انواع روش‌های کشف قیمت در بورس

بورس کالا چیست؟ | به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

در آموزش‌های پیشین از مجموعه بورس و بازار سرمایه مجله فرادرس، در مطالب «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» با مفاهیم بورس و همچنین مباحثی مانند تابلوخوانی، نوسان‌گیری و شاخص بورس آشنا شدیم. همچنین، درباره حجم مبنا و قیمت پایانی بحث کردیم. در این آموزش با بورس کالا آشنا می‌شویم.

فیلم آموزش رایگان بورس کالا

فیلم آموزش رایگان بورس کالا به صورت گام به گام، در کادر بالا، به سوالات شما در خصوص بورس کالا، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ می‌دهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.

بورس کالا چیست ؟‌

بورس کالا، مشابه بورس اوراق بهادار، بازاری است که در آن معامله و داد و ستد انجام می‌شود، با این تفاوت که در بورس کالا، همان‌گونه که از نامش پیداست، کالاهای خام و فرآوری نشده مانند گندم، برنج، پنبه، فلزات و. معامله می‌شود. وجود مشکلات و محدودیت‌های بازار سنتی، شفاف نبودن کشف قیمت در آن‌ها، و وجود نداشتن تضمین‌های لازم برای معامله‌گران، منجر به راه‌اندازی بازارهایی مانند بورس کالا شده است. از ویژگی‌های بورس کالا می‌توان حضور نهادهای ناظر را نام برد که با در نظر گرفتن قوانین و مقررات، از حقوق تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و بازرگانان حمایت می‌کنند.

فعالان بورس کالا معمولاً دو دسته‌اند. دسته اول کسانی مانند تولیدکنندگان کالا و مصرف‌کنندگان عمده هستند که می‌خواهند از نوسان قیمت‌ها در امان باشند. اما گروه دوم افرادی هستند که از نوسان قیمت استقبال کرده و با استفاده از این نوسان‌ها سود خود را حداکثر می‌کنند.

امروزه صدها بورس کالای مدرن در سراسر دنیا فعال است که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به بورس تجاری شیکاگو (CME)، بورس کالای نیویورک (NYMEX)، بورس کالای توکیو (TOCOM)، بورس کالای هند (MCX) و بورس کالای شانگهای (SHFE) اشاره کرد.

بورس کالا در ایران

از آنجایی که بازار ایران سابقه‌ای سنتی دارد، همواره با مشکلات انواع روش‌های کشف قیمت در بورس و محدودیت‌هایی روبه‌رو بوده است. علی‌رغم پتانسیل بالای این بازار، به دلیل عدم وجود ساختار مناسب، بازدهی قابل قبولی در آن وجود نداشته است. برخی از مهم‌ترین مشکلات و محدودیت‌های بازار کالا در ایران عبارتند از:

• عدم هماهنگی بخش‌های تولید، بازار مصرف، واردات و صادرات
• عدم وجود سیستم ناظر
• نبود نظام قیمت‌گذاری شفاف
• نوسان‌های کاذب قیمت
• نبود داده و سیستم پردازش جهت تصمیم‌گیری مناسب
• عدم امکان مدیریت ریسک

با توجه به موارد بالا، ایجاد بازاری ساختارمند و منسجم احساس می‌شد. در همین راستا، در شهریور سال ۱۳۸۲ بورس فلزات، به عنوان اولین بوس کالای ایران، فعال شد و یک سال بعد، در شهریور ۱۳۸۳ بورس کالای کشاورزی نیز فعالیت خود را شروع کرد.

پس از آن، بر اساس مصوبه شورای عالی بورس و قانون جدید بازار اوراق بهادار، با ادغام بورس فلزات و کشاورزی، موجبات تشکیل شرکت بورس کالای ایران در مهر سال ۱۳۸۶ فراهم شد.

مهم‌ترین اهداف و اثرات بورس کالا به شرح زیر است:

• اطلاع‌رسانی درباره وضعیت بازار داخلی و خارجی کالاها جهت افزایش سطح دانش فعالان بازار
• توسعه سرمایه‌گذاری و ارائه تسهیلات مالی برای خرید و فروش
• امکان مدیریت ریسک در بازار
• شفافیت قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا
• نظارت و سازمان‌دهی بازار
• تسهیل معامله بر اساس قانون

معاملات در بورس کالا چگونه است؟

معاملات بورس کالا در قالب قراردادهای استانداردی انجام می‌شود. به طور کلی، انواع قراردادهای داد و ستد به شرح زیر هستند:

• قرارداد نقدی: در قرارداد نقدی، خریدار کل قرارداد را به علاوه کارمزد کارگزار به صورت نقد پرداخت کرده و فروشنده نیز موظف است کالا را به خریدار تحویل دهد. در این نوع قرارداد که تحویل فوری نیز نامیده می‌شود، وجه و کالا باید در سه روز مبادله شوند. قراردادهای معاوضه نفتی از این دسته‌اند.
• قرارداد سَلَف: نوعی قرارداد است که در زمان معامله، خریدار مبلغ را پرداختی می‌کند، ولی فروشنده آن را در آینده تحویل خواهد داد.
• قرارداد نسیه: در قرارداد نسیه، پرداخت به صورت نقد و نسیه مورد توافق قرار می‌گیرد، ولی تحول کالا باید حداکثر تا سه روز کاری پس از انجام معامله انجام شود. این قرارداد برعکس قرارداد سلف است.
• قرارداد آتی: در قرارداد آتی، فروشنده و خریدار متعهد می‌شوند که یک دارایی پایه را در زمان آینده با قیمت مشخصی داد و ستد کنند. در زمان مورد توافق، خریدار باید هزینه مشخص شده در قرارداد را پرداخت کرده و فروشنده باید کالا را تحویل دهد.
• قرارداد اختیار معامله: این قرارداد دو نوع دارد: اختیار خرید و اختیار فروش. در قرارداد اختیار خرید، به خریدار اختیار (و نه اجبار) داده می‌شود که یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا زمان مشخصی بخرد. فروشنده این قرارداد نیز اجبار دارد تا قبل از اتمام مهلت، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشته باشد، دارایی معین را در قیمت مشخص معامله کند. برعکس، در قرارداد اختیار فروش، فروشنده ملزم به فروش کالا نیست.
• قراردادهای صلح: نوعی قرارداد است که در آن، دو طرف بر امری توافق می‌کنند که عنوان آن قراردادهای معروف از قبیل خرید، رهن، اجاره و. نباشد. قرارداد صلح گاهی برای رفع اختلافات موجود یا برای جلوگیری از تنازع احتمالی آینده صورت می‌گیرد یا به جای یکی از قراردادهای معاملاتی به کار می‌رود.
• قراردادهای خاص موضوع ماده ۱۰ قانون مدنی: ماده 10 قانون مدنی به عنوان اصل آزادی قراردادها مورد قبول قانون‌گذار است. شرکت بورس کالای ایران در نظر دارد این قراردادها را پس از انجام مراحل کارشناسی حقوقی، بر اساس ماده 10 قانون مدنی اجرایی کند.
• قراردادهای معاوضه: در قرارداد معاوضه، یک دارایی یا تعهد در مقابل یک دارایی یا تعهد دیگر، به منظور تمدید یا کاهش سررسید معامله می‌شود.

در بورس‌های دنیا، داد و ستدها به صورت قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله است. در نتیجه، کالا به طور فیزیکی معامله نمی‌شود و تنها ۳ درصد از معاملات به تحویل فیزیکی کالا می‌انجامد.

فرایند معامله در بورس کالا در چهار مرحله انجام می‌شود:

1. درخواست خرید یا فروش مشتری به کارگزار و ارائه این سفارش از طرف کارگزاری در تالار انواع روش‌های کشف قیمت در بورس معاملات
2. اجرای سفارش به روش حراج حضوری و ثبت معامله در سیستم توسط ناظر معاملات
3. آغاز داد و ستد، پردازش اطلاعات و تهیه گزارش نهایی (شامل وضعیت سپرده‌های مورد نیاز، تسویه روزانه و کارمزد معاملات) توسط اتاق پایاپای و ارسال آن به دفاتر کارگزاران
4. تسویه حساب اتاق پایاپای با کارگزاران، تسویه حساب کارگزار با مشتری و ارسال آگهی انجام معامله برای مشتری

برای آشنایی بیشتر با این موضوعات، می‌توانید به فیلم آموزش آشنایی با بازارهای مالی مراجعه کنید. در این آموزشِ ۲ ساعت و ۸ دقیقه‌ای، انواع بازارهای مالی، بازار سهام، مفاهیم کاربردی بورس، بازارهای آتی و بازارهای ارز به طور کامل توضیح داده شده است. لینک این آموزش را در ادامه مشاهده می‌کنید.

برای مشاهده فیلم آموزش آشنایی با بازارهای مالی + اینجا کلیک کنید.

مزایای بورس کالا چیست؟

مهم‌ترین مزایای بورس کالا عبارتند از:

• ایجاد اطمینان در نزد خریدار و فروشنده: اصالت کالاهایی که در این بورس عرضه می‌شوند، تأیید شده است. علاوه بر این، اصالت فروشنده و خریدار نیز مورد تأیید قرار می‌گیرد. همچنین، پرداخت وجه و تسویه نیز ریسکی نخواهد داشت و از طریق اتاق پایاپای انجام می‌شود.
• کشف نرخ واقعی: کشف نرخ در بازار کالا مبتنی بر عرضه و تقاضا است. در بورس کالا، کشف نرخ بر اساس رقابت بین عرضه‌کنندگان و خریداران انجام می‌شود و همه عوامل، تأثیر خود را مستقیماً‌ روی قیمت خواهند داشت.
• شفافیت: در بورس کالا، خریدار، فروشنده و معاملات آن‌ها به طور شفاف در معرض دید همه قرار دارد و به این ترتیب، امکان معاملات صوری و دستکاری قیمت‌ها وجود ندارد.
• جبران خسارت:‌ به توجه به تضامین طرفین معامله در بورس کالا، جبران خسارت در تسویه یا تحویل کالا انواع روش‌های کشف قیمت در بورس از طریق اتاق پایاپای انجام شده و نیازی به اقامه دعوی در مراجع قضایی و صرف وقت نیست.
• تأمین مالی: از آنجایی که دو طرف معامله در بورس کالا می‌توانند داد و ستد را به صورت تسویه یا خرید سلف انجام دهند و با توجه به اینکه بانک‌ها می‌توانند بر اساس اسناد معتبر انواع روش‌های کشف قیمت در بورس به خریدار وام اعطا کنند، تأمین مالی به سهولت انجام می‌پذیرد.
• معاملات ساختارمند و مکانیزه: در بورس کلا، برخلاف بازارهای سنتی، معاملات به صورت مکانیزه و در بستری منظم انجام می‌شوند.
• عدم نیاز به تبلیغات گسترده: در بورس کالا عرضه کننده به تعداد زیادی خریدار داخلی و خارجی معرفی می‌شود. بدیهی است که این کار در حالت عادی، مستلزم تبلیغات و هزینه زیادی است.
• جمع‌آوری اطلاعات: با استفاده از اطلاعات خرید و فروش در بورس کالا می‌توان تحلیل‌های اقتصادی را به درستی انجام داد.
• بخشودگی مالیاتی: طبق قانون توسعه ابزارهای جدید، ۱۰ درصد از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس کالا معامله می‌شوند، بخشوده خواهد شد.

البته در بورس کالا محدودیت‌هایی نیز وجود دارد. برای مثال، حجم خرید در بورس کالا باید از حد معینی، مثلاً ۲۰ یا ۱۱۰ یا ۲۲۰ تن در رینگ‌های مختلف کمتر نباشد. یا اینکه برخی کالاها به صورت سبد ارائه می‌شوند و خریدار نمی‌تواند انتخاب کند.

سخن پایانی

در این مطلب به صورت خلاصه به ماهیت کلی بازار بورس کالا در ایران پرداختیم، همچنین انواع و فرآیند معاملات در آن را مرور کردیم و در نهایت مزایای سرمایه‌گذاری در این بازار را بر شمردیم. دیدگاه شما در رابطه با بازار بورس کالا چیست؟ از شما دعوت به عمل می‌آوریم، اگر تجربه‌ای از حضور در این بازار دارید، آن را از طریق بخش نظرات در ادامه صفحه با ما و سایر خوانندگان مجله فرادرس در میان بگذارید.

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

«حراج»، گامی به سمت کشف قیمت منصفانه در عرضه اولیه

بنابر آخرین اصلاحات دستورالعمل پذیره نویسی و عرضۀ اولیۀ اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران بحث نگاه فرآیندی در عرضه اولیه سهام شرکت­‌ها، تنوع روش­‌های عرضه و کشف قیمت متناسب با اندازه و ریسک ناشران و مکانیزم معرفی و شفافیت بیشتر ناشر برای اهالی بازار و سرمایه‌گذاران فراهم شده است.

به گزارش بیداربورس مدیر تحلیل و سرمایه‌­گذاری شرکت سبدگردان کارا با بیان این مطلب، گفت: یکی از نکات مهم در فرآیند عرضه اولیه و ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه، بحث حمایت از سهام شرکت‌های تازه وارد به بورس است که بخش قابل توجهی از این مهم از طریق مکانیزم فرآیند عرضه اولیه، شرایط و محدودیت­‌های معاملاتی سهام خریداری شده توسط سرمایه‌­گذاران واجد شرایط و نحوه تخصیص سهام این شرکت‌­ها انجام می‌شود.

حسن حکیمیان افزود: در بیشتر بورس‌­ها اغلب، تمام یا بخش قابل توجهی از سهام قابل عرضه به سرمایه‌گذاران نهادی مانند صندوق‌های سرمایه ­گذاری انجام می‌شود و سرمایه­ گذاران خرد به طریق غیرمستقیم و با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها از منافع عرضه‌­های اولیه بهره‌­مند می‌­شوند.

وی توضیح داد: مکانیزم‌­ها و روش‌های کشف قیمت نیز یکی از پارامترهای مهم در فرآیند عرضه اولیه سهام شرکت‌­ها است. عرضه اولیه به روش حراج یکی از این روش ­ها است که در بسیاری از بورس‌ها و با توجه به شرایط ناشر و یا ترجیح ناشر و ارکان فرآیند عرضه اولیه، استفاده می شود.

مزایای کشف قیمت به روش حراج

حکیمیان با اشاره به مزیت‌های کشف قیمت به روش حراج در عرضه‌های اولیه گفت: یکی از مزایای این روش این است که سرمایه‌گذاران سفارش‌های خود را بر اساس تحلیل خود از جنبه‌ های مختلف در خصوص سهام ناشر و با در نظر گرفتن کف قیمتی تعریف شده ارائه کرده و به رقابت با سایر سرمایه­ گذاران شرکت­ کننده در عرضه اولیه می­ پردازند.

وی افزود: در واقع در حراج چند قیمتی هر سرمایه­ گذار با همان قیمتی که سفارش می­ دهد انواع روش‌های کشف قیمت در بورس دارایی را خریداری می­ کند. کشف قیمت به روش حراج موجب می­ شود کشف قیمت به نحوی منصفانه ­تر و بر اساس تحلیل ارزندگی سهام از دید سرمایه­ گذاران شرکت ­کننده در عرضه اولیه انجام شود.

این کارشناس بازارسرمایه تصریح کرد: در راستای اقدامات انجام شده در خصوص تسهیل هر چه بیشتر سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازارسرمایه، و با توجه به حوزه تخصصی و حضور مدیران و تحلیل­گران حرفه‌­ای در صندوق­ های سرمایه‌گذاری، به سرمایه­ گذاران تازه وارد و سایر سرمایه‌گذارانی که دانش مالی و سرمایه‌­گذاری کافی را کسب نکرده ­اند توصیه می­ شود به منظور کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و بهره‌مندی هر چه بهتر از مزایای سرمایه‌گذاری در بازارسرمایه و شرکت در عرضه‌های اولیه، از طریق غیرمستقیم و با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری اقدام کنند.

لزوم توسعه زیرساخت‌ها به دنبال توسعه بازار

مدیر تحلیل و سرمایه­‌گذاری شرکت سبدگردان «کارا» در ادامه با اشاره به تحولات بازار سرمایه طی دو سال اخیر، گفت: تکانه‌­های ناشی از تحریم‌­ها، کرونا و اقدام ملی آزادسازی سهام عدالت که در عمل، ضریب نفوذ بازار سرمایه نزد جامعه را به سرعت افزایش داد، همراه با افزایش تورم و شکل‌­گیری انتظارات تورمی، همگی موجب توسعه بازار سرمایه در ابعاد مختلف آن شد.

حسن حکیمیان افزود: سازمان بورس، ارکان و مجموعه بازار سرمایه، متناسب با نیازهای جدید و با توجه به ابزارهای در دسترس خود، تدابیری به منظور بهبود و توسعه مکانیزم‌­های بازار، تسهیل فرآیندها و حفظ منافع سهامداران به کار گرفته‌­اند که از این بین می ­توان به تحولات مثبت انجام شده در حوزه ­هایی مانند توسعه نهادهای مالی، توسعه زیرساخت­ های نظارتی و معاملاتی، حوزه آموزش و فرهنگ­سازی و . اشاره کرد.

گام‌هایی به سمت رشد سرمایه‌گذاری غیرمستقیم

وی، یکی از محورهای اصلی در مسیر توسعه بازار سرمایه کشور طی دو سال اخیر را تاکید بر بحث سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و فراهم آوردن زیرساخت‌­های لازم برای تحقق هر چه بهتر این محور دانست و اضافه کرد: همانطور که در اغلب کشورهای مورد بررسی و با سطوح توسعه یافتگی مختلف، سهم قابل توجهی از ارزش و حجم سرمایه‌گذاری افراد در بازار سرمایه اغلب با روش غیرمستقیم (از طریق محصولات و خدمات انواع نهادهای مالی) انجام می‌شود، در کشور ما نیز اقدامات مثبتی به منظور تسهیل این امر و تبیین مزایای سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و تشویق هر چه بیشتر سرمایه‌­گذاران خرد صورت پذیرفته است.

این کارشناس بازارسرمایه تصریح کرد: از طرفی، یکی از راه ­های ورود سرمایه‌گذاران جدید به بازار انواع روش‌های کشف قیمت در بورس سرمایه طی این مدت، از طریق مشارکت در عرضه اولیه سهام شرکت‌ها بوده است. همانطور که می­ دانیم بحث کشف قیمت و تخصیص عادلانه در فرایند عرضه اولیه به گونه‌ای که منافع ناشر، سهامداران و ارکان موجود در فرایند عرضه اولیه حفظ شود، از مهم­ترین پارامترهای این مکانیزم مهم در بازار سرمایه است.

بهترین راهکار، کشف قیمت‌ها در تقابل عرضه و تقاضا

رئیس کمیته فقهی بازار سرمایه می‌گوید که قیمت‌گذاری کالاها در التهاب ماه‌های اخیر، هیچ سودی برای تولیدکنندگان، مردم و مصرف‌کنندگان نداشت و تنها به ایجاد رانت منجر شد.رئیس کمیته فقهی بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر درخصوص نقش ۱۵ ساله بورس کالا در اقتصاد کشور عنوان کرد: بورس کالای ایران به‌عنوان بستری شفاف و قانونمند، ویژگی‌هایی دارد که طی سال‌های گذشته به رشد و پیشرفت اقتصادی و تولید کشور کمک شایانی کرده است. در وهله نخست، سازوکار بورس کالا به روش‌های سنتی معامله کالاها همچون سیستم حواله و سهمیه‌ای پایان داد که همین اتفاق به حذف بخش بزرگی از فسادها در بازار کالاها منجر شد.

غلامرضا مصباحی مقدم افزود: در واقع انتقال معاملات به بستری شفاف و الکترونیکی که آمار معاملات آن اعم از میزان عرضه، تقاضا، قیمت و کیفیت محصول برای همگان در دسترس است، یک منبع اطلاعاتی را برای کشور فراهم کرده که امروز همه صنایع برای تحلیل و معرفی ظرفیت‌های صنعت خود از این آمارها انواع روش‌های کشف قیمت در بورس استفاده می‌کنند.به گفته وی، این شفافیت اطلاعاتی در شرایطی است که در گذشته هیچ آماری از معاملات کالاها و مواد اولیه وجود نداشت؛ نه عرضه و تقاضایی مشخص بود، نه قیمتی به درستی کشف می‌شد و نه نحوه فروش محصولات به خریداران عیان بود. به این ترتیب باید قدر آمارهایی که بورس کالا طی این سال‌ها به سهولت در اختیار همگان قرار داده است را بدانیم و برای ورود کالاها و شرکت‌های جدید به این بورس برای بزرگ شدن سطح دایره این اطلاعات تلاش کنیم.این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار کرد: اما جدای از بحث مهم شفافیت، از دیگر ویژگی‌های بورس، پذیرش کالاهای استاندارد است. در واقع کالایی که استاندارد نباشد قابل عرضه در بورس نیست و به این ترتیب هر شرکتی که محصولش در بورس عرضه می‌شود به نوعی استانداردهای کیفی را در تولید محصول رعایت کرده است.او عنوان کرد: دستاورد دیگری که بورس کالا برای اقتصاد به ارمغان آورده، رقابت است. ما در معاملات بورس کالا شاهد یک رقابت واقعی و شفاف بین عرضه‌کنندگان و تقاضا‌کنندگان هستیم که این رقابت باعث می‌شود بهترین و واقعی ترین قیمت شکل بگیرد. در واقع بستر بورس این شرایط را مهیا کرده که قیمت‌ها برای تولیدکنندگان قابل پیش‌بینی باشد که طبعا تولیدکننده براساس این پیش‌بینی‌ها، اقدام به تولید می‌کند. همچنین نکته حائز اهمیت دیگر این است که با ورود کالاها در بورس، رانت‌ها و واسطه‌های پرنفوذ از مبادلات تا حد زیادی حذف شده است. در واقع در گذشته یکسری روابط به جای ضوابط و قانون برقرار بود که امروز با شفاف شدن روند معاملات، امکان تصرف در معاملات وجود ندارد.

قیمت‌گذاری کالاها، ایجادکننده رانت

رئیس کمیته فقهی بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که دیدگاه شما درخصوص قیمت‌گذاری کالاها چیست؟ گفت: اصولا قیمت‌گذاری به ایجاد رانت منتهی می‌شود. رانت در جایی شکل می‌گیرد که دو قیمت در بازار باشد؛ یک قیمت بازار و دیگری، قیمتی است که دولت به‌صورت دستوری و با هدف حمایت از مصرف‌کننده تعیین کرده و به بنگاه‌ها تکلیف می‌کند آن قیمت را رعایت کند.وی افزود: همین دوگانگی قیمت باعث می‌شود تا زمینه رانت و سوء‌استفاده در بازار بروز کند و نظم معاملات برهم بخورد. در سمت عرضه، تولیدکنندگان که اجبار به ارزان فروشی محصولشان را دارند، از میزان عرضه خود می‌کاهند تا بتوانند بخشی از محصولاتشان را با قیمت بازار به فروش برسانند. از طرف دیگر عده زیادی نیز انواع روش‌های کشف قیمت در بورس به صف خرید محصول ارزان قیمت می‌روند و با ایجاد تقاضای کاذب، التهاب در بازار اوج می‌گیرد.به گفته مصباحی‌مقدم، تجربه نشان داده است که بازار هیچ گاه با قیمت‌های مصنوعی و غیرواقعی به تعادل نمی‌رسد و در التهاب ماه‌های اخیر نیز قیمت‌گذاری کالاها هیچ سودی برای تولیدکنندگان، مردم و مصرف‌کنندگان نداشت. با این تفاسیر در مورد عرضه کالاها در بورس باید توجه کرد که عموما کالاها به مقدار کافی در داخل کشور تولید می‌شود به این ترتیب وجود بستری رقابتی و به دور از دستور، یک ضرورت است و هیچ مکانیزم دیگری نمی‌تواند مانند بورس کالا، زمینه شفافیت و رقابت معاملات را فراهم کند.

فشار ویژه‌خواران

این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه به وجود برخی مقاومت‌ها برای عرضه برخی محصولات در بورس کالا اشاره کرد و گفت: عده‌ای هستند که آشنایی نسبت به سازوکار بورس کالا ندارند که برای این دسته، آموزش و فرهنگ‌سازی لازم است. اما بنده نام بخشی از افرادی که با معاملات کالاها در بورس مخالف هستند را ویژه‌خواران می‌گذارم؛ کسانی که سعی دارند با ایجاد بنگاه‌های انحصاری و قدرت چانه زنی بالا، اقدام به ویژه‌خواری کنند در مواقع گوناگون و به بهانه‌های مختلف به دنبال تضعیف بورس هستند.مصباحی مقدم گفت: این عده همواره باید مراقبت شوند، چراکه اگر به آنها مجال دهیم با استفاده از توانایی‌های مالی و اقتصادی دارند به سرعت بازار را در انحصار خودشان می‌گیرند.

مرجعیت قیمت در منطقه

رئیس کمیته فقهی بازار سرمایه در بخش پایانی گفت‌وگو به چشم انداز بورس کالا در سال‌های پیش رو اشاره کرد و گفت: از اهداف اصلی بورس کالا، تبدیل شدن به مرجع قیمت برخی محصولات باکیفیت ایرانی در منطقه است که برای تحقق این مهم، باید تولیدکنندگان اصلی و انواع روش‌های کشف قیمت در بورس بزرگ ما به‌طور مستمر اقدام به عرضه محصولات در تالار داخلی و سپس تالار صادراتی بورس کالا کنند تا رفته رفته عرضه محصولات با کیفیت و با استاندارد بالا از طریق بورس کالا انجام شود و با بازاریابی لازم، خریداران خارجی برای خرید اقدام به ثبت سفارش در بورس کالای ایران کنند.وی گفت: اگر به ظرفیت‌های داخلی باور داشته باشیم، می‌توانیم مسیر توسعه بورس‌های کالایی دنیا که امروز مرجع تعیین نرخ بسیاری از کالاها در سطح جهانی هستند را برویم.

روش های قیمت گذاری کالا و خدمات

قیمت گذاری کالا و خدمات همیشه یکی از مهمترین مباحث در دنیای فروش و بازاریابی بوده و هست. نحوه قیمت گذاری محصول و خدمت، از عواملی است که حتی می تواند میزان موفقیت یک کسب و کار را تحت تاثیر قرار دهد. روش های قیمت گذاری کالا در حسابداری در واقع فرآیندی است که طی آن ارزش کالا یا خدمات به طور دستی یا اتوماتیک مشخص می شود. تاثیر نحوه قیمت گذاری به حدی برای یک کسب و کار اهمیت دارد که می تواند میزان فروش و میزان سود یک واحد اقتصادی را کاملا دستخوش تغییر کند.

در این مقاله قصد داریم به طور دقیق در مورد قانون قیمت گذاری کالا و خدمات، استراتژی و روش های قیمت گذاری توضیح دهیم. تا پایان این مقاله با آموزش قیمت گذاری محصول و خدمات آشنا شده و با توجه به توضیحات ارائه شده از آن ها در قیمت گذاری محصولات و خدمات خود بهره ببرید. اما قبل از هر چیز بد نیست به این موضوع بپردازیم که چرا قیمت گذاری کالا و خدمات اینقدر اهمیت دارد؟

چرا قانون قیمت گذاری کالا و خدمات موضوع مهمی است؟

در میان مفاهیمی که در دنیای بازاریابی از آن ها یاد می شود، قیمت گذاری محصولات و خدمات مهمترین مبحث است. چرا که قیمت گذاری خدمات و کالا تنها عاملی است که به صورت مستقیم درآمد ایجاد می کند. با آموزش حسابداری، درک بهتری از نقش تعیین قیمت بر درآمد خواهید داشت.

فرض کنید قصد دارید 2 محصول مشابه را با هم مقایسه کنید. اولین عاملی که در این مقایسه به آن توجه می کنید چه عاملی است؟ قیمت!

قیمت اولین عاملی است که به آن توجه می شود و هر نگاهی که قرار است به یک محصول شکل بگیرد از همین اول کار شروع می شود. در واقع حساسیت فرایند قیمت گذاری به این شکل است که اگر در آن اشتباهی رخ دهد می تواند به طور کلی یک محصول، خدمت یا حتی سود و اعتبار کسب و کاری را نابود کند.

علاوه بر این، روشهای قیمت گذاری خدمات در مباحث حسابداری خدماتی نیز تاثیر مهمی دارد و نباید از آن غافل شد. در همین حال نحوه قیمت گذاری محصول نیز در فرآیندهای حسابداری تغییرات مهمی ایجاد می کند.

چگونه قیمت گذاری کنیم؟ مهم‌ترین نکته در فرایند قیمت گذاری

قبل از تعیین قیمت نهایی محصولات و خدمات، باید بعضی از سوالاتی که اهمیت خیلی زیادی دارند را از خودتان پرسیده باشید. این سوالات در پروسه نحوه قیمت دادن به مشتری شامل موارد زیر هستند:

1. آیا قیمت محصول و خدماتی که در نظر گرفته اید، مزایا و ویژگی های محصول با قیمت همخوانی دارند؟
2. چه زمانی باید در استراتژی قیمت گذاری برای افزایش یا کاهش قیمت محصولات اقدام کرد؟
3. چه زمانی بهترین فرصت برای فروش محصولات و خدمات با قیمت ارزان است؟
4. تغییر قیمت در محصول یا خدمات چه بازخوردی در بازار خواهد داشت؟

معرفی انواع روش های قیمت گذاری کالا و خدمات

قبل از بیان روش های قیمت گذاری باید استراتژی قیمت گذاری را مشخص کنیم. استراتژی قیمت گذاری بر اساس یک چهارچوب مشخص انواع روش های قیمت گذاری را دسته بندی می کنند. به طور کلی برای قیمت گذاری سه استراتژی وجود دارد:

1. قیمت گذاری کالا و خدمات بر اساس قیمت تمام شده (بر حسب هزینه)
2. قیمت گذاری بر پایه ی میزان تقاضا (بر اساس بازار)
3. قیمت گذاری بر مبنای رقابت (بر اساس ارزش کالا در ذهن مشتری)

هر کدام از این 3 استراتژی کلی، روش های قیمت گذاری مختلفی را در زیر مجموعه خود دارد که در ادامه به طور خلاصه به آن ها اشاره می کنیم.

1 – قیمت گذاری بر اساس قیمت تمام شده (بر اساس هزینه)

در استراتژی قیمت گذاری براساس قیمت تمام شده، روشی ساده را در پیش می گیریم. هزینه های تولید را جمع می کنیم و سودی برای محصول در نظر می گیریم. قیمتی که برای کالا یا خدمت مشخص می شود ترکیبی خواهد بود از هزینه های آن به همراه سودی که برای آن مشخص شده است. این استراتژی از پرکاربردترین استراتژی قیمت گذاری بوده و مورد استفاده بسیاری از کسب و کارها نیز هست. البته محاسبه هزینه ها و قیمت تمام شده محصولات ممکن است در برخی موارد دشوار باشد، به همین دلیل استفاده از یک نرم افزار مالی می تواند کمک زیادی به حل این مسئله کند.

در این استراتژی، میزان سودی که برای یک محصول در نظر گرفته می شود نیز بر اساس نرخ بازگشت سرمایه آن صنعت محاسبه می گردد. برای مثال اگر در صنعت پوشاک نرخ بازگشت سرمایه 30 درصد باشد، مجموع هزینه و 30 درصد بابت نرخ بازگشت سرمایه قیمت کالا را مشخص خواهند کرد.

معمولا بسیاری از خرده فروشی و عمده فروشی از این فرایند قیمت گذاری استفاده می کنند. راستی اگر خرده فروش و عمده فروش محصولات هستید و مباحث مدیریت انبار برایتان اهمیت دارد پیشنهاد می کنیم با نرم افزار انبار سپیدار آشنا شوید.

2 – قیمت گذاری بر اساس میزان تقاضا و وضعیت بازار

وضعیت بازار و میزان تقاضا همیشه مهمترین عامل در نحوه قیمت گذاری کالا و خدمات بوده و هستند. میزان تقاضا برای یک محصول می تواند تحت شرایطی مختلفی متغیر باشد. برای مثال ممکن است تقاضا برای یک محصول به خاطر ارزش خاصی که مشتریان برای محصول قائل هستند یا عدم آشنایی مشتریان با محصولات دیگر متفاوت باشد.

در اقتصاد کشور ما نیز چنین روشی برای قیمت گذاری حاکمیت اصلی را دارد. میزان تقاضا و وضعیت بازار در بسیاری از موارد عامل اصلی برای قیمت گذاری کالا و خدمات هستند. این استراتژی قیمت گذاری معمولا زمانی استفاده می شود که مشتریان نسبت به قیمت حساسیت کمی داشته باشند و یا چاره ای نداشته باشند جز اینکه با قیمت محصول کنار بیایند.

3 – قیمت گذاری بر اساس رقابت و ارزش کالا در ذهن مشتری

در این استراتژی قیمت گذاری رقبا مهمترین عامل در قیمت گذاری خدمات یا محصول به شمار می روند. در این قیمتگذاری به جای توجه به میزان تقاضای یک محصول یا هزینه های انجام شده برای آن، به عامل رقابت تمرکز می شود. رقابت یک محصول از نظر قیمت با رقبای دیگر تاثیر زیادی در ارزش و قیمت گذاری کالا از نگاه مشتری دارد.

برای مثال اگر از استراتژی قیمت گذاری بر اساس رقابت استفاده کنید و روش قیمت گذاری رهبر را برای محصول خود انتخاب کنید و این کار را به درستی انجام دهید می توانید ارزش کالا را در ذهن مشتری بالاتر ببرید.

آشنایی با مدل های قیمت گذاری کالا و خدمات؛ عوامل تعیین کننده نحوه قیمت گذاری

اما علاوه بر استراتژی ها و روشهای قیمت گذاری کالا، بد نیست با مدل های قیمت گذاری نیز آشنا شوید. مدل های قیمت گذاری، رویکردهایی در تعریف قیمت گذاری هستند که پس از توجه به 3 عنصر اصلی میزان تقاضا، قیمت تمام شده و رقابت، می توانید یکی از آن ها یا ترکیبی از آن ها را برای قیمتگذاری به کار بگیرید.

در این میان پیشنهاد می کنیم که اگر به دنبال یک نرم افزار مالی حسابداری مناسب برای فروشگاه می گردید در مورد امکانات نرم افزار فروشگاهی سپیدار بیشتر بخوانید.

در ادامه به این مدل های قیمت گذاری اشاره می کنیم.

• قیمت گذاری نفوذی
• قیمت گذاری اقتصادی
• قیمت گذاری فریمیوم
• قیمت گذاری روانی
• قیمت گذاری سرشیرگیری
• قیمت گذاری گرفتار کننده
• قیمت گذاری پویا – بر مبنای زمان
• قیمت گذاری بر مبنای بازار
• قیمت گذاری مجموعه ای
• قیمت گذاری جغرافیایی
• قیمت گذاری بالا
• قیمت گذاری رهبری محصول / کیفیت

روش کره گیری (سرشیرگیری) در قیمت گذاری چیست؟

در پایان بد نیست به یکی از مهمترین مدل های قیمت گذاری بپردازیم. روش سرشیرگیری یکی از پرکاربردترین مدل های قیمت گذاری محسوب می شود. روش کره گیری که یکی از استراتژی های قیمت گذاری محسوب می شود ارتباط مستقیمی با انحصار در ارائه محصول یا خدمت مورد نظر دارد. زمانی که محصول شما رقیبی ندارد، آن را با قیمت بالا به بازار ارائه می کنید، سپس زمانی که محصول یا خدمت شما رقیبی پیدا کرد قیمت را کاهش می دهید.انواع روش‌های کشف قیمت در بورس

آنچه باعث می شود این استراتژی قیمت گذاری یک راهبرد منطقی به نظر برسد این است که معمولا برای چنین محصولی تقاضای زیادی وجود ندارد که بخواهیم با قیمت پایین بخش زیادی از این تقاضا را جذب کنیم. طبق تجربیات، این روش در نحوه قیمت گذاری کالا و خدمات جدید کارآمدی لازم را دارد.

سوالی در مورد روش های قیمت گذاری کالا و خدمات دارید؟ از ما بپرسید!

در این مقاله در مورد روش های قیمت گذاری کالا و خدمات صحبت کردیم. اگر هنوز سوالی درباره این مبحث یا مفاهیمی چون حسابرسی بیمه، مالیات شرکت‌ها و اظهارنامه دارید، خوشحال می‌شویم نظر خود را با ما در میان بگذارید. همکاران ما به سرعت به تمامی سوالات و نظرات پاسخ داده و شما را راهنمایی خواهند کرد.

بورس کالا کانون اصلی کشف قیمت واقعی سنگ آهن می شود

مدیر عامل بورس کالا:در حال حاضر هزینه ی سنگ آهنی ها ریالی است و با تورم ریال هم مواجه اند.اما محصول نهایی این زنجیره که فولاد است،همواره بر اساس قیمت های واقعی به فروش می رسد. بر این اساس نوساناتی که ایجاد می شود همواره سبب شده است که حاشیه سود سنگ آهنی ها نزولی باشد.

به گزارش ایلنا، مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران در جمع رسانه های خبری، نقش بورس کالا در شفاف سازی قیمت سنگ آهن و در پیش گرفتن اقدامات عملی به منظور تحقق این مساله را منوط به حضور و پذیرش شرکت های سنگ آهنی در بورس کالا دانست و اظهار داشت: با توجه به تقویت پروسه قیمت گذاری سنگ آهن در بورس کالا طی دو- سه ماه اخیر به موجب ماده 37 قانون رفع موانع تولید، درخواست هایی از سوی شرکت های سنگ آهنی برای پذیرش محصولات در بورس کالای ایران ارایه شده است.

وی که سهم شرکت های متوسط و کوچک سنگ آهنی از این بازار را تنها 5 درصد می دانست، موفقیت بورس کالا در روند قیمت گذاری سنگ آهن را منوط به ورود شرکت های بزرگ سنگ آهنی در این بازار عنوان کرد که با توجه به اهمیت این مساله، بورس کالا در مذاکره با شرکت ها و تولید کنندگان بزرگ سنگ آهن تلاش دارد تا شرایط را برای پذیرش محصولات این شرکت ها به منظور تمرکز قیمت گذاری سنگ آهن در بورس کالای ایران تسهیل سازد.

وی یاد آور شد: دولتی بودن شرکت های سنگ آهنی و فولادی در گذشته سبب شده بود تا این شرکت ها در خصوص قیمت گذاری سنگ آهن مشکلی نداشته باشند. اما اکنون با خصوصی شدن این شرکت ها نیاز به تغییر روش قیمت گذاری ضروری شده است و تنها نقطه ای که می توان قیمت سنگ آهن را بر مبنای مکانیسم عرضه و تقاضا کشف قیمت واقعی و معامله کرد،بورس کالای ایران است.

وی با بیان این که قیمت گذاری سنگ آهن به دلیل تنوع فرآورده های سنگ آهنی و تعدد معاملات آن ها و همچنین محل تحویل محصول باید مورد بررسی دقیق قرار بگیرد،تاکید کرد:در جلساتی که با بزرگان صنعت سنگ آهن در حال برگزاری است در خصوص انواع و اقسام محصولات و روش های مختلف کشف قیمت آن ها به گفت و گو می پردازیم و امیدوار هستیم که خروجی مناسبی از این جلسات بیرون بیاید.

وی از تفاوت در محاسبه هزینه های شرکت های سنگ آهنی و فولادی به عنوان یکی از گره های موجود در اقتصاد کشور نام برد و گفت: در حال حاضر هزینه ی سنگ آهنی ها ریالی است و با تورم ریال هم مواجه اند.اما محصول نهایی این زنجیره که فولاد است،همواره بر اساس قیمت های واقعی به فروش می رسد. بر این اساس نوساناتی که ایجاد می شود همواره سبب شده است که حاشیه سود سنگ آهنی ها نزولی باشد.

وی با تاکید بر این که باید ترتیبی قرار داده شود که هر دو صنعت سنگ آهن و فولاد از ارزش افزوده ای که ایجاد می کنند به تناسب فعالیتشان بهره مند شوند، تصریح کرد: براین اساس در پروسه قیمت گذاری سنگ آهن در ابتدا باید مشخص شود که در زنجیره تولید فولاد، کدام محصول با توجه به ترکیب سهامداری آن ها، می تواند از سوی بورس کالا قیمت گذاری شود، همچنین باید تمامی ذینفعان این زنجیره اعم از خریداران و فروشندگان و مناسبت های آن ها مشخص شود.

وی معتقد است که اگر در خصوص سنگ آهن مکانیزم بازار و قیمت گذاری آن به خوبی طراحی شود، در مورد دیگر اجزای زنجیره سنگ آهن مانند کنسانتره و گندله این مشکل وجود نخواهد داشت.

گفتنی است،قیمت سنگ آهن و فرآورده های آن در حالی در جهان قیمت های 90 دلاری را پشت سر گذاشته که این ماده با اهمیت معدنی در کشور به دلیل قیمت گذاری دولتی به صورت یارانه ای و با قیمت 40 دلار در هر تن به فولادسازان فروخته می شود.این شرایط سبب شده تا تولیدکنندگان صنعت سنگ آهن در مذاکراتی فشرده با وزارت صنعت،معدن و تجارت پایان قیمت گذاری دولتی را دنبال کنند و در نهایت این مذاکرات تا به اینجای کار به کشف قیمت واقعی این محصول در بورس کالا برای نزدیک شدن به قیمت های جهانی منتهی شده است.