی این مقاله

در بازار بورس به صورت روزانه مبالغ و سرمایه های بسیار زیادی جابجا شده و همین موضوع حساسیت استفاده از آن را تا حد زیادی بالا خواهد برد. در همین راستا به خاطر حساسیت های زیادی که در بازار بورس وجود دارد قوانین و چارچوب هایی شکل می گیرند که باعث می شوند افراد بتوانند خیلی راحت تر سرمایه های خود را در این بستر معامله کنند.

همیشه در بازار های مالی از جمله بازار بورس افرادی سودجو وجود دارند که به دنبال منافع شخصی خود حاضر هستند از خط قرمز های زیادی عبور کنند. با توجه به همین موضوع یکی از قوانین بازدارنده ای که در بازار بورس وجود دارد حجم مبنا خواهد بود.

این قانون به صورت خلاصه بیان می کند که آیا شرکت ها امکان ایجاد تغییرات مجاز در قیمت را برای تعیین قیمت روز بعد خواهند داشت یا نه. به همین منظور می توان گفت که حجم مبنا به نوعی در تعیین قیمت نهایی نماد های بورسی تاثیر گذار بوده و ما در این مقاله قصد داریم به صورت کامل به تعریف حجم مبنا، تاریخچه آن، کاربرد و نحوه محاسبه آن و همچنین شیوه مشاهده حجم مبنا بپردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.

حجم مبنا چیست

همان طور که در ابتدای این مقاله به این موضوع اشاره داشتیم، حجم مبنا یکی از قوانینی است که در بورس برای ایجاد نظم و تعیین کردن برخی محدودیت ها از آن استفاده می شود. به کمک این قانون افراد سودجو توانایی سوء استفاده از شرایط را نداشته و هر فرد باید در چارچوب تعیین شده معاملات خود را انجام دهد.

حالا در این بخش در کنار کاربرد ها و فوایدی که حجم مبنا برای بازار بورس دارد می توانیم به این موضوع بپردازیم که حجم مبنا چیست و چگونه از آن استفاده می شود؟

در جواب به این سوال می توان گفت که به صورت کلی حجم مبنا به تعداد سهام یک شرکت گفته می شود که می بایست در طول یک روز معاملاتی خرید و فروش شود تا آن سهم این امکان را داشته باشد که بر اساس دامنه نوسان افزایش یا کاهش پیدا کند. در واقع این توضیح تعریف حجم مبنا در بورس به زبان ساده است و در ادامه خواهیم دید که از این قانون چگونه در این بازار مالی استفاده می شود.

بنابراین حجم مبنا از جمله قوانینی است که نقش یک عامل کنترل کننده در برابر نوسانات شدید قیمت سهام را ایفا می کند. وقتی حجم مبنا در یک روز معاملاتی اعمال می شود، قیمت پایانی سهم مشخص شده برابر با میانگین وزنی قیمت در آن روز خواهد شد.

هدف از تعیین نمودن حجم مبنا این است که افراد با اطمینان بیشتری بتوانند معاملات خود را در بازار بورس انجام داده و بدانند که نواسات قیمت سهام به خاطر خرید و فروش تعداد زیادی از آن سهم به وقوع پیوسته است. اگر حجم مبنا برای یک سهم در نظر گرفته نشود معامله تعداد کمی از یک سهم شرکت نیز می تواند قیمت آن سهام را تغییر داده و منجر به وجود آمدن قیمت های غیر واقعی شود.

بیشتر بخوانید: نماد بورس چیست

تاریخچه حجم مبنا

در بخش های قبلی این مقاله به حجم مبنا چگونه محاسبه می شود؟ این موضوع پرداختیم که حجم مبنا چیست و تعریف حجم مبنا به زبان ساده چه خواهد بود. با این حال برای آشنایی بهتر با این مفهوم در کنار تعریف و کاربرد های آن می توان به تاریخچه حجم مبنا نیز اشاره کرد.

در سال 1382 حجم مبنا توسط سازمان بورس و اوراق بهادار که توسط حسین عبده تبریزی به عنوان سردبیر فعالیت داشت صورت گرفت. در مراحل اولیه شکل گیری قانون حجم مبنا، قرار بود که 15 درصد از کل سهام یک شرکت بورسی در بازه یک ساله معامله شود و تعداد روز های کاری در یک سال 250 روز در نظر گرفته شده بودند. بر اساس این چارچوب حجم مبنای هر سهم به صورت روزانه 0.0006 کل سهام یک شرکت در نظر گرفته شد تا در نتیجه قیمت اصلی و یا پایانی سهم بتواند در بازه خود نوسان داشته باشد.

با این حال بعد از گذشت یک سال در سال 1382 این قانون از 15 درصد به 20 درصد افزایش پیدا کرد و حجم مبنای روزانه سهم نیز به 0.0008 رسید. اگرچه دوباره در سال 1393 این رقم کاهش پیدا کرده و به 10 درصد رسید و تا به امروز همچنان این قانون برای سهم ها در همان بازه 10 درصد ثابت مانده است. در نتیجه آن، حجم مبنای یک سهم به صورت روزانه به رقم 0.0004 کاهش پیدا کرد که در شروع هر هفته در صفحه نماد هر سهم نمایش داده خواهد شد.

با توجه به این قانون ها و چارچوب های در نظر گرفته شده، در حال حاضر در همه شرکت های بورسی باید 10 درصد از تعداد کل سهام آن شرکت در بازه یک ساله معامله شود تا آن سهم بتواند قیمت اصلی و نهایی خود را تجربه کند. حالا این قیمت می تواند پایین ترین یا بالا ترین حد سهام شرکت باشد.

کاربرد حجم مبنا

در بخش های قبلی این مقاله با قانون حجم مبنا آشنا شده و دیدیم که در چه بازه ای این قانون در بازار بورس شروع به کار کرد. در ادامه این بخش می خواهیم ببینیم که کاربرد حجم مبنا در این بازار مالی چه چیزی است و چرا بازار بورس از این قانون استفاده می کند.

یکی از دلایل بهره وری از قانون حجم مبنا در بازار بورس این است که همیشه اشخاصی هستند که قصد دارند با شبیه سازی قانون عرضه و تقاضا، مثل حجم مبنا چگونه محاسبه می شود؟ خرید و فروش تعداد محدودی از یک سهم در قیمت های کم و زیاد، در ارزش آن سهام تغییر ایجاد کرده و سود خود را جدا کنند.

در این شرایط قانون حجم مبنا وارد کار شده و تعداد مشخصی معامله برای سهام ها را تعیین می کند. با تعیین شدن این بازه حداقلی معاملات سهام، می توان از چنین فعالیت هایی در بازار جلوگیری کرد و این امر اجازه می دهد که هر سهم روند عادی خود را برای نوسانات قیمتی تجربه کند.

یکی از دیگر کاربرد های قانون حجم مبنا در بازار بورس این است که افراد می توانند سهم شرکت هایی که معاملات پایینی دارند را شناسایی کرده تا با خرید آن ها ضرر نکنند. به صورت کلی وقتی تقاضا برای یک سهم کم باشد به همان ترتیب حجم مبنای سهام نیز رقم کم تری خواهد بود. این موضوع به این دلیل اتفاق می افتد چون سهام های با تقاضای کم، خرید و فروش چندانی نداشته و تقاضایی برای افزایش قیمت سهم وجود نخواهد داشت. در نتیجه بازار آن سهم بی حرکت و راکد باقی خواهند ماند و خریداران سود قابل توجهی از این دسته سهم ها نمی برند.

بنابراین افرادی که با تجربه هستند و درباره بازار اطلاعات دارند با استفاده از همین روش ها می توانند سود بیشتری را تجربه کنند. در بازه هایی که بازار تقاضای چندانی ندارد اما امکان رشد نرخ وجود دارد، این افراد سهام را خریداری کرده و تا زمانی که تقاضا افزایش پیدا کند منتظر می مانند. به همین دلیل این دسته از معامله گران به خاطر اطلاع از شرایط بازار و همچنین کاربرد حجم مبنا می توانند سود خوبی از بازار دریافت نمایند.

بیشتر بخوانید: راهنمای دریافت کد بورسی

نحوه محاسبه حجم مبنا

نحوه محاسبه حجم مبنا با توجه به شرایط وضع قانون و همچنین یک فرمول مشخص انجام خواهد شد. در بخش های قبلی این مقاله به صورت کامل با تعریف حجم مبنا در بورس آشنا شدیم و شیوه استفاده از آن را به شما آموزش دادیم. با این حال نحوه محاسبه حجم مبنا در بورس نیز می تواند یکی از دیگر اطلاعاتی باشد که ممکن است برای بسیاری از معامله گران کاربردی واقع شود.

برای آشنایی با نحوه محاسبه حجم مبنا در بورس یک شرکت با سرمایه ای کم تر از 20 هزار میلیارد ریال را در نظر بگیرید. در مرحله اول تعداد سهام این شرکت را در عدد 0.0004 ضرب خواهیم کرد. حاصل ضرب و عدد به دست آمده همان حجم مبنای شرکت در نظر گرفته شده خواهد بود. با این حال نکات و شرایطی نیز وجود دارند که باید آن ها را نیز در محاسبات خود در نظر داشته باشیم. ما باید عدد به دست آمده را در قیمت پایانی آن سهم در روز چهارشنبه ضرب کرده که چند حالت زیر را شامل خواهد شد:

اگر عددی که در آخرین روز کاری هفته به دست می آید بین 50 میلیارد ریال و 100 میلیارد ریال بود، حجم مبنا در روز شنبه برابر است با همان عدد به دست آمده در ابتدای این بخش.

اگر عددی که به دست می آید کم تر از 50 میلیارد ریال بود، حجم مبنا در روز شنبه برابر است با 50 میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در روز چهارشنبه.

اگر عددی که به دست می آید بیش تر از 100 میلیارد ریال یا بالا تر بود، حجم مبنا در روز شنبه برابر است با 100 میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در روز چهارشنبه.

همچنین اگر تعداد سهام یک شرکت 20 هزار میلیارد ریال یا رقمی بالا تر از آن باشد، حداکثر ارزش مبنا 120 میلیارد ریال در نظر گرفته خواهد شد.

قانون حجم مبنا در بورس

همان طور که در بخش های قبلی این مقاله به این موضوع اشاره کردیم، قانون حجم مبنا در بورس به خودی خود از چند قانون و فرمول پیروی می کند.

در بخش قبلی به نحوه محاسبه قانون حجم مبنا در بورس پرداختیم و دیدیم که برای هر شرکت با توجه به میزان سهم آن ها روش متفاوتی برای محاسبه حجم مبنا مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال شرایط در نظر گرفته شده و قانون تعیین شده برای تمامی سهم ها و شرکت ها یکسان بوده و فقط برخی محاسبات متفاوت خواهند بود.

در کنار روش های محاسبه شرط هایی وجود دارند که برای سهام شرکت ها باید در نظر گرفته شوند. به صورت کلی این شرط های برای تمامی شرکت های بورسی و فرابورسی به صورت زیر خواهند بود:

حداقل ارزش مبنا برای تمامی شرکت‌ ها در بازار بورس بازار اول و دوم فرابورس برابر با 50 میلیارد ریال

حداقل ارزش مبنا در بازار پایه زرد برابر با 20 میلیارد ریال

حداقل ارزش مبنا در بازار پایه نارنجی برابر با 10 میلیارد ریال

حداقل ارزش مبنا در بازار پایه قرمز برابر با 5 میلیارد ریال

حداکثر ارزش مبنا برای شرکت ‌های با سرمایه 20 هزار میلیارد ریال و بالا تر، 120 میلیارد ریال

برای شرکت‌ های با سرمایه کم تر از 20 هزار میلیارد ریال، 100 میلیارد ریال

بیشتر بخوانید: کارمزد معاملات بورسی

تاثیر حجم مبنا در معاملات بورسی

به صورت کلی می توان گفت که اصلی ترین تاثیر حجم مبنا در معاملات بورسی این است که این قانون باعث می شود شیب تندی قیمت در سهام صورت نگیرد. سهم های شرکت ها یک چرخه صعودی یا نزولی واقعی دارند که باید به مرور زمان آن را طی کنند. به همین خاطر است که قیمت های کاذب و غیر واقعی کم تر در بازار مشاهده می شوند. بنابراین اصلی ترین ویژگی قانون حجم مبنا کنترل بازار و همچنین کاهش سفته بازی خواهد بود.

با این حال سرمایه گذارانی که در بازار های مالی فعالیت می کنند همیشه از قیمت گذاری بر اساس عرضه و حجم مبنا چگونه محاسبه می شود؟ تقاضا پشتیبانی کرده اند. به همین دلیل است که در اکثر بازار های جهانی این میزان عرضه و تقاضا است که ارزش سهم ها را تعیین کرده و نه ارزش اصلی کالا و یا خدمات ارائه شده. این شیوه تفکر مباحث پایه ای را مطرح نکرده و وجود قوانینی مثل حجم مبنا باعث ایجاد محدودیت هایی در بازار شده که رضایت سرمایه گذاران با این نوع تفکر را در بر نخواهد داشت.

یک صف را در نظر داشته باشید که برای خرید و فروش یک سهم صورت گرفته است. در این حالت مقدار زیادی سرمایه بلوکه می شود و روند صعودی یا نزولی کند خواهد شد. در نتیجه حجم معاملات کاهش یافته و نوسانی در سهم دیده نمی شود. می توان گفت که قانون حجم مبنا در بورس و همچنین دامنه نوسان اجازه مانور در بازه مشخص شده ای را داده و سهمی که به سقف یا کف خود برسد امکان حرکت بیشتر را نخواهد داشت.

با این حال راه حل هایی برای این شرایط وجود دارند. به عنوان مثال اگر سازمان بورس با چنین وضعیتی مواجه شود برای یک بازه کوتاه سهم را بدون در نظر گرفتن قانون حجم مبنا برای معامله باز می کند. در نتیجه معاملات دوباره جریان گرفته و سهم در ادامه بر اساس عرضه و تقاضا قیمت گذاری خواهد شد.

بیشتر بخوانید: ثبت نام بورس سجام

راهنمای مشاهده حجم مبنا

در بخش های قبلی این مقاله به صورت کامل به تعریف حجم مبنا و این که حجم مبنا چیست پرداختیم. به صورت کلی میزان حجم مبنا توسط سامانه معاملات به صورت خودکار اندازه گیری شده و معامله گران تاثیری در محاسبه آن نخواهند داشت.

با توجه به همین موضوع افراد به راحتی می توانند با مراجعه به سایت های معاملاتی از حجم مبنا مطلع شوند. برای این کار در ادامه مراحل اشاره شده در راهنمای مشاهده حجم مبنا را دنبال کنید.

به صورت کلی راحت ترین و ساده ترین راه برای مشاهده حجم مبنا در بازار بورس و فرابورس بهره وری از امکانات سایت www.tsetmc.ir است.

برای این کار کافی است به آدرس سایت که بالا تر قرار داده شده است وارد شده و مشابه آن چه در تصویر زیر نمایش داده شده است میزان حجم مبنا را در این بستر مشاهده نمایید.

همان طور که در عکس بالا نیز می توان دید، کاربران با مراجعه به سایت های مختلفی که در زمینه بازار های مالی فعالیت داشته و اجازه معامله به کاربران را می دهند، می توانند به اطلاعات زیادی در رابطه با سهام های متنوع دسترسی داشته باشند. یکی از همین اطلاعات موجود، امکان مشاهده حجم مبنا است که در سایت هایی مثل www.tsetmc.ir در دسترس کاربران قرار گرفته است.

در ادامه بخوانید: کد بورسی چیست

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد حجم مبنا در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون حجم مبنا در بازار بورس پاسخ دهند.

سوالات متداول

1- ✔️ حجم مبنا چیست؟

✔️ همان طور که در این مقاله به طور کامل توضیح داده شد قانون حجم مبنا در واقع یکی از قوانینی است که برای جلوگیری از سوء استفاده افراد سودجو و همچنین شکل گیری قیمت های غیر واقعی از آن استفاده می شود.

2- ✔️ حجم مبنا چگونه محاسبه می شود؟

✔️ همان طور که در این مقاله به طور کامل توضیح داده شد قانون حجم مبنا در بورس با توجه به فرمول و شرایط در نظر گرفته شده برای سهام هر شرکت محاسبه خواهد شد.

حجم مبنا در بورس و فرابورس چیست؟

فعالیت در بازار بورس همواره با ریسک همراه است؛ سازمان بورس و اوراق بهادار از سال 1382 برای کاهش ریسک فعالان این بازار، حجم مبنا را به عنوان ابزاری برای حفظ امنیت سرمایه‌گذاری‌های سهام داران منظور کرده است.

در این مقاله به توضیح کامل این ابزار می‌پردازیم.

حتما بخوانید:

همچنین برای مطالعه مجموعه مقالات آموزشی ” تحلیل بنیادی ” می‌توانید اینجا کلیک کنید.

حجم مبنا چیست؟

به حداقل تعداد سهامی که باید در طول یک روز معامله شود تا قیمت اصلی (پایانی) آن سهم بتواند نوسان مثبت یا منفی داشته باشد، «حجم مبنا» گفته می‌شود.

از حجم مبنا در بورس و فرابورس برای جلوگیری از هیجانات کاذب و آرامش در معاملات و همچنین برای جلوگیری از رشد و یا ریزش کاذب بازار استفاده می‌شود.

میزان حجم مبنا توسط سامانه معاملات به صورت خودکار اندازه گیری می‌شود و هیچ معامله گری در تعیین آن نقشی ندارد.

برای مشاهده حجم مبنای هر سهم در بورس و فرابورس به سایت زیر مراجعه کنید.

حجم مبنا در بورس و فرابورس چیست؟

قیمت پایانی چه ارتباطی با حجم مبنا دارد؟

قیمت پایانی عبارت است از قیمتی که بر اساس میانگین وزنی معاملات هر نماد در یک روز به دست می‌آید. از این جهت، حجم مبنا کاملاً در قیمت پایانی نمادهای بورسی و فرابورسی نقش دارد. در نماد‌های بورسی و فرابورسی برای به دست آمدن قیمت پایانی هر روز عدد حاصل از میانگین وزنی را متناسب با حجم مبنا تعیین شده برای آن نماد تعیین می‌کنند.

قیمت پایانی و حجم مبنا

قیمت آخرین معامله آیا با حجم مبنا ارتباطی دارد؟

آخرین قیمتی که یک سهم بین خریدار و فروشنده معامله می‌شود، قیمت آخرین معامله است و حجم مبنا در آن تاثیری ندارد.

قیمت آخرین معامله و حجم مبنا

چگونگی اثر گذاری حجم مبنا بر قیمت پایانی

شرکتی را در نظر بگیرید که بازه قیمت یک روز آن بین 950 تا 1400 ریال باشد و حجم مبنای آن 2000 سهم می‌باشد. دو حالت ممکن است پیش بیاید:

الف – اگر حجم معاملات سهام کمتر از حجم مبنا باشد.

فرض میکنیم 1000 برگ سهم (برابر با نیمی از حجم مبنا) با میانگین وزنی 1200 ریال معامله شده است:

(قیمت پایانی روز قبل 900 ریال بوده است)

قیمت پایانی روز قبل + [حجم مبنا / (تعداد سهام معامله شده * (قیمت پایانی روز قبل – میانگین وزنی قیمت معامله شده))] = قیمت پایانی

طبق فرمول بالا قیمت پایانی امروز 1050 ریال است.

ب – اگر حجم معاملات سهام بیشتر از حجم مبنا باشد.

قیمت پایانی برابر است با میانگین وزنی همه قیمت‌های معامله شده در طی یک روز معاملاتی.

محاسبه حجم مبنا

بر اساس ابلاغیه دو شرکت بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، از تاریخ 12 اسفند 98 روش جدید محاسبه حجم مبنا اجرا شده است. بر این اساس محاسبات حجم مبنا در بورس و فرابورس مطابق روال گذشته بعد از پایان آخرین روز معاملاتی هر هفته انجام شده و برای هفته آینده لحاظ می‌گردد.

برای محاسبه فرمول حجم مبنا کافیست، عدد 0.0004 را در تعداد سهام شرکت مورد نظر ضرب کنیم تا حجم مبنای آن شرکت محاسبه شود.

ارزش مبنا

با ضرب کردن حجم مبنای به دست آمده در بالا در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته ارزش مبنا به دست می‌آید.

لازم است به چند نکته در خصوص ارزش مبنا در شرکت‌های بورسی دقت شود:

برای شرکت‌هایی با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد:

– اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

برای شرکت‌هایی با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد:

– اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته.

– اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد: حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته.

حجم مبنای سهام فرابورس

برای نخستین بار طبق تصمیم شورای عالی بورس و اوراق بهادار، حجم مبنا برای تمامی شرکت‌های مندرج در بازارهای اول، دوم و پایه فرابورس ایران از دوشنبه ۱۲ اسفندماه سال 98 اعمال شده است.

طبق این دستور حجم مبنا معادل ۴ در ۱۰ هزار تعداد سهام شرکت اعمال می‌شود.

فرابورس ایران اعلام کرد که حداقل ارزش مبنا در بازارهای اول و دوم فرابورس، ۵۰ میلیارد ریال و در تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز بازار پایه به ترتیب ۲۰، ۱۰ و ۵ میلیارد ریال در نظر گرفته شده است.

همچنین حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌های با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد ریال و بالاتر، ۱۲۰ میلیارد ریال تعیین شده است. برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از ۲۰ هزار میلیارد ریال، حداکثر ارزش مبنا ۱۰۰ میلیارد ریال خواهد بود.

بر پایه این اطلاعیه، تعداد حجم مبنای هر سهم، بر اساس قیمت پایانی سهام در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود. همچنین در صورت اعمال اقدامات شرکتی، تغییرات حجم مبنا بر اساس مقررات و با رعایت نصاب‌های این مصوبه محاسبه و اعمال می‌شود.

آیا حجم مبنا در بورس و فرابورس سرمایه‌گذاری را مطمئن‌تر می‌کند‌؟ (معایب ومزایا)

حجم مبنا از شیب ناگهانی قیمت جلوگیری می‌کند و همچنین مانع از ایجاد قیمت کاذب می‌شود.

هنگامی که حجم معاملات از حجم مبنا بسیار پایین تر است، نوسان قیمت وجود ندارد و به اصطلاح سهم خشک می‌شود؛ برای رفع این مشکل سازمان بورس در یک بازه زمانی معین، نماد حجم مبنا چگونه محاسبه می شود؟ سهام را بدون هیچگونه حجم مبنا و یا دامنه نوسان باز می‌کند تا قیمت سهم بر اساس عرضه و تقاضا مشخص شود.

یکی دیگر از تاثیرات حجم مبنا در هنگام تشکیل صفوف خرید و یا فروش است که حجم مبنا نوسان قیمت را در روند نزولی و یا صعودی کند میکند و باعث بلوکه شدن مقدار زیادی پول می‌گردد.

سازمان بورس و اوراق بهادار همواره در پی آن بوده که سرمایه‌گذاری در این بازار را امن‌تر کند.

با وجود معایب در کنار مزایا، حجم مبنا به عنوان ابزاری کارآمد و اطمینان دهنده معرفی شده است تا به حفظ آرامش سرمایه گذاران کمک کند.

حجم مبنا در بورس چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

حجم مبنا چیست؟ احتمالا اگر تازه وارد بورس شده اید و یا دوستانی دارید که در این زمینه فعالیت می‌کنند این اصطلاح را زیاد شنیده باشید. همان‌طورکه می‌دانید قوانین و رعایت آن‌ها در کسب و کار یک ضرورت به حساب می‌آید. در بورس نیز مانند هر کسب ‌وکار دیگری برای ایجاد نظم و رعایت حقوق افراد قوانینی وجود دارد که رعایت آن‌ها ضروری است. یکی از این قوانین بورسی حجم مبنا است که در این مقاله شما را به‌طور کامل با آن آشنا می‌کنیم. پس در ادامه این مقاله آموزشی با ما همراه باشید.

حجم مبنا در بورس چیست؟

این حجم برای ایجاد نظم و رعایت اعتدال ایجاد گردیده‌است. اگر بخواهیم به طور دقیق آن را برای شما بیان کنیم، حجم مبنا در بورس عبارت است از کم ترین تعداد سهامی که لازم است در طول ۱ روز، معامله گردد تا بتواند در قیمت اصلی سهام نوسان مثبت و یا منفی ایجاد نماید و می‌توان گفت ابزاری است که منجر به حفظ آرامش سهامداران در معاملات بورسی می‌شود و در نتیجه آن هیجانات کاذب از بین رفته و کاهش می یابد. به علاوه محاسبه این حجم بورس موجب می‌شود که این هیجانات ناشی از کاهش یا افزایش سهام زیادی رشد و یا افت نکنند. خوب است بدانید این کار توسط سامانه انجام می گیرد و انسان در آن دخالت مستقیم ندارد.

حجم مبنا در تابلوخوانی به چه معناست؟

وجود این قانون موجب می‌شود که نوسانات بورس معقول باشد، این مقدار را می‌توانید در تابلوی بورس مشاهده نمایید. یکی دیگر از مزایای این مساله این است که کسی نتواند قیمت سهام را دست‌کاری نماید و رشد و یا ریزش سهام توام با معامله باشد.

هدف از اعمال حجم مبنا چیست؟

مهم‌ترین و اصلی‌ترین دلیلی که قانون حجم مبنا اعمال می‌شود، ایجاد توازن در بازار بورس است. در واقعیت می‌توان گفت این قانون موجب شده که نوسانات فقط بر مقدار مشخصی از سهام تاثیر گذارد. اگر این شرایط حکم فرما نبود تغییر در چند سهام فرآیند را صعودی و یا نزولی با شیب بسیار زیاد می‌شد که در نهایت منجر به ایجاد یک چرخه ویرانگر در بازار بورس میشد. در واقع حجم مبنا روشی است برای تعدیل این نوسانات.

نحوه محاسبه حجم مبنا به جدیدترین روش

محاسبه حجم مبنا از اهمیت زیادی برخوردار است و مطابق با آن چه گفتیم از سال ۱۳۹۳ به بعد معادل ۱۰ درصد سهام شرکت قرار گرفت. این مقدار برای یک سال معادل ۲۵۰ روز است. پس اگر بخواهیم آن را به روز تبدیل کنیم باید بر ۲۵۰ تقسیم نماییم که برابر ۱۰۰۰۰/۴ می‌شود. فرمول حجم مبنا به این صورت است که ابتدا ۱۰ درصد از کل سهام را بر ۲۵۰ تقسیم نموده و عدد به دست آمده که برابر همان چهار ده هزارم است در تعداد سهام‌های شرکت ضرب می‌شود.

این مقدار در پایان هفته محاسبه شده و در ابتدای هفته وارد میشود و این عدد باید در رنجی بین ۵۰ میلیون تومان تا ۱ میلیارد تومان باشد. برخی از صاحب‌ نظران این قانون را به خاطر افراد و شرکت هایی که سهام خیلی بالا یا پایینی دارند لازم می دانند. در نهایت پس از این محاسبات لازم است به روش‌های زیر این اعداد را چک نماییم.اگر عدد به دست آمده در محدوده ۵۰ میلیون تا ۱ میلیارد بود(این عدد در روز چهارشنبه محاسبه می‌شود) به عنوان حجم مبنا در روز شنبه وارد سیستم خواهد شد. اگر این عدد از ۵۰ میلیون کمتر باشد، برای محاسبه حجم در روز شنبه باید ۵۰ میلیون تومان را بر قیمت نهایی در روز چهارشنبه تقسیم نماییم. اگر این عدد از یک میلیارد بیشتر باشد، حجم مبنای نهایی برابر است با این مبلغ بر قیمت نهایی در روز چهارشنبه.

فرمول حجم مبنا چیست؟

حجم مبنا در شرکت‌های بورسی چگونه تعیین می‌شود؟

این حجم در شرکت‌های بورسی به این صورت تعیین می‌شود:

اگر سرمایه بیست میلیارد ریال و یا بالاتر بود این میزان برابر صد و بیست میلیارد ریال است اما اگر سرمایه از بیست میلیارد ریال کمتر بود میزان به صد میلیارد ریال کاهش مییابد.

مزایای وجود حجم مبنا

این قانون دارای مزیت‌هایی است که از جمله آن می‌توان به جلوگیری از کاهش مداوم و یا قفل شدن در صف فروش اشاره نمود. در واقعیت از طریق این قانون حجم قابل توجهی دست به دست می‌شود. در نتیجه ورود افراد جدید نمی‌تواند سبب نزولی شدن فرآیند گردد. از دیگر مزایای حجم مبنا می‌توان به جلوگیری از حرکات یک باره و تعدیل کردن شیب اشاره نمود. گاهی ممکن است معاملات در حدی کاهش یابند که نوسانات خیلی کم شود در این حالت سازمان بورس مجبور است یک محدوده را مشخص نموده و در طی آن حجم را در نظر نگیرد.

نحوه دریافت حجم مبنا به چه صورت است؟

حجم مبنا در هر چهارشنبه محاسبه شده و در روز شنبه بر روی سایت قرار می‌گیرد. اگر قصد دارید این مقدار را ببینید لازم است به سایت سازمان بورس به نشانی www.tsetmc.com وارد شده و با کلیک روی نماد بورس و وارد کردن اطلاعات آن را مشاهده نمایید.

قیمت پایانی چیست؟

قیمت پایانی قیمتی است که میانگین وزنی معاملاتی که بر روی هر نماد در روز انجام شده است را نمایش می دهد. حجم مبنا قیمت پایانی را از فرابورس و بورس متمایز می­کند. این مقدار برای تمام نمادهای فرابورس عدد یک در نظر گرفته می­شود. پس قیمت پایانی هر معامله فرابورسی عبارت است از میانگین موزونی از تمامی معاملاتی که در روز انجام می­شود. اما برای نمادهای بورسی قیمت پایانی با توجه به عدد میانگین روزانه هر نماد مناسب با این حجم تعدیل می­شود. در ماه اسفند سال ۱۳۹۸ حجم مبنا تغییراتی داشت و در شرکت­های فرابورسی دیگر برابر یک نیست. که سعی می­کنیم در ادامه شما را بیشتر با جزئیات این قانون آشنا کنیم.

عملکرد قانون جدید بر روی حجم مبنا به چه صورت است؟

عملکرد جدید قانون بر روی این حجم به نوعی متعادل کردن میزان نقدینگی ورودی به بازار با روند رشد است. انتظار می‌رود قانون جدید سرعت رشد بازار را کم کند که البته این موضوع بیشتر در سهام‌های کوچک دیده می‌شود. قبل از وجود این حجم معمولا با حجم کمی از پول رشد زیادی به وجود می‌آمد. اکثر شرکت‌ها حجم مبنایی بیشتر از دو برابر مقداری که از فرمول به دست می‌آید به دست آورده و در نتیجه این مساله موجب می-شود قیمت‌ها بیشتر افزایش پیدا کنند.

از دیگر مزایای قانون جدید می‌توان به این مساله اشاره کرد که روند یکنواخت نزولی شدن از بین می‌رود و افرادی که تازه وارد بورس می‌شوند در کم شدن این روند نزولی تاثیر دارند اگر معامله ای انجام نشود نزول قیمت کاهش یافته و در کل هنگامی که بازار منفی است کمک بسیار بزرگی خواهد کرد. همچنین از دیگر مزایای این قانون می‌توان به کاهش قیمت سازی در بازار اشاره کرد و باعث می شود قیمت‌ها واقعی‌تر به نظر برسند. به زبان ساده‌تر هدف از قانون جدید این است که قیمت‌ها دستکاری نشده و در کل این قانون برای سرمایه‌گذاری بلند مدت مناسب است و از ریزش و رشدشارپی جلوگیری می‌کند.

سخن پایانی

حجم مبنا یکی از قوانینی است که برای تعدیل در بورس و جلوگیری از ایجاد نوسانات ایجاد گردیده است و م‌ی­توان آن را به عنوان یکی از بهترین قوانین بورسی که از سال ۱۳۸۲ در کشور اجرا می‌شود قلمداد کرد به عبارت دیگر این قانون برای ایجاد توازن در بازار بورس بسیار مفید است و بیشترین تاثیر را بر روی سرمایه‌­های بلند­مدت دارد.

حجم مبنا چیست و چگونه محاسبه می شود؟

در میان اصطلاحاتی که در بازار بورس بسیار مورد استفاده قرار می گیرد، باید به حجم مبنا اشاره کنیم. تمام بازار بورس دنیا از قوانین و شرایط خاصی برخوردار هستند. قوانین بازارهای بورس در دنیا، منجر شده است تا سرمایه گذاران با اطمینان بیشتری تمایل داشته باشند در این بازارهای سرمایه گذاری کنند. پس برای آن که این بازارهای مالی از سوء استفاده برخی از اشخاص جلوگیری حجم مبنا چگونه محاسبه می شود؟ نمایند، اصطلاحات خاصی را تعریف کرده اند که باید در مورد آنها اطلاعات بدست آورید.

در این میان ما قصد داریم در خصوص این که حجم مبنا چیست و منظور از قیمت پایانی سهام در بازار بورس چیست، اطلاعاتی به دست آوریم. با کسب این اطلاعات مسلما بهتر می توانیم در این بازار سرمایه گذاری نماییم، و سود خوبی نیز به دست آوریم. برای ان که بدانیم این اصطلاح در بورس چه کاربردی دارد، باید ارتباط میان حجم معاملات و مبنا را مورد بررسی قرار دهیم.

محاسبه حجم مبنا

منظور از حجم مبنا تالار بورس چیست؟

برای این که به سادگی با این اصطلاح آشنا شوید، آن را در قالب یک مثال برای شما توضیح خواهیم داد. تصور کنید امروز به عنوان یک معامله گر قصد دارید 1 دلار را با قیمت 1 میلیون تومان از دوستتان خریداری کنید. آیا به نظر شما قیمت یک دلار در بازار با این مبلغ مورد نظر شما معامله می شود؟ مسلما خیر. زیرا حجم معامله ای که قصد دارید انجام دهید کوچک است.

اما زمانی که درصد میلیون دلار محاسبه شود، می توانید به قیمت واقعی اقدام به انجام معامله نمایید. در اصل منظور از حجم مبنا بورس سنجیدن حجم معاملات و دخالت آن در تعیین میزان قیمت سهم در این بازار است. می دانیم که بازارهایی مالی بسیاری، از عمق زیادی برخوردار هستند. از این رو تغییرات قیمت در چنین بازارهایی برای بیشتر مردم قابل پذیرش خواهد بود.

اما زمانی که تصمیم به انجام معامله در بازار بورس می نمایید، این بازار از عمق کمی برخوردار بوده و از این رو لازم است حجم معاملات به میزان خاصی برسد، تا قیمت سهام دچار تغییر شود. پس در اصل توجه به حجم مبنا به معامله گران بورس کمک می کند تا از هیجانات کاذب دور شده و از بروز افت و رشد بی رویه قیمت سهام در این بازار جلوگیری نمایند.

هیچ شخص خاصی در تعیین حجم مبنا و قیمت پایانی دخالت ندارد، و این مسئله توسط سامانه معاملات بورس اندازه گیری می شود. برای آنکه بتوانید پیش از معامله در خصوص قیمت پایانی اطلاعات به دست آورید، کافیست به سایت مدیریت فناوری بورس تهران مراجعه نمایید.

حجم مبنا در تابلوخوانی

حجم مبنا در تابلوخوانی به چه صورت است؟

بیشتر افرادی که در بازار بورس از تجربه و مهارت بالایی برخوردار هستند، معمولا با قیمت پایانی بسیار مواجه می شوند. در چنین حالتی زمانی که اقدام به تابلوخوانی می نمایند، باید به حداقل تعداد سهامی که در یک نماد مورد معامله قرار می گیرد و دامنه نوسان رشد یا کاهش آن را مورد بررسی قرار دهند. قانون بازار بورس تعیین نموده است که حداقل 20 درصد از یک سهام یک شرکت در طی یک سال باید مورد معامله قرار گیرد.

پس برای این که بدانیم حجم مبنا چطور محاسبه می شود، باید به تعداد روزهای کاری در طی یک سال توجه کنیم. مثلا می توانیم این تعداد روزها را 250 روز در نظر بگیریم. پس با این اوصاف حجم مبنای روزانه برای سهام مورد معامله، هشت ده هزارم کل سهم شرکت خواهد بود. یعنی شرکتی که دارای 20 میلیون سهم است، حجم مبنای آن باید معادل 16 هزار سهم محاسبه شود.

در چنین شرایطی لازم است حداقل 16 هزار سهم از شرکت در بازار بورس مورد معامله قرار گیرد، تا در طی آن روز تغییرات قیمت بر روی این سهام اعمال شود. البته لازم به ذکر است که حجم مبنا در تابلو خوانی برای شرکت های فرابورس، معمولا حجم مبنای معادل 1 در نظر گرفته می شود. که البته باید بگوییم این قانون صرفا مختص شرکت های فرابورس خواهد بود.

بررسی قیمت پایانی در فرابورس

منظور از حجم مبنا در بازار فرابورس چیست؟

سهام هایی که در بازار فرابورس مورد معامله قرار می گیرند، دارای حجم مبنای ثابتی هستند. همانطور که اشاره کردیم، این حجم در فرابورس 1 است. یعنی کافیست یک سهم در نماد فرابورسی مورد معامله قرار گیرد، تا قیمت پایانی آن دستخوش تغییر شده و افزایش یا کاهش یابد. در این بازار به هیچ عنوان افزایش یا کاهش قیمت پایانی سهم، به حجم معاملات ربطی ندارد.

البته لازم است برای محاسبه حجم مبنا در فرابورس میانگین وزنی را در نظر بگیرید. از سوی دیگر نیز باید به این مسئله اشاره کنیم که، در بازار بورس نیز زمانی که نماد ها بازگشایی می شوند، بسته به دلایل مختلفی که می توانیم از جمله این دلایل به تقسیم سود نقدی، عرضه اولیه، افزایش سرمایه و … اشاره کنیم، میزان حجم مبنای سهام شرکت ها، معادل 1 است.

زیرا در روز بازگشایی نمادهای بورسی، هیچ گونه نوسانی وجود ندارد و از این رو قیمت پایانی سهام بسته به میزان عرضه و تقاضای سهامداران و خریداران مشخص می شود.

بررسی وضعیت سهام در بازار بورس

نحوه محاسبه حجم مبنا به چه صورت است؟

بسیاری از سهامداران که در مورد کلیات حجم مبنای سهام در بازارهای مالی اطلاعات دارند، می دانند چگونه اقدام به محاسبه این حجم نمایند. به هیچ عنوان نیازی نیست که کاربران خود در بازار بورس اقدام به محاسبه حجم مبنای سهم نمایند. زیرا سایت TSETMC میزان حجم تعیین شده هر سهم را نشان می دهد. اما با این وجود، بهتر است برای تعریف حجم مبنا بیان کنیم که، این اصطلاح در اصل مساوی است با 4 سهم از 10 هزار سهم یک شرکت در بورس و فرابورس.

یعنی شرکتی که دارای 10 میلیارد سهم است، حجم ان باید تقریبا معادل 4 میلیون سهم باشد. البته از سوی دیگر باید به این مسئله اشاره کنیم که میزان حجم مبنا ، بسته به حداقل و حداکثر بازارهای مالی می تواند متفاوت باشد. این تغییر نیز بیشتر شامل بازار بورس بوده و در بازار فرابورس، معمولا این حجم ثابت است و معادل 1 می باشد.

قیمت پایانی سهام در آخرین روز معاملاتی هر هفته نیز، منجر می شود تا سهم در ابتدای روز بعد یا همان هفته بعد، بسته به آن آغاز شود. اما باید بگوییم این مسئله لزوما بدان معنا نیست که قیمت پایانی سهام با آخرین قیمت سهم یکسان باشد. زیرا ممکن است قیمت سهم بسته به شرایط خاصی کاهش یا افزایش یابد. که در چنین حالتی بررسی حجم مبنا می تواند برای سرمایه گذاران مناسب باشد.