بازار اولیه و ثانویه در سهام چیست؟
در مفهموم بازار اولیه و ثانویه ، بازار اولیه (primary market) بازاری است که در آن سهام یک شرکت یا واحد اقتصادی برای اولین بار در آن عرضه و منتشر می‌شود. عایدی حاصل از عرضه این سهام منبعی در تامین مالی آن شرکت یا موسسه خواهد بود. از آنجا که در بازار اولیه، سهام برای بار نخست به خریداران و متقاضیان عرضه می‌شود، فروشنده اوراق بهادار در حقیقت همان ناشر اوراق بهادار خواهد بود. ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺷﺮﻛﺖ , ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺻﺎﺩﺭ ﺷﺪﻩ ﻭﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﻣﺒﺎﺩﻟﻪ ﻗﺮﺍﺭﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﺑﻪ ﺳﻬﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪﻱ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻱ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﺩ.
بازار ثانویه:
با اتمام عرضه اولیه یک سهم در بازار اولیه، برای ادامه معاملات آن سهم بازار دیگری وجود خواهد داشت به نام بازار ثانویه (secondary market) ؛ بنابراین بازار دست دوم (ثانویه) به منظور ایجاد امکان دادو ستد اوراق منتشره در بازار اولیه و افزایش قابلیت نقدشوندگی آن، تشکیل شده است. در این بازار است که طرفین معامله این امکان را پیدا می‌کنند که علاوه بر تجدید نظر در اوراق خریداری شده، با خرید و فروش دوباره یا چندباره، تعداد آن را افزایش و یا کاهش دهند و یا اوراق دیگری در سهم دیگری تهیه نمایند. ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﺍﻥ ﻭ ﻓﺮﻭﺷﻨﺪﮔﺎﻥ ﺳﻬﺎﻡ ﻭ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﻗﺮﺿﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ .
ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺜﺎﻝ ﺍﮔﺮ ﻓﺮﺩﻱ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺳﻬﻢ ﻳﺎ ﻭﺭﻗﻪ ﺍﻱ ﻗﺮﺿﻪ ﺍﻱ ﺭﺍﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻋﺮﺿﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻱ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺵ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮﻭﺩ.ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻭﻗﺘﻲ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ , ﺳﻬﻢ ﻳﺎ ﻭﺭﻗﻪ ﻗﺮﺿﻪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺧﺮﻳﺪﺍﺭﻱ ﻛﻨﺪ, (ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﺁﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻱ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺳﻬﺎﻡ ﺑﺎﺷﺪ) ﻧﺎﭼﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎﻡ ﺟﺪﻳﺪ ﺁﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻤﺎﻧﺪ. دفعات انجام معامله در بازار ثانویه محدودیتی ندارد، این ویژگی بازار ثانویه است که موجب می‌شود تا نقدشوندگی ابزارهای مالی با جابجا شدن مالکیت آنها، قدرت بیشتری پیدا کند.
بازار ثانویه بر اساس اینکه چه نوع سهمی در چه محلی مبادله می‌شود، به چهار بازار تقسیم می‌گردد:
بازار اول: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در بورس انجام می‌شود.
بازار دوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های غیر بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.
بازار سوم: مربوط به معاملات سهام شرکت‌های بورسی که در فرابورس انجام می‌شود.
بازار چهارم: بازاری بدون کارگزار و معامله‌گر و مربوط به معاملات خصوصی است که توسط شبکه‌های الکترونیکی و بین سرمایه‌گذاران نهادی و عادی صورت می‌گیرد. نهادها به منظور پرهیز از پرداخت هزینه‌های مربوط به کارگزاری، عموماً معاملات عمده و بلوک خود را در بازار چهارم انجام می‌دهند.
ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪﻩ , ﺳﻬﺎﻡ ﺭﺍ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭ ﻣﻲ ﻓﺮﻭﺷﺪ.
ارزش معاملات ثانویه اوراق بدهی
معاون وزیر اقتصاد گفت: محاسبه نرخ سود موثر مهم‌ترین روشی است که ارزش فعلی جریان وجوه دریافتی از یک ابزار بدهی را با ارزش روز آن، برابر می‌کند که برای اوراق یکساله ۲۷ تا ۲۹ درصد است.
سعید میرشجاعیان در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر گفت: در حال حاضر بازار اوراق بدهی دولتی در قالب بازار سرمایه کشور شکل گرفته و این اوراق در بازار ثانویه در فرابورس قابل معامله است؛ به نحوی که بخش اعظم آن در کنترل بازارگردانان بزرگ از جمله شرکت‌های تامین سرمایه و صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند؛ بر این اساس نحوه تنظیم سود اوراق با استراتژی‌های تعیین مقدار و زمان عرضه اوراق و با فرض انجام تعهدات دولت در سررسید اوراق، بر فرآیند معاملات اوراق بدهی در بازار ارزش معاملات ثانویه اوراق بدهی ثانویه تاثیر می‌گذارد.معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: در عین حال باتوجه به اینکه اوراق بدهی از نوع اوراق بدون ریسک همانند سپرده بانکی محسوب می‌شود، می‌تواند یک معیار بازدهی ارزش معاملات ثانویه اوراق بدهی برای سرمایه‌گذاران قرار گیرد و در صورت نامناسب بودن نرخ بازدهی آن، عدم تعادل در سایر بازارها را به دنبال خواهد داشت؛ در این راستا رصد و پایش موارد مذکور برای تداوم بهره‌برداری دولت از اوراق بدهی در سال‌های آینده، با لحاظ کمترین هزینه و اتخاذ تصمیمات مقتضی جهت تنظیم نرخ بازدهی مناسب اوراق در مقایسه با سرمایه‌گذاری‌های جانشین از اهمیت بسزایی برخوردار است.
وی با تاکید بر اینکه وزارت اقتصاد جوانب امر را در انتشار اوراق بدهی در نظر می‌گیرد، تصریح کرد: در این میان از میان روش‌های متعدد محاسبه نرخ سود اوراق، محاسبه بازدهی تا سررسید یعنی همان نرخ سود موثر، مهم‌ترین روشی است که ارزش فعلی جریان وجوه دریافتی از یک ابزار بدهی را با ارزش روز آن، برابر می‌کند و با توجه به محاسبه بازدهی تا سررسید در تاریخ ۲۷ بهمن سال گذشته، نرخ سود موثر اوراق بدهی یکساله در محدوده ۲۷ تا ۲۹ درصد و نرخ اوراق بلندمدت به دلیل پیش‌بینی کاهش قابل ملاحظه تورم و به تبع آن نرخ سود در آینده، پایین‌تر از نرخ کوتاه‌مدت و در محدوده ۲۰ تا ۲۳ درصد قرار دارد.میرشجاعیان گفت: به‌رغم آنکه در حال حاضر نرخ سود مصوب برای این اوراق در نظر گرفته شده، برای عرضه اولیه اوراق دولتی، فارغ از بازده بازار تعیین می‌شود، لیکن در بلندمدت و در صورت تاکید بر استمرار استفاده از ساز و کار انتشار اوراق برای تامین مالی بودجه، پیروی نرخ سود در نظر گرفته شده در عرضه اوراق از نرخ بازده بازار اجتناب‌ناپذیر خواهد بود .
رشد معاملات ثانویه اوراق بدهی در هفته پایانی شهریور
به گزارش اکوایران، در هفته اخیر، ارزش معاملات ثانویه اوراق بدهی به طور میانگین روزانه ارزش معاملات اوراق درآمد ثابت در بازار سهام 40 هزار و 333 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته گذشته رشد 18 درصدی داشته است. در هفته اخیر به طور میانگین 65 درصد از ارزش معاملات کل بازار سهام به اوراق بدهی اختصاص داشت. در این هفته، بیشترین رقم معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه به روز دوشنبه اختصاص داشت که بیش از 141 هزار میلیارد تومان بود. ارزش معاملات اوراق بدهی در اولین روز کاری هفته 60 درصد از معاملات بازار سهام را شامل می‌شد. روز دوشنبه سهم اوراق 97 درصد بود. روز سه‌شنبه ارزش معاملات اوراق کاهش یافت و 50 درصد از معاملات بازار ثانویه را شامل شد. در آخرین روز کاری هفته نیز ارزش معاملات اوراق به 6 هزار و 736 میلیارد تومان رسید که 53 درصد از معاملات بازار سهام را تشکیل می‌دهد. کاهش ارزش معاملات سهام در هفته اخیر شاهد کاهش ارزش معاملات خرد سهام بودیم. میانگین روزانه ارزش معاملات خرد 2 هزار و 295 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته پیشین افت 15 درصدی داشت.
سهم ۸۳ درصدی فروش اوراق از معاملات بازار سرمایه
سهم اوراق بدهی در معاملات بازار سرمایه به بیش از ۸۳ درصد رسیده است. این در حالی است که ارزش معاملات خرد در هفته دوم تیرماه با افت مواجه شده است.
به گزارش بیدار بورس، بازار سرمایه در هفته گذشته با افت در ارزش معاملات خرد مواجه شده است. اما در همین هفته که رکود در بورس موج می‌زند، معاملات اوراق بدهی رونق خاصی داشت و ۸۳ درصد از ارزش کل معاملات بورس را به خود اختصاص داد.
به عبارت دیگر، در هفته اخیر که روند تغییرات ارزش معاملات سهام نزولی بود، سهم اوراق بدهی از معاملات بازار سهام افزایش یافت.
در هفته دوم تیرماه، به طور میانگین ارزش معاملات اوراق درآمد ثابت در بازار سهام ۳۰ هزار و ۹۲۴ میلیارد تومان بود که نسبت به هفته گذشته رشد را نشان می‌دهد. در هفته اخیر به طور میانگین ۸۳ درصد از ارزش معاملات کل بازار سهام به اوراق بدهی اختصاص داشت.
در هفته گذشته، بیشترین رقم معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه به روز دوشنبه اختصاص داشت که بیش از ۱۲۵ هزار میلیارد تومان بود.
ارزش معاملات اوراق بدهی در اولین روز کاری هفته ۱۹ درصد از معاملات بازار سهام را شامل می شد. روز یکشنبه سهم اوراق ۲۲ درصد شد و روز دوشنبه ارزش معاملات اوراق بدهی در بورس ۹۵ درصد معاملات بازار را تشکیل می داد.
روز سه شنبه ارزش معاملات اوراق به ۱۱ هزار و ۶۰۶ میلیارد تومان رسید که ۶۳ درصد از معاملات بازار ثانویه را شامل شد. در آخرین روز کاری هفته نیز ارزش معاملات اوراق به ۱۴ هزار و ۹۲۰ میلیارد تومان افزایش یافت که ۷۲ درصد از معاملات بازار سهام را تشکیل می دهد.
رونق معاملات اوراق در بازار سرمایه می‌تواند به عنوان یک رقیب برای بازار سهام شناخته شود و در صورتی که ارزش معاملات خرد در بورس با افزایش روبرو نشود، می‌تواند هشدار عمیق شدن رکود در بورس را به صدا در بیاورد.
الاکلنگ اوراق و سهام در بورس تهران
اکوایران: در هفته اخیر که روند تغییرات ارزش معاملات سهام نزولی بود، سهم اوراق بدهی نیز از معاملات بازار سهام افزایش یافت. در این هفته، بیشترین رقم معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه به روز شنبه اختصاص داشت که بیش از 140 هزار میلیارد تومان بود.
به گزارش اکوایران، در هفته اخیر، به طور میانگین روزانه ارزش معاملات اوراق درآمد ثابت در بازار سهام 53 هزار و 327 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته گذشته رشد 44 درصدی داشته است. در هفته اخیر به طور میانگین 80 درصد از ارزش معاملات کل بازار سهام به اوراق بدهی اختصاص داشت.
در این هفته، بیشترین رقم معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه به روز شنبه اختصاص داشت که بیش از 140 هزار میلیارد تومان بود.
ارزش معاملات اوراق بدهی در اولین روز کاری هفته 97 درصد از معاملات بازار سهام را شامل می‌شد. روز سه‌شنبه ارزش معاملات اوراق به 9 هزار و 240 میلیارد تومان رسید که 68 درصد از معاملات بازار ثانویه را شامل شد. در آخرین روز کاری هفته نیز ارزش معاملات اوراق به 10 هزار و 341 میلیارد تومان افزایش یافت که 74 درصد از معاملات بازار سهام را تشکیل می‌دهد.
روند نزولی ارزش معاملات سهام
در هفته اخیر شاهد روند کاهشی ارزش معاملات خرد سهام بودیم. روز شنبه ارزش معاملات خرد 2 هزار و 779 میلیارد تومان بود. روز سه‌شنبه به 2 هزار و 656 میلیارد تومان کاهش یافت و روز چهارشنبه به رقم 2 هزار و 140 میلیارد تومان رسید.
دیدگاه شما